Morgunblaðið - 18.07.1965, Síða 23

SunnudagWT 18. júlí 1965
NORGUNBLADIÐ
23
— Hugleiðingar
Framh. á bls. 10. ||
Akureyrar, flutti faðir minn ||
prentverk með sér og var Guð-
mundur Hannesson aðalhvata- ||
maður að því og stóð að mestu ||
undir því. Á Hafnarárunum, |§
meðan faðir minn vann hjá g§
Schultz, þurfti hann ekki a𠧧
ihafa áhyggjur af útgáfukostn- §§
aðinum, a.m.k. ekki í byrjun- §§
inni. Hann vann sjálfur a𠧧
setningu bókanna, því að hann §§
var setjari, en þó kom svo, a𠧧
hann skuldaði Schultz talsvert §§;
fé vegna Bókasafns alþýðu. En §§
þá skuld var hann búinn a𠧧
greiða, þótt á mörgum árum §§
væri.
— Mér dettur í hug að segja §§
frá því, skaut Ragnheiður inn §§
í, að fyrstu árin í Höfn vann §§
' móðir mín alltaf fyrir heimil- §§
inu, en tekjur föður míns §§
; runnu til útgáfunnar. Hún vam§§
útlærður klæðskeri og vann vi𻧧
saumaskapinn heima hjá sér.®§§
Hún las einnig aliar prófarkir §|
með föður mínum og annaðist §§
allar útsendingar, svo að hún §§
átti töluverðan þátt í þessu §§
líka.
i>au kynntust þannig, heldur §§
hún áfram, að þau lærðu a𠧧
i syngja hjá sama söngkennaran- §§
um í Höfn og voru í sama
kórnum. Bæði voru þau „músí- §§
kölsk“ og söngelsk og ég man §§
6vo vel, að faðir minn söng oft !§
við raust, þegar hann vann í
prentverkinu á kvÖldin og hélt
að hann væri einn.
VANDVIRKNI HISPURS-
LAUST.
Nú segir Sigurður:
Yið komum til íslands með
Ceres, sem hér var millilanda-
skip og strandferða. Fyrsti
meistarinn á því setti prent-
smiðjuna niður, meðan skipið
athafnaði sig hér á Akureyrii
Þá var hún til húsa á Aðalstræti
17, en 1930 fluttist hún í fyrsta
verzlunarhús K.E.A. og 1945
ibyggðum við það prentverk,
sem hún er nú starfrækt í.
Faðir minn rak prentsmiðj-
una þannig, að hann hafði
nokkuð marga prentsveina og
lærlinga ,en vann lítið að iðn-
inni sjálfur. Honum nægði að
stjórna fyrirtækinu, enda átti
hann sér svo geysilega mörg
áhugamál, að hann hafði allan
daginn nóg að gera við að sinna
þeim. Auðvitað var hann þó við
(. inni á sinni skrifstofu og sagði
I fyrir, hvað gera skyldi, en vann
j þar þó að allt öðrum hugðarefn-
um en sjálfu prentverkinu .
| — Upp úr hverju lagði hann
mest í sambandi við bókagerð?
| Vandvirkni, alveg hreint
hispurslaust, eins og sjá má á
; öliu, sem hann kom nálægt og
viðkom prentverki.

l', < : J§ Vl J - , Jý'

,, j 7
_ / U , á——.
Ein síða úr vinnudagbók Odds Björnssonar frá Höfn. Þar má
m.a. sjá skráðar vinnustundir fyrir setningu á Þyrnuxn.
FRÆÐAÞULIR OG
ÞJÓÐSÖUR
— Hvað var ykkur 1 fersku
minni frá fyrstu árunum hér?
— Heimili foreldra okkar
var ákaflega gestkvæmt og
stórt, sagði Ragnheiður. Og
mjög reglusamt, því að faðir
minn var mikill bindindismað-
ur og einn af stofnendum stúk-
unnar Verðandi með bróður
sínum séra Magnúsi Bjarnar-
syni prófasti á Prestbakka á
Síðu og fleirum. Og alltaf var
mikið um ' að vera í sambandi
við prentverkið, ýmsir fræða-
þulir dvöldust þar oft lang-
dvölum saman eins og Baldvin
Jónatansson skáldi og Jón
blindi frá Mýlaugsstöðum, en
Hannes Ó. Bergdal og faðir
minn skrifuðu upp eftir þeim
þjóðsögur og annan fróðleik.
Ég man, að ég hafði mjög
gaman af þjóðsögunum, en varð
svo myrkfælin af þeim, að ég
þorði ekki að hafa fæturnar á
gólfinu, eftir að fór að skyggja
heldur hjúfraði mig upp í sóf-
ann, til þess að draugarnir,
sem dönsuðu undir honum
næðu ekki til mín.
Faðir minn var mjög skemmtr
legur við okkur krakkana og
kenndi okkur box eins og
Jóhannesi á Borg. í>á voru eng-
ir boxhanzkar til en í staðinn
notuðum við sokka, sem við
vöfðum saman og brutum svo
upp á, svo að þeir urðu eins og
smápúðar. Það var gott að boxa
með þeim.
Oft synti hann f Pollinum,
þótt hráslagalegt væri í veðri,
og átta sinnum gekk hann
Súlur og iðulega upp á Glerár-
dal. Menn gerðu lítið að þeSsu
rápi í gamla daga, svo að þetta
var alveg sérstakt.
--Já, hann var frábær frísk-
leiki.uaður, bætir Sigurður við.
Oft hljóp hann út um alla
strönd og út í Svarfaðardal og
safnaði þjóðsögum, hvort sem
það var að sumri eða vetri til.
— Og hafa þær komið út?
— Já, en þær eru fyrir löngu
ófáanlegar og mjög fátíðar.
— Faðir ykkur var mikill
náttúruunnandi?
— Já, það er alveg ótvírætt.
Hann átti m.a. ágætt steinasafn
og þau kenndu okkur bæði að
umgangast skepnur og elska
þær. Þannig var faðir minn.
Hann vildi öllu gott gera,
mönnum og málleysingum, og
hann vildi greiða götu allra,
sagði Ragnheiður að lokum.
NEMA REISTI NEÐUR AF NIÐ
Oddur prentmeistari var góð-
ur meðalmaður á hæð, grann-
vaxinn og léttur á fæti, ennið
hátt og hvelft og augun dökk,
hárprúður og bar mikið yfir
skegg á miðjum aldri. Hann var
hneigður til dulspeki og alla
ævi leitandi í trúmálum. Hann
kom með fyrstu guðspekiritin
hingað og kynnti þau séra
Jakobi Kristinssyni og Jónasi
Þór og stofnaði „Systkinaband-
ið“, eins konar fræðsluklúbb í
þeim efnum.
Hann var gæddur söfnunar-
náttúru, átti fágætt safn bóka,
er hann gaf Amtsbókasafninu á
Akureyri sjötugur. í gjafa-
bréfinu er m.a. kveðið á um að
gjöfin sé með því skilyrði, að
bærinn reisti bókhlöðu á þeirri
lóð, þar sem nýja bókhlaðan
stendur nú. En það tók manns-
aldur að efna fyrirheitið.
Hann átti einnig ágætt
steinasafn og í Menntaskólan-
um á Akureyri er m.a. stein-
gervingur, er hann fann uppi
á Glerárdal.
Hann var einnig mikill heim-
spekingur og gaf m.a. út heim-
spekilegt rit eftir sig, Veginn,
er hann prentaði sem handrit í
50 eintökum. Það er engin
skemmtilesning og á fárra færi
að skilja það til hlítar, hefur
mér verið tjáð.
Um þetta er ég að hugsa, þeg-
ar ég held inn Hafnarstrætið að
Aðalstræti 17, þangað sem
fyrsta prentverkið var. Með
mér er Geir prentsmiðjustjóri,
sonur Sigurðar. Og þ-ð rifjast
upp fyrir mér úr Hávamálum:
„Bautasteinar
standat brautu nær,
nema reisi niðr at nið“.
Og fyrir sunnan gömlu prent-
smiðjuna gnæfir lerkitré, sem
prentmeistarahjónin gróðursettu
upp úr aldamótum.
H. Bl.
1. útg. af Þyrnum Þorstc' ís
Erlingssonar, útg. 1897, sem
jafnframt var fyrsta fcókin í
Bókasafni alþýðu.
ATHUGIÐ ! Hefi úrval af nýjum kven-
hælum. Afgreiði allar skóviðgerðir með
stuttum fyrirvara.
Skóvinnustofan
Skipholti 70 (í nýbyggingunni).
IVIúrarar Múrarar
Múrara vantar í innan- og utanhússpússn
ingu og einnig í flísalagnir.
UpplýsLngar í síma 34341 eftir kl. 8
á kvöldin.
Þórður Þórðarson.
Nýkomnir
þýzkir kvenskór
Skótízkan
Snorrabraut 38. — Sími 18517.
Nýjasti brjóstahaldarinn
Tegund 1220
Þessi fallegi vatteraði nælar.-brjóstahaldari er
nýkominn á markaðinn. Hann sameinar alla þá
kosti, sem brjóstahaldari þarf að hafa: 1. fl. efni,
vandaður frágangur, þægilegur og fallegur.
Biðjið um Tegund 1220 og þér táiö það bezta.
czCachý
Söluumboð:
Davíð S. Jónsson & Co.
Heildverzlun, Reykjavík.