Morgunblaðið - 19.03.1965, Page 17

Föstudagur 19. TTVSrtt Í965
MORGUNBLAÐIÐ
17
Landbúnaður án styrkja
og niöurgreiðslu
eru svo örar og skjótar, að J
egg sem tekin voru undan 1
hænum að Ási í Noregi að
morgni til og fóru upp í flug-
vél laust fyrir hádegið voru
komin í útungurvélarnar á
Mólum kl. 6 um kvöldið. Það i
er því ástæðulaust að leggja ,
Kiúklinr;ar, grænmeti
og blóm lúxusvarningur
U M þessar miundir eru
landbúnaðarmál okkar
mjög til umræðu. Kannski
meir en nokkru sinni fyrr.
Nú er svo komið, að stjórn-
málaflokkar, sem aldrei
hafa gert annað en að
kasta hnútum að íslenzk-
um landbúnaði, bera hann
vart var litið á hænsnakjöt
sem mannamat hér á landi og
það eru sárafáir áratugir síð-
an fjölda íslendinga skipti
það engu, hvort hann hafði
kartöfiur eða ekki með mat
sínum. Og það er fjöldi ís-
lendinga enn í dag sem að-
eins lítur á grænmeti sem
skepnufóður og lætur það
aldrei inn fyrir sínar varir.
Svetnn i Reykjum pakkar inn túlipana.
svo mjög fyrir brjósti, að
þeir ríða til þinghalda um
landið þvert og endilangt
berandi aðeins hag land-
búnaðarins fyrir brjósti og
nálægt hugsjúkir út af hin
um lágu launum hænd-
anna. í leiðinni láta þeir
þess rétt aðeins getið að
landbúnaðurinn fái litlar
700 niilljónir af opinberu
fé sér til framdráttar, en
þrátt fyrir þetta fái bænd-
urnir sáralítið í aðra hönd.
í öllum þessum miklu land-
búnaðarumræðum er ekki
minnzt á allmyndarlegan hóp
hænda, sem annan búskap rek
ur en þann, sem fellur inn í
kerfi niðurgreiðslu og upp-
bóta. Okkur datt því í hug að
bregða okkur upp í Mosfells-
sveit og hitta svo sem tvo
bændur, sem búskap reka, er
hvorki er háður niðurgreiðsl-
um né útflutningsuppbótum.
Það er ekki langt síðan að
Og blóm eru talin lúxusvarn-
ingur líkt og tóbak og brenni-
vín og þessi fallega samúðar-
tjáning er afbeðin í auglýsing-
um um andlát og jarðarfarir
og fólki bent á, að það geti
varið peningum sínum betur
en senda blóm og kranza í
minningu hins látna.
En þessi- hugsunarháttur,
sem hér að framan er lýst, er
hægt og hægt að breytast i
islenzku þjóðlífi,
Með bættum efnahag þjóð-
arinnar fjölgar utanferðum
landsmanna og þeir kynnast
lifnaðarháttum og siðum ann-
arra þjóða og mörgum falla
þeir vel í geð. Ungt fólk fer
til námsdvalar erlendis og
venst þá á ýmislegt í mata-
ræði og háttum, sem því var
framandi, en vill svo ekki án
vera þegar heim er komið.
Með aukinni vélmenningu er
oki daglegs strits létt af meg-
inþorra þjóðarinnar og sam-
fara því verða kröfur til
breytts og léttara mataræðis.
Þá taka menn að neyta græn-
metis og fitulauss kjöts í enn
ríkara mæli en áður var. Það
dregur úr mjólkurneyzlu hjá
fullorðnu fólki þegar tækifær
in minnka að nýta þennan
kjarnmikla orkugjafa. Menn
taka að líta á blóm sem heim-
ilisprýði, augnayndi, til að
gera heimilisfólkinu ljúft í
geði eins og menn hengja upp
á vegg hjá sér mynd eftir
Picasso og Kjarval, eins og
menn telji sér nauðsynlegt að
skreyta stgfur sínar með fal-
legum húsgögnum og listmun-
um, eins telja þeir sér nauð-
synlegt að prýða þær með
blómum af og til. Það er sem
betur fer löngu viðurkennt
með þjóð vorri, að fólki er
fleira nauðsynlegt en vinna,
peningar og matur, menn vilja
eiga sínar frístundir, sér og
sínum til ánægju, sitja í fal-
legu umhverfi og njóta mennt
andi tómstunda.
Þessvegna er nú komið að
því að hænsfuglar og blóm
eru að falla inn í íslenzk þjóð-
líf.
Við renndum í hlaðið á Mó-
um á Kjalarnesi og hittum
fyrir Teit bónda Guðmunds-
son. Faðir hans var skipstjóri
er keypti sér jörð uppi á Kjal-
arnesi þegar hann fór í land
og hætti sjómennsku. Þetta
gerðu fteiri skipstjórar á sinni
tíð, þegar svo háttaði vinnu-
brögðum á sjónum, að staðið
var meðan stætt var. Þeir
helguðu sjónum ungann úr
ævi sinni en tóku síðan að
yrkja jörðina.
Teitur er maður hressileg-
ur, vingjarnlegur og skraf-
hreifinn. Hann lætur gjarnan
Teitur í Miium skoðar einn páskakjúklinginn.
gamansamar athugasemdir
fylgja skýringum. En þótt
húsbóndinn á Móum sé létt-
lyndur og gáskafullur í tali,
er búið hans ekkert grín. Teit-
ur hefur nú lagt niður allan
kúabúskap og fjárbúskap, og
er ‘jafnvel hættur eggjafram-
leiðslu, sem hann var þó kunn
ur fyrir um nokkurt árabil.
Nú framleiðir hann aðeins
holdafiðurfé, þ.e.a.s. megin-
framleiðsla hans er holda-
kjúktingar og einu sinni á ári
setur hann allmyndarlegan

TIÍNGARBINN
gæsahóp á markaðinn eða fyr
ir jólin. Teitur slátrar og flyt-
ur vörur sínar á markaðinn
vikulega. Hann segist lóga
þetta hundrað til tvö hundruð
kjúklingum á hverri viku, og
af þessu hefur hann í megin-
atriðum sitt lifibrauð. Hann
hefur sjálfur útungurvélar og
fóstrur en kaupir að egg í
nokkrum stíl auk þess sem
hann hefur sjálfur tvo holda-
hænsnastofna, sem hann er að
rækta upp, en blandar saman
til að fá sem beztan afrakstur
framleiðslunnar. — Hænsna-
bændur hér á landi geta nú
aðeins flutt inn egg frá Nor-
egi, eftir því sem Teitur tjáir
okkur, og hefur hann fengið
sín egg frá Asi. Það skiptir nú
orðið ekki neinu máli hvaðan
varan er keypt. Samgöngur
mikla vinnu í framleiðslu
eggjanna, heldur sjálfsagt að
kaupa þau þar sem ræktun er
lengst á veg komin og aðstaða
til eggjaframleiðslu hefur ver
ið gerð betri en almennur
bóndi hefur tök á.
Við byrjum á því að ganga
með Teiti inn í þar sem áður
var fjós á Móum en nú hefur
verið breytt í hænsa- og upp-
eldisstíur. Þar sýnir Teitur
okkur páskafuglana, sem futl-
þroskaðir verða rétt fyrir
páskana og þá sendir á mark-
aðinn. Þessu næst förum við
inn í nýbyggt hús, sem reist
hefur verið algerlega til þess,
að í því fari fram fuglarækt.
Þar eru ungar á mörgum ald-
urasskeiðum, enda verður svo
að vera þegar lógað er viku-
lega til þess að framleiðslu-
varan komi jafnt og þétt á
markaðinn. En svo sýnir Teit-
ur okkur hina hreinræktuðu
hænsnastofna sína. I afhýsi
nokkru eru fáein pör af
„Cornish-hænsnum“. — Þessir
hænsnafuglar skila hinu full-
komna vaxtarlagi. En varp-
geta þeirra er svo lítil að væru
þeir framleiddir hreinræktað-
ir yrðu þeir mjög dýrir. Á
öðrum stað hefur Teitur ann-
an hænsnastofn, sem nefnist
„Plymouth Rock“. Þessi
hænsnastofn er aftur á móti
mun frjósamari en vaxtarlag-
ið ekki eins fullkomið með til-
liti til holdagripa. Þegar svo
farið er að framleiða sölu-
varning, sem gefa á sem bezt-
* an arð, er hleypt saman „Ply-
mouth“-hænu og „Cornish“-
hana. Hænan er frjósöm, verp
ir mörgum eggjum, en haninn
hefur fullkomið vaxtarlag og
bætir henni kjötgæði þess
unga, sem úr egginu kemur.
Ungarnir hafa til að bera
Framh. á bls. 18
i uKitiijuMiiigarHir.