Morgunblaðið - 01.02.1964, Blaðsíða 10

I
10
MORGUNBLAQID
' Laugardagux 1. febrúar 1964
Tunglskot Bandaríkjanna
hafa öll mistekizt
sn miklar vonir eru bundnar við Ranger VI.
Teikning af Ranger VI. nálgast tunglið.
búa saman í friði og vináttu”.
Enn skutu Rússar tungl-
flaug á loft 4. október þetta
sama ár. Lunik III. var ekki
ætlað að lenda á tunglinu,
heldur fara í kringum það
og taka myndir af bakhlið-
inni. Tókst tilraunin vel og
fór hnötturinn umihverfis
tunglið í um 7 þúsund km,
fjarlæigð. Teknar voru mynd-
ir eins og fyrirfhugað var, og
tókst að senda þær til jarðar.
Eftir þessar þrjár tilraunir
verður hlé á tungilskotum
Rúsisa þar til á síðasta ári,
er þeir skutu Lunik IV. á loft
hinn 2. apríl. Þetta var stærsti
tungl'hnöttur Rússa, vó um
lVz tonn. Ekki var skýrt frá
því hvaða hlutverki hnöttur
þessi ætti að gegna, en hann
fór framihjá tunglinu í um
8.500 km. fjarlægð. Engu að
síður sögðu sovézkir visinda-
menn að tilraunin hafi heppn-
azt mjög vel.
Bandaríkjamenn byrjuðu
um svipað leyti og Rússar að
senda hnetti áleiðis til tungls-
ins, en mistókst algjörlega í
fyrstu. Hinn 1. marz skutu
þeir Pioneer IV. á loft, og
átti hann að fara framhjá
tunglinu'í um 24 þúsund km.
fjarlægð, en fór í um 60 þús-
und km. fjarlægð. Ekki voru
Pioneer hnetiirnir beinlinis
tung’lhnettir, þvi þeirn var
ekki ætlað ag hitta tunglið.
Fyrsta raunverulega tilraun-
in til að senda hnött til tungls
ins var ekki gerð fyrr en 23.
ágúst 1961. M var Ranger I.
skotið á loft frá Canaveral-
höfða, sem nú heitir Kennedy
höfði. Tilraunin mistókst, og
fór hnötturinn á braut um-
hverfis jörðu. Um Jianger II.
segir lítið, og mún sú tilraun
einnig hafa mistekizt. Ranger
III. var skotið á loft 26. jan-
úar 1962, og fór hann fram-
'hjá tunglinu í um 37 þúsund
km. fjarlægð. Nokkuð betur
gekk með Ranger IV. hinn 23.
apríl 1962, Hann fór framhjá
tunglinu í um 1400 km. fjar-
lægð, en lenti á bakhlið þess.
Ekki tókst lendingin þó vel,
því hnötturinn lenti með
nærri 10 þúsund km. hraða o.g
eyðilagðist. Ranger V. var
svo skotið á loft hinn 18. okt-
óber 1962. Skömu eftir að
hnötturinn var kominn út í
geiminn, biluðu senditséki
hans, svo erfitt var að fylgj-
ast með ferðinni. En talið er
að hann hafi far-ið framihjá
tunglinu í um 500 km. fjax-
lægð, hal'dið svo áfram og
lent á braut um'hverfis sóJ-
ina. '
Má því með sanni segja að
Bandaríkjamenn bindi nú
miklar vonir við Ranger VI.
Sjónvarpsvélarnar í Ranger VI.,
tunglinu til jarðar á morgun.
sem biga að senda myndir af
KAPPHLAUPIÐ um tunglið
hefur nú i rauninni staðið í
fimm ár, eð^ allt frá þvi^
Sovétríkin skutu á loft fyrstu
tungflauginni Lunik I. 2. jan-
úar 1959. Síðan hafa Rússar
skotið þremur tunglflaugum,
og Bandaríkjamenn sex, að
meðtöldum Ranger VI., sem
á að lenda á tunglinu á morg-
un, sunnudag.
Flestar hafa tilraunifnar
mistekizt, en þó ir.í segja að
Rússum hafi gengið öllu bet-
■ur. Af fjórum tilraunum
þeirra hafa tvær tekizt mjög
vel.
Ætlunin var að fyrsti rússn-
eski tunglhnöttuirinn, Lunik I.
lenti á tuglinu 4. janúar
1959. Hnöttur þessi vó 361,3
kg. og í honum voru marg-
visileg mæli- og senditæki.
Sendi hnötturinn frá sér upp-
lýsingar fyrstu dagana, en í
stað þess að. hitta tunglið fór
hann framihjá því í um 6.500
km. hæð þann 4. janúar og
hélt áfram ferðinni út í geirn-
inn. Daginn eftir rofnaði sam-
bandið við hnöttinn, en búizt
við að hann færi á braut um-
hverfis sólu.
Næsta tilraun Rússa tókst
betur. Lunik II. var skotið
á loft 12. september 1959, og
lenti hann á tunglinu skömmu
eftir miðnætti (Moskvu-timi)
hinn 14. sept- og eyðilagðist
þar. Þetta afrek rússneskra
vísindamanna vákti allheims-
athygli sem von var. Tím-
inn, sem vahnn var, var þeim
eir\nig mjög hagstæðuí', því
hinn 15. september kom
Krúsjeff forsætisráðherra í
opinbera heimsókn til Banda-
I ríkjanna. Við komuna til
Washington afhenti Krúsjeff
Eisenhower, þáverandi for-
seta, líkan af stál-kúlu, sem
Lunik II. hafði flutt til tungls
ins. í stálkúlu þessari hafði
verið fáni Sovéferíkjanna.
Við þetta tækifæri sagði
' Krúsjeff rp.a.: „Fáni Sovét-
ríkjanna mun, sem gamall
íbúi tunglsins, bjoða fána
yðar vellkoaninn þangað, og
þar munu þeir búa saman 1
friði og vináttu — eins og við
og aillar þjóðir, <sem bygigja
þessa jörð ok-kar, -ættu að
Kvöldvaka stúdenla
Skálatúni berst
g.Í«f
Á 10 ÁRA afmæli barnaheimilis
templara að Skálatúni afhenti for
stjóri Elliheimilisins Grundar,
Gísli Sigurbjörnsson, barnaheim-
ilinu 10,000 kr. að gjöf frá Elli-
heimilinu, en aðalstofnandi barna
heimjlisins, Jón Gunnlaugsson,
fyrrverandi stjórnarráðsfulltrúi,
er stjórnarnefndarmaður Elli-
heimilisins. Stjórn Skálatúns-
heimilisins þakkar Elliheimilinu
Grund hina rausnarlegu gjöf.
(Frá stjórn Skálatúns)
Á SUNNUDAGSKVÖLDIÐ efnir
Stúdentafélag Reykjavíkur og
Stúdentaráð til sameiginlegrar
kvöldvöku í Súlnasal Hótel Sögu.
Verður þar fjölbreytt dagskrá og
dans til kl. 1. Ætlunin er að halda
slíkar stúdentakvöldvökur mán-
aðarlega í vetur.
Á kvöldvökunni munu prestar
og verkfræðingar leiða saman
hesta sína í spurningaþætti, sem
Friðfinnur Ólafsson stjórnar. —
Prestarnir eru sr. Grímúr Gríms-
son, sr. Ólafur Skúlason og sr.
Emil Björnsson. Af hálfu verk-
fræðinga keppa þeir Guðmundur
Marteinsson, Bragi Ólafsson og
Ragnar Halldórsson. Má ekki á
milli sjá hvort liðið sigrar. Ðóm-
ari er Biarrú Guðmundsson blaða
fulltrúi
Fulítrúar verkfræðinga og presta skeggræða um spurningakeppnina á Stúdentakvöldvökunni. Frá
vinstri: sr. Grímur Grímsson, Gunnar G. Schram form. Stúdentafélagsins; Friðfinnur ÓlafssoD
stjórnandi keppninnar, sr. Emil Björnsson og ver kfræðingarnir Bragi Ólafsson og Þórður GröndaL
Páll Líndal hrl. flytur ávarp á
kvöldvökunni og fluttur verður
nýstárlegur skemmtiþáttur. Fagn
aðurinn hefst kl. 8.30 og eru að-
göngunnoar seidir við ínngang-
inn.
Kvöldverður er framreiddur
kl. 7 fyrir þá sem óska.