Morgunblaðið - 15.04.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. APRÍL 1967.
1 - l I8TIR j. ÍHIl - l ISTIR B ÓKMEMTIR - l ISTIR B ÓKMEITIR - l ISTIR
Ég hef tilhneigingu til hins Absúrda
— Viðtal við Braga Ásgeirsscn listmálara
IJM þessa helgi lýkur málverka-
sýningu Braga Ásgeirssonar í
Unuhúsi við Veghúsastíg. Sýn-
ing þessi hefur vakið töluverða
athygli, enda kveður á henni við
nokkuð annan tón, heldur en mað
ur á að venjast. Margir hafa orð-
ið til að kalla málverkin á sýn-
ingunni pop-list en Bragi hefur
sjálfur svar sitt við því í sýn-
ingarskrá, en þar segir hann:
Ýmsir vilja nefna þetta pop-list,
en var ekkj allt kallað kúbismi
á sínum tíma, sem samræmdist
ekki ríkjandi hefð í listum —
sama hver listin er.
Sýning Braga í Unuhúsi hefur
hlotið mjög góða dóma listgagn-
rýnenda dagblaðanna og segir
t.d. Valtýr Pétursson svo í gagn
rýni sinni í Morgunblaðinu: „Ég
held, að það sé ekki ofsagt, að
þessi skemmtilega sýning Braga,
sé sú langbezta er hann hefur
komið saman. Það er mikið á-
tak, sem átt hefur sér stað hjá
Braga Ásgeirssyni, síðan hann
sýndi seinast verk sín í Lista-
mannaskálanum ekki fyrir
löngu“. Og víst er um það.
Fyiista ástæða er til að hvetja
fólk til að nota tækifærið nú um
helgina til að sjá þessa fallegu
og nýstáregu sýningu.
Er ég skoðaði sýninguna nú
í vikunni var ég svo heppinn
að hitta listmálarann á staðnum
og fékk ég að ræða við hann
um stund, um list hans.
Bragi Ásgeirsson er fæddur
1931 og hóf listnám í Handíða-
og myndlistasikólanum 1948. Síð-
an nam Bragi í listaskólanum
í Kaupmannahöfn og í Osló, en
lagði síðan leið sína til Ítalíu
og dvaldist þá einkum í Róm
og Flórenz. Haustið 1955 hlaut
svo Bragi styrk frá stórblaðinu
Berlinske Tidende og notaði
hann til þjálfunar í listgrafík í
Kaupmannahöfn um veturinn.
Síðan bauð Þýzka sambandslýð-
veldið Braga styrk til tveggja
ára 1958—1960, sem hann notaði
til að fullkomna sig frekar 1
listgrafík í Miinchen við listhá-
skólann þar.
Bragi hefur haldið margar
sjálfstæðar sýningar í Reykjavik
og Kaupmannahöfn, auk þess
sem hann hefur tekið þátt í sam
sýningum m.a. í Róm, París, Miin
chen, New York og víðar.
— Það er ágætt að sýna hérna, I
sagði Bragi. Myndirnar njóta sín'
vel, en staðurinn er dálítið af-
síðis og kemur það niður á að-
sókninni. Anars hefur aðsókn að
sýningunni verið sæmileg.
— Og margar myndanna seld-
ar?
—16 eða 17. Ég er mjög á-
nægður með það. Hálverkasýn-
ing getur alltaf brugðið til
beggja vona.
— Ertu hættur að fást við
grafík?
— Því hætti ég aldrei. Það er
bara hlé hjá mér núna. Það
þarf að vera sérstak andrúmsloft
í kringum grafík. Þeir íslenzku
málarar sem fást við grafík eru
teljandi á fingrum annarar hand-
ar, — en ef til vill kemur það til
af því að það er mjög tímafrekt
að list sé yfir höfuð óarð-
bært. Það má náttúrlega segja
að list sé yrir höfuð óarð-
bær en grafíkin er eitt það ó-
arðbærasta innan hennar. Talið
berst að pop-list. Ég spyr Braga
hvort hann hafi séð margar
pop-listar sýningar,
Absurd myndlist
— Ég skrapp á heimssýning-
una í New York, svarar Bragi,
fyrir tveimur árum, og þá skoð-
aði ég mörg söfn og sá þá tölu-
vert af pop-list. En ég var þá
byrjaður að vinna í upphleyptu
I löngu áður. Pop er ekkert nýtt,
| heldur trúlegast endurnýjaður
dadaismi í. róttækara og breyttu
formi.
Þar sem almennum og fjar-
stæðukenndum hlutum veruleik-
ans er blandað saman í mál-
verki, relifi eða höggmynd —
þar sem það gengur lengst er
það kallað pop-list. Þó er þetta
tæpast tæmandi skýring, en ég
ætla seinna að skýra þetta
fyrirbrigði nánar í grein.
— Og þín málverk?
— Um mín málverk má segja,
að ég hafi í þeim tilhneigingu
til hins Absúrda, en held að
þetta geti tæpast kallast pop-list,
og jafnvel þótt ég vildi gæti ég
ekki kallað mig slíkan.
Víðsfjarri er, að myndir mínar
séu málaður skúlptúr, — jafnvel
ekki relif, þó svo þau hafi efn-
islega dímesion. Ég leitast við að
auka við eigindi málverksins á
minn máta. Sjálfsagt getur ver-
ið að pop-list hafi áhrif á mig,
svo og collage málverk með
meiru. —En er þá ekki jákvætt
að verða fyrir áhrifum? Aðeins
fávísir dillettantar sem dansa
stríðsdans um sinn eigin nafla,
taka ekki á móti áhrifum. Hjá
þeim er lífsraðarinn óvirkur.
Þetta, að taka við áhrifum er
lögmál, sem gengið hefur sem
rauður þráður í gegn um list
aldanna — allt frá hinu fyrsta
til dagsins í dag.
Tungllandslag á málverkum
Athygli mína vekur upphleypt
ir hringir á sumum myndanna.
Bragi segir:
— Þegar ég mála vil ég að
mynd mín sé þátttakandi í sköp-
unarverkinu, nokkurskonar
mikrokosmos alheimsins í litum,
línum, efni og formi. Mig gild-
ir einu hvað ég tek úr umhverf-
inu til að auka áhrif eða jafn
vel til að draga úr áhrifum. t.d.
of sterkra lita eða forma. Augna
blikið og það sem ég hef milli
handanna hverju sinni ræður
því. Fólk talar um tungllands-
lag í myndum mínum, en er ekki
til slíkt landslag hér á jörð?
Landslag vakir ekki fyrir mér í
neinskonar mynd, heldur sam-
setning myndar, — og nöfnin
mega ekki rugla of mikið. Allt-
af má skýra hringform, en þá
vakir meir fyrir mér að tengja
hringinn innri lífæðum málverks
ins og mynda jafnvægi á flet-
inum, en að ég sé að mála í-
myndaðan hnött.
Málaði fígúratíft
— Hefur þú ekki lagt fyrir þig
að mála fígúratíft, Bragi?
— í skóla gerði ég það, ár-
um saman, en ég hef aldrei sýnt
slikt. Iandslag má nota, sem uppi
stöðu í málverk, en málverk get
ur ekki með góðu móti þjónað
því. Rétt er að til eru maler-
ískir staðir, en í því tilviki verð-
ur sízt það málverk bezt, sem
líkist fyrirmyndinni mest, held-
ur öllu frekar það er ber mest
sérkenni málarans sjálfs. Kröft-
ug eða fíngerð einkenni góðs mál
ara. Ég tel hérlendis skorta
mjög á nýskapandi landslagsmál
ara yngri en 50 ára. Vöntunin
kemur m.a. af sjálfslinku, skorts
á menntunarþrá, og imyndunar-
afli viðkomandi. Efnishyggja er
ráðandi afl — kannski er eitt-
hvað á leiðinni, ég vona það. Til
raun Sverris Haraldssonar sem
Jörð
mætti vera eyðijörð eða jarðarhluti, á Suður- eða
Suðvesturlandi óskast til kaups. Tilboð sendist í
pósthólf 394, Reykjavík.
I SIPOREX |
LÉTTSTEYPUVEGGIR
I ALLA INNVEGGI
Fljótvirk og auðveld
uppsetning.
Múrhúðun [ )
óþörf.

aSparar tíma
og vinnu.
SIPOREX lækkar
byggingarkostnaðinn.
SIPOREX er eldtraust.
Hátúni 4 A, Nóatúnshúsinu, sími 17533, Reykjavík.
hann sýndi okkur í sýningarsal
Menntaskólans sl. ár var virð-
ingarverð.
Annars er ég á móti slagorð-
um listamanna eða orðleikjum,
sem búnir eru til fyrir fólk og
til að hrella aðra listamenn, en
sem listamaður sjálfur tekur
minnst mark á allra. Ég er á
móti því að telja fólki trú um
að allt sé svo gott og blessað
hjá því, að það þurfi ekki að
hugsa um hlutina. Ég skil ekki af
hverju menn geta ekki tekið
vandamálin til meðferðar, án
þess að gera sig stóra á kostnað
félaga sinna. Annað tveggja er
það skortur á rökvísi eða hátt-
vísi.
Braut listamannsins — lof og Iast
— Ertu þá á móti gagnrýni?
— Ég hef alltaf haft áhuga á
gagnrýni og á bágt með að skilja
fólk sem brjálast við hana.
Braut listamannsins, hlýtur að
vera stráð hvorutveggja lofi og
lasti. Og þannig á það líka að
vera. Lof er gott en gagnrýni
kveikir meira í. Ég met þá kenn-
ara mína mest er voru strang-
astir og óvægastir. Það háir ís-
lenzkum myndlistarmönnum hve
fáskrúðug gagnrýni er hér, og þvl
er flest réttlætanlegt sem miðar
að því að auka hana. Ég tel að
ekki eigi þar önnur pólitík að
ráða en málverkið sjálft.
Margt efnilegra málara
— Eru margir ungir og efni-
legir málarar á íslandi?
— Við eigum ungt fólk á
heimsmælikvarða, og því skyldi
ekki vera svo, eða hvaða úrhrök
skyldum við vera. Það er sjálf-
sagður hlutur að ungum Islend-
ingi gengur vel erlendis og eng-
in minnsta ástæða til að stökkva
hæð sína í loft upp aí kæti.
Það er ekki til neitt lýðræði i
listum og það virðist mönnum
ljóst hér i öllum listgreinum
nema myndlist, en þar ríkir
háskalegt lýðræði, þar sem dil-
ettantinn er settur til jafns við
skapandi listamenn.
— Hvaða afleiðingar hefur
það?
— Margar. M. a. að fólk sem
hefur gaman af list hættir að
sækja sýningar. Nú er ný kyn-
slóð málara að koma — yngri
en 30 ára og er margt af efni-
Iegu fólki, og æskilegt að það
fái möguleika til að njóta sín
hér heima, það er auðvelt að
svo verði, en hinsvegar næstum
útilokað eins og málum er nú
háttað og er leitt til þess að vita
í framfaraþjóðfélagi voru. Að-
eins aukin þekking aðhald og
kynning lista getur hér úr bætt.
— Og að lokum Bragi.
— Ég er ánægður með að fólk
sem hefur keypt myndir á þess-
ari sýningu, er á öllum aldri.
Ekki siður ungt fólk sem er að
reyna að koma sér upp safni
eftir sæmilega málara. Það er nú
þannig að þegar fólk kaupir sér
eina góða mynd líður ekki á
löngu áður en það kaupir fleiri
slíkar, en þær lélegri víkja þá
í staðinn af veggnum. Smekk-
urinn þroskast ósjálfrátt af mál-
verkinu.
stjL