Morgunblaðið - 30.06.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagtir 30. júní 1964
Asjkenazí og Frager
TVEIR MIKLIR píanóleikarar
Vladmiri Asjkenazí frá Sovét-
ríkj unum og Malcolm Frager
£rá Bandaríkjunum, hafa látið
til sín heyra hér að undanförnu
hvor í sínu lagi og báðir sam-
an, að ógleymdum tónleikum,
sem hinn fyrrnefndi hélt með
Kristni Hallssyni, en þeirra hef
ir áður verið getið hér í blað-
inu.
Þessir ungu menn eru báðir
sjaldgæfir snil'íingar, og er mik-
ils um vert að hafa fengið tæki-
faari til að kynnast þeim svo
náið, þótt æskilegra hetfði ver-
ið — frá sjónarmiði þess, sem
þetta ritar — að tónleika þeirra
hefði ekki borið alveg upp á
þá daga, þegar íslenzkir lista-
menn héldu listahátíð sína. En
um það verður ekki sakazt, úr
því sem kornið er. Fétur Péturs
son á þakkir skilið fyrir það
framtak að ráða hingað, og má
giera ráð fyrir, að ræktarsemi
hins unga sovét-snillings við
föðurland konu sinnar hafi auð-
veldað þá samninga verulega.
Allur samanburður listaverkia
og listamanna er nokkuð við-
sjárverður, oft ósanngjarn og
gefur sjafdan mikið í aðra hönd.
En allar aðstæður í sambandi
við tónleika þessara vina úr
austri og vestri bjóða til slíks
samanburðar, — mér liggur við
að segja neyða til hans. — Og
svo vill til, að hvorugur ber
þar skarðan hlut frá borði: báð-
ir eru slíkir hæfileika- og kuan
áttumenn, að hvorugur verður
með nokkrum rétti upphafinn
á kostnað hins, og eru þeir þó
ólíkir um sumt. Tækni beggja
er svo fullkomin og inngróin,
að þar er hvorki b'ettur né
hrukka á. Frager virðist hafa
svolitið meiri hneigð til að
leggja áherzlu á hana, sjáltfrar
hennar vegna; leikur hans er
oft með hrífandi glæsibrag og
æsilegum tilþrifum, svo sem í
sónötunni eftir Bartók. Asjken-
azí sýnist aftur á móti innhverf-
ari og íhugulli, mýkri í átökum,
þótt ekki skorti hann heldur
skaphita né snerpu. Þessi mis-
munur virtist einnig að nokkru
koma fram í verkefnavali
þeirra. En þegar þeir eru sezt-
ir hvor við sinn flygilinn og
leika saman, hverfur þessi mun-
ur, þá er eins og einn hugur
sé að verki, óíl hin viðkvæmu
og erfiðu vandamál samleiks ■
ins eru horfin eins og dögg fyr-
ir sólu. Ef þeim væri falið að
útkljá deilumál austurs og vest-
urs við hljófæri sín, væri heims
fríður tryggður.
Jón Þórarinsson
Vex er óvenju gott þvottaefni íýmsan
vandmebfarinn þvott. Vex þvottalögurinn er
áhrifankt þvottaefni sem fer vel með hendumar.
Vex handsápumar hafa þrennskonar ilm. mmm
Veljið ilmefni viðyðar hœfi.
EFNAVERKSMIDJAN I Sjöfo)
VEX VÖRURNAR
Starfsfólk hinnar nýju leitarstöðvar, talið frá vinstri: Helga Þórarinsdóttir, rannsóknarstúlka, —-
Alma Þórarinsson, yfirlæknir, Ólafur Jensson, læknir, Valgerður Bergsdóttir, rannsóknarstúlka, —«
Hertha Jónsdóttir og Guðrún Broddadóttir, hjúkrunarkonur. Ljósmynd: Myndiðn.
Leitarstöö til að finna krabba-
mein í legi tekur til starfa í dag
Ætlunin að skoða 10 þúsund konur fyrsta
árið — Auðvelt að finna og lækna leg-
Krabbamein á frumstigi
LEITARSTÖÐ Krabbameinsfé-
Iags íslands, vegna krabbameins
í legi og leghálsi kvenna, tekur
til starfa í dag að Suðurgötu 22.
Alma Þórarinsson, yfirlæknir,
veitir stöðinni forstöðu. Ætlunin
er að rannsaka allar konur, ó-
keypis, á aldrinum 25—60 ára.
Leitarstöðin var sýnd ppkkrum
gestum í gærdag, þ.á.m. land-
lækni, dr. Sigurði Sigurðssyni,
og borgarlækni, dr. Jóni Sigurðs-
syni.
Prófessor Niels Dungal fór
nokkrum orðum um leitarstöð-
ina og sagði, að byrjað hefði ver-
ið á teikningum s.l. sumar, en
stjórn Krabbameinsfélagsins
hefði ákveðið í fyrravetur að
taka þessa starfsemi upp. Kvað
hann ýrnsar tafir hafa orðið á
opnun leitarstöðvarinnar, m.a.
vegna erfiðleika á að fá innrétt-
ingar teiknaðar og smíðaðar. Upp
haflega hefði verið búizt við að
hægt hefði verið að opna stöðina
í marzmánuði s.l.
Prófessorinn sagði, að leg-
krabbamein væri mjög algengt
í öllum menningarlöndum, og
hefði farið stöðugt vaxandi frá
aldamótum, svo hefði einnig ver-
ið hérlendis og væri legkrabba-
— Athugasemd
Framhald af bls. 19
Ef þessar tllraunir verða fram
kvæmdar og heppnast, er hugsan
legt að svæðin Hornstrandir —
Grænland geti orðið vísir að Þjóð
garði fyrir erni og aðra ránfugla
og ennfremur bjargtfugla.
Við skulum vona að tilraun
ressi heppnist, og að örninn geti
notið friðlands á þessu mikilúð-
lega fjallasvæði. En djarftækur
mun-hann til fanga bæði í fugla
björgum og öðrum veiðimiðum,
en sagt hefur verið, að einrvers
staðar verða vondir að vera!
Bogahlíð 14, 1. hæð 1. júní 1964.
Vigfús Helgason.
ATHUGIÐ
að borið saman við útbreiðslu
er langtum óýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.
mein enn að aukast hér og væri
það mun algengara í Reykjavík
en úti á landsbyggðinni.
Kvað hann ekekrt krabbamein
jafn auðvelt viðfangs og leg-
krabbamein og væri tiltölulega
auðvelt að halda því niðri. Það
ætti sér langan aðdraganda, íík
lega ekki skemmri en 6 ár og
jafnvel 10—15 ár, þ.e. þa^ til
það brytist út sem illkynjað
æxli. Auðvelt væri að taka frum
ur til rannsóknar úr legi og leg-
hálsi og hægt að fá úr því skorið
hvort krabbamein væri að mynd-
ast mörgum árum áður en hægt
væri að sjá það og sjúklingurinn
yrði þess var. Hægt væri að
skera meinið burtu auðveldlega
og án nokkurs sársauka. Enginn
vandi væri að ráða við það á
byrjunarstigi.
Prófessoripn sagði, að þar sem
rannsókn og leit hefði farið fram
á legi kvenna erlendis hefði það
sýnt sig, að legkrabbamein færi
stöðugt minnkandi. Hérlendis
færi legkraibbamein enn vaxandi,
en vonandi yrði fljótlega hægt
‘að stöðva það, vegna starfsemi
hinnar nýju leitarstöðvar, en
starfsemi hennar kostaði mikið
fé, líklega um eina milljón kr.
á ári, en því fé .væri vel varið
og rannsóknih yrði ókeypis.
Niels Dungal sagði, að leg-
krabbamein væri algengast í kon
um á fertugs og fimmtugs aldri,
oft hjá konum sem búnar væru
að eiga mörg börn. Þær konur,
sem ekki hefði verið við karl-
mann kenndar, fái sjaldan leg-
krabba t.d. nunnur.
Alma Þórarinsson, yfirlækn-
ir, tók næst til máls og sagði, að
öllum konum á landinu á aldrin
um 25—60 ára væri boðin ókeyp-
is rannsókn á sýni, sem tekið
verði úr leghálsi þeirra. Þegar
konum hefði borizt bréf um þetta
frá leitarstöðinni væri þess
vænzt, að þær hringi þangað til
að hafa samráð um hentugan
skoðunartíma. Ætlunin væri að
konur þyrftu ekki að bíða leng-
ur en 5—10 mínútur. Alls væri
ætlunin að skoða 10 þúsund kon-
ur í Reykjavík á fyrsta árinu.
Verði krabbamein í legi upp-
götvað á byrjunarstigi væru horf
ur á lækningu taldar 100%.
Yfirlæknirinn sagði, að skýrsl-
ur sönnuðu, að draga megi úr
tíðni krabbameins í legi með því
að gæta fyllsta hreinlætis og ,þess
að konur gangi ekki lengi með
bólgur í leginu. Verði bólgu vart,
verði konunni vísað til kvensjúk
dómalæknis.
Lagði Alma Þórarinsson ríka
áherzlu á, að konur hefðu sarn-
band við leitarstöðina,1 þegar eft-
ir að þær hefðu fengið bréf um
að koma til skoðunar. Engina
hlekkur í keðjunni mætti bila.
Þá gat hún þess, að nú væru
starfandi tvær krabbameinsléitar
stöðvar, Krabbameinsleitarstöð
A, sem gerði allsherjarleit að
krabbameini hjá konum Og körl
um, en hún hóf starfsemi sína
1957. Henni stjórnar Jón G. Hall
grímsson, læknir, og með hon-
um starfar Guðrún Bjarnadóttir,
rannsóknarkona.
Landlæknir, dr. Sigurður Sig-
urðsson, tók loks til máls og
lýsti ánægju sinni yfir því, að
leitarstöðin skyldi nú taka til
starfa. Gat hann þess að mikið
starf væri framundan, og þyrfti
að beita vísindalegri þekkingu og
nákvæmni til að það bæri árang-
ur. Landlæknir óskaði Krabba-
meinsfélaginu til hamingju með
hina nýju leitarstöð og kvaðst
vonast til að hún myndi bera
þann árangur, sem að væri
stefnt.
Við Krabbameinsleitarstöð B,
sem leitar að legkrabba, starfa
auk ölmu, Ólafur Jensson, ráð-
gefandi læknir; Helga Þórarins-
dóttir og Valgerður Bergsdóttir,
rannsóknarkonur, og Guðrún
Broddadóttir og Hertha Jónsdótt
ir, hjúkrunarkonur.
— Minning
Framhald af bls. 6
ar. En maður, sem allstaðar bar
með sér sólskin, birtu og glað-
værð, vildi öllum hjálpa og öll-
um gera gott, hverfur aldrei —
hann varir í vitund okkar, með-
an við lítum hið dýrmæta ljós.
Hann á þökkina, við heiðurinn
að hafa fengið að vera með hon-
um og kynnast honum.
Elskulega Þórdís.
• Það lýsir þér vel að hafa valið
daginn þinn, til að kveðja. i
hinnsta sinni Bjarna þinn. Sá
dagur var honurp dýrmætastur
alira daga með þér. Þetta vissir
þú og þessvegna gastu ekki gert
betra. En til þess þarf sálarró,
trúartraust, kærleika og kjark.
Allt þetta vitum við að þú átt
ir í svo ríkum mæli að fátítt er og
betur hefur þú kannske aldrei
sýnt það en síðustu árin. Algóð-
ur, almáttugur Guði veri þér ná-
lægur, börnum þínum og niðjum
og vaki yfir velferð ykkar um
tíma og eilífð. Hafið þúsund-
faldar þakkir fyrir allt og allt.
Blessuð veri minnig Bjarna
Benediktssonar.
J. V. Hafstein.