Morgunblaðið - 23.04.1966, Blaðsíða 10

II H \ % k Z % íit U d í\ ö Ife awx arw**- .Rs '•timfiftiaáöda
jr MORGUNBIAOID Lauffardagur 23. apríl 1966
Jdlíana Sveinsdóttir, listmálari
IVfínnivigarorð
Júlíana Sveinsdóttir er dáin.
r|in lyftir hvorki penslinum eða
slær vef sinn oftar. Hún situr
ekki lengur ein í Nyhavn 20 og
hugsar og berst hinni þrotlausu
baráttu listamannsins. Hún
gengur ekki heldur oftar yfir
Charlottenborgargarð eða Kóngs
ins Nýja torg, þar sem við höf-
um svo oft mæzt.
Júlíana var svo blátt áfram
í klæðaburði að bara það vakti
næstum athygli á henni. Yfir-
leitt gekk hún í drögtum úr
handofnu efni með stóra húfu
á höfði. Litavalið var kúltíver-
að og smekklegt. Hún var mjög
í samræmi við verk sín, form-
sterk, látlaus og sönn.
Júlíana Sveinsdóttir var meiri
íslendingur en flestar aðrar
konur og listamenn, sem ég
þekki. Ég gleymi t.d. aldrei
hve fallega hún talaði um ís-
lenzku sauðkindina. HJún var þá
nýlega búin að frétta að fjöldi
fjár hefði fent og farizt hér
heima.
Hún var stolt, og sumum
fannst i|in næstum fráhrindandi.
Það fannst mér aldrei. En oft
var hún dásamlega hreinskilin
og orkaði á mann eins og kald-
ur gustur, sem þeytti burtu smá-
atriðunum, er oft ætla allt að
kæfa.
Mér fannst Júlíana engum.
aldri lúta, hvorki vera ung né
gömul. Hún lifði í sínum eigin
sjálfstæða heimi, fyrir list sína
og köllun.
Þessi mikla listakona kemur
eftir langa útivist heim til ís-
lands sumar eftir sumar, til að
anda að sér íslenzku lofti og
mála íslenzka liti og náttúru.
Því miður tókst henni ekki að
skapa sér hér varanlegan vinnu-
stað, enda þótt hún hefði mik-
inn áhuga á því, allt til hinztu
stundar.
Málverk Júlíönu Sveinsdóttur
voru hnitmiðuð í uppbyggingu
og verkuðu oft „skulpturelt“.
Hún var svo sterk í litavali sinu,
sérstaklega í meðferð græna og
bláa litsins, að manni fannst
hún geta sagt allt um dýpt og
styrk íslenzkrar náttúru með
þessum litum einum. Þessum á-
hrifum nær hún ekki hvað sízt
í mprguan Vestmannaeyjamynda
sinna. Ég minnist sérstaklega
nokkurra mynda hennar á Char-
lottenborgarsýningu fyrir 10-15
árum. í>að var leitt að þær
myndir skyldu ekki lenda heima
á íslandi.
Kyrralífs- og mannamyndir
Júlíönu bera einnig sterkan og
heilsteyptan svip, en í þeim er
litaval hennar yfirleitt lyrísk-
ara. E.t.v. er það sterkasta hlið
hennar, hvað henni tekst að vera
sönn. l|in er aldrei að látast.
Árið 1963 bauð hún mér að
skoða með sér fyrir opnun hina
merku sýningu, sem Kunstfor-
eningen bauð henni að halda í
Kaupmannahöfn. Það var ó-
gleymanleg stund. Á þessari
sýningu voru auk 76 málverka 13
listofin teppi eftir Júlíönu. Þessi
teppi voru mörg, að mínu áliti,
frábær listaverk. Var sem lista-
konan lyfti sér í þeim jafnvel
hærra til flugs en í sínum hefð-
bundnu málverkum, þar sem
hún var þó ennþá strangari við
sjálfa sig.
Danir mátu Júlíönu Sveins-
dóttur mikils. Hún var þar í röð
fremstu listamanna. Um árabil
átti hún sæti í danska Akademi-
ráðinu en í það er valið af þeirri
ströngu kostgæfni, sem er eitt af
aðalsmerkjum þessarar miklu
lista- og menningarþjóðar.
Teppi hennar, er hún óf fyrir
Hæstarétt Danmerkur, er dásam-
lega vel gert listaverk og fer
þar vel.
Það er sorglegt að enn skuli
fallinn frá mikill íslenzkur lista-
maður, sem ekki hefur fengið
tækifæri til að vinna sjálfstætt
að stórum verkefnum í íslenzk-
um byggingum, t.d. kirkjum,
skólum, samkomuhúsum, sund-
höllum, verksmiðjum, flugstöðv-
um, söfnum og gistihúsum í borg
um og sveitum. Hvers vegna
standa flestir veggir og salir
þessara stofnana auðir?
Júlíana Sveinsdóttir var mér
vitanlega eini íslenzki listmálar-
inn, sem hafði sérstaklega nura-
ið freskolist. Lærði hún hjá
hinum ágæta og þekkta tresko-
meistara, prófessor Elof Riseby,
er var mikill vinur hennar. Af
öðrum hollvinum hennar i Ilöfn
má nefna Ebbu Carstensen list-
málara, að ógleymdri frænku
hennar íi'fi Eufemíu Ólafsson,
Júliana Sveinsdóttir
þremur árum
Myndin
tekin hér heima fyrir
Styrkur til heil-
brigðismála
í RÚMAN áratug hefur Evrópu-
ráðið lagt sérstaka áherzlu á
að stuðla að samvinnu um heil-
brigðismál milli aðildarríkja
sinna. Árangurinn hefur m.a.
komið fram í því, að gerðir
hafa verið ýmsir samningar hér
að lútandi, og í því, að á veg-
um ráðsins eru nú árlega veitt-
ir um 150 styrkir til námsferða
starfsfólks við heilbrigðismáL
Fyrir skömmu var tilkynnt um
styrkveitingar á þessu ári, og
koma sjö styrkir í hlut íslend-
inga. Þeir eru þessir:
Guðmundur S. Jónsson eðlis-
fræðingur til náms í geislunar-
vörnum í Noregi í 3 mánuði.
Dr. Gunnlaugur Snædal lækn-
ir til náms í kvensjúkdómafræð-
um í Bretlandi í 2 mánuði.
Kristín Jónsdóttir læknir til
náms í lyflæknisfræði í Bret-
landi í 2 mánuði.
Ólafur Jónsson læknir til náms
í meltingar- og vaneldissjúkdóm-
um í Bretlandi í einn mánuð.
Ole Bieltvedt skólayfirtann-
læknir til að kynna sér eftirlit
með tannskemmdum í Noregi i
2 mánuði.
Tryggvi Þorsteinsson læknir
til náms í slysahjálp í Bretlandi
í 4 mánuði.
Þórunn Pálsdóttir hjúkrunar-
kona til framhaldsnáms í hjúkr-
un geðveikrá í Noregi í 6 mán-
uði.
Frétt frá upplýsingadeild
Evrópuráðsins 18. 4. 1966.
sem reyndist henni ávallt vel en ^
bezt þegar mest á reyndi.
Júlíana var frændrækin og
sterk ættartengsl tengdu hana
átthögum hennar og fósturjörð.
Síðasta daginn sem Júiíana
var hér heima kom hún lil mín
að morgni og var þá sem endra-
nær full af áhuga á að undir-
búa næstu heimkomu sína.
„Hvernig stendur á því, Ólöf“,
sagði hún „að hér heirr.a virðast
mér allir tala í einu?“
Hún hafði verið í samkvæmi
kvöldið áður.
Júlíana hikaði aldrei /ið að
segja skoðun sína hreinskilnis-
lega. Það var eitt af því sem
gerði hana ógleymanlega.
Júlíana Sveinsdóttir er horfin.
En hún lifir áfram i verkum
sínum, hvar sem þau eru.
Ólöf PálscSVttir.
Flugbjörgunarsveit-
inni berst góð gjöf
STJÓRN F.B.S. vildi biðja blaðið
um að færa þakkir til þeirra,
sem stóðu að fjársöfnun handa
F.B.S. í Hafnarfirði og Kefla-
vík og fer á eftir bréf, sem
fylgdi gjöfinni:
Frá Vestmannaeyjum, eftir Júiíönu Sveinsdóttur.
Flugfjörgunarsveitin Rvík.,
c/o Magnús Þórarinsson gjaldk.
Eins og fjölmargir aðrir Islend
ingar höfum við hjónin undan-
farin ár fylgzt með því fórnfúsa
starfi, sem Flugbjörgunarsveitin
hefur unnið með starfi sínu í
sambandi við slysfarir og björg-
un hér á landi.
Það hefur vakið athygli hve
ötullega þið hafið unnið við að
þjálfa meðlimina sem bezt og búa
sveitina góðum tækjum, þar á
meðal talstöðvum, þrátt fyrir
þröngan fjárhag og annir með-
limanna.
Vildum við því reyna að létta
ykkur róðurinn með því að safna
nokkurri fjárhæð, sem nota
mætti til tækjakaupa, og leituð-
um því til vina og kunrringja
með söfnunarlista, sem gaf vel-
unnurum Flugbjörgunarsveitar-
innar tækifæri til að sýna hug
sinn með smáum fjárframlögum
sem rynnu til sveitarinnar.
Það er mjög takmarkað hverju
tvær manneskjur geta afkastað
í frístundum sínum en þó vilj-
um við hérmeð afhenda yður
árangur þessarar söfnunar, kr.
31.200,00, sem gefin hefur verið
af 184 einstaklingum og fyrir-
tækjum, að mestu leyti í Hafnar-
firði og á Keflavíkurflugvelli.
Það er ósk gefenda að þér f.h.
Flugbjörgunarsveitarinnar, veitið
þessari upphæð viðtöku, sem vott
A T H U G I Ð
Þegar miðað er við útbreiðslu,
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.
um þakklæti og viðurkenningu á
vel unnum störfum undanfarið
og með ósk um heillaríkt starí
á komandi árum.
Hafnarfirði, 17. aprfl 1966.
Virðingafyllst
N.N. N.N.
F.h. Flugbjörgunarsveitarinnar:
Sig. M. Þorsteinsson
form.
Magnús Þórarinsson
gjaldkeri.
Sjóstangaveiði-
félag í Keflavík
Keflavík, 19. apríl.
FYRIR skömmu var stoifn-
að í Keflavík Veiðifélagið Sjó-
stöng og voru stofnendur um 40
talsins, bæði karlar og konur,
Fyrstu stjóm félagsins skipa
þessir menn: Friðrik Jóhannsson
veitingamaður. formaður. Bene-
dikt Jónsson forstjóri. varafor-
maður, Eiríkur Eyfjörð forstjóri
gjaldkeri, Ketill Jónsson, verzl-
unarmaður ritari og Margrét
Jónisdóttir frú meðstjórnandi. f
varastjórn voru kosnir Skafti
Friðfinnsson forstj. og Garðar
Ólafsson tannlæknir. Endurskoð-
endur þeir Knútur Höjris og
Helgi S. Jónsson. Sjóstangaveiði
mót hafa verið haldin í Keflavík
bæði innanlandsmót og alþjöð-
leg mót og hafa þau tekizt mjög
vel og verið vel sótt. Mikill
hugur er í félaginu að taka þátt
í mótum sem annarstaðar verða
haldin bæði innanlands og utan
og svo einnig að fara sjálfir á
sjóinn þegar færi gefst.
Félagar úr Sjóstangaveiðifé-
lagi Reykjavíkur aðstoðuðu við
undirbúning og stofnun félags-
ins. Nú verður farið að huga að
því að stofna landssamband Sjó-
stangaveiði félaganna, en þau
munu nú vera um 8 alls.
— hsj —