Morgunblaðið - 16.05.1963, Blaðsíða 10

10
MORCVNBLAD1Ð
Fimmtudagur 16. maí 1963
Utanríkisraöherra Hollands kemur í dag
Fyrsti hollenzki ráðherrann,
sem heimsækir Island
EINS og skýrt hefur verið
frá í fréttum eru dr. Joseph
Luns, utanríkisráðherra
Hollands, og kona hans
væntanleg til íslands í
kvöld í opinbera heim-
sókn. Dveljast hjónin hér
á landi til 20. maí. í för
með þeim verður sendi-
herra Hollands á íslandi,
Adolp Bentnick barón og
Árið 1938 hóf Luns störf
við utanrikisþjónustu Hol-
lands. Frá 1943—44 var hann
utanríkisráðherra stjórnar
Hollands, sem aðsetur hafði í
London og frá 1944 til 1949
starfaði hann við sendiráð
Hollands í London. 1949 var
Luns skipaður fastafulltrúi
lands síns hjá Sameinuðu
þjóðunum og því embaetti
gegndi hann þar til hann varð
utanríkisráðherra í septem,-
Xúípanar í blóma.
kona hans, ásamt sendi-
ráðsriturum og einkarit-
ara ráðherrans.
Utanríkisráðherrahjónin
munu búa í Ráðherrabú-
staðnum. Meðan á dvöl
þeirra hér stendur, heim-
'sækja þau m. a. Þingvelli
og Sogsvirkjunina og fara
flugleiðis til Akureyrar ef
veður leyfir.
Joseph Luns er fyrsti
hollenzki ráðherrann, sem
kemur í opinbera heim-
sókn hingað til lands. Hann
hefur gegnt embætti ut-
anríkisráðherra samfleytt
frá 1952.
Hér á eftir verða rakin
helztu æviatriði Luns og
sagt í fáum orðum frá kon-
ungsfjölskyldu Hollands
og landinu sjálfu.
4 JOSEPH LUNS
UTANRÍKISRÁBHERRA
Luns er fæddur í Rotter-
dam í ágúst 1911. Hann gekk
í menntaskóla í Amsterdam
og Brússel og hóf nám í lög-
fræði, að stúdentsprófi loknu.
Það fag nam hann við há-
skólana í Leyden og Amster-
dam. Að prófi loknu hélt
Luns til London þar sem hann
lagði stund á hagfræði og
stjórnvísindi við „London
School of Economics", og um
tíma dvaldist hann í Berlín
og nam þýzku við Berlínar-
háskóla.
ber 1952, en eins og áður seg-
ir hefur hann gegnt því em-
bætti síðan. Jafnframt því
var Luns forseti fastaráðs
Atlantshafsbandalagsins frá
1958 til 1959. Hann átti sæti
á þingi frá 1956—1959.
Luns er kvæntur Elísabetu
barónessu van Heemstra og
eiga þau þrjú börn. Tvær dæt
ur og einn son.
4 HOLLENZKA KON-
UNGSFJÖLSKYLDAN
Júlíana Hollandsdrottning
hefur ríkt í landi sínu frá
1948, en þá tók hún við völd-
um af móður sinni Vilhelm-
ínu drottningu. Vilhelmína
hafði þá stjórnað Hollandi í
50 ár, lengur enn nokkur
karlmaður af fjölskyldu henn
ar. Þegar Júlíana drottning
settist í valdastól voru Hol-
lendingar að reisa land sitt
úr rústum síðari heimsstyrj-
aldarinnar, en á styrjaldarár-
unum var Vilhelmína drottn-
ing í Englandi ásamt ríkis-
stjórn sinni og eins og áður
segir var Joseph Luns uní
tíma utanríkisráðherra þeirr-
ar stjórnar.
Júlíana Hollandsdrottning
er einkabarn Vilhelmínu
drottningar og Heinrichs
prins, hertoga af Mecklen-
burg-Schverin. Hún giftist
1937 Bernhard prins af Lippe-
Biesterfeld. Þau hjónin eru
mjög vinsæl í heimalandi
sínu og kom það greinilega
í ljós er þau áttu silfurbrúð-
kaup í janúar 1962. Þá ferð-
uðust þau úm öll héruð Hol-
lands og hvar sem þau komu
ætlaði hrifningarlátum aldrei
að linna. Þau Júlíana drottn-
ing og Bernhard prips eiga
fjórar dætur. Hin elzta þeirra,
Beatrix ríkiserfingi er 24 ára,
næst elzt er írena, þá Margrét
og María er yngst.
Sem kunnugt er lézt Vil-
helmína fyrrverandi Hol-
landsdrottning í nóvember sl.
82 ára að aldri. Vilhelmína
var einkabarn Georgs III
Hollandskonungs og Emmu
drottningar, prinsessu af
Waldeck-Purmont. Georg kon
ungur átti þrjá syni af fyrra
hjónabandi, en þeir létust all-
ir á undan föður sínum. Þeg-
ar Vilhelmína fæddist var
gleði manna í Hollandi bland-
in því að flestir hefðu held-
ur kosið að ríkiserfinginn
væri drengur, en Wilhelmína
varð mjög ástsæl drottning og
þegar næsti ríkisarfi var einn
ig stúlka, fögnuðu allir.
Vilhelmína var aðeins 10
Dr. Joseph Luns, utanríkisráðherra Hollanðs
ára gömul þegar faðir henn-
ar lézt en móðir hennar ríkti
fyrir hennar hönd i 8 ár. Vil-
helmína var krýnd 1898 og
eins og áður segir ríkti hún
í 50 ár.
4 HOLLAND
Holland er eitt þéttbýl-
asta land heims. íbúar eru
um 11.750.000, en landið er
32,500 ferkílómetrar að stærð.
Þrjár stærstu borgir landsins,
Amsterdam, Rotterdam og
Haag eru allar í vesturhluta
þess og í þessum borgum búa
samtals 2 milljónir manna.
Holland er meðal iðnvædd-
ustu landa heims og hinn
mikli fjöldi nýtízkulegra
verksmiðja ber hinni hröðu
iðnvæðingu glöggt vitni. Þrátt
fyrir hinn mikla iðnað, eru
hlutfallslega stór landssvæði
Hollands nytjuð í þágu land-
búnaðarins og það gefur
ferðamönnum þá hugmynd að
Holland sé fyrst og fremst
landbúnaðarland.
Þrjár megin stoðir efna-
hags Hollands eru iðnaður,
landbúnaður og verzlun.
Mestur hluti hins hollenzka
iðnaðar byggist á vinnslu
innfluttra hráefna. Flestar
Julíana Hollandsdrottning, máður hennar, Bernhard prins og dætur þeirra ijorar. rra
vinstri: María, Margrét, Bernhard prins, Beatrix ríkiserfingi.Júlíana drottning og írena.
verksmiðjur I landinu má
flokka undir meðalstærð. 124
hafa yfir 1000 starfsmenn, 10
þeirra hafa fleiri en 5000
starfsmenn, og örfáar yfir 50
þús.
Hver bóndi í Hollandi hef-
ur fremur lítið landssvæði til
nytja og meðalstærð hinna
210 þús. bújarða í landinu eru
10,4 hektarar, en landbúnað-
ur er á mjög háu stigi, t. d.
er framleidd meiri mjólk í
Hollandi á ári miðað við kúa-
fjölda en í nokkru öðru landi
heims. Mikið er um gróður-
hús og í sumum fást fjórar
eða fimm uppskerur árlega.
Hin mikla verzlun Hollend-
inga byggist fyrst og fremst
á því hve mikið af hráefnum
þeir flytja inn og útflutningi
á hálf- eða fullunnum iðnað-
arvörum. Einnig skiptir lega
Hollands miklu máli í sam-
bandi við verzlunina. Þó að
vega- og járnbrautanet Hol-
lands sé mjög þétt fara flutn-
ingar innanlands mest fram
um skipgengar vatnaleiðir.
Helzti málmiðnaður í Hol-
landi er kolanám, saltnám,
vinnsla jarðgass og hráolíu.
Hollendingar framleiða ár-
lega um 12 milljón tonn af
kolum, 1,1 milljón tonn af
salti, 800 millj. kúbikmetra
jarðgass og um 2 millj. tonn
af hráolíu. Saltmagnið, sem
er í jörðu í Hollandi er nægi-
legt til þess að fullnægja salt-
þörf heimsins meir en 100
ár. Hollendingar flytja út um
650 þús. tonn af borðsalti á
ári.
Skipasmíðar eru einn mikil
vægasti liðurinn í málmiðn-
aði Hollands. Um 250 skipa-
smíðastöðvar eru í landinu og
1961 voru Hollendingar
fimmta stærsta skipasmíða-
þjóð heims.
Rafmagnsiðnaður er ann-
ar mikilvægur þáttur málm-
iðnaðar Hollendinga og flytja
þeir mikið út af rafmagns-
vörum.
Eins og kunnugt er er Hol-
land frægt fyrir blómaræktun
og Hollendingar flytja út
bæði blómlauka, afskorin
blóm og blómfræ. Einnig
flytja þeir út mikið af græn-
meti og ávöxtum.
Innflutningur Hollendinga
er meiri en útflutningur og
árið 1961 var útflutningurinn
16% minni en innflutningur-