Morgunblaðið - 20.07.1965, Page 12

12
MORGUNBLAÐID
Þriðjudagur 20. júlí 1965
Ötgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 5.00 eintakið.
GRÆÐUM LANDIÐ
17yrir nokkru var frá því
* skýrt hér í blaðinu, að með
limir Lionsklúbbsins Baldurs,
hefðu efnt til ferðar í Hvítár-
nes, og sáð þar grasfræi í
landsspildu og borið á hana.
Hafa þeir í hyggju að halda
þessu starfi áfram á næstu
árum og græða landið á þess-
um stað.
Á síðustu árum hefur rækt-
un í landinu aukizt til mikilla
Hiuna. Bændum hefur verið
gert auðveldara en áður að
rækta upp tún, og nú er svo
komið, að þegar ekið er t.d.
um Suðurlandsundirlendið,
eru þar tún við tún, stórar
spildur lands sem hafa verið
brotnar og ræktaðar upp. —
Þetta er lofsvert vitni þrótt-
mikilli bændastétt, og ánægju
legt að sjá land, þar sem áður
voru mýrar og móar, sléttað
og ræktað. En þrátt fyrir
mikla ræktun landsins á und
anförnum árum, eru stórir
hlutar afréttarlands enn að
blása upp.
Af fornum sögum drögum
við þá ályktun, að við land-
nám íslands hafi landið verið
grasi vaxið og skógar teygt
sig milli fjalls og fjöru. Það
er okkur ekki vanzalaust, nú
á tímum, með þeirri tækni,
sem við höfum yfir að ráða,
að land okkar blási upp, í stað
þess að sáð sé í og ræktuð
þau víðfeðmu landssvæði, þar
sem ekki sézt stingandi strá.
Framtak meðlima Lions-
klúbbsins Baldurs er því hið
markverðasta og lofsvert í
alla staði, og er hér um verð-
ugt verkefni að ræða fyrir
samtök áhugamanna. Þetta
starf verður auðvitað að
vinna, undir handleiðslu sér-
fræðinga, sem sagt geta til
um, hvaða frætegundum rétt
.sr að sá á hverjum stað, og
hvaða áburð nota skal. En það
væri ánægjulegt, ef þetta
framtak þeirra Baldursfélaga
jrrði til þess, að fólk í borg
og bæjum tæki nú ásamt
bændunum þátt í því að auka
ræktun landsins og græða
upp gróðurlausa mela og holt.
Við skulum taka höndum
saman um að reka af okkur
slyðruorðið og græða landið
okkar á ný.
V1NNA BARNA
OG UNGLINGA
að hefur lengi tíðkazt hér
á landi, að börn og ung-
lingar hafa notað frítíma
sinn á sumrin til vinnu, og
hefur það yfirleitt verið talið
þeim til góðs. Algengast mun
vera, að börnum 3é komið i
sveit til vinnu við landbúnað,
en þegar þau verða eldri,
vinna þau gjarnan við önnur
störf, sem gefa þeim meiri
tekjur en sveitavinnan.
Öllum er hollt að kynnast
atvinnuháttum okkar, og kom
ast í nána snertingu við þjóð-
lífið, ekki sízt þeim, sem
stunda langt skólanám. Og
sjálfsagt eru allir sammála
um, að stuðla beri að þessu
á þann hátt, að börn og ung-
lingar vinni þau störf, sem
hæfir aldri þeirra og þroska.
En auðvitað eru því takmörk
sett, hvaða störf hæfa
þeim, og gæta verður þess,
að þau taki ekki að sér vinnu,
sem er þeim ýmist of erfið
eða hættuleg.
Frá því var skýrt í Morgun
blaðinu á laugardaginn, að
unglingspiltar og stúlkur
vinna nú við uppskipun í
Reykjavík. Almennt munu
menn sammála um, að upp-
skipunarvinna við höfnina sé
töluvert hættuleg, og þar
verða oft slys á mönnum, þótt
reynt sé að gæta ítrustu var-
kárni og strangt eftirlit sé
haft með uppskipuninni. Af
þessum sökum verður að líta
svo á að barnavinna við höfn
ina eigi ekki að eiga sér stað.
Þótt vinnuaflsskortur sé mik
ill í landinu, verða þeir, sem
forráð hafa á vinnu, eins og
uppskipunarvinnunni, sem
hefur í sér fólgnar vissar hætt
ur fyrir þá, sem að þeim
starfa, að gæta þess að ráða
ekki til starfa fólk, sem ald-
urs og þroska vegna er ekki
fært um að sýna þá varkárni,
sem nauðsynleg er. Og þar
sem unglingarnir vinna hafn-
arvinnu, verða þeir auðvitað
að vera undir öruggri stjórn
hinna eldri og reyndari.
Greinilegt er, að þeir ung-
lingar, sem rætt var við hér
í blaðinu s.l. laugardag telja
sér það mikils virði að kom-
ast í vinnu sem svo vel er
borguð. í því peningaflóði
sem hér er, er kannski skilj-
anlegt, að foreldrar freistist
til þess að setja börn sín til
vinnu, sem gefur þeim miklar
tekjur, en nauðsynlegt er að
hafa í huga, að sumarvinna
barna og unglinga er ekki
fyrst og fremst mikilsverð
vegna þeirra tekna, sem þau
afla sér yfir sumartímann,
heldúr vegna hins, að það er
börnum og unglingum þrosk
andi að komast í snertingu
við atvinnulífið í landinu.
Þess vegna er nauðsynlegt að
bæði foreldrar barnanna og
aðrir, leitist fyrst og fremst
við að koma börnum sínum til
starfa, þar sem þau geta haft
nokkurn þroska og gagn af,
en ekki sé miðað eingöngu við
hversu mikilla tekna þau geta
aflað sér. Það er hyggilegt og
hoilt að unglingarnir alist upp
PV
UTAN ÚR HEIMI
Syngman Rhee látinn
níræður að aldri
Síðustu ár sín var hann á Hawaii
Honolulu, Hawaii,
19. júlí — NTB:
SYNGMAN RHEE, fyrrum
forseti Suður-Kóreu, lézt í
dag í sjúkrahúsi í Honolulu
eftir langvarandi veikindi. —
Hann varð níræður að aldri.
Er Rhee lézt voru í sjúkrahús
inu hjá honum hin 65 ára
gamla austurríska kona hans,
Francesca og uppeldissonur,
Rhee In-Too, en hann kom til
Hawaii frá S-Kóreu fyrir
viku.
Syngman Rhee var þekktur
undir nafninu „faðir S-Kór-
eu“. Eftir 12 ár sem forseti
landsins, var honum steypt af
stóli 1960. Síðustu þrjú árin
dvaldi Rhee á beilsuhæli í
Hawaii, en þangað hélt hann
sjálfviljugur í útlegð. Bana-
mein Rhees var heilablóðfall.
Rhee var fæddur 26. marz
1875. Sem unglingur kynnti
hann sér lýðræðislega stjórn
arháttu, og hann óx upp á því
tímabili að Austurlönd hófu
fyrstu samskipti við hinn vest
ræna heim.
Syngman Rhee stjórnaði
stúdentaóeirðum til þess að
mótmæla einveldisstjórninni
í landi sínu 1897. Hann var
tekinn höndum og pyntaður.
Eftir dvöl í fangelsi fór hann
til Bandaríkjanna og var þar
í sex ár.
Eftir að Japanir höfðu her
numið Kóreu sneri Syngman
Rhee aftur heim, en vegna op
inskárrar gagnrýni hans á
stjórn hinna nýju herra neydd
ist hann til að flýja land á
ný.
Eftir dvöl á Hawaii hélt
hann til Kína, þar sem hann
varð æðsti maður í útlaga-
stjórn Kóreu. Útlagastjórn
þessi beitti sér fyrir svo vel
heppnuðum árásum og aðgerð
um við landamæri Kóreu og
Mansjúríu að Japanir hétu 100
Syngman Rhee.
þúsund dollara launium hverj-
um þeim, sem gengi milli bols
og höfuðs á Syngman Rhee.
1921 hélt hann aftur til
Bandarikjanna, í þetta sinn
til þess að afla stjórn sinni
stuðnings. í Bandaríkjunum
var hann þar til heimsstyrj-
öldinni síðari lauk.
1934 kvæntist Rhee Franc-
esca Donner. Eftir uppgjöf
Japana hélt hann heim. Um
þetta leyti voru margar til-
raunir gerðar til aö ráða Rhee
af dögum.
Skömmu eftir heimkomuna
varð Rhee formaður lýðveldis
ráðs Kóreu, fyrirrennara
þings landsins. í júlí 1948, er
Rhee var 73 ára gamall, var
hann kjörinn fyrsti forseti
Suður-Kóreu.
Er Syngman Rhee stóð á há
tindi frægðar sinnar, brauzt
Kóruestyrjöldin út 1950. Rhee
var ákafur stuðningsmaður
frjálsrar, sameinaðrar og ó-
háðrar Kóreu, og gat ekki
fellt sig við þá tilhugsun, að
landinu yrði skipt. Hann
lenti oft í deilum bæði við
Bandaríkin og Sameinuðu
þjóðirnar vegna þessa, og
hann hótaði jafhvel að halda
styrjöldinni í Kóreu áfram
upp á eigin spýtur og halda
norður á bóginn, áður en
vopnahléssamningurinn var
endanlega undirritaður í júlí
1954.
Alvarlegar deilur í þingi S-
Kóreu gerðu aðstöðu hans erf
iðari heima fyrir á næstu ár-
um. Margir þingmenn voru
handteknir á þessum árum,
Rhee gerði stjómina þannig
úr garði að sem bezt hentaði
sér og oft voru herlög ríkj-
andi.
Stjórn hans stóð þar til
1960. Andstöðuflokkamir
héldu því fram að forseta-
kosningarnar, sem fram fóru
í marz sama ár með þeim ár-
angri að Rhee hlaut 85% at-
kvæða, hefðu verið falsaðar.
Dró þá til mikilla óeirða stúd
enta o. fl. og voru höfuð-
stöðvar flokks Syngman Rhees
frjálslynda flokksins, m.a.
eyðilagðar.
21. apríl 1960 sagði stjóm
hans af sér. Syngman Rhee
— nú 85 ára gamall — gerði
þó öllum ljóst að hann vildi
engu að síður vera forseti
landsins áfram.
Dagana á efitr kom til mik
illa götuóeirða, og þingið
lagði einnig að Rhee að segja
einnig af sér forsetaembætti.
28. apríl beygði Rhee sig og
sagði af sér embætti.
Rhee hélt síðan sjálfviljug
ur til Hawaii. í marz 1963 var
hann lagður inn í Maualani-
sjúkrahúsið í Honolulu. Þar
sat hann flesat daga í stól og
virti fyrir sér friðsamt um-
hverfið. Hann fylgdist lítt með
stjórnmálum í S-Kóreu og
fengu aðeins nánustu ættingj-
ar hans að héimsækja hann.
m
Hættulegir ökumenn
ÖKUMENN, sem sýnt hafa, að
þeim er hættara við slysum en
öðrum, kunna að eiga það á
hættu, að tryggingafélög krefjist
hárra iðgjalda af þeim, að þeir
verði að leggja akstur á hilluna.
Þetta kemur fram í skýrslu, sem
brezka vátryggingafélagasam
bandið (The British Insurance
Association) birtir í þessum
mánuði. Margar aðrar tillögur
við annan hugsunarhátt en
þann, að öllu skipti hversu
mikilla tekna þeir geta aflað
sér yfir sumarið, á sem auð-
veldastan hátt.
Morgunblaðið hefur áður
lýst þeirri skoðun sinni, að
það sé íslenzkri æsku hollt ög
þroskandi að taka þátt í störf
um í atvinnulífi landsmanná,
en auðvitað verður að gæta
þess að þau störf séu við hæfL
er að finna í skýrslunni. Með-
limir sambandsins eru um 250
vátryggingafélög.
Sambandið leitaði á sínum
tíma tiil bandarísks fyrirtækis,
McKinsey & Co., til þess að end
urskoöa allt bifreiðaibryig,giiniga-
kerfið í Bretlandi.
Tillagain um há iðgjöld fyrir
þá, sem oftast valda skaða, er
komin frá bandaríska fyrirtækinu
Verði að henni farið, munu aif-
leiðin.gin verða sú, að framvegis
er það sjálfur ökumaðuirinin, ekki
farartækið, sem er tryggt.
Undanfarin ár hafa iðgjöld
þeirra, sem oft vet'ða á mistök,
verið hækkuð nokkuð, og dæmi
eru þess, að einsbakir ökumerwi
hafa orðið að greiða aillt að 30.000
krónuir ísl: fyrir tryggingu bif-
reiða sinna á ári, auik þess, sem
^eiir verða sjálfir að grei'ða allan
sk-. ðan, sem af akstri þeirra hlýzt
Upp að 30.000 kr. Þá fyrst kem
ur til bóbasikylda félagsins.
Skýrslan er að mes-tu leyni-
skýrslia, en nokkur atriði hetuiar
munu verða birt almenningi.
Þegar hefuir verið skýrt frá fá-
einum aitriðum, en fraim hefur
komið, að ekki megi búasf við
ailmnenniri lækkum á fðgjöldum,
þau mumi frekar fara hækkamdi
framvegis, þótt margt bendi til,
að reynt verði að verðlauna þá,
sem eng’um slysum valda, «g
öfugit.
Þá er giert ráð fyrir, að nokk-
ur breyting verði á því fcerfi, sem
leiðir af sór bóitagneiðslu til
þeirra, sem eigia bif reið, sem verð
ur fyrir skaða, án þess, að eig-
and'inm eiigi nokkurn hluit að
miáli. Eigendur missa í slíkum
tilfellum af „bómius“, og hefur
þessi aðfemð valdið mikitti ó-
ánægjiu.
Ekki er gert ráð fyrir, að neirtni
af þessum titlögum, sem fnatrv
koma í skýrsliu bandaríska fyrtir-
tawkisims, fyrr ea í fynsba lagi 4
naasta áru