Morgunblaðið - 27.11.1966, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 27. nóv. 196«
Laxveiöilöggjöfin mikið áhugamál
allra stangaveiðifélaganna hér
Frá aðalfundi Landssambands islenzkra stangaveiðimanna
AÐALFUNÐUR Lands-
sambands íslenzkra stanga
veiðimanna var haldinn að
Hótel Sögu sl. sunnudag.
Fulltrúar flestra þeirra
stangaveiðifélaga, sem að-
ild eiga að sambandinu, 21
alls, voru þar mættir.
Þetta var 15. aðalfundur
sambandsins, en aðilar að
því eru nú á 3ja þúsund.
Það kom greinilega fram
á fundinum, að stanga-
veiðimenn hafa mikinn
áhuga á þeim breytingum,
sem nú eru fyrirhugaðar á
lax- og silungsveiðilöggjöf
landsins, og gerði formað-
1 ur stjórnar, Guðmundur
J, Kristjánsson, ítarlega
; grein fyrir gangi þeirra
mála í skýrslu stjórnar.
Þá urðu f jörugar umræð
ur um ýmis þau mál, sem
ofarlega eru á baugi í lax-
veiðimálum um þessar
mundir. Þór Guðjónsson,
veiðimálastjóri, var gestur
fundarins, og svaraði hann
mörgum fyrirspurnum,
sem bárust. Vísast til grein
ar á næstu síðu um þær.
Einn maður gekk úr
stjórn Landssambandsins
að þessu sinni, en stjórn
, þess er nú svo skipuð: Guð
| mundur J. Kristjánsson,
formaður, Bragi Eiríksson,
varaformaður, Hákon Jó-
i hannsson, ritari, Friðrik
Þórðarson, gjaldkeri og
Alexander Guðjónsson,
meðstjórnandi
i Skýrsla stjórnar var all-
löng, en hér á eftir fara
kaflar úr henni (Tvær til-
lögur um fiskræktarmál,
sem mjög eru ofarlega á
baugi um þessar mundirj
eru birtar í lok skýrslunn-
ar. Báðar voru einróma
samþykktar):
Yfirlit yfir veiðina í sumar
Á síðastliðnu sumri var
vatnafiskaveiðin víða mjög lé
leg á landinu. Silungsveiði á
stöng mun þó hafa verið all-
góð, eftir því, sem fréttir
herma, en laxveiði mjög lítil,
og þá sérstaklega hjá þeím
stangaveiðimönnum, er lögðu
leið sína til veiða 1 Vestur- og
Norðurlandsárnar. Að sögn
kunnugra mim laxagéngdin í
árnar allt frá Langá á Mýr-
um, vestur og norður um land
og allt til Austurlandsánna
hafa verið nú í ár með al-
minnsta móti frá því, að veru
lega var farið að fylgjast með
laxagöngum í ám og vötnum
landsins, að undanskilinni
einni á, þ. e. Víðidalsá, sem
mun hafa skilað dágóðri
veiði, er leið á sumarið. All-
staðar var laxinn nú mjög
Iseint á ferð í árnar, og er
það að verða alvarlegt um-
hugsunarefni margra veiði-
manna, hverju það muni
valda, að ferðum hans virðist
nú fara ört seinkandi ár frá
ári.
í sumum Suðurlandsánum
var veiði góð, öðrum mjög
rýr og jafnvel svo til engin;
á ég þar við sumar bergvatns
árnar í Árnessýslu. í berg-
vatnsám Borgarfjarðar var
laxveiðin víða góð, og sums
staðar ágæt.
Hvað veldur minni veiði?
Hvað veldur þessum minnk
andi laxagöngum, sem mun
nú gæta 3ja árið í röð í sum-
um ám landsins, eru skiptar
skoðanir um meðal lærðra,
sem og einnig leikmanna, er
fylgzt hafa með þeim um
mörg undanfarin ár. Því er
slegið fram, að með nokkrum
rökum, að ýmsar sveiflur eiga
sér stað í vatnafiskastofnin-
um, m.a., að allt að því heilir
árgangar af uppeldisstofnin-
um geti farizt í ám og vötn-
um af snöggri vatnsbreytingu
vatnsfallanng, sem verður af
völdum veðurfars og vatnsafl
stöðva. Allmargir eru nú
þeirrar skoðunar, að veður-
farinu sé ekki einu um að
kenna í sumum þeirra vatna,
sem minnkandi laxagegnd hef
ur verið í á undanförnum ár-
um. í margar þeirra hefur ár-
lega verið látið allverulegt
magn af laxaseiðum á ýms-
um aldri, og trúlegt er, að
þar sé allt öðru um að kenna.
Hætturnar eru margar, sem
verða á vegi vatnafiskaseið-
anna í uppvextkium, og verst
ar eru þær tilbúnu (og á ég
þar við mengun vatns m.a. frá
verksmiðjum). Þá má geta
um þátt svartbaksins, sem
mikil aukning hefur á orðið,
og magnið af honum við árós-
ana margfaldazt nú síðari
árin. í maga þeirra hafa fund
izt vatnafiskaseiði svo tugum
skiptir. Þetta er staðreynd.
Eyðing svartbaksins er því
nauðsynleg og verður að
leggja á það áherzlu. Rétt er
að geta þess hér, í þessu sam-
bandi, að lögin um eyðingu
svartbaks, frá 8. maí 1965, eru
úr gildi fallin, með tilkomu
laga um fuglaveiðar og fugla-
friðun, er samþykkt voru á
Alþingi 14. apríl 1966, en í 19.
gr. þeirra laga segir svo:
„Fuglaveiðasamþykktir, sem
gerðar hafa verið fyrir gild-
istöku þessara laga, skulu
ógildar, unz þær hafa verið
staðfestar af ráðuneytinu að
nýju.“
í 25. gr. sömu laga segir
s\o:
„Eigi má nota eitur til að
tortima fuglum. Að fengnum
tillögum fuglafriðunarnefnd-
ar getur ráðuneytið með
reglugerð veitt undanþágu frá
ákvæðum þessara greinar, að
því er varðar tilteknar teg-
undir, svo sem svartbak,
hrafn og kjósa."
En í lögum um eyðingu
svartbaks hljóðaði 4. gr. laga
á þessa leið: „Hinir ráðnu
veiðimenn skulu vera vel út-
búnir að öllum tækjum og
lyfjum, sem bezt henta við
eyðingu svartbaks. Eru hinum
ráðnu mönnum leyfilegar
eyðingaraðgerðir hvar sem er,
svo sem í varpstöðvum svart-
baksins og annarra fugla við
árósa, fiskvinnsluhús, slátur-
sem svartbakur heldur sig
mikið.“
hús eða á öðrum stöðum, þar
8. gr. þessara laga er að-
eins 5 orð.
„Hvarvetna skal svartbak-
ur (veiðibjalla) réttdæpur."
Mér þótti rétt að geta lítil-
lega þessara laga hér þar eð
stjórnin hefur haft nokkur af
skipti af þessum málum, og
þá sérstaklega á seinni tíma,
um setningu laga um eyð-
ingu svartbaks, sem mér vit-
anlega hafa ekki verið stað-
fest að nýju í ráðuneytinu.
Guðmundur J. Kristjánsson
Þá er rétt. að geta þess, að
reynslan hefur þegar sýnt, að
varhugavert er að hleypa lax-
inum eða sleppa laxaseiðum
í þau vötn, þar sem vatna-
urriðinn ræður ríkjum, þar eð
hann er talinn vera all ágeng-
ur í seiði. Er því sýnilegt að
byrja verður á því að útrýma
honum fyrst úr þeim vötnum,
þar sem hann er allsráðandi,
áður en fiskirækt er hafin í
þeim.
Grænlandsveiðarnar —
merkingar
Á síðasta aðalfundi komu
fram í skýrslu stjórnar nokkr
ar hugleiðingar og athuga-
semdir við netaveiðar Dana
við vesturströnd Grænlands.
Kom einnig fram í umræðum
fulltrúa, hve stangaveiðimenn
hér á íslandi líta almennt
þessar veiðar óhýru auga.
Þar sem veiðimálastjóri, Þór
Giiðjónsson mun taka þetta
mál til meðferðar fyrir okkur
hér síðar á fundinum, mun
ég ekki ræða það frekar nú.
í sambandi við þetta mál
var á síðasta aðalfundi lögð
á það rík áherzla, að nauðsyn
legt væri að auka mjög merk
ingar á laxastofninum ís-
lenzka, m. a. í þeirri von, að
á því fengist staðfesting, sem
margan grunar, að eitthvað
af honum geti lent í netum
við Grænland, eins og skozk-
ir og sænskir laxar hafa gert,
og staðfesting hefur fengizt á.
Stjórnin hefur nú unnið að
þessu máli. Það mun hafa
verið á miðju sumri, að for-
maður átti fyrst tal um þetta
við landbúnaðarráðherra, eða
á þeim tíma, er undirbúning-
ur fjárlaga fyrir 1967 var
nokkuð á leið kominn. Um-
ræður snérust einnig um
aukna fjárveitingu til Veiði-
málastofnunarinnar, og hækk
im á styrkjum til fiskræktar,
sem er nú í fjárlögum 350.000
kr., og telja verður hörmu-
lega lága upphæð miðað við
það, sem sjóði þessum er
ætlað að standa undir. í
framhaldi af þessu var svo
rætt við fulltrúa í ráðuneyt-
inu, .er fara með þessi mál,
svo og veiðimálastjóra, sem
gat þess, að Veiðimálastofn-
unin hefði áður fyrr farið
fram á fjárveitingu til laxa-
merkinga, en verið synjað.
Stjórn L.f.S. ákvað þegar að
staðfesta viðtöl þau, er fram
höfðu farið, bréflega til land-
búnaðarráðherra, hr. Ingólfs
Jónssonar, þar sem áherzla
var á það lögð, að nýr póstur
yrði nú þegar veittur í fjár-
lögum til laxamerkinga, svo
og veruleg hækkun á ýmsum
liðum til Veiðimálastofnun-
arinnar, svo að hún gæti í
ríkara mæli innt af höndum
þau verkefni, sem henni er
ætlað að framkvæma sam-
kvæmt vatnafiskalöggjöfinnL
í fjárlögum, sem nú liggja
fyrir Alþingi, er lagt til, að
ýmsir liðir hækki nokkuð frá
síðasta ári, eða um ca.
300.000.— kr. þ. e. úr
1.197.724.00 í 1.503.00,00 kr.
Auk þess er lagt til nú, að
í fjárlögum komi í fyrsta sinn
inn nýr liður (þ. e. C. liður)
til laxamerkinga, kr. 50.000,00.
Þessi upphæð er að vísu ekki
há til framkvæmda, sem
þurfa að eiga sé stað sem víð-
ast á landinu, en henni ber
að fagna, um leið og vér lát-
um í ljósi þá von vora, að
hið háa Alþingi veiti sam-
þykki sitt til þessarar fjár-
veitingar. Þá er lagt til í fjár-
lögum nú, að kostnaður við
Veiðimálanefnd og veiði-
eftirlit hækki úr kr. 170.000,00
í kr. 285.000,00, eða um ca.
100.000,00 kr.
Núverandi landbúnaðarráð-
herra, hr. Ingólfur Jónsson,
sem fer með veiðimál, hefur
sýnt þeim góðan skilning og
velvilja, sem þeim er bezt
kunnugt um, er viðræður
hefa átt við hann um þessi
mál. Leyfi ég mér hér með
að flytja honum sérstakar
þakkir fyrir.
Breyting á laxveiðilögum
Á síðasta aðalfundi lágti
frammi fyrir fulltrúum afrit
af tillögum Veiðimálanefnd-
ar um frumvarp til laga um
breytingu á lögum nr. 53/195«
um lax- og silungsveiði, sem
lagðar höfðu verið fyrir land-
búnaðarráðuneytið. Gert var
ráð fyrir, að frumvarp þetta
yrði lagt fram í Alþingi fyrir
síðustu áramót.
Snemma í desember áttu
fulltrúar stjórnar viðræður
við Jón Arnalds, fulltrúa 1
landbúnaðarráðuneytinu, ura
þessi mál. Hann upplýsti þá,
að það mundi dragast nokk-
uð, að frumvarpið yrði lagt
fyrir AlþingL Gerðar hefðu
þegar verið á því nokkrar
breytingar í ráðuneytinu. Úr
frumvarpinu væri ákveðið að
fella úr tillögum Veiðimála-
nefndarinnar 7 nýjar greinar
um veiðiskiptafélög. í athug-
un væru ýmsar tillögur, sem
borizt höfðu, m. a. frá stjórn
Landssamb. ísL stangaveiði-
manna, og legið hefðu einnig
fyrir hjá Veiðimálanefnd.
Ákveðið væri m. a. að taka
tillögu L.f.S. upp í frumvarpið
um breytingu á skipan Veiði-
málanefndar svo til óbreytta.
Fleira væri í athugun, m. a.
21. gr. í tillögum Veiðimála-
nefndar, það er ný gr. í upp-
hafi við XV. kafla laxveiði-
laga, um fiskræktarsjóð og
styrkveitingar til fiskræktar.
Gaf Jón Arnalds það fyllilega
í skyn þá, að líkur væru fyrir
þvL að þessi tillaga yrði felld
niður, og mér skildist þá að
hún næði ekki samþykki rík-
isstjórnarinnar.
Snemma í febrúar hleraðl
svo stjórnin, að frumvarpið
yrði lagt fram á Alþingi
næstu daga, sem dróst að vísu
fram til 9. marz. Formaður
átti þá þegar viðtal við land-
búnaðarráðherra, sem lét þess
þá getið, að það hefði orðið
ofan á, eins og hann orðaði
það, að draga til baka úr
frumvarpinu tillöguna um
stofnun Fiskiræktarsjóðs. Þar
fyrir taldi hann ekki neitt þvl
til fyrirstöðu, að nefnd sú á
Alþingi, sem fengi frumvarp-
ið til meðferðar, fengi tillög-
ur þær, er fram höfðu komið
um stofnun Fiskræktunar-
sjóðs og styrkveitinga til fisk-
Framhald á bls. 15