Morgunblaðið - 20.08.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 20. ágúst 1964

Útgefandi:
Framkvsemdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbr eiðslust j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
t lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
NOKKUR
UMHUCSUNAREFNI
TTinar miklu umræður og
skrif um skattamálin hafa
vakið mörg almenn umhugs-
unarefni. Hið fyrsta eru or-
sakir hinna almennu hækkana
á opinberum gjöldum, sem
augljóslega stafa af því, að
fleiri hafa lent í hærri þrep-
um skatta- og útsvarsstiga en
ráð hafði verið fyrir gert.
Þetta stafar vitaskuld af
hinni miklu almennu tekju-
hækkun, sem orðið hefur.
Á meðan breytingarnar á
skatta- og útsvarslögunum
voru í deiglunni á Alþingi,
voru stjórnarandstöðuflokk-
arnir í þann mund að hefja
eina atlöguna enn gegn ríkis-
stjórninni í verkalýðsmálum.
Þá héldu þeir því fram, að
tekjur manna væru mun lægri
en þær raunverulega voru og
komið hefur í ljós af skatta-
framtölum. Þetta var gert í
þeim tilgangi að etja til verk-
falla og trufla efnahagsað-
gerðir ríkisstjórnarinnar. —
Þannig var um skeið haldið
uppi taumlausum áróðri um
kaupgjald, en ekki hugsuðu
„verkalýðsforingjar“ stjórnar-
andstöðunnar um skattamálin
í hita þeirrar baráttu, sem
verið var að etja launþegum
út í.
Hér hafa launþegar því eitt
vont dæmi enn um þá leið-
sögn í kjarabaráttunni, þar
sem pólitískir stundarhags-
munir stjórnarandstöðuflokk-
anna eru látnir ráða, en ekki
raunverulegir hagsmunir laun
þega.
Annað umhugsunarefni eru
skrif stjórnarandstöðublað-
anna um skatta- og útsvars-
málin. Þar hefur hverri blekk
ingunni verið beitt á fætur
annarri í þeim tilgangi að ala
á öfund og óánægju, en minna
hefur borið á skynsamlegum
skrifum byggðum á staðreynd
um í þeim tilgangi að varpa
ljósi á málin. Þessar baráttu-
aðferðir og skrif stjórnarand-
stöðublaðanna hafa því enn
þá einu sinni vakið athygli á
þeirri meinsemd í íslenzkum
stjórnmálum, áð pólitískt of-
stæki og tækifærismennska er
enn of fyrirferðamikil hjá
sumum dagblaðanna og geta
valdið miklu tjóni.
Hinir ýmsu þættir efnahags
málanna eru mjög snarundn-
ir og verða því ekki leystir í
sundur. Röskun á einum þætti
þeirra hefur því áhrif á allt
efnahagslífið. Þannig eru
kaupgjaldsmál, verðlagsmál
og skattamál öll mjög sam-
tengd og hlýtur breyting eins
þáttar að hafa gagnger áhrif
á hina. Jafnvægi og innbyrðis
samræmi milli hinna ýmsu
þátta efnahagslífsins eru því
bæði hagsmunir launþega og
nauðsyn atvinnulífsins. Jafn-
vægi í efnahagsmálum var og
er eitt helzta mál Yiðreisnar-
stjórnarlnnar og hefur mikið
áunnizt í þeim efnum, þrátt
fyrir óheilar tilraunir stjórn-
arandstöðunnar til skemmd-
arverka. Víxlhækkanir kaup-
gjalds, verðlags og skatta- og
útsvarsstiga minna enn á nauð
syn jafnvægis í efnahagslíf-
inu.
Þá hafa skattamálin þessu
sinni vakið umræður um opin
ber afskipti og þau gjöld, sem
þau hljóta ávallt að hafa í för
með sér. Stjórnarandstöðu-
blöðin hafa undanfarið látið í
það skína að þau væru tals-
menn skattalækkana. Þau
gleyma því hinsvegar, að
stefna þeirra og sífelldar kröf-
ur um aukin opinber afskipti
og styrki hljóta ávallt að leiða
til hækkaðra opinberra
gjalda, er skattahækkunar-
stefna. Það er hinsvegar
stefna Sjálfstæðisflokksins, að
opinber afskipti séu sem,
minnst og fjármunirnir séu í
höndum þegnanna, sem þeirra
afla. Stefna Sjálfstæðisflokks-
ins er því skattalækkunar-
stefna, enda hefur flokkurinn
ávallt beitt sér fyrir því, að
opinber gjöld séu sem minnst.
Það er umhugsunarefni
hvort við séum ekki þegar
komin of langt á braut til þess
velferðarríkis sem tekur það
með annarri hendinni, sem
gefið er með hinni. Það er at-
hugunarefni, hvort ekki sé
þegar ástæða til þess að end-
urskoða og endurmeta þátt
ríkisvaldsins og annarra opin-
berra aðila í þjóðlífinu.
VESTURFÖR
FORSÆTIS-
RÁÐHERRA
TTeimsókn Bjarna Benedikts-
sonar, forsætisráðherra, til
Kanada og Bandaríkjanna er
nú lokið. Ferðin hefur tekizt
mjög vel og skapað góðar ósk-
ir og vonir í garð íslendinga.
Þá átti forsætisráðherra við-
ræður við Johnson Banda-
ríkjaforseta og Rusk utanríkis
ráðherra. Viðræðurnar voru
hinar nytsamlegustu og sagði
forsætisráðherra þar vestra,
að þeir Johnson Bandaríkja-
forseti hefðu ekki fjallað um
sérstök vandamál í sambúð ís-
lands og Bandaríkjanna vegna
þess, að slíkum vandamálum
i||iiiiii!iiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMini!iiiiii!iiitiliiiiiiiimiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillilliililllllllililliiliitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiit
1 Ceylon hefur kom-
| izt að því keyptu
=§ í NORGES Handels og Sjö-
§1 fartstidende, dags. 25. júlí
H segir frá því, hversu farið hafi
S um þjóðnýtingu olíuverzlunar
= innar á Ceylon. Fréttina ritar
= Per Bang, og fer hún hér á
= eftir í lauslegri þýðingu Mbl.
M nokkuð stytt.
= Stjórnin á Ceylon þjóðnýtti
§§ í janúar s.l. olíustöðvar Esso,
=i Caltex og Shell á eynni — Og
= hafa engar bætur komið fyrir
H enn — til þess að spara er-
= lendan gjaldeyri og í trausti
§§ þess, að Sovétríkin stæðu við
§§ skuldbindingar sínar'um af-
3 greiðslu á olíu. Því hefur þó
= engan veginn verið að heilsa
= og hefur olíuskortur verið á
= Ceylon og stórfé tapazt í er-
{§ lendum gjaldeyri, enda þótt
= nú ætti að vera loku fyrir
= slíkt skotið, þar sem nóg er
§1 af olíu í heiminum og nóg af
§j flutningaskipum.
S Ceylon flutti fyrst inn rúss
§í neska olíu árið 1961. Þegar
3 endurnýja átt samningana ár-
3 ið 1963 vildu Rússar setja upp
M haerra verð fyrir olíuna eða
M minnka magn það sem selja
= skyldi. Forsætisráðherra Cey-
ý lons sneri sér þá beint til
3 Krusjeffs og var samningur-
1 inn framlengdur óbreyttur —-
§j til eins árs. Nú hefur frétzt,
s að undirritaður hafi verið nýr
= og hagkvæmari samningur
= um kaup á nægri olíu til þess
§§ að fullnægja þörfum Ceylon.
S Sé þetta rétt, hafa Rússar gert
M sig seka um freklegt samnings
= brot, því olíuflutningar til
S Ceylon það sem af er þessu
ári, hafa hvergi nærri hrokk-
ið, til.
Þá hefur Ceylon einnig gert
vöruskiptasamninga við Ara-
biska Sambandslýðveldið, sem
ekki hefur heldur staðið við
skuldbindingar sínar varðandi
afgreiðslu á olíu.
Áður en þjóðnýtingin varð,
neyddist stjórnin á Ceylon til
þess að snúa sér til stóru al-
þjóðlegu olíufélaganna til þess
að fá hjá þeim nauðsynlega
Frú Bandaranaika,
forsætisráðherra Ceylon
olíu I stað þeirrar sem ekki
fékkst frá Sovétríkjunum. í
desember í fyrra áttu Rússar
að senda Ceylon 20.000 tonn
af brennsluolíu — sem Ceylon
síðan varð að kaupa af Esso.
í. Janúarlok varð svo mikill =
skortur á benzíni á hóflegu =
verði, að Ceylon Petroleum =
Corporation (CPC) varð að =
selja háoktan-benzín sama §§
verði og venjulegt benzín. í §§
febrúar var skortur á jarð- M
olíu, af því að ekki var staðið =j
við tilskilda greiðslufresti af =
hálfu Arabiska Sambandslýð- g
veldisins. Shell hljóp þá und §§
ir bagga og seldi Ceylon vör- M
una töluvert lægra verði en M
ráð hafði verið fyrir gert. — §§
Þann mánuð sagði aðalbókari =
Ceylon Petroleum Corpora- {§
tion að „neyðarkaupin“ hefðu M
kostað ríkið á níundu millj. j§
ísl. króna — einmitt á þeim =
tíma sem ástandið í gjaldeyris g
málum Ceylon olli mönnum =
þungum áhyggjum. Kröfur er =
lendu olíufélaganna um þokka =
legar bætur fyrir þjóðnýtingu =
fyrirtækja þeirra, eru tæp- 3
lega til þess að bæta nokkuð %
þar um. Að því er síðustu =
heimildir greina eru kröfur 3
olíufélaganna komnar upp í =
945 millj. ísl. kr.
Samband starfsmanna benz §§
ínstöðva hefur sakað Ceylon =
Petroleum Corporation um að E
hafa sóað milljónum króna í §§
vanhugsuð umsvif og fyrir ó- 3
þarfa þjóðnýtingu, sem gert =
hafi fjölda fólks atvinnulaust. =
Krefst sambandið þess að all- =
ir þeir, sem starf- 3
að hafi fyrir olíufélögin verði 3
teknir í þjónustu CPC.
Blöð hafa einnig gagnrýnt 3
stefnu stjórnarinnar í olíumál- =
unum og skrifaði „Ceylon 3
Daily News“ fyrir hálfu ári 3
í ritstjórnargrein að þjóðnýt- =
ingin hefði þegar flutt með sér p
tvennskonar skort — skort á 3
ölíu og skort á erlendum gjald =
eyri og að þetta væri þeim 3
mun bagalegra sem þjóðnýt- 3
ingin hefði einmitt verið til 3
þess gerð að spara landinu er- =
lendan gjaldeyrL
iwiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiHmtimiiiiinmmmmMttittminitiiiiiiimiiiiiiu;'
væri ekki til að dreifa. For-
sætisráðherra var hvarvetna
fagnað vestra sem merkum
leiðtoga mætrar þjóðar. Hann
hélt út til íslands, ásamt f jöl-
skyldu sinni frá New York í
gær með eimskipinu „Brúar-
fossi“, eftir gagnlega ferð. —
Morgunblaðið óskar honum
og fjölskyldu hans góðrar
heimkomu.
ENN DÆMI UM
OFSTÆKI
að eru merk tíðindi, þegar
forsætisráðherra íslands
hittir að máli forseta mesta
stórveldis heimsins, sem auk
þess er ein mesta vinarþjóð
íslendinga.
Pólitískt ofstæki sumra dag
blaða er þó á því stigi, að
þeim er oft ókleift að skýra
lesendum sínum frá venjuleg-
um fréttum. Tíminn treystir
sér ekki til þess að skýra á
sómasamlegan hátt frá slíkum
merkisviðburði, vegna þess að
svo vill til að forsætisráðherra
íslands er stjórnmálalegur
andstæðingur þeirra, sem
stjórna því dagblaði. Fréttin
um viðræður Johnsons forseta
og forsætisráðherra, er aðeins
smáklausa í Tímanum í gær,
vendilega falin innan um
framhöld greina. Jafnvel Þjóð
viljinn sér sóma sinn í því að
birta fréttina af viðræðunum
á forsíðu. Það eru mikil firn
þegar íslenzkt dagblað telur
slíkar viðræður forsætisráð-
herra íslands varla til tíðinda.
New York, 18. ágúst NTB—AP.
• TVEIR starfsmenn Samein-
uðu þjóðanna í Kongó voru
í dag drepnir í flóttamannabúð-
um í Kalonge í Kivu-héraði.
Unnu þeir að rannsóknum á
fregnum um að uppreisnarmenn
hyggðu á hefndarráðstafanir
gegn flóttafólkinu.
• Ekki hafa nánari fregnir bor
izt af þessum atburði, en flokk-
ur manna frá S.Þ. hélt þegar
ásamt hermönnum stjórnarinnar
í Leöpoldville á vettvang til
þess að sækja lík mannanna.
Talsmaður S.Þ. í New segir, að
svo virðist sem alger ringul-
reið hafi ríkt í flóttamannabúð-
unum og tveir menn af Tutsi-ætt
flokki hafi orðið mönnunum að
bana. U Thant hefur lýst hryggð
sinni vegna þessa atburðar og
sent aðstandendum mannanna
samúðark veð j ur.
Mennimir tveir voru Jean
Plicque frá Frakklandi, 33 ára
að aldri og Francois Preziois,
frá Ítalíu, 43 ára.
Það er hinsvegar því miður
ekki lengur fréttnæmt, að
sanngirni og sannindi virðast
ekki einungis hafa trénað upp
úr stjórnmálaskrifum Tím-
ans, heldur einnig úr venju-
legum fréttaflutningi blaðs-
ins.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniirr
= =s
(Eriendar I
| fréttir |
3 Rio de Janeiro, 18. ág. NTB =
3 Juanita Castro, systir Fidelsg
3Castro, forsætisráðh. Kúbu, 3
3sagði í viðtali við fréttamenn3
= í dag, að mjög sennilega væru3
§enn á Kúbu sovézkar eldflaug=
§ar, sem nota mætti til árása§§
= á Bandaríkin. *
3 Juanita kom til Rio de Jan- =
= eiro í gær í heimsókn til utans
=ríkisráðherra Brazilíu, Vasco§§
3Laitao de Cunha og konu§§
3hans, sem eru persónulegir 3
3 vinir hennar.
uHiiumiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiimiiiiiíiiiiiiimiiir
Tvcir starísmenn
S.Þ. drepnir