Morgunblaðið - 29.04.1964, Side 27

Miðvikudagiir ÍT9. apríl Í964
MORGU N BLAÐIÐ
27
Deiluaöilar í Noregi á
fundi rikislaunanefndar
Úrskuröar nefndarinnar i aðalatriðum
vænzt fyrir Hvitasunnu

Ósló, 28. apríl — NTB
í DAG komu fyrir ríkislauna
nefndina norsku fulltrúar al-
þýðusambandsins og vinnu-
veitendasambandsins, Kon-
rad Nordahl og A.P. Östberg.
Héldu þeir báðir til streitu
þeim kröfum, er fram höfðu
komið á síðasta sáttafundin-
um, áður en ákveðið var, að
málið yrði lagt í hendur
nefndarinnar.
Af hálfu alþýðusambandsins
krafðist Nordahl 30 aura
(norskra) tímakaupshækkunar
fyrir fullorðna verkamenn og
-konur og 15 aura hæikkunar fyr
Nóg að starfa hjá „Stálvík"
MEÐFYLGJANDI mynd tók
ljósmyndari Morgunblaðsins:
(Sveinn Þormóðsson) í skipa-
smíðastöð ,Stálvíkur“ h.f. á
dögunum. Þar er verið að
hífa brúna á 170 tonna stál-
skip, sem skipasmíðastöðin er
nú langt komin að smíða. Er
þetta stærsta stálfiskiskip,
sem smíðað hefur verið hér
á landi, að því er forstjóri
„Stálvíkur“ Jón Sveinsson
tæknifræðingur hefur tjáð
blaðinu.
Þetta er þriðja skipið, sem
stöðin smíðar frá því hún hóf
starfsemi sína um áramótin
1982—1963. Stöðin sjálf er enn
ekki fullsmíðuð, en smíði henn-
ar var hafin í ágúst 1962. Er
unnið að framhaldi smíði húsa-
kynna stöðvarinnar jafnhliða
skipasmíðunum. Auk þess er nú
unnið að smíði sjósetningarbraut
ar, en stöðin er sem kunnugt er
til húsa við Arnarvog, Garða-
hreppi. Er sjósetningarbrautin
einnig hugsuð sem undirstaða
dráttarbrautar í framtíðinni,
þannig að hægt verði að draga
skip til og frá sjó eftir braut-
inni.
Jón Sveinsson sagði að næsta
verk stöðvarinnar mundi verða
25 tonna dráttarbátur fyrir
Reykjavíkurhöfn. Hann sagði, að
mörg verkefni biðu og væri
mikil eftirspurn eftir skipum frá
stöðinni. Hafa m. a. verið pant-
aðir stórir fiskibátar allt upp í
250 tonn.
— Harðir bardagar
Framhald af bls. 1.
lok síðustu viku var tilkynnt að
Souvanna Phouma, forsætisráð-
herra og stjórn hans, hefði fall-
izt á að sitja áfram og láta und-
an kröfum hægri manna um
aukin áhrif. Á þetta hafa vinstri
menh ekki viljað fallast.
Hermenn hægri manna og
hlutlausra hafa á síðasta ári
staðið saman í átökunum við
Pathet-Lao, eða frá því Pathet-
Lao-hermenn reyndu að hrekja
Kong Le, höfuðsmann hlut-
lausra og lið hans úr vígjum
þeirra á sléttunni. Bardagarnir í
morgun hófust í dögun með
stórskotaliðsárás Pathet-Lao á
vígin í Phousan-hæöum — og
er þeim linnti, um hádegisbilið,
höfðu þeir náð nokkrum mikil-
vægum stöðum á sitt vald. Aðr-
ir herflokkar voru á leiðinni til
þjóðvegarins, er liggur til bæj-
arins Muong Phanh, þar sem
aðalstöðvar hlutlausra eru. Er
óttazt að þeim takizt að loka
þeirri mikilvægu samgönguleið.
100 luusir
Zanzibar, 28. apríl — (AP)
RÚMT hundrað pólitískra
fanga hafa verið látnir laus
ir í Zanzibar frá því kom-
ið var á sambandi Zanzi-
bar og Tanganyika. Er
haft fyrir satt að stjórnin
hyggist sleppa úr haldi öll-
unt arabískum mönnurn er
handteknir voru eftir
stjórnarbyltinguna.
— Irene
Franskir
Framh. af bls. 1
París opinber tilkynning um mál
þetta, en talsmaður stjórnarinn-
ar staðfesti í morgun að fregn-
in væri rétt.
Sú er hugmynd margra stjórn
málamanna og fréttaritara í Par-
ís, að de Gaulle hafi á sínum
tíma fallizt á það, fyrir áeggjan
frönsku flotastjórnarinnar, að
franskir liðsforingjar gegndu á-
fram störfum í flotastjórn NATO.
Hafi það verið staðföst skoðun
hennar, að Frakkar mættu ekki
missa þá aðstöðu, er þar gæfist,
til að afla upplýsinga, er vörð-
uðu bandalagið í heild. Jafn-
framt var auðveldara fyrir
franska flotann að taka þátt í
flotaæfingum bandalagsins eftir
að hann var tekinn undan yfir-
stjórn NATO. Er haft eftir áreið-
anlegum heimildum í dag, að
franska flotastjórnin sé lítt hrif-
in af ákvörðun de Gaulle, for-
seta.
Framhald af bls. 1.
ar, Júlíönu Hollandsdrottn-
ingu.
Svo sem fyrr hefur verið
frá skýrt verður líklega eng-
inn úr hollenzku oknungsfjöl-
skyldunni við brúðkaupið í
Róm — hins vegar segir í AP-
frétt í dag, að a.m.k. 300 Hol-
lendingar verði í brúðkaups-
veizlunni, sem fram fer í einu
gistihúsi borgarinnar. Þangað
er og vænzt 600 spænskra
gesta. Veizlunni verður þrí-
skipt. Fyrst tekur Irene á
móti hollenzku gestunum, síð-
an tekur prinsinn á móti þeim
spænsku og loks verður sam-
eiginlegt borðhald.
ySwS>.% P.
Stjörnubíó hefur sýnt kvik-
myndina „Byssurnar í Nav-
arone“ síðan um páska við
mjög góða aðsókn, en sýn-
ingum fer nú að fækka. Með
aðalhlutverkin fara Gregory
Peck, David Niven, Anthony
Quinn, Stanley Baker, Ant-
hony Quayle og James Darr-
en. — Myndin er sem kunn-
ugt er byggð á samnefndri
bók eftir Alistair MacLean.
ir unga verkamenn og lærlinga
— auk láglaunauppbótar, 30
aura fyrir fullorðna. Mikils-
vert atriði í kröfum alþýðusam-
bandsins er um hálf-sjálfvirka
vísitöluuppbót, sem kveður svo
á, að viðræður verði haldnar
um leiðréttingu launa, ef vísi-
tala framfærslukostnaðar hækk
ar um fjögur stig eftir sex mán-
uði eða síðar — miðað við að
vísitalan var 115.6 stig í lok
marz sl.
Af hálfu vinnuveitendasam-
bandsins stóð A. P. Östberg fast
við þá afstöðu, að launaihækk-
anir yrðu almennt 14 aurar á
klst. og láglaunauppbótin 6 aur-
ar. í annan stað, að kröfur
vinnuveitendasa.mbandsins um
helgidagagreiðslu, styttingu
vinnutíma við óreglulega vakta-
vinnu og vísitöluuppbót yrðu
ekki teknar til greina.
★
Þess er vænzt, að úrskurður
ríkislaunanefndarinnar í þessari
deilu muni hafa áhrif á tekjur
mikils hluta launiþega í Noregi.
Enn fremur er ástæða til að
ætla að hann muni hafa áhrif á
fyrirliggjandi verðákvarðanir á
vörum sjávarútvegs og landbún
aðar. Er deilan hin víðtækasta,
sem ríkislaunanefndin hefur
fengið til meðferðar. Hún varð-
ar beinlínis 264 launasamninga,
er ganga úr gildi í apríl- og maí-
mánuði og 204.963 launþegar
eiga aðild að, jafnframt því,
sem ákvörðun nefndarinnar
mun hafa áhrif á samningsgerð-
ir annarra félaga.
Auk þess, sem Nordal og Öst-
berg gerðu á fundinum í dag
grein fyrir sjónarmiðum samtaka
sinna í meginatriðum gerðu fjór
ir fulltrúar jafnmargra iðngreina
einnig grein fyrir sínum skoðun
um í stuttu máli. í lokin voru
lögð fram siónarmið norska sjó-
mannasambandsins.
Á morgun verður aftur fundur
í ríkislaunanefndinni og þá tekin
fyrir sjónarmið beggja deiluað-
ila i fjórum atvinnugreinum, en
síðan munu nefndarmenn ræðast
við á lokuðum fundi.
Þess er vænzt, að úrskurður
nefndarinnar liggi fyrir í
meginatriðum, þegar fyrir
Hvítasunnu, en eftir hátíð-
ina verða tekin fyrir einstöik at-
riði. Verður reynt að miðla mál-
um þar milli deiluaðila og fá
þannig fram lausn þeirra — en
takizt það ekki mun nefndin einn
ig skera þar úr.
Fyrir utan kröfurnar um al-
mennar kauphækkanir, láglauna
uppbót og vísitöluleiðréttingu
launa kveða kröfur Alþýðusam-
bandsins á um að yfirvinnuá-
kvæðum verði breytt svo, að
50% álag komi einnig á fyrstu
tvær klst. eftir að venjulegum
vinnutíma lýkur — og að vinnu-
tími verði ekki lengri en 43 klst.
á viku, þar sem vaktavinna er,
tví- eða þrískiptar vaktir. Þá
eru og sérstök ákvæði um þá,
sem greitt fá vikukaup.
I afstöðu vinnuveitendasam
bandsins felst hinsvegar m.a., að
þar sem yfirvinnuálag sé 25%
nú verði það 33%%.
★ ★ ★
Deiluaðila greindi mjög á um
það, hvort efnahagur Noregs
þyldi þær launahsekkanir, sem
krafizt væri. Fulltrúi vinnuveit-
enda sagði, að af hálfu sam'bands
þeirra væri boðnar launahækk-
anir er nærnu 2.15%. Meg aukn
um þjóðfélagsálögum, sem þ'eirri
launahækikun væri samfara yrði
útgjaldaaukning vinnuveitenda
5.4-6%. Jafnframt taldi ’ hann
launauppbótakröfur Alþýðusam-
bandsins samsvara í raun
og veru 5% launahækkun
ef með væru taldar auknar þjó«
félagslegar álögur, sam a. m. k.
yrðu 3.5%. Þá taldi hann vísi-
töluákvæðin í kröfum alþýðu-
sambandsins fráleit, þar sem
slíkt fyrirkomulag baori í sér
geigvænlega hættu fyrir fram-
leiðslu og efnahagslíf Noregs.
Nordahl kvaðst ekki geta sagt
nákvæmlega til um það hve
mikill hluti launþega myndi
njóta umbeðinnar láglaunaupp-
bótar, taldi líklegt, að hún næði
til 25% karla og 35% kvehna
sambandsins. Hánn kvaðst bú-
ast við andmælum gegn þessu
ákvæði, en sagði það grundvall-
arkenningu sambandsins, að
ekki væri unnt að byggja á sér-
staklega lágum launum á viss-
um sviðum til þess að hálda
framleiðslunni þar gangandL
— Ibróttir
Framhald af bls. 26.
sóttu af ákafa og pressuðu mjög.
Innan stundar lá knötturinn í
marki KR en í ákafanum höfðu
Valsmenn brotið á markverði
KR-inga og Haukur dómari Ósk-
arsson dæmdi réttilega auka-
spyrnu.
Valsmenn héldu sókn sinni um
skeið, og kom sér nú illa fyrir
þá hve skipulagslaus framlína
liðs þeirra er. En hættan vofði
yfir KR — „markið er í loftinu“
heyrðist sagt.
Og litlu munaði á 18. mín. er
Hermann Gunarsson átti hörku-
skot að KR-markinu en Gísla
markverði tókst á síðustu stund
að teygja fingurgómana í knött-
inn og stýra honum út fyrir
stöng.
Enn meiri heppni var yfir KR-
ingum á 22. mín. er Reynir Jóns-
son, sem kominn er frá Breiða-
bliki til Vals skaut óverjandi
knetti fyrir Gísla markvörð af
stuttu færi á KR-markið — en þá
stóð Hreiðar bakvörður á rétt-
um stað og skallaði frá á mark-
línu.
Og svo átti Ingvar Elíasson,
sem kominn er frá Akranesi í
Valsliðið, góða skottilraun úr
aukaspyrnu — en „hárfínt“ fram
hjá.
Svo tókst KR-ingum að ná tök-
um á leiknum aftur. Eftir sam-
leik Arnar og Jóns Sigurðssonar
hægra megin var gefið fyrir og
Eellert fékk knöttinn utan víta-
teigs, reyndi skot og það hafn-
aði í mótstæðu horni og Vals-
menn bara horfðu á fallegt flug
knattarins.
Mótspyrna Vals var þrotin —
KR hafði unnið enn eina orustu
þessarra keppinauta. Þegar flaut
að var til leiksloka var knöttur-
inn á leið í Valsmarkið í 3. sinn
— en kom of seint, það var bú,.
íð að flauta.
Liðin
KR átti sigur skilið. Liðið lék
betri knattspyrnu — oft góðan
samlei'k, þó skorti mjög á að
upphlaupin gefi nægan árangur
eða jafnvel skapi næga hættu.
Það er ekki nóg að kantm-enn
bruni upp með knöttinn, aðrir
verða að fylgja og vita hvað þeir
eiga að gera. Sóknarlína KR er
með bezta móti nú, sikiptingar
góðar og vel gerðar og hver leik
maður skilar sinu vel. Framvérð-
irnir er þó e.t.v. lykillinn að
getu liðsins. Vörni’n skilaði sínu
vel í þessum leik, nýr miðvörður
er ennþá allhikandi en vel með
en bakverðirnir Hreiðar og Krist
inn (í þessum leik) bættu það
upp. Gísli markvörður átti góð-
an leik.
Valsliðið er vaxandi lið en
skipulagið skortir mjög. Senni-
lega væri framlinan beittari með
Hermann sem miðherja og Ing-
vari sem útherja. Ormar vann
afar vel og aftasta vörnin af-
stýrði möigu en byggði fátt upp.
— A.St.