Morgunblaðið - 19.01.1966, Síða 11

Miðvikudagur 19. janúar 1966
MORCUNBLAÐIÐ
11
ur er stríð“. Þessi mótsögn
skýrist þó, þegar haft er í
huga, að fylgismenn Peking-
stjórnarinnar í Hanoi eiga í
vandræðum heima fyrir, því
að almenningur þar er lang-
þreyttur á styrjöldum. Raun-
verulegt friðartilboð getur
því reynzt Pekingsinnuðum
ráðamönnum í N-Vietnam
hættulegra en loftárásir
bandaríska flughersins. Enn
fremur getur höfnun friðar-
tilboða haft slæmar afleiðing-
ar heima fyrir, og dregið úr
trú manna erlendis á friðar-
vilja Hanoistjórnarinnar. —
Þannig lýsti Pham Van Dong,
forsætisráðherra N-Vietnam,
því yfir á sl. hausti, að „auð-
trúa fólk“, sem legði trún-
að á yfirlýsingar Bandaríkja-
forseta, um, að hann vildi
setjast að samningaborði,
væri farið að efast um „frið-
arvilja okkar“.
Endurteknar árásir Peking-
stjórnarinnar á Kosygin, for-
sætisráðherra Sovétríkjanna,
renna stoðum undir þá skoð,-
unj að hann hafi á sl. ári
reynt að fá ráðamenn í N-
Vietnam til að taka upp samn
inga. Afstaða A-Evrópuríkja
hefur komið í ljós í útvarps-
sendingum, sem hafa lagt á-
herzlu á árangur af loftár-
ásum Bandaríkjamanna, og
látið í Ijós þá skoðun, að her
N-Vietnam yrði að lokum
að láta í minni pokann,
þrátt fyrir gangstæðar vonir
Pekingstj órnarinnar.
Hver eru viðbrögð þeirra
18 milljóna, sem byggja N-
Vietnam? Ræður kommúnista
leiðtoga þar, og ritstjórnar-
greinar, sem birtust á liðnu
ári, gefa til kynna, að þessi
skoðun eigi þar nokkru fyigi
að fagna. Song Hao, hershöfð-
ingi og yfirmaður stjórnmála-
ráðs hers N-Vietnam, sagði í
fyrra, að ætti að takast að
veita liðum Vietoong í S-Viet
nam nægilegan stuðning, og
verja N-Vietnam, „þá verður
her N-Vietnam að taka mikl-
um hugarfarsbreytingum....
svo að takast megi að berja
miður alla neikvæða afstöðu,
og ýktar friðaróskir, sem
draga munu úr baráttuviljan-
um“.
Um sama leyti var í siífellu
lá þvi hamrað í blöðum í
Hanoi, að her N-Vietnam yrði
að gera sér fullagrein fyrir
þ'vi, hvað um væri að tefla.
Bkki mætti raska trúnni á
flokkinn. Er loftárásir Banda
ríkjamanna fóru vaxandi, var
eagt, að í ljós hefði komið,
að skipulagning, stjórn og
þjálfun herliða væri ekki
„nógu góð“. Þá var lögð á það
éherzla, að bæta yrði aðbún-
að hermannanna. Á mörgum
stöðum „er maturinn slæmur,
hreinlæti ábótavant, og heilsa
hermanna lakari en áður“.
Þess var krafizt, að starfrækt
yrðu hreinleg eldhús, þar se/n
nógur matur væri fyrir hendi,
hermenn fengju tréplanka ti
að sofa á, og nægan tíma til
hvíldar. Er þeir yrðu að haf-
ast við undir beru lofti, yrðu
þeir að fá tjöld, svo að þeir
fengju ekki sólsting.
Síðar á liðnu ári lýsti Tru-
ong Chinlh, Pekingsinnaður
meðlimur framkvæmdanefnd
ar kommúnistaflokks N-Viet-
nam, því yfir í Hanoi, að ætti
sigur að vinnast á vígstöðv-
unum, yrði að bæta stjórn-
ina heima fyrir. Meðal ann-
ars yrði að „koma á stjóm-
arfarsbreytingum, bæta lífs-
kjör almennings og herða hug
hers og alþýðu“. Gæta yrð
öryggis, og verja landið fyrir
njósnurum. bá þyrfti aukið
etfirlit með andbyltingarsinn
um. Andlegt þrek aiþýðunnar
þyrfti að auka, með meiri
fræðslu „um stjórnmál“.
Þegar þessi ummæli eru
höfð í huga, þrátt fyrir sí-
end-urteknar yfirlýsingar um
hreysti og staðfestu þjóðfrels
inssinna, þá verður heildar-
myndin af ástandinu í N-Viet
nam ekki eins glæsileg og
leiðtogar landsins hafa viljað
vera láta. Eitt málgagna
stjórnarinnar í Hanoi hefur
dregið dár að viðleitni ráða-
manna a-tvinnulífsins til þess
að ná settu framleiðslumarki.
TeLur það öruggast að setja
markið lægra, eigi að ná því.
Þá hafa ráðamenn verið gagn
rýndir fyrir að kalla til her-
þjónustu sérfróða menn, og
tæknimenntaða, sem ekki sé
hægt án að vera, eigi efna-
hagsáætlanir að standast. Þá
hefur verið vikið að „flokiks-
mönnum, starfsmönnum ríkis
og öðrum, sem enn hafa ekki
gert sér grein fyrir því,
hrversu mikilvægar landvarn-
irnar eru“. Þessa menn skorti
dug, og 'hugsi þeir sífellt um
sjálfa sig, ekki þjóðarheill.
Menntamenn hafa verið sak-
aðir um „afskiftaleysi og
áhugaleysi, þrátt fyrir árás
Bandaríkjamanna“. Skortur
er á vinnuafli, og verkamenn
kvarta yfir því, að þeir hafi
ekki efni á því að búa í borg-
um, eftir að konur og börn
hafa verið send út í sveitir,
af öryggisástæðum.
í júlí birtist grein í Hanoi,
þar sem lýst var óánægju yf-
ir því, að illa gengi að skrá
nýja flokksmeðlimi. í sum-
ir nýjir meðlimir gengið í
flokikinn í marga mánuði.
í haust, sem leið, kvartaði
málgagn Lao Dong (verka-
manna) flokksinns yfir því,
að „spillingaröfl hafa, fyrir
tilstilli bandarískra heims-
valdasinna, grafið um sig í
landinu, og er nú dreift með-
al almennings upplognum
fréttum, sem leiða til ókyrrð-
ar, vekja efasemdir og svart-
sýni......“ Blaðið varaði les
endur sína við því að láta
blekikjast af bandarískum
áróðri, og láta „ótta blandast
óskum um frið“. Það myndi
leiða til stríðsleiða, klofnings
og grunsemda.
Þessi skrif heima fyrir,
stinga í stúf við yfirlýsingar
Hanoistjórnarinnar, á erlend-
um vettvangi, um einingu þjóð
arinnar, og óbugandi baráttu-
vilja. Enginn skyldi þó með
yfirlýsingar, því að með öll-
um stríðandi þjóðurr eru þeir,
sem ekkert hugrekki eða bar-
áttuvilja eiga til að bera —
einnig með þeim þjóðum, sem
sigra. Margir hlutlausir aðil-
ar, sem komið hafa til N-Viet
nam, telja, að íbúar landsins,
sem barizt hafa fyrir frelsi
síðan 1946, muni halda áfram
að berjast, þar til þeir telji
sig hafa unnið sigur.
Þó væri rangt að haida því
fram, að almenningur í N-
Vietnam geri sér miklai von-
ir um að sigra Bandaríkja-
menn. Ætlunin virðist vera
að halda áfram baráttunni,
þar til Bandaríkin ákveða að
flytja her sinn á brott.
Kommúnistar í Vietnam
halda því fram, að bjartsýni
þeirra eigi við rök að styðj-
ast. Bandaríkin geti ekaii sent
nógu marga hermenn til Viet-
nam til þess að vinna bug á
skæruliðum (fimm á móti ein
um telja þeir lágmark). Eng-
inn erlendur her geti sigrazt
á vel skipulögðum, innlend-
um byltingarher. Þá muni óá-
nægja í röðum bandarískra
hermanna í útlegð, og óá-
nægja almennings í Banda-
rikjunum sjálfum, verða
þyngri á metunum en nokkr
ar óánægjuraddir í N-Viet-
nam.
Afstaðan í Saigon
Ráðamenn i Sadgon hafa
ekki gefið út neinar beinar
yfirlýsingar um friðarsókn
Bandaríkjaforseta, en það
dylst fáum, að sérstakrar
hrifningar gætir ekki.
Opinberlega hefur engin-
óvild verið sýnd í garð Banda
ríkjanna, hvorki vegna friðar
umleitana né hlésins, sem
gert hefur verið á loftárásum
á N-Vietnam. Stjórnin í Sai-
gon telur, að síðustu aðgerðir
Bandaríkjanna séu skaðlaus-
ar, en muni vart leiða til nuk .
ils árangurs. „Það er ekki um
neitt að semja“, segir stjórn-
in.
Ky, forsætisráðiherra, og
meðráðamenn hai.s, munu
ekki telja, að hægit sé að
koma á friði, eins og sakir
standa. Afstaðan er sú, að þá
fyrst muni ráðamenn N-Viet-
nam ganga að „sanngjörnum“
samningum, er þeir hafi beð-
ið mun meira tjón en nú er
raunin á. Það, sem hel.:t
myndi knýja Hanoistjórnina
að samningaborðinu, sé stór-
felld eyðilegging á verðmæt-
um í N-Vietnam, og hótun
Bandaríkjanna um að breiða
styrjöldina út til Laos.
Þar eð Bandaríkin hafa lýst
því yfir, að þau mum hafa
her í Vietnam eins lengi og
nauðsyn krefur, og gripið
verði til harðari aðgerða,
verði þeirra þörf, þá eru ráða
menn S-Vietnam akveðnir í
því að berjast, þar til fulln-
aðarsigur hefur unnizt. Und
anlátssemi komi ekki til
greina.
„Er nokkur ástæða til þess
að setjast að samningaborði
við menn, sem helzt líkjast
fjárhættuspilurum við spila-
borð, og reiðubúnir eru að
gnípa ti.1 hvaða örþrifaráðs
sem er, til að bæta hag sinn?“
Þetta er spurning, sem ráða-
menn í Saigon hafa varpað
fram að undanförnu.
Þar eð stjórnin þar telur
sigur einu lausnina, hvaða
skihiing leggur hún þá í það
orð? Svarið mun vera bnott-
flutningur allra skæruliða
Vietcong, og henmanna N-
Vietnam, frá S-Vietnam.
í augum Saigonstjórnarinn
ar er því ólíklegt, að samið
verði nú um frið. Þá mun það
skoðun stjórnarinnar, að allt
tal um sameiningu S- og N-
Vietnam, sem vafalítið yrði
rætt um við samningabjrðið,
komi ekki til greina.
Reynir De Gaulle að
miðla málum?
Undanfarin tvö ár hefur De
GauLle, Frakklandsforseti,
ekki haft bein afskipti af Viet
nanideilunni. Nú virðist hann
hins vegar hafa meiri ahuga
á að aðstoða við lausn hennar.
Enn er of snemmt að segja,
hvernig hann bregzt við. en
afstöðubreyting hans á sér
ýmsar orsakir.
Viðræður Arthur Gold-
bergs, sendifull'trúa Johnsons,
Bandaríkjaforseta, við Frakk-
landsforseta, sem fram fóru
nýlega, eru sagðar hafa farið
fram af gagnkvæmum skiln-
ingi. í öðru lagi eru nú af-
staðnar forsetakosningar í
Frakklandi, og þvi má vera,
að DeGaulle hafi meiri áhuga
en áður á því að hagnýta þau
sérstæðu stjórnmálatengsl,
sem forsetinn hefur við Al-
þýðulýðveldið Kína, Sovétrík
in og N-Vietnam.
Framhald á bls. 17.
Forsvarsmenn bandarískra stúdentasamtaka afhenda Hu-
bert Humphrey, varaforseta, undirskriftaskjal. — 447.000
bandarískir stúdentar lýstu yfir stuðningi sínum við stefnu
Bandaríkjastjórnar í Vietnam. — USIS —