Morgunblaðið - 01.08.1965, Blaðsíða 20

20
HORGUNBLAtHÐ
SunmiðagttF 1. Sgúst 1985
fc » :?:?:?:?:... ?:? . . *•:• . *?>:< :?:?:?:?:?: :?í:: >
»?»:♦:♦:< •?< ♦:
•?•?•?•?». . .♦?
r AD LOKUM stytti npp. Sólin
skcin loksins aftur í heiði yfir
fjailinu, þótt komið væri kvöld.
Fjörðurinn var roðagullinn.
Svartalogn var á. Það var á
slíkum stnndum, sem gömlu
xnennimir við fjörðinn urðu
eáttir við tilveruna eftir strit
dagsins.
Við gripum tækifærið þetta
juiíkvöld fegins hendi, og feng
um okkur gönguferð í góða
veðrinu, og okkur langar til að
bjóða lesendum með, reyna að
lýsa því, sem fyrir augu har
í þessari gönguferð í góða veðr
Inu, ef það mætti verða til þess
að opna augu einhvers fyrir
fegurð hinnar óspilKu náttúra.
Sviðið er við austanverðen
Hvalfjörð, rétt innom við Tíða-
skarð og Lokufja.ll, sem lokar
útsjóm til Reykjavíkur frá bæj-
unum innan við Skarðið.
Akrafjall hvílijr dökkblátt
vestan fjarðaxins. Bæirnir þar
eru ævinlega á kvöldin í fjall-
skugganum.
En sjáifsagt fá þeir morgun-
pólina fyrr en við hérna megin,
og er það til uppbótar.
Við göngum út melinn frá
Hunöböl að Horni og þaðan,
sem leið liggur yfir ána. f Bug-
unum, sem er mýTarsilakki neð
®m við Torfumel, sjáum við tvo
Itjóa. í>eir eiga hreiðmx ufar á
melnum, neðan við Tinnuskarð.
v;%v»y.v
Það er aðfall, þegar við höldum inn fjöruna undir hönirunum.
Við höldum upp á torfuna,
þar sem morar allt í kríu. t>ar
hefur löngum verið mikið kríu
varp. Þax hefur sá, sem þetta
ritar, merkt margan umigamn og
marga kríuna fyrir Náttúru-
gripaisafnið hér fyrir á árum.
Humdruð samam af krtoa.
ruðning og hraun, og jökurisp
aðir steinar eru tíðnr.
Þessi lög eru sannkölluð
kennsiubók í jarðfræði, og
væri nemendum skólanna áreið
anlega holt að gamga á vit þess
ara minja í fyigd kumnugra, og
kynni það oft á tiðum að reyn-
ast heppilegri kennslumá.ti en
þuirr bókaxlesning.
Það er lygnt í fjörumni. A0-
faJl ex á. Skerin eru sem óðast
að fæmast í kaá. TjaJdur epíg-
spora um sandinn. t>að er því
líkaet, að þeir séu í kjóJfötum.
Máski eru þeir að halda ein-
hveirja norræna ráðstefnu, rétt
sí svoma til að líkja eftir rnann-
fólkinu.
Tjaldurinn er þjéðarfugl Fær
eyinga, rétt eins og Fái'kinn
okkax. t>etta er merkilegur fugl
sem hefur einkennilega siði og
er mjög girmiiegur til fröðleiks.
Oft er gaman að hoxfa á
Tjaldoiþing. Safnasrt þá margir
saman. Er því likast, sem einn
stjómi, en honum tekst sjaldan
vel fundarsrtjórnin. t>eir kjafta
hver upp í am-nan þveran, og
saimkjafta sjaidnast.
Uti á firðinum bserist undir-
aldan. ÆJðarkollur synda þax
á sæmum. t>ær hefjasrt og hníga
með öldufailinu. Úið í þeim er
eitt af þessum hljóðum náttúr-
unnar, sem er róamdi. t>að er
einhver samsvörun í þesstu „úi“,
sem á sér fáa líka.
Við göngum inn eftir fjör-
umni, inn rrueð firðinum. Ofar-
lega í Torfumelnum, þar sem
heita Mósund, kemur hvít lípax
iitshmúta fraim. Fyrir fáum ár-
u.m var hún samdi hulin. Hvitt
flöguberg fæst úr henni. t>að
glitrar á brennisteinskísinn.
Hvaðam er þessi hnúta komin?
Huguxinn leitar langt i burtu.
rrm við ungama. Sandlóan veur
að reyna að leiða okkux á villi
götur. Við náum unganum, sem
vax nærri fleygur, eftir mikinn
eiingarleik. Hanm er hrœddur,
en það vax gaimam að sjá gleði
foreldtranma, þegar þau sáu, að
við slepptum honum og gerð-
um honum ekkert mein.
Við tótkum eftir giáiguilium
flekkjum í íjörunmi, Við námari
arthugun reynist þetba vera vik
ur úx Syrtlingi, sem nú gýs af
kira.ftd. Vikurinm er léttuir og
f]ý ur um ailam sjó.
Á vhsura atað í f jönunni, sunn
an und-ir st uðl abe rg-s hömru m,
hlöðnum með holufyJJingum úr
ópal, kvaxtsi og onyx, virðist
vera eitt allsheirjar salerni æð-
axkollumnar. Drit henmar liggur
þar víða á þe&sum eina stað.
Okkur minmir, að þýzkur mað
ur, kenndux víð timhurmenn,
sem eirau sinni bjó á Isilamdi,
dok'tor að nafnbót, hafi nann-
sakað þetrta drit til aö fá vitm-
eskju um, hver fæða æðarfiugls
ins væri. Við skjóta athugun sá
um við leifar Beitukóngs og
fleiri kuðunga og skelje þaxna
við náðhús æðarfuglsins.
Áfram höldum við neðain vi’ð
Óshól, þar sprefctux Fjörukál,
Helluhmoðri, Flugnablóm og
fjöldi annaxa blóma. Við exum
komin að áxósnum. Inraan við
eru sjávaxklertitar, þax sem Fýll
inm veirpir, tugum saman.
í sjávaxhylraum er en.gin.n
fiskur sjáanlegur núraa. Vatns-
lítáð er í öllum ám. í Ósbrekk-
unni nyrðri eru rústir gamals
kartöflugaxðs frá þeim tíma,
sem búið vax i Ósi, Hamdan við
í brekkunxvi, sem haJlar móti
firðiraum eru aðrax rústir sömu
Þaraa er jökulruðningunnn sérlstaklega skýr. Ofan á honum
eru hraunlög, milli þeirra hraunlög, sem eldur hefur um farið.
Móskarðshnjúkar eru í Esju inn
il da/la. Máski hefux þetta bjarg
brotraað þar af í fyrndinini og
ekist til sjávar með framhuxði
stórfljóta. Enginn veit rraeö
vissu.
SkyradiJega verður við vör
við Samdlóu, sem barmax séx
uppi í melnum og lærtur eymd
arlega í henni. Rétt á ef.tir sjá-
sbaxfrækslu. Bærinm i Ósi fór í
eyði fyrir 80 árum. Bóndinn sá
myndi sannarlega hafa ve.ið
á undan sinni samtíð.
Við höldum upp með ánni,
framihjá Álasu.ndi og upp mtð
hylnum, sem einhvex kallaói
Herskipalægi. í>ax eru einhverj
ar mierkilegustu jökulmemjax og
skýnusrtu, sem hérlendis finn-
Knuunginn beitti goggnum óspart á hendur okkar.
Sjálfsagt eru uragarnir fyrir all
löngu skriðnir úr eggjunum, en
kjóunum þykir vissara að gæta
■ð ferðafólkinu. Allt lifandi er
hrætt um afkvæmi sin. AJlir
eiga sér óvini.
Skyndilega ex kyrðin rofin i
Bugunum. Sva.rtbakur hefur
íælit uipp Spóahjón. Öll mófugla
hersingin snýst til varraar. Stelk
*x fljúga upp til orrustu, hávær
ir að venju.
AJlir mófuglarnir snúast til
vamar. I>eir sraúast aliir gegn
hinum sameiginlega óvini, sem
máski hefur aðeins átt lei'ð urn
þarna af rælni einskæxri.
Og það sem meira er, að of-
an úx fjalli kemur Spói einn
fljúgandi, fleygir sér úr fjalli
eins og ör af streng til að taka
þátt í baxdaganum, sem ekki
íáranir fyrr en veiðrbjallain hef
ur verið hrakin á flótta. Nef
epóans er langt og íbjúgt, og
sjálf®agt öflugt vopn.
Kríumar steypa sér ofan að
okkur. Þær eru líkastax orustu
flugvélum, steypiflugvélum.
Vi'ð finnum þarraa einn hálf-
fleygiain uraga. Hanin bregzt
hinn reiðasti við ölluim mynda-
tökum, og notar ósipart lítinn
óþraskaöíiin gogg simn til að
höggva í hendur okkar.
Við exum stödd á einkennileg
um sandhxygg, sem þaxna ligg-
ur næst sjóraum. Hann er hérna
um 40 metra yíir sjávarmál, en
inn við ós, hjá Ósihól, gnæfir
þessi sandhryggux 60 metra
yfir sjávaxyfirborð. — Þetta eru
görraud sjávarlög, rík aif skelja-
lögum, sem þarraa hafa mynd-
azt nétt eftir síðuetu ísöld.
Við höldum niður melinn allt
niður í fjöru. >ar rétt hjá bex
sérstaklega mikið á fallegum
hörpudiskum í leirlögunum.
Eiraraig er þar miki’ð uxn sarayrsJ-
ing og alðnar skeljax. Rétt neð
an við þes&i lög má greina jökul
iitf.Iaus voraldar veröld við Hvalfjörð, Akrafjall og Halnarfjall í baksýn. (Myndirnar exu
leKiiar af höfundi á Canoet sjálfstilta myndavél.)