Morgunblaðið - 13.10.1966, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 13. okt. 1968
pim’gJinWaMt*
Útgefandi:
Fr amkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Putst j órnarf ulltrúi:
Augiysmgar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 105.00
í l.-usasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Ejarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðjnundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6
Aðalstræti 6. Siini 22480.
á mánuði innanlands.
7.00 eintakið.
HVERS VEGNA
HÆKKA FJÁRLÖGIN?
ggYMSML
f
Anna Maria engin trygging
fyrir grísku lýðræöi
ANNA María er afar vinsæl
í Grikklandi, en því miður
verðum við að játa, að hún
hefur ekki getað haft þau á-
hrif á konungsfjölskylduna í
lýðræðisátt, sem við höfðum
vonað. Slíkt hefði ef til vill
líka verið til of mikils kraf-
izt af jafn ungri og óreyndri
drottningu.
Þannig komst gríski stjórn-
málamaðurinn prófessor And
reas Papandreo að orði s. 1.
sunnudag á blaðamannafundi
í Kaupmannahöfn, sem efnt
var til af hálfu stúdentafélags
ins þar, en hann hefur sem
kunnugt er komið talsvert
við sögu grískra stjórnmála
s. 1. ár. Faðir hans er gríski
flokksleiðtoginn og fyrrver-
andi forsætisráðherra, George
Papandreo, sem Konstantin
konungur rak frá völdum, en
síðan tók við núverandi for-
sætisráðherra, Stefanopulos
við völdum en það varð ekki
fyrr en að lokinni langvar-
andi og erfiðri stjórnarkreppu
í landinu.
Prófessor Andreas Papan-
dreos hefur að undanförnu
verið á fyrirlestrarfer'ðalagi i
Svíþjóð, en ferðalag hans hef
ur átt sér stað undir óvenju-
legum pólítiskum kringum-
stæðum.
Ásakaður um flótta.
Fyrra laugardag, sama dag
og Papandreo fór frá Aþenu,
birti gríska stjórnin fyrirferð
armikla skýrslu um svokall-
að Aspidamál. í þessari
skýrslu er prófessor Papan-
dreo talinn foringi vinstri
sinnaðs samsæris, sem beint
Framli. á bls. 19.
Andreas Papandreo
Tvær drottningar umhverfis Konstantin konung — Anna Maria og Friðrika ekkjudrottn-
ing. Myndin er tekin fyrir skemmstu, er konungsfjölskyldan heimsótti Herodes Atti-
cus-leikhúsið í Aþenu.
Á frumvarpi því til fjárlaga,
** sem nu hefur verið lagt
fyrir Alþingi eru heildartekj
ur ríkissjóðs á árinu 1967 á-
ætlaðar um 4,6 milljarðar
króna. Er þar um að ræða
22,4% hækkun frá fjárlögum
ársins 1966. Heildarútgjöld
fjárlaga ársins 1967 eru hins
vegar áætluð um 4,2 millj-
- arðar króna, og er það um
18% hækkun frá yfirstand-
andi ári. Rekstrarafgangur er
áætlaður 381 milljón króna
og hagstæður greiðslujöfnuð-
ur á sjóðsyfirliti um 150 millj
ónir króna.
Hækkun rekstrarútgjalda
nemur í krónutölu um 656
milljónum króna.
í greinargerð fjárlagafrum
varpsins er gerð glögg grein
fyrir ástæðunum til hækk-
ana aðal útgjaldaliða fjárlag-
anna. Er þar m. a. frá því
skýrt að 76,9 milljónir króna
stafar af hækkun á liðun-
um dómgæzla og lögreglu-
stjórn, kostnaði vegna inn-
heimtu tolla og skatta og
sameiginlegum kostnaði við
embættisrekstur. Vegna
hækkunar á framlögum til
læknaskipunar og heilbrigð-
ismála hækkar frumvarpið,
um 67,5 milljónir króna,
vegna hækkunar á framlög-
um til ýmissa samgöngumála
verður 30,4 milljónir króna
hækkun, vegna kennslumála,
opinberra safna, bókaútgáfu
og listastarfsemi verður 138
milljón króna hækkun.
Vegna framlaga til ýmissa
atvinnumála og til rannsókna
í þágu atvinnuveganna verð-
ur 144,5 milljón ki / hækk-
un, þar af til lanabúnaðar
25,4 milljónir króna, en til
sjávarútvegs 93,9 milljónir
króna.
Uppistaðan í þessari hækk
un til sjávarútvegsmála er
framlag til aðstoðar vegna
sjávarútvegsins, sem ekki var
tekið með í fjárlög ársins
1966, jafnvel þótt til þeirra
greiðslna hafi komið á ár-
inu.
Hækkun vegna framlaga
til félagsmála, aða^ega al-
mannatrygginga er 190,9
milljónir króna. Er þar um
að ræða langsamlega stærsta
hækkunarliðinn. Hækkun út
gjalda vegna afborgana af
lánum og til eignaaukningar
á eignahreyfingarlið nemur
rúmlega 45,6 milljónum
króna.
Þá er frá því skýrt að um
75% af heildarútgjöldum
fjárlaga séu lögbundin og
raunar yfir 85%, ef niður-
greiðslur á vöruver*’ teljast
útgjöld af þessu t&g .
Athyglisvert er að hækk
un fastra launa frá fjárlögum
ársins 1966 nemur 25%.
Auðsætt er að það er þensla
ástandið í efnahagslífi þjóð-
arinnar, sem veldur hækkun
ríkisútgjalda. En vegna góðr
ar afkomu ríkissjóðs getur
ríkið staðið undir þessum
hækkunum án þess að hækka
skatta. Þá staðreynd verður
að telja mjög þýðingarmikla.
Um það þarf ekki að fara
í neinar grafgötur, að ef til-
lögum stjórnarandstöðunnar
hefði verið fylgt, um stór-
aukin útgjöld á fjölmörgum
sviðum fram yfir það, sem
fjárlagafrumvarpið ber með
sér, hefði orðið óhjákvæmi-
legt að stórhækka skatta og
opinberar álögur á þjóðinni.
í næstu viku mun fjármála
ráðherra flytja framsögu-
ræðu sína við fyrstu umræðu
fjárlaga Fæst þá betri yfir-
sýn um hag og afkomu ríkis-
sjóðs á sl. ári.
MYNDARLEG
FRAMLÖG TIL
MENNTA OG
MENNINGAR
MÁLA
L stæða er til að fagna þeirri
miklu aukningu í framlög-
um til Háskóla íslands, sem
ráð er fyrir gert í fjárlaga-
frumvarpinu, sem lagt var
fyrir Alþingi sl. þriðjudag. Er
þar gert ráð fyrir að fjárveit-
ing til Háskólans hækki um
rúmar 12 milljónir króna,
eða 51,6%.
Ástæðan til þessarar miklu
aukningar er mikil fjölgun
kennara við skólann og bætt
starfsaðstaða á ýmsan hátt,
aukin framlög til rannsóknar-
starfs og bókakaupa og fleira.
Málefni skólans hafa mjög
verið til umræðu að undan-
förnu og er nú unnið að áætl
unargerð um framtíðarþróun
skólans. Áreiðanlegt er að all-
ur almenningur er mjög fylgj
andi þeirri stefnu, sem nú hef
ur verið mörkuð í hinu nýja
fjárlagafrumvarpi og miðar
að því að bæta aðstöðu nem-
enda til náms og aðstöðu til
vísinda- og rannsóknarstarfa
í skólanum og á vegum þeirra
vísindastofnana sem honum
eru tengdar.
Það vekur einnig athygli
hve fjárframlög til ýmissa
menningarmála eru aukin í
fjárlagafrumvarpinu, og má
t. d. benda á að á fjárlögum
yfirstandandi árs er framlag
til Þjóðleikhússins 1,6 millj-
ónir króna, en á fjárlögum
ársins 1967 er gert ráð fyrir
að fjárveitingin nemi tæpum
6,3 milljónum króna.
Ástæðan fyrir þessari
hækkun á framlögum til Þjóð
leikhússins er sú, að mikil
hækkun hefur orðið á rekstr
arkostnaði leikhússins vegna
launahækkana og annars, en
hinsvegar þykir ekki fært að
hækka aðgöngumiða> að leik-
sýningum.
Um slíka stefnu munu sjálf
sagt margir deila, en óneitan-
lega er Þjóðleikhúsið ein af
meginstoðum þess menningar
lífs, sem haldið er uppi í land
inu, og þess vegna ber að
fagna þeim mikla stuðningi
við þá starfsemi sem fram
kemur í hinum nýju fjárlög
um.
Ríkisstjórnin hefur, eins og
þessi tvö dæmi sýna, mark-
að þá ákveðnu stefnu, að
styðja menningar- og mennta
mál með myndarlegum hætti,
og er ekki að efa að sú stefna
fær góðan hljómgrunn með-
al alls almennings.
AUKIN FRAMLÖG
TIL VERKLEGRA
FRAMKVÆMDA
17ið ákvörðun fjárframlaga
" til verklegra fram-
kvæmda á fjárlögum er rík-
isstjórninni auðvitað mikill
vandi á höndum. Annars veg
ar þarf að hafa í huga nauð-
syn þess að haldið verði á-
fram nahðsynlegum fram-
kvæmdum úti um allt land,
en hinsvegar að þær fram-
kvæmdir auki ekki á þensl-
una í þjóðfélaginu og stuðli
þannig að þeirri verðbólgu-
þróun, sem nú er barizt á-
kveðið gegn.
Á fjárlögum fyrir árið 1917
er þó gert ráð fyrir um 50
milljón króna hækkun á fram
lögum til verklegra fram-
kvæmda, en þess ber þó að
gæta, að meginhluti þeirrar
hækkunar fer til þess að
greiða skuldir, sem þegar hef
ur verið stofnað til veg a
margvíslegra framkvæmca,
en fjárveitingar ekki veittar
til á fjárlögum síðastliðms
árs.
Með þessari aukningu fjár
veitinga til verkiegra fram-
kvæmda, kemur þó fram
greinilegur vilji ríkisstjórnar
innar til þess að halda áfram
umfangsmiklum verklegum
framkvæmdum á vegum
ríkisins, þó innan þeirra tak-
marka, að þær hafi ekki
þensluverkandi áhrif á efna-
hags- og atvinnulífið í land-
inu.