Morgunblaðið - 10.09.1964, Blaðsíða 15

Sunnudagur 8. sept. 1964
MQRGVNBLAÐIÐ
15
BiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiHifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiitiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiNiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimmiiimmiiiiimiiimiiimmiiimmmHimmimiimiiiimiiiniimimni
„Maðurinn minn skammar mig
-en augun bláu eru svo falleg'
segir kona íransk - indverska hæstaréttardómarans frd
Vestur - Afríku, sem flytur fyrirlestur d vegum Alliance
Francaise í kvöld um ævisagnaritarann Saint - Simon
„Ég er bara venjulagur ferða-
maður“, sagði M. Jéróme
Simonel, hæstaréttardómari
í Abidjan á Fílabeinsströnd-
inni er við hittum hann að
máli á heimili Magnúsar
Jónssonar, menntaskólakenn-
ara, i Tjarnargötu 40, og
brosti svo að minnti á Bela-
fonte. „Hvað getið þér sagt
mér um ísland?" Svo gafst
hann upp og byrjaði að tala,
en bað þess lengst allra orða,
að ég skrifaði sem minnst um
sjálfan hann. I»ví til frekara
öryggis byrjaði hann sögu
sína árið 1636, þegar útsend-
arar Colberts, hins afkasta-
mikla fjármálaráðherra Loð-
víks 14. lögðu leið sína suður
til Pondiöhéry á Indlandi,
keyptu þar upp mikið land af
höfðingjum innfæddra og
settu á stofn mikla verzlunar-
miðstöð og menningarsetur
Frakka í Indlandi. „Éig á ætt
mína að rekja til þeirra, er
þá bjuggu í Pondiöhéry, sagði
M. Simonel — ég er nefnilega
Indverji í húð og hár, — en
ekki arískur Indverji, held-
ur er ég kominn af þeim íbú-
um landsins sem fyrir voru
þegar arísku þjóðflokkarnir
komu að norðan, af þjóð
þeirri er Frakkar kalla
Tamul en Bretar Tamil og
talar samnefnda tungu. En
skólar allir í Pondichéry eru
franskir og ég er menntaður
á franskan máta“, sagði hann
og brosti aftur.
„Ég var í Pondichéry allt
til þess er ég lauk þar lög-
fræðiprófi“, sagði Jérórne
Simonel, „svo fór ég til
Frakklands, til Parísar, við
förum oftast annað hvort
þangað eða suður til
Aix-en-Provence. í París tók
ég doktorspróf í lögum og fór
svo í sérstakan skóla, sem
Frakkar hafa fyrir opinbera
emibættismenn sína í ný-
lendunum. Svo kom stríðið
og ég var tekinn til fanga . . .
— En ekki voruð þér í
hernum?
— Jú, mikil ósköp, ég er
franskur ríkisborgari og
varð að gegna herskyldu eins
og aðrir. Ég sat í fangelsi
Þjóðverja í Slesíu langa
lengi en slapp þaðan skömmu
fyrir stríðslok og hélt þá
áfram að berjast ....
Eftir stríðið tók ég svo upp
mín borgaralegu störf.
— Og fóruð heim til
Pondichéry?
— Nei-, ekki beint. ég var
fyrst á Tahiti, en ég hef líka
öldinni, ekki nafna hans á
þeirri 19. sem að vísu var
líka merkur maður og skyld-
ur honum — en Saint-Simon
eldri er mjög mikill rithöf-
undur, vanmetinn til þessa
og ég vildi gjarnan leggja
minn skerf til þess að menn
fengju á honum meiri áhuga.
enn — „Ah, le métier", segir
hann, c’est tellement triste
— Lögfræðin er svo lítið
Skemmtileg. Svo bætir hann
við og hlær: — Annars var
það ástæðan til þess að ég
fór fyrst að ’glugga í Saint-
Simon fyrir alvöru, að hann
átti einlægt í útistöðum við
stéttarbræður mína!
Það er barið að dyrum, og
inn kemur kona dómarans,
smóvaxinn, falleg og broshýr,
á peysu og pilsi og lágum
skóm og lítur út eins og hún

M. Jéröme Simonel, Giséle, kona hans og synir þeirra tveir, bókaormurinn Laurent, níu
ára gamall og bróðir hans Jean-Philippe, 15 ára. Systir þe rra, ÍMarie-Claude, 16 ára, gat
ekki komið með norður til íslands, því skólinn sem hún er á í Frakklandi var þegar byrjaður.
verið dómari heima á Ind-
landi og í Kongó, í Brazza-
ville, ekki hinumegin — M.
Simonel brosir. — Nú er ég
í Abidjan á Fílabeinsströnd-
inni, og er hingað kominn
eins og hver annar ferðlang-
ur af forvitni á landi og þjóð.
Þessi fyrirlestur minn á
fimmtudaginn er eiginlega
alyeg utan dagskrár. Ég geri
þetta bara að tiLmælum
ALliance Francaise.
— Um hvað er fyrirlestur-
in.n, M. Simonel?
— Ég ætla að tala u<m
Saint-Simon, ævisagnaritar-
ann, sem uppi var á 17- og 18.
hann á það skilið .... ég ætla
líka að setja fram nýja
kenningu um áhrif hans í
bókmenntum Frakka á síð-
ari árum — en um það megið
þér ekkert skrifa, það er
leyndarmáL þangað til ég fiyt
fyrirlesturinn ....
Ég lofa öLLu fögru um það.
— Annars hélt ég, að þér
mynduð tala um eitthvað
sem snerti starf yðar, segi
ég, um leið og ég pára það
®em hann segir um Saint-
Simon. Það er grunnt á
brosinu hjá hæstvirtum
haestaréttardómaranum og
því þregður fyrir einu sinni
væri að koma úr tíma i
menntaskólanum — Sussu
nei, segir Mme. G-iséie, og
hlær dátt — ég á sextán ára
dóttur og annan son ári yngri,
fyrir utan þennan hérna.
Laurent, _sem er niu ára,
brosir kurteislega og tekur
sér bók í hönd. Mme. Giséle
er með lituð gleraugu og við
berum saman bækur okkar um
sól og birtu og óþægindin af
nærsýni annarsvegar og gler-
augum hinsvegar — og au.gu
fólks hér og þar í heim-
inum------
— Hér nyrðra eru augu
manna svo djúp, segir hún
— svo undarlega tær. Þegar
maður horfir í þennan himin-
bláma er eins og hann taki
aldrei enda, það er svo allt
öðruvísi en okkar augu, það
sézt aldrei til botns i þelm
— hún hlær við, — Maður-
inn minn skammar mig, en
ég get bara ekki að því gert,
ég verð eins og heilluð þegar
ég sé þessi himinbláu augu
og ég horfi bara og horfi. —
Laurent Lítur upp úr bókinni
sinni og brosir, dökkum
óræðum augum, hæstarétt-
ardómarinn leiðir talið að
öðru og býr sig undir að Lýsa
því hvers vegna hann hafi
komið gagngert til íslands,
en ekki til einhverra hinna
Norðurlandanna. —
— Jú, sjáið þér til, það er
eins konar löngun til þess að
vitja vöggu frelsisins. Island
er mér eins og svo mörgum
.öðrum tákn frelsis og jafn-
réttis, hér eru allir menn
bræður og enginn lítur niður
á annan — hér hefur forset-
inn ekki um siig Lífvörð . . .
Magnús Jónsson lítur á mig
og við brosum bæði, og skyldi
ekki Ásgeir Ásgeirsson gera
það Líka ef hann læsi þetta?
— Hugsið þér yður bara
hvernig það er með de
Gaulle, segir Simonel, allan
viðbúnaðinn, sem því fylgir
þegar hann hreyfir sig þó
ekki sé nema fótmál.
— Okkur langar í Sund-
laugarnar, og á morgun för-
um við til Þingvalla og svö
reynum við að fara eitbhvað
meira, en þetta er nú ekki
nema vika, sem við höfum
til umráða, segir Mme. Giséle
og smakkar á kleinu — Mikið
er þetta gott, er þetta þjóðar-
réttur hér? — Og mjólkin
hérna, hún er alveg dásam-
leg á bragðið. Þeir taka und-
ir það feðgarnir. — Og þá er
það skyrið, ekki er það síðara,
segir hún — við borðum það
öllum stundum. Laurent lítur
upp úr bókinni sem snögg-
vast til þess að kinka kolli.
— Þetta barn, segir móðir
hans og hristir höfuðið. —
— Hann er svo fljótur að lesa,
að það er alveg hræðilegt.
Eins og til staðfestinigar orð-
um hennar kemur drengur
óg skilar bókinni. — En það
er ævintýri líkast fyrir börnin
að fá að fara svona alla leið
til íslands, segir hún. Það
verður rvú ekki ónýtt til frá-
sagnar á Fílabeinsströnd-
inni, þegar við komura heim.
Laurent brosir, hjartanlega
sammála,
— Og gleymið nú ekki að
koma uppeftir, segir M.
Simonel, er við kveðjumst,
— á fimmtudatgskvöld klukk-
an 20.30. — í fyrstu kennslu-
stofu Háskólans bætir Magrv-
ús Jónsson við.
*SlHHHHHHHHHHHHHIHIHIIHHHHHUUHHHHIIIHHIHHIHHHHHIUHUHHHHUUHIHMIIHUHIHHtlHHIHHHHHHUHHHHHUIHHHIHHIHHIHHHHIHHHHHIHHHHHIIHHUHHHIHIHUUUHHHHUHHI1HlHIUHIIIHIHUHIUMHIUHIUIMnHUIIHIIHIHHIHHHHIIHIIHHllHIHIIIIHHIHHIIHHHHHIHIIIUUI
26. iðnþing islend-
inga sett á Akureyri
Iðnfræðslan aðaltnál þingsins
AKUREYRI, 9. september — 26.
iðnþing íslendinga var sett í
Sjálfstæðishúsinu á Akureyri
kl. 14 í dag. Iðnþingið er að
|>essu sinni haldið á Akureyri í
tilefni af 60 ára afmæli Iðnað-
•rmanhafélags Akureyrar, en
forrnaður þess er Jón H. Þor-
valdsson.
Guðmundur Halldórsson, for-
»eti Landssambands iðnaðar-
priaima setti þingið með ræðu
•g minntist í upphafi tveggja
tnanna, er mjög lébu til sín taka
í iðnaðarmálum, þeirra Sigmund-
•r HaLLdórssonar, arkitekts og
byggingarfuLItrúa í Reykjavík
og Jóhanns Guðnasonar, bygg-
ingarmeistara á Akranesi. Risu
þingfulltrúar úr sætum sínum
í virðingarskyni við hina látnu.
Þá flutti Guðmundur HalLdórs-
son kveðju til þingsins frá Jó-
hanni Hafstein iðnaðarmálaráð-
herra og var henni tekið með
lófataki. Þá þakkaði hann Iðn-
aðarmannaféiagi Akureyrar góð
an undirbúning þingsins og mót
tökur aUar á Akureyri.
Síðan fræddi Guðmundur um
iðnfræðsluna í Landinu, sem
Hann gat þess að nefnd sér-
fróðra manna, sem ráðlherra
skipaði 1961 og fjalilaði um
fræðslumál iðnaðarins, hefði nú
Lokið störfum og skilað áliti.
Helztu niðurstöður nefndarinnar
eru þær, að hún telur að stefna
beri að því að taka upp for-
skóla fyrir iðnnema, þar sem
þeim séu kennd uppistöðuatriði
í iðngreinum, enda sé sú stefna
þegar upp tekin víða í nágranna
Löndurium. Þá telur nefndin að
iðnskólum beri að fækka en
um leið að gera þá fullkomnari
en þeir eru nú. i landinu starfa
nú 20 iðnskólar með um 1700
nemendum, en aðeins 3 þeirra
hafa 100 nemendur eða fleiri, í
Rvík, Hafnarfirði og Akureyri,
5 hafa 30-80 nemendur og 11 inn
an við 30 nemendur. Hins vegar
telur nefndin að verknámsdeild
ir gagnfræðastigsins ættu frem-
ur að annast kynningu starfs-
greina heldur en byrjunaratriði
verklegrar iðnfræðslu. Þá
vék Guðmundur Halldórsson að
ýmsum málum, sem iðnaðinum
í landinu eru til hagsbóta og
asta iðnþingi. Hann kvað endur-
skoðun tollskrár horfa mjög til
heilla, þó að betur mætti að
henni vinna og fagnaði lögum
frá síðasta alþingi um breyting-
ar á lausaskuldum iðnaðarins í
föst lán. Þá kvað hann iðnlána-
sjóð og efljng hans vera öllum
iðnaðarmönnum fagnaðarefni.
Einnig fræddi hann um þings-
ályktunartillögu, sem samþykkt
var á alþingi í vetur um bætta
aðstöðu skipasmiíðaiðnaðar í íand
inu og talaði sérstaklega um stál
skipasmíðar í j» -í sambandi.
Hann fagnaði hinu nýja iðnaðar
hverfi, sem risa á við Grens-
ásveg í Reykjavík og taldi það
upphaf mikillar uppbyggingar
og úrbóta í húsnæðismálum iðn
aðarins, þó að hér væri aðeins
stigið fyrsta skrefið á langri leið
og vonaði að slík skipulagsstarfs
semi á lóða og húsnæðismálum
iðnfyrirtækj a yrði ekki stað-
bundin við Reykjavík eina. Þá
veik hann að útflutningsmálum
iðnaðarins. Margskonar iðnvarn
ingur hefur verið fluttur út, en
misjafnilega gengur að koma
honum inn á erlenda markaði,
þó að hann sé prýðilega sam-
keppnishæfur. Þá talaði forseti
Landssambands iðnaðarmanna
um verkföll þau, sem háð voru
á síðasta ári og Hvað marga máls
metandi menn um verkalýðsmái
nú vera komna á þá skoðun að
slík kjarabarátta væri úrelt og
leiddi ekki til þeirra hagsbóta,
sem stefnt væri að, en hins veg-
ar væri vinnuhagræðing og kerf
isbundið starfsmat bezta leiðiti
til batnandi hags. Að lokum
minntist Guðmundur á Iðnaðar-
bankann, sem hann kallaði óska
barn íslenzkra iðnaðarmatina.
Hagur hans stendur með mikl-
um blóma og sparifjáraukning
hans á sl. ári var miklu meiri
en hjá nokkrum öðrum banka
og um helmingi hærri en að með
altali hjá öllum öðrum bönkum.
Hann taldi að björtustu vonir
þeirra er að honum standa ha.fi
rætzt, en hvatti iðnfyrirtæki til
að sameinast um að láta Itann
njóta sparifjár síns fremur en
aðrar Lánastofnanir.
í lok ræðu sinnar fiufcti Guð-
Framhald á bls. 17.
verður aðalmál þessa. iðniþings. áfönguxn sern náðst hafa frá síð-