Morgunblaðið - 09.02.1964, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. febr. 1%4
l///FlíZAB£rrf 7eRRKR3Í^\ I | I ^
Þessi dagur hófst svipað og svo
margir á undan honum, enda
þótt rifrildið milli Lester Ballard
og unglingsins Nicky hafi ef til
vill verið með versta móti, og
kannski hefur Ruth Seabright
dregizt inn í þessa deilu heldur
meir en hún leyfði sér venju-
lega, að minnsta kosti hafði
Madge Gargiulo — sem hafði þó
hálfgaman af öllu saman — var
að hana við að blanda sér um oí
inn í málefni húsbóndans. En
þetta var annars svo líkt því,
sem gerðist tvisvar og þrisvar
á viku hverri í hvíta húsinu á
sjávarhömrunum, að það var í
rauninni engin ástæða fyrir Ruth
að komast úr jafnvægi. í fjögur
ár, hafði hún verið að æfa sig
í að skipta sér sem allra minnst
af þessum fjandskap Lester Bal
lard og sonar hans, og með tíman
um hafði hún vanizt þessu svo
rækilega, að henni fannst það
orðið ekki nema eðlilegt. En
svona var það nú samt: þennan
dag, þegar Nicky hafði gengið til
herbergis síns, náfölur, og Lest-
er Ballard hafði brosað, með
meinfýsniglampa í augunum,
gengið síðan að bílnum sínum og
ekið til San Antioco, ásamt Garg
iulo-hjónunum, þá fann Ruth, að
hjartað sló hraðar í brjósti henn
ar en það átti að sér að gera.
Hún vissi ekki, hversvegna
hún þyrfti að vera hrædd. Það,
sem þarna hafði verið sagt og
gert, hafði ekki verið annað en
það sama, sem hafði þarna fram
farið svo mörgum sinnum áður.
En samt var það svo, að þegar
hún var orðin ein eftir við borð
ið í garðinum og hqrfði á fjöll
in á sundi í þokunni, handan við
glampandi víkina, fann hún, að
það var eingöngu hennar eigin
heimsku að þakka, að hún hafði
aldrei áður komið auga á hætt-
una, sem þessu var samfara.
En hún jafnaði sig bráðlega.
Samt hafði hún um nokkra stund
verið svo níðursokkin í hugsanir
og tilfinningar sínar, að hún
hefði alls ekki getað sagt eftir
á, með neinni vissu, hvenær
þetta eða hitt hafði gerzt.
Til dæmis að taka, hafði hún
alls ekki tekið eftir þvi, hvenær
Nicky hafði farið út úr húsinu
Heldur ekki vissi húrí, hvenær
maðurinn í köflóttu skyrtunni og
bláu bómullarbuxunum hafði
fyrst sezt niður á lága vegginn
við veginn og tekið að glápa á
húsið.
Hún tók yfirleitt ekki eftir
þessum manni fyrr en hún stóð
upp frá borðinu til að fara í sím
ann. En þá sá hún hann, þar
sem hann sat á veggnum og
skýldi loganum af eldspýtunni
með höndunum, meðan hann var
að kveikja sér í vindlingi. En
hann laut höfðinu yfir logann,
svo að hún gat ekki séð framan
í hann, enda veitti hún honum
enga sérstaka eftirtekt þá. Meira
að segja hafði hún alveg gleymt
og
að hafa séð hann, þegar hún kom
út aftur. Það var frú Ranzi í sím
anum.
— Eg hringdi til þess að minna
þig á þetta í eftirmiddag, Ruth,
sagði hún. Röddin var sönglandi
— næstum ítölsk orðin, enda
þótt Marguerite væri borin og
barnfædd í Englandi. — Þú kem
ur, er það ekki?
Fyrst í stað mundi Ruth ekk-
ert, hvað þetta var, sem átti að
verða síðdegis. En svo sagði hún:
— I eftirmiddag . . . ja . . . já.
— Varstu kannski búin að
gleyma því?
— Nei, auðvitað ekki.
Svo varð ofurlítil þögn
Marguerite Ranzi hélt áfram:
Gengur nokkuð að? Þú ert eitt
hvað svo skrítin í málrómnum.
— Nei, svaraði Ruth, — ekk
ert annað en þessar hræðilegu
sennur hjá Lester og Nicky . . .
Heyrðu, Marguerite . . . ég ætla
að hætta þessu og fara. Eg held
ekki, að ég geti haldið þetta út
lengur.
— Fara? Til Englands aftur?
— Já, eða í aðra vinnu.
— Það geturðu ekki gert! Það
máttu ekki gera! Þó ekki væri
nema mín vegna. Eg verð að hafa
einhvern, sem ég get talað við!
Ruth hafði hálfgaman af að
heyra Marguerite Ranzi tala um
hana eins og einhvern jafningja.
Vinátta þeirra, ef vináttu skyldí
kalla, byggðist á engu öðru en
nábýlinu, á stað þar sem lítið var
um landa þeirra beggja, og þeir
stóðu sjaldan lengi við.
— O, það kemur einhver önn-
ur í staðinn, fullvissaði Ruth
han. — Og auk alls annars, þá
gera nú orðið. Og mér er farið
að leiðast aðgerðaleysið.
— Já, en mundu eftir honum
Nicky, sagði Marguerite. Ekki
— Ekki svo að skilja, að ég geti
þolað hann, fremur en áður, en
það er nú samt eins og þú sért
í þann veginn að gera hann að
manneskju, en Lester veslingur
inn veit hinsvegar alls ekki,
hvernig hann á að snúast við
honum.
— Eins og er, gæti ég með
glöðu geði stú.tað Lester veslingn
um, sagði Ruth.
— Það gæti ég nú líka stund
um, sagði Marguerite. — Hann er
hégómagjarn, og hégómagjarnir
menn ættu alls ekki að eiga börn.
En svo er hann bara svo laglegur
. . . á sinn ómögulega hátt!
— Það hef ég nú aldrei getað
komið auga á.
Þetta var nú ekki alveg sann-
leikanum samkvæmt. Fyrstu mán
uðina sem Ruth var þarna
kennslukona — eða „frænka á
kaupi“ — eða verndarengill
Nicky garmsins, hafði henni litizt
allvel á Ballard eldra. En með-
ferð hans á syninum hafði fljót-
lega læknað hana af því, mikiu
fyrr en hans eigið afskiptaleysi
af henni hefði getað gert. Lengst
af bernsku sinnar hafði hún verið
föðurlaus, en það hafði gefið
henni ýmsar hátíðlegar hugmynd
ir um föðurástina, eins og hún
ætti að vera.
— Hann hefur illgirnislega
kvalara-ástríðu til að æsa Nicky
upp, sagði hún. — Það er alltaf
Lester, sem byrjar. Einmitt þeg
ar allt er með kyrrð og ró, getur
hann snúið sér til mín með ein-
hef ég bókstaflega ekkert að hverja skemmtilega sögu af ein
COSfER :0PENHI£|«
— Er vatnið kalt ?
hverri vitleysunni, sem Nicky á
að hafa sagt eða gert. Svo bíð-
ur hann átekta. Hvað ég þekki
vel þetta, sem skín út úr augun
um á honum meðan hann bíður.
Og Nicky reynir að láta eins og
ekkert sé, en fölnar meira og
meira og reynir að stilla sig og
svara engu. Og það er nú annars
nýtilkomið hjá honum, — það er
eins og hann viti, að hollast rnuni
vera að stilla sig. En svo verð-
ur líka uppþotið ennþá verra
fyrir bragðið, þegar það loksins
kemur. Það er að segja, það vefð
ur varla sagt að hann rjúki upp,
nú orðið. Það er miklu rólegra,
en um leið eins og þýðingar-
meira. Hún þagnaði, eins og hún
væri sjálfri sér reið fyrir að
fara að tala um sennuna, þá urn
morguninn. Það var ekki siður
hennar að bera sig upp við Marg
uerite.
— Jæja, þetta er nú kannski
orðum aukið hjá mér, sagði hún,
af því að ég þaut upp sjálf og
Lester fáein orð í fullri meiningu.
Marguerite hló, og það var eins
og hláturinn kæmi neðan úr
hálsi. — Hann hefur ekki nema
gott af því. Og það bítur víst
heldur ekki mikið á hann. I.ík-
lega hefur hann bara haft gaman
af því.
— Auðvitað hafði hann gaman
af því! sagði Ruth og gleymdi
þeim ásetningi sínum að tála
ekki meira um þetta. Hatin hló
eins og fífl og þegar hann lagði
af stað, skein einhver kvikind-
isleg ánægja út úr augunum
í honum.
— Fór hann til Napólí?
— Já, sem betur fór. — Með
Gargiulohjónunum. Þau áttu frí
dag, svo að ég er ein í húsinu og
get jafnað mig í næði. Mér er
meinilla við að sleppa mér svona.
Aftur hló Marguerite. — Var
þessi rimma í morgun út af
nokkru sérstöku?
— Nei, það var hún ekki. Ekki

gat ekki stillt mig um að segja held ég það.
BYLTINGIN
RUSSL ANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Formáli höfundar.
Hér mun verða gerð tilraun
til að gefa stuttorða, einfalda og
hlutlausa skýrslu um byltinguna
í Rússlandi, árið 1917, og þá at-
burði, sem voru undanfari henn-
ar. Að sjálfsögðu vérður ekki
hægt að gera alla ánægða; því
að varla mun vera til umdeilan-
legra efni í heiminum, og sú
tæpa hálfa öld, sem síðan er lið
in, hefur ekki orðið þess um-
komin að sefa sterkustu tilfinn-
ingarnar, sundurþykkjunaogdeil
urnar með þeim, sem þá voru
uppi í Rússlandi. Oft verða ein-
földustu atvik að deiluefni milli
andstæðra sjónarvotta og sagn-
fræðinga, og jafnvel samvizku-
sömustu fræðimenn komast á
öndverðan meið út af skýringar-
atriðum.
Það liggur því í hlutarins eðli,
að þessi bók getur á engan hátt | samsærisins. Hér var um að ræða
þótzt vera nákvæmt og tæmandi
ritverk. Eini tilgangur hennar er
sá að gefa almennum lesanda
eins óhlutdræga og hlutlæga
skýrslu um og lýsingu á mikilli
stjórnmálalegri hreyfingu, sem
er enn of ný fyrir söguna, en
jafnframt ef til vill of fjarlæg
honum orðin, til þess að hann
geti munað hana nákvæmlega af
sjálfsdáðum.
Það kann að vera fróðlegt að
nefna hér hinar óvenjulegu kring
umstæður, sem urðu til þess, að
bókin var rituð. Fyrir eitthvað
tíu árum gerðist það, að dr.
Stephen T. Possony, prófessor í
milliþjóðaviðskiptum við háskól
ann í Georgetown, tók ásamt
nokkrum nemendum sínum að
rannsaka byltingatækni og þá
með sérstöku tilliti til Bolsjevíka
samtímaefni sem tók öllum öðr
um fram. Það var rússneska bylt
ingin, líklega eins mikið og nokk
ur annar atburður, sem ýtti
Bandaríkjunum út í heimspóli-
tíkina, eftir heimsstyrjöldina
fyrri — og sannast að segja hafði
byltingin sín áhrif á öll lönd,
á þriðja áratug aldarinnar, og á
hrif hennar komu glöggt fram í
kreppunni og þeim stjórnmálaat
burðum, sem leiddu til upphafs
síðari heimsstyrjaldarinnar.
Valdataka nazistanna í Þýzka-
landi stóð í nánu sambandi við
arfleifð þá, er Lenin skildi eftir,
og án loforða Stalins um lið-
-veizlu, hefði Hitler varla dirfzt
að steypa sér út í aðra hræði-
lega styrjöld, árið 1939. Núver-
andi skuldbindingar Bandaríkj
KALLI KUREKI
>f- ->f'
->f-
DA6-WASBIT' NOWI HAFTA
TAKE OUT TH'CYLINDER, POKE
OUT TH' BARREL WITH A
STICK, AM' WIPEIT
ALLCLEAN BEFORE
I DROP THAT
DEVIL-BURRO
AN'LEAVE
HER FOÍZ
BUZZAED
MEAT!

' — Nú, nú, ég ætti kanske að skoða
byssuna mína, áður en ég skýt
skepnuna! Ef leir hefur komizt inn
í byssuhlaupið, springur skömmin í
hendinni á mér.
— Datt mér ekki í hug. Þarna
situr allt fast, fastar en tappi í krús.
— Fjandakornið! Nú verð ég að
losa hans í sundur, pota þessu út úr
hlaupinu með priki og þurrka og
fjær, fall Kína, kalda stríðið,
landlægur ófriður í Mið-Austur-
löndum, eldflaugakapphlaupið
— allt þetta á upptök sín í storm
inum, sem feykti burt keisaran
um í Petrograd árið 1917.
Dr. Possony og félagar hans
einbeittu athugunum sínum að
sérkennum hugarfars rússneska
kommúnistans. Hvernig var það
unnt einlægum kommúnista að
ldka augunum fyrir öilum mót-
sögnum stjórnmálastefnu Bolsje-
víka, og sætta sig við þrælabúð-
irnar og hið þrúgandi skrifstofu
vald, og vera samt sem áður
flokknum trúr? Svarið virðist
liggja í sjálfri byltingunni 1917.
í augum einlægs kommúnista er
„Októberbyltingin" næstum eins
anna 1 Evrópu og Austurlöndurn þýðingarmikil og upprisa Krists
er sannkristnum manni. Frá
þeirri stundu byrjaði lífið aft-
ur, og Lenin, höfuðbygginga-
meistari hins nýja skipulags, er
allt til þessa dags álitinn í Rúss-
landi, hin mikla hetja sögunnar,
spámaður, Messías, innblásinn
snillingur, hvers tilgangur var
svo hreinn og óeigingjam, að þar
á leiki enginn vafi. Það verður
skiljanlegt, að þegar þéssi helgi-
mynd af Lenin og byltingunni
er viðurkennd á annað borð, þá
verði það ekki erfitt fyrir komm
únistann að fyrirgefa hinar
mörgu skyssur, sem flokksfor-
ingjunum hafa orðið á: þær má
allar útskýra, sem augnablika
veikleika og mistök einstaklinga.
Aðalatriðið er hitt, að Flokkur-
inn sjálfur er heilbrigður, sið-
ferðilega og hugsjónalega óskeik
ull, og öruggur um að ná fyrir-
fram ákveðnu marki sínu: ham-
ingju mannkynsins. áður en lýk-
ur.
Teiknari; FRED HARMAN
hreinsa þetta allt saman áður en ég
get skotið þennan árans asna og skil-
ið hann hér eftir handa gömmun-
um!