Morgunblaðið - 25.04.1964, Side 20
20
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 25. aprfl 1964
^//ELÍZABSTH
60
T^IÆRR
Uælum
Þetta kom svo á óvart, að skelf
Ingin sást í hverjum andlits-
drætti á Ruth. Þetta var svo
fjarri öllu sanni og svo þver-
öfugt við það, sem gerzt hafði,
að sem snöggvast datt henni
ekki í hug, að henni væri ætlað
að taka spurningunni í aivöru.
Hún gat ekki skilið, að hú.n hefði
neina hættu í för með sér. Hún
þyrfti ekki annað en segja, að
þetta væri bull og vitleysa. Það
skyldi hún segja og henni yrði
trúað.
En samt var röddin hás, er
hún svaraði: — Þetta er blátt
áfram ekki satt.
— En þér sáust nú samt, sagði
Cirio.
— En það getur bara ekki
verið. Ég var þarna alls ekki.
— Vitni hefur komið fram,
sagði Cirio, — sem segir, að hún
hafi séð yður á þeim tíma, sem
þér segizt hafa verið heima hjá
frú Ranzi, og gera þetta, sem
ég sagði.
— Hver er hún?
— Það er konan í búðinni við
hornið, þegar vegurinn liggur
niður að klettunum. Hú.n segist
hafa setið í dyrunum hjá sér,
og séð yður aka fram hjá og
koma svo aftur eftir stutta stund.
— En það er bara ómögulegt . .
aigjörlega útilokað!
En um leið og hún sagði þetta,
varð henni ijós hættan, sem yfir
vofði. Þegar hún leit á menn-
ina, sem þarna voru, sá hún
ekki á þeim annað en hræðileg-
an kæruleysissvip. Jafnvel
Ranzi leit ekki út eins og
mennskur maður. En sjálf hætt-
an var enn ekki komin í ljós.
Eitthvað lá að baki þessarar fár-
ánlegu ásökunar, sem fram var
komin . . eitthvað, sem ekki var
eins fáránlega vitlaust. Hvað var
það? Hvernig gat hún fest fing-
ur á því?
Andlit hennar bar með sér
áhyggjur og taugaóstyrk, þar
sem hún sat þarna. Og það var
eins og Cirio fyndi þetta á sér
og sæi gegn um það, og talaði
nú með meiri áherzlu: — Þessi
kona þekkir yður vel í sjón. Hún
sá yður einmitt þennan sama
morgun og þá í sama kjól og
með sama klútinn yfir höfðinu
og með sömu sólgleraugun, á
ieið niður að sjónum. Hún er
reiðubúin að sverja það.
— Ég sé- En hún hafði nú
einmitt enn ekki séð það sem
hana iangaði mest að sjá . .
mikilvægið að baki þessarar
ásökunar.
En þá sá hún það snögglega.
Ef gamla konan í búðinni hefði
séð einhverja taka bílinn út úr
skúrnum og koma með hann
aftur, þá hefði hún líka átt að
geta séð Stephen gera það sama,
nokkru síðar. Ef hún hefði enn
setið í dyrunum hjá sér, hefði
hún næstum óumflýjanlega séð
hann. Og ekki einungis það,
heldur væri hún áreiðanlega
búin að segja lögreglunni það,
nú þegar.
En -hafði gamla konan enn
setið í dyrunum, seinni hluta eftir
middagsins? Ruth greip hendi
fyrir augun og reyndi að sjá
fyrir sér litlu búðina, eins og
hún hafði raunverulega litið út,
þegar hún ók þar fram hjá í
lögreglubílnum. Hafði þessi
digra mannvera verið í dyrun-
um þá?
Cirio misskildi þessa hreyf-
ingu hennar. Hann hélt, að varn-
ir hennar væru að hrynja til
grunna, og að hún væri farin
að gráta. Hann reyndi að nota
sér þetta tækifæri og talaði nú
í mildari tón. — Þér ættuð að
segja mér það, sem þér vitið.
Hversvegna gerðuð þér þetta,
sem þér gerðuð?
Ruth þrýsti fingrunum fyrir
augun og sá þá fyrir þeim ýmsar
kynjamyndir í dimmunni. Hún
minntist hóps kvenna við veg-
arbrúnina. Hóps kvenna með
fötur og krukkur, sem biðu eftir
vatnsvagninum frá San Antioco.
Feitrar gamallar konu með
rauðan klút um höfuðið, sem
sat í miðjum hópnum. Það var
gamla konan úr búðinni. En lög-
reglubíllinn hafði ekki mætt
vatnsvagninum á leið niður
brekkuna. Líklega hafði vatns-
vagninn verið á eftir áætlun,
eins og oft skeði. Konurnar
hlutu að hafa orðið að bíða tals-
vert við vegarbrúnina. Og svo
hefði verið allt málæið og gam-
ansemin kring um vagninn með-
an ekillinn fyllti íiátin, sem kon
urnar höfðu komið með, og svo
hefði orðið eitthvert meira skraf
áður en þær gátu haft sig í það
að skilja . . Það var því vel hugs
anlegt, að gamla konan hefði
alls ekki séð Stephen taka bíl-
inn út úr skúrnum og koma hon
um þar fyrir aftur.
Ruth andvarpaði og leit upp.
Augun voru þurr og skáer.
— Það var ekki ég, sem hún,
sá, sagði hún, — heldur sá hún
einhverja aðra, sem var í kjóln
um mínum og með klútinn minn
og sólgleraugun.
— Hún segist hafa séð yður
á stuttu færi, eins búna, fyrr um
daginn.
— Ljósbláan kjól og rauðan
og hvítan klút.
— Einmitt.
— En sjáið þér til . . ég skipti
Mikið myndi fará þér vel að hafa sítt hár.
um föt, þegar ég kom úr sjón-
um, sagði Ruth. — Ég fór í græn
an kjól og ég var hvorki með
klútinn né sólgleraugun.
— Þér eruð þá að gefa í skyn,
að einhver hafi farið í yðar föt
beinlínis í þeim tilgangi að gefa
sig út fyrir fyrir yður?
— Auðvitað. Og hvernig ætti
gamla konan að geta séð þetta
rétt á svona löngu færi? Klút-
urinn þekur alveg hárið og gler
augun gjörbreyta andlitinu.
Sannast að segja held ég, að á
miklu styttra færi en þarna að
búðinni væri hægt að blekkja
hvern þann, sem ekki þekkti
mann nema lauslega, að minnsta
kosti ef sú sama væri óvenju-
lega máluð.
— Það er satt, sagði Cirio. —
En hver getur hafa verið í fötun-
um af yður?
BYLTINGIN
RUSSLANDI 19 17
ALAN MOOREHEAD
Eina mikilvæga emhættið,
sem Rasputin þurfti nú mann í,
var embætti innanríkisráðherra
og í það fann hann mann, sem
ekki verður betur lýst en sem
skrípi. Alexander Protopopov
var jafn fáránlegur og nafn
hans, sleiktur og snyrtilegur
maður, eins og skraddaradúkka
er snyrtileg. Hann hafði mjúka
og vingjarnlega framkomu. Ný-
lega hafði hann, sem varaforseti
Dú.munnar, verið fyrir sendi-
nefnd til Englands, og í Stokk-
hólmi, á heimleiðinni, hafði
hann komizt í samband við Þjóð
verja. Eigi er vitað, hve miklar
tilraunir hann kann að hafa gert
til að semja frið í Stokkhólmi,
en slíkar tilraunir gætu vel hafa
átt stuðning Sturmers, sem sjálf
ur var af þýzkum uppruna.
Önnur helztu einkenni Protopo-
povs voru þau, að hann var dá-
lítið brot af dulspekinni og var
eitthvað að fást við dulræn efni;
auk þess þjáðist hann af lang-
vinnum sjúkdómi, sennilega
sýfíiis. Hann var sem sagt sjúk-
ur og hálfbrjálaður. Keisarafrú-
in var stórhrifin af honum.
Hinn 20. september 1916 skrif-
aði hún Nikulási: „Gregory
(Rasputin) biður þig innilega
að útnefna Protopopov“, og
tveim dögum síðar: „Góði gerðu
Protopopov að innanríkisráð-
herra. Þar sem hann er þing-
maður, getur það haft mikil
áhrif og stungið upp í þá“. En
jafnvel Nikulás hafði eitthvað
ekið sér í fyrstunni. Hann skrif-
aði: „Álit Vinar okkar á mönn-
um er stundum dálítið einkenni-
legt“. Samt lét hann undan; nýi
ráðherrann var settur í em-
bætti, 3. október 1916. Protopo-
pov var frá sér numinn af barns
legri gleði, við þannan frama.
Þegar einn þingmaður lét þess
getið við hann, að útnefningin
væri opinbert hneyksli og hann
ætti að segja tafarlaust af sér,
æpti hann: „Hvernig geturðu
farið fram á, að ég segi af mer?
Alla mina ævi hefur mig dreymt
um að verða vara-landsstjóri og
nú er ég orðinn ráðherra!“
Rasputin hafði nú stjórnar-
taumana í höndum sér fyrir fullt
og allt. Hann hafði gert alla
steinhissa, jafnvel verstu smjaðr
arana, mestu efasemdamennina
og þá, sem gramastir voru. Þeir
virtust ekkert geta gert: hann
var raunverulega drottnari Rúss-
lands. Hann fór um Petrograd
eins og höfðingi, hélt hirð í íbúð
sinni, útdeildi embættum til
eiginmanna kvennanna, sem
sváfu hjá honum, en rak úr em-
bætti mennina hinna, sem vís-
uðu honum á bug. Jafnvel há
embætti í kirkjunni voru skipuð
loddurum og pólitiskum prest-
um, sem hann hafði valið. Eng-
inn maður, sem snerist gegn hon
um, var öruggur um sig. Hvað
keisarafrúna snerti, var hennar
eina áhyggja sú, að Nikulás
kynni að linast, nú er einræðið
var aftur að komast til síns
forna gengis. „Láttu ekki und-
an. Vertu húsbóndinn. Farðu að
ráðum litlu konunnar þinnar og
Vinar Okkar. Trúðu á okkur“.
Nikulás hafði að mögu leyti
kunnað vel við sig á vígstöðv-
unum. Hann hafði hatað „eitr-
aða loftið í Petrograd", og sendi-
herrum og ráðherrum, sem heim
sóttu hann í aðalstöðvum hans,
fannst hann vel útlítandi og von
góður. Og nýja herstjórnin hafði
að öllu samanlögðu hreint ekki
reynzt illa. Eftir undanhaldið,
sumarið 1915, áttu Þjóðverjar
ekki annars úrkosta en að vera
í varnarstellingu; í Frakklandi
KALLI KUREKI
Teiknari; FRED HARMAN
JQS ZEDAUD TH£ 0/-T/M£R BHEAK
camp/h 7y£ MoeAi/Mo- — -
r THIS PROFESSOR BOÆÖ-S
H20M HARV'ARD IS A S-EOL0&IST
AW ARCHEOLOSIST/ ICHOWð ALL
ABOJT ÍLOCKS A»’ MIWE2ALS/
H6S JUSTTALKIM' í MOPC? H£ LOOkED IT ^-|
IT DOWM/ I BET OVER.-'WOULDM’T &IVE
H£ 0FFEEED T’SUYJ A MICKEL FOR ITf SAYS
ITCHEAP/ r—'■'1 WE'D MAKE A0OUTA BUCK
A DAY WORKIM’ IT/
Kalli og Gamli leggja upp í bítið
morguninn eftir.
— I>essi prófessor Boggs tió, Har-
vard er jarðfræðingur og fomleifa-
fræðingur. Og hann veit allt sem
vert er að vita um steina og mála.
— Og hann segir að það sé ekkert
í staðinn okkar varið
— Ég er viss um að hér býr eitt-
hvað undir. Ég skal veðja að hann
bauðst til þess að kaupa það af þér
fyrir lítið fé.
— Nei, hreint ekki . , , hann leit
aðeins yfir það — og sagði að það
væri ekki túskildings virði. Hann
sagði líka að við gætum haft svo sem
emn dal á dag upp úr kraísinu.
var skotgrafahernaðurinn von-
laus og óendanlegur, að því er
virtist, og Þýzkalandskeisari
gat ekkert látið verulega að sér
kveða í austri. í júní 1916 var
hafin mikil rússnesk sókn sunn-
antil, sem komst 25 mílur ínn
í austurrísku víglínuna. Þetta
var stærsti sigur Rússa í styrj-
öldinni, og líklega hefði verið
hægt að hafa verulegt gagn af
honum, ef ekki Rúmínia hefði
skotizt í leikinn í ágústmánuði.
Hlutlaus Rúmenía hefði getað
verið einskonar akkeri fyrir
rússnesku víglínuna að sunnan.
En bandamaður var hún hræði-
legur ábaggi og það var mest
fyrir orð Frakka og Rússa, að
hún skarst í leikinn. Þjóðverjar
flæddu brátt yfir þennan nýja
dvergvaxna óvin, og rúmenski
herinn, sem streymdi til baka
inn í Rússland, orsakaði almennt
undanhald. Það var vetrarkom-
an, sem bjargaði málinu við.
Kópavogur
Afgreiðsla Morgunblaðsins í
Kópavogi er að Hlíðarvegi 63,
sími 40748.
Garðahreppur
Afgreiðsla Morgunblaðsins
fyrir Garðahrepp er að Hof-
túni við Vífilsstaðaveg, sími
51247.
Hafnarfjörður
Afgreiðsla Morgunblaðsins
fyrir Hafnarfjarðarkaupstað
er að Arnarhrauni 14, sími
50374.
Afgreiðslur blaðsins hafa
með höndum alla þjónustu
við kaupendur blaðsins og
til þeirra skulu þeir snúa
sér, er óska að gerast fastir
kaupendur Morgunblaðs-
ins.