Morgunblaðið - 28.10.1966, Qupperneq 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Fostudagur 28. okt. 1966
Harðar deilur um launamál lækna í Efri deild i gær
Framl:; til Ríkisspítala aukið um 60%
- IVfliklar framfarir á sviði heilbrigðis
mála, en mörg verkefni
framundan
f GÆR spunnust harðar deil-
ur í efri deild Alþingis milli
ráðherranna Magnúsar Jóns-
sonar og Eggert Þorsteinsson-
ar annars vegar og Alfreðs
Gíslasonar hins vegar um
launamál lækna og heilbrigðis
þjónustu almennt. Við lok um
„ræðnanna tók heilbrigðismála
ráðherra, Jóhann Hafstein, til
máls.
Deilur þessar urðu í sam-
bandi við frumvarp um breyt
ingar á lögum um almanna-
tryggingar þess efnis að gjald
fyrir vitjun eða viðtal skuli
ákveðið með reglugerð en
ekki ákveðið í lögum.
Alfreð Gíslason (K) réðst
harkalega að fjármálaráðherra
fyrir ummæli hans um kjaramál
lækna í fjárlagaræðu hans fyrir
f*' * ítft/f/, skömmu og veitt
b ’ ist jafnframt al-
í mennt að yfir-
'"stjórn heilbrigð-
\ ismála. Þing-
_ j; maðurinn kvað
& fjármálaráð-
herra hafa talað
um „fantatök"
[ilækna í sam-
bandi við þessa
samninga, en læknar á íslandi
hefðu aldrei hótað verkfalli.
Fjárlagaræða ráðherrans er tal-
andi tákn um afstöðu núverandi
ríkisstjórnar til heilbrigðismála
í landinu, sagði ræðumaður.
1961 gerðu læknar í þjónustu
Sjúkrasamlags Reykjavíkur
kröfu um bætta starfsaðstöðu og
bætt launakjör. Hvernig var
brugðizt við? Forveri núverandi
félagsmálaráðherra dembdi á þá
þvingunarlögum. Hins vegar var
ekkert gert til þess að firra sjúkl
inga vandræðum. Læknar vildu
vinna fyrir sjúklinga en ekki SR.
Vegna óbilgirni gagnvart kröfum
lækna hefur þjónustu við sjúkl-
inga hrakað. Ungir læknar vilja
•kki gagna í SR og þess vegna
"•skortir það heimlislækna. Það
hefur bjargazt vegna þess, að
nokkrir miðaldra héraðslæknar
hafa látið af störfum út á landi
og flutt í bæinn. Ég skora á
félagsmálaráðherra að athuga
ástandið í Sjúkrasamlagsmálum
Reykjavíkur og raunar öllu
tryggingarkerfi landsins.
Er nokkur meining í því að
stjórn SR líti á sína starfsmenn,
læknana, sem höfuðóvini. Ef við
níðum niður læknana launalega
séð bitnar það á sjúklingum í
Reykjavík.
Framlag ríkissjóðs til heil-
brigðismála er lítið og þyrfti að
tvöfalda og raunar þrefalda.
Stjórnin telur eftir svo til hverja.
krónu sem fer til heilbrigðis-
mála sbr. fjas í fjárlagaræðu
Magnúsar Jónssonar um aukinn
tilkostnað við Landsspítalann.
Ríkisstjórnin hefur ekki kynnt
sér heilbrigðismálin en ef um
væri að ræða hafnarbætur eða
annan hégóma mundu ráðherr-
arnir skammast sín fyrir, að hafa
ekki vit á þeim málum en öðru
gegnir um heilbrigðismáL
Eggert G. Þorsteinsson (A).
Alfreð Gíslason hélt því fram,
að læknadeilan hefði ekki snúist
um kjör heldur starfsaðstöðu.
Þetta var alveg
\ ^'®? þrautreynt og
• 'Æ itg það kom í Ijós á
I óyggjandi hátt,
þetta
var
5 kjaradeila.
Læknar stað-
| i festu þetta með
■ ■ samfelldum upp
sögnum ú r
starfi„ þegar
þeim hafði verið boðinn endur-
skoðun á starfsaðstöðu. Ég sé
ekki mikinn mismun á því fyrir
sjúklingana sjálfa hvort boðað
er til verkfalls eða vinna lögð
niður á skipulagðan hátt. Til
heilbrigðismála hefur aldrei ver-
ið varið meira fé á fjárlögum en
í tíð núverandi ríkisstjórnar.
Magnús Jónsson (S). Ég furða
mig á því, að Alfreð Gíslason
skyldi geta flutt þá endemis-
ræðu, sem hann flutti hér áðan,
vitandi að hann fór með rangt
mál.
Á síðustu árum hefur verið
gert meira átak í heilbrigðis-
málum en nokkru sinni fyrr. Ef
þingmaðurinn vill athuga fjár-
lagafrv. og lántökur vegna heil-
brigðismála getur hann sann-
færzt um þetta. Framlög til Rík-
isspítalanna eru aukin um 60%
á fjárlagafrv. Ég harma, að það
er læknir, sem hefur viðhaft slík
ummæli. En það er kannski tákn
rænt fyrir þann anda, sem sums
staðar virðist örla á hjá þessari
ágætu stétt.
Ég tek ekkert aftur af því,
sem ég sagði um þessi mál í
fjárlagaræðu minni. Ég harma
það að viss hluti læknastéttar-
innar hefur notað aðstöðu sína
til að knýja
fram samninga,
s e m - annars
Ihefðu ekki ver-
ið gerðir. Það
væri vissulega
afiM' gleðiefnL e f
hægt væri að
borga læknum
þau laun, sem
þeir fóru fram á,
þ. e. 1 milljón til eina og hálfa
milljón í árstekjur. En það get-
ur varla talizt mikil óbilgirni að
ganga ekki að slíkum kröfum.
Það var haft á oddinum í byrj-
un, að það væri starfsaðstaðan,
sem skipti máli, en það kom svo
á daginn, að það var aukaatriði,
Málin stóðu þannig, að lækn-
arnir ætluðu að ganga út af spít-
ölunum. Miðað við það, að ríkis-
stjórnin hlaut að gæta hagsmuna
sjúklinganna á spítölunum og að
læknarnir höfðu gengið út en
yfirlæknar einir eftir um skeið
var ekki um annað að ræða en
fallast á það, að læknar brytust
undan launakerfi ríkisins. Það er
hins vegar sízt til uppsláttar
fyrir þá, sem þarna áttu hlut að
máli að ráðast á ríkisstjórnina
fyrir þetta.
En þetta mál er hægt að rekja
nánar ef þess er óskað. Að lok-
um hlýtur það að koma niður á
almenningi í landinu þegar notuð
er sérstök aðstaða til þess að
brjóta niður það kerfi sem á
löglegan hátt hefur verið komið
á.
Alfreð Gíslason (K) Hve
margar þúsundir Reykvíkinga
hafa ekki sjúkrasamlagslækni?
Hversu heilbrigð er afstaða
stjórnar SR til læknanna? Og
raunar hve langt er kölkunin
komin á þessu sviði?
Ég þarf ekki að svara Magnúsi
Jónssyni. Hann situr við sinn
keip. Það sýnir okkur betur en
nokkuð annað hvernig skilning-
ur á heilbrigðismálunum er. Öll
framkoma ríkisstjórnarinnar og
ráðherranna nú sýnir hve mikil
þörf er á endurskoðun heilbrigð-
ismála. Ekkert sérstakt ráðu-
neyti fjallar um þau heldur er
þeim stjórnað úr einu horni í
dómsmálaráðuneytinu.
Eggert G. Þorsteinsson (A).
f öllum ummælum sínum hefur
Alfreð Gíslason verið með svig-
urmæli í garð stjórnar SR. Hvers
vegna vilja læknar ekki vinna
hjá SR? Það er hollt að menn
viti hið sanna. Hér þurfa til að
koma skýr svör.
Magnús Jónsson (S). Það er
leiðinlegt að standa í karpi við
Viðurlög við landhelgis
brotum hert verulega
Umræður í Meðri deild
Á FUNDI neðri deildar í gær
var lagt fram frumvarp um veit
ingu ríkisborgararéttar. Að
þessu sinni er gert ráð fyrir, að
23 fái ríkisborgararétt. Var frv.
vísað til annarrar umræðu og
nefndar. Þá var og lagt fram
stjórnarfrumvarp um breytingu
á lögum um bann við botnvörpu
veiðum. Meginefni breytingar er
að sektir hækka allverulega, eða
um 50%. Er þar átt við skip,
sem stærri eru en 200 rúml.
brúttó. Einnig er gert ráð fyrir,
að gera megi skip, eða hluta
úr skipi upptækt auk sektar.
Jóhann Hafstein (S): Hóttvirt
ur 5. þingm. Austf. hefur á und-
anförnum þingum lagt frv. um
breytingu á lögum þeim, er hér
um ræðir. Hefur það komið
fram, að nauðsynlegt er, að gerð
ar séu endurbætur á lögum rnn
þessi mál, og hefur einkum þótt
nauðsynlegt að koma fram ýms-
um endurbótum á viðurlögum
við brotum gegn þeim. Þótt við-
urkennt sé, að það ákvæði, að
sektir skuli miðaðar við gull-
gengi kr., hafi tryggt, að sektir
fylgi breyttu verðlagi, er aug-
ljóst, að hækka þarf sektir,
bæði sakir þess, að landhelgin
hefur stækkað verulega, og eins
hafa sip stækkað og veiðarfæri
fullkomnazt.
Þá er það einnig nokkurt vanda
mál, að það getur verið erfitt
að koma fram refsiábyrgð gegn
skipstjóra. Má í því samb. minna
á Millwoodmálið, sem lauk,
eins og öllum er kunnugt með
því, að skipstjóri slapp. Hann
anzaði því engu, þótt honum
væru birtar kærur, og komst
Hæstiréttur að þeirri niðurstöðu
að ekki væri hægt að höfða
refsimál gegn skipstjóra, þar eð
nauðsynlegt væri að heyra vitn-
isburð hans fyrir rétti. Hins
vegar leit Hæstiréttur svo á,
að hægt væri að dæma í sjálfu
málinu, þ.e. fiskveiðibrotinu.
Nú er farið inn á nýjar leið-
ir í þessu sambandi, þannig, að
hægt er að höfða mál gegn eig-
endum skipsins, umboðsmönn-
um þeirra eða umráðamönnum
þess.
Þá er það nýmæli, að við upp
töku verðmæta fellur niður veð-
réttur eða aðrar kvaðir, sem
hvíla kunna á verðmætunum.
Er það gert til að taka af öll
tvímæli í þessu sambandi.
Ég vona, að þetta frv. verði
nægjanlegt svar við óskum hv.
5. þingm. Austfj. og einnig að
það verði til varnaðar of mik-
illi ásókn í ísl. landhelgi, en
hún er orðin talsvert vanda-
mál.
Lúðvík Jósepsson (K): Ég
fagna frumvarpinu og þakka, að
fallizt er að mestu á tillögur
mínar í þessu máli. Þó þykja
mér ekki nægjanlegar hækkan-
Framhald á bls. 21
þennan þingmann. Það vantar
verulega á, að læknastéttin njóti
þeirra samúðar, sem hún þarf
á að halda. Aðgerðir til þess að
bætá úr læknaskorti dreifbýlis-
ins eru að renna út í sandinn
vegna kröfugerðar lækna í
Reykjavík.
Jóhann Hafstein (S). Ég vil
ekki hlusta þegjandi á það sem
Alfreð Gíslason hreytti út sér
í garð heilbrigðismálastjórnar-
innar. Það voru vissulega ómak-
^H»leg ummæli. Öll
fljöggjöf stjórn-
| arráðs íslands
er úr sér gengin
log er til endur-
Iskoðunar. En
heilbrigðismála
ráðuneytið hef-
ur sem sinn
ráðuneytisstjóra
valinkunnan
sæmdarmenn og að auki deildar-
stjóra. Auk þess er, samkv. lög-
gjöf, landlæknir til ráðuneytis
um heilbrigðismál á hverjum
tíma. Endurskipulagning á ráðu-
neytum hefur verið til athugun-
ar og ég hef sjálfur í Lækna-
blaðinu komið fram með hug-
mynd um sérstakt heilbrigðis-
málaráðuneyti. Þingmaðurinn
hefur sínar tillögur um það sjálf
sagt þaðan. Ég vil þakka Alþingi
fyrir það, að það hefur verið
örlátt á sívaxandi og örar hækk-
anir á framlögum til heilbrigðis-
mála. Gífurlegar framkvæmdir
hafa staðið yfir á því sviði en
samt vantar gífurlega á í þeim
efnum og er mér þar efst í huga
geðveikraspítali, sem kostar
mörg hundruð milljónir. En á
síðustu árum hafa verið sett ný
sjúkrahúsalög, sem marka tíma-
mót á því sviði og ennfremur ný
læknaskipunarlög, sem einnig
marka tímamót á sínu sviðL
Þessi löggjöf hefur verið undir-
búin í „horninu“ í dómsmála-
ráðuneytinu.
Læknamálin valda miklum
áhyggjum en mér virðist því
erfiðara að ná viðunandi lausn
á þei mmálum, sem af minni
hálfu hefur verið sýndur meiri
vilji til þess.
Fasteignasáían
Hálúni 4 A, Nóatúnshúsið
Sími 2-18-70
77/ sölu m.a.
Ný 4ra herb. endaíbúð full-
búin. Sérstaklega fallegar
harðviðarinnréttingar.
4ra herb. nýleg jarðhæð við
Laugalæk.
3ja herb. endaíbúð í Vestur-
borginni. Herbergi fylgir í
risi. Laus fljótlega.
3ja herb. íbúð við Mjölnis-
holt. Hagstæð kjör. Laus nú
þegar.
3ja herb. 90 ferm. 1. hæð á
Seltjarnarnesi. Sérhiti, sér-
inngangur.
2ja herb. íbúðir við:
Fálkagötu, Haðarstíg, Sam-
tún, Langholtsveg, Mos-
gerði, Freyjugötu og víðar.
Hilmar Valdimarssou
Fasteignaviðskipti.
Jón Bjarnason
hæstaréttarlögmaður.
Þér
getið
nú
keypt
föt á 1405 kr.
Seljum í dag
og næstu daga
fatnað á unglinga
frá 12 til 16 ára.
GEFJUN - IÐUNN Kirkjustræti 10.