Morgunblaðið - 06.07.1967, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JÚLÍ 1967.
19
- ERLENT YFIRLIT
Framliald af bls. 10.
IMtiliL og varafiorseti Baindarikj-
anona.
Thiau thershöfðinigi hefur orð
tfiyrir að vera igóðum haefileifc-
iuim búinn. Hann er rómniversk
fcafþólskr.ar trúar, ættaðiur frá
Mið-Vietnam og fertugur að
aidiri. Hann er eins íáimáll og
Ky er sfcrafhreifinn.. Sigur hans
í vaHdatogistreitunni byiggist
fiyr'sit og 'fremst á því, að tfyrir-
ajáanlegt þótti að (framboð Kys
mundi valda sfunidrunig í hern-
um.
Ky var mjög tregur til að
draga framboð sitt til baka, en
varð að iúta í lægra haiidi fyrir
hershöifðinigjium á landsbyiggð-
inni, en margir þeirra kamiu til
Saigon éður en hertforingjia-
stjórnin hófi uimrœðuir þær, er
ieiddu til þess að Ky dró fram-
'boð sitt tffl. bafca. Talið er víst
að Khanh hershöfðingi, yfirmað
nr Saigonumdæmisins, hatfi étt
mifcinn iþátt í sigri Thieus, en
hann var áður talinn stuðninigs-
maður Kys.
Segja má, að atburðir þessir
og stoerðinig sú, sem gerð hetfur
verið á völdum Loans hersihöfð-
inigja, yfinmaníns. lögreglunnar
og eins dyggaista stuðnings-
manns Kys, jafngildi byltingu,
sem miði að einingu innan hers
ins'. Bandarífcjamenn eru vadja-
laust ’fiegmr þivd, að vaildaibar-
áttu Thieus og Kys er lokið,
ekfci síður en hinir suður-viet-
nömsku herforingjar, sem ótt-
■uðust .afieiðingar þær, sem af
munidu hljótast, ef tveir herifior-
■ingja.r færu að fceppa um at-
tovæði óbreyttra hermanna.
Aðrir a-tburðir í suðuT-viet-
nömstoum stjórnimáLum geía til
kynna, að baráttan fyrir for-
setatoosningiarnar í september
verði fjörug. Mifcilivægasiti at-
burðurimn er framboð manns,
sem hefur vopnaihlé ó stafnu-^
skiá sinni. Þetta forseta'efni er
Truong Thanih, 42 ára gamall
lögfiræðinigur og hagfræðingur,
sem einn allra hinna 18 for-
setaefna gerir það að aðalibar-
óttumáli sínu að bardlögum
iverði hætt. Vel getur sivo fiarið,
að Thanih hljóti meira fylgi en
laðrir borgaralegir fraenbjóðend
ur, en hingað til hefur kosninga
baráttan snúizt uim það, hivort
'Vienjulegur borigari eða hermað
ur eigi að tafca við fonsetaem-
'bættinu. Nú hefur Thanh beint
•bosningabai'áttunni inn á aðrar
■brautir.
Thanih va.r efnahaigsmálaráð-
herra í stjórn Ky.s þar tffl' í íyrra
og igat sér góðan orð'stír. Hann
er í imifclum metum meðal mfflld
stéttarfólks og mennitamanna,
■en Banda.ríkj.aimenn munu vera
lítt h.rifnir atf framboði hans.
Mao sættist
við voldugan
andstæðing
MAO TSE t.un.g og stuðnings-
mönmuim hans hef.ur al'drei tefc-
izt að binda enda á ytfirróð
Wang En-maos, lan'dsstjóra í
Sinlkia.n.gfylki í norðvestaniverðu
Kína. Wang Eni-.mao heifiur að
enigu haft strönig fyrinmæli
Maos um að firatmkivæima
„menningarbyltinigu“ í tfyilkinu
og mynda stjórn á grundivelM
'hins Sivokaiil'að'a „þrílhyrninigs-
banda.lags“. Ekfcert hofiur getað
ógnað vöLdium Wa.rng En-maos.,
sem styðisit við átta herfyllki og
Múhameðstrúarmenin, sam eru í
meirilhluta meðail íbúannia í fylfc
inu.
Nú hetf'Ur Mao fiormaður
neyðzit að semj.ai við Wang Bn-
mao, og álstœðan er sú, að mið-
stöð'var kjiarnorkutilraunia Kín-
verja eru í Sinfcianig. Wang En-
mao hefur fiaillizt á að sfcipta sér
efcki áf fcjarniorkumia.nn,avirkj-
um í ifylkinu, og Mao og stuðn-
inigsmenn hans virð.ast hafa
saett sig við yfirróð Wang En-
maos í íyifcinu, að minnsta
fcosti um stunidarsakir. Talið er,
að Mao formaður og Lin Piao
iandvairina.ráðherra haiíi sen.t her
sveitir, sem þek geta öruiggt
treyst, til þess að gæta þessara
(manntvirkjia, en. ó því leifcur
enginn efi, að Wang En-mao
@æti hæglega sipillt fyrir vís-
indas'tarfi þvá, sem þama er
unnið, Iþar sem hann hefur tögl
lim og halgdimar í fylkinu og öfl
ugt herlið und’ir sinni stjórm.
AðaLkjarnorkustöð Kínverja í
SinkLang hafur verið í bænum
'Lanohow, sem er við GuLuá og
igamiu þjóðbrautin.a til Samar-
ikand, en nýlaga hefur verið
reist önnur kjarnorkusitöð við
.Ssimghaivatn fyrir Morðve&tam
ILanchow, en þar hatfa vásinda-
menn einbeitt sér að smíði vetn
is's.premgju undir sitjórni hersins
og Lin Piaos landvamaróð-
hierra. Tsinigbai var áður fyrr
j v e ðu r.atihu'gun a.riS'töð oig er
sfcammt frá Ohilien Shansifjöll-
um, þar sem meira. finnsit af úr
aníium en nofckurs staðar ann-
ars staðar í Kína (®já kort).
Slkotpalliur hetfur einnig verið
reistur í Ohiudhuan ó Ohilien
Shansv'æðiniu fyrir norðaiustan
Tsinghai, og sérfræðingar telja,
að Klínverjar hatfi gert fyrsitu
vetniss.prengj'Utilraun siína í
Ohiuahuan, en ekfci í Lop Nor,
þar sem fcjarnork.ut'ilraiunir
þeirra haf a farið fram.
Fyrr ó þessu ári .atflýsti Chou
En-lai iforsætisráðherra „menn
ingarbylitinigunni“ í Sinkiang og
viðuirkenndi þannig í rauninni
yifirráð W.ang Enrmaos í S’infci
ang. Nýlegai gefck Wang ó fund
Maos fiormanns í Pekinig, að því
er árieiðanlegar fréttir herma, og
allt bendir til þess, að þeir hatfi
'komizt að samlkomulagi um
friðsamlega sambúð". Svipaðir
vopnahlés'S.aimning,ar hafa verið
gerðir í öðrum fylkjum, þar
sem Mao flormanni hefur ekfci
tefcizt að fá vil’ja siínum firam-
'gengt. En é fiéuim stöðum er ó-
standið eins alvarlegt og í Sinki
ang, þair sem Wanig nýtur mik-
illar hyili þjóðarbrota oig trú-
fliobka, sem eru nátengdir sam
lönduim og trúbræðrum handan
rússneskiu landam'æranna.
„Vietnam66
Breta
EFTIR aðeins sex mánuði veita
Bretar nýlendunni Aden sjólrf-
stæði. En þrátt fyrir nærveru
6.000 brezkra hermanna rífcir
pólitískt öngþveiti í nýlend-
unni, og efn.aihaigsllíflið er í ’ka.Ma
koli. Bretar hafa sent liðsauka
á vettvang og hraðað brott-
tflutninigi breakra kvenma og
barna frá nýlendun.ni. En
vasndamálið, s.em við er að
glírna, er póMtiskt, og það verð
ur eklki leyst með hernaðarleg
um róðum.
Fyrirætlanir Breta hatfa orð
ið fyrir milklu áfalli. Þeir bötfðu
gert sér vonir um, að her og
lögriagi a Suð ur - Ar abiusam -
bandsins yrðu máttarstóLpi vi-n
veittrar stjórnar, sem þeir
mundu lela völdini í hendur 9.
janúar nfc. En æt'tfilokkar’Lgur
og herm a n n a,uppre isn hafa
vaMið sundrungu í hernum, og
eniginn er viss um, hvort her-
inn muni styðja stjórnina eða
andstæðiniga hennar.
Stjóm Suður-Arabíusam-
bandsins hefur ekikert getað að
halfzt vegna innbyrðis sundrung
ar oig ru.glings. Brezki herinn
hefur einnig orðið fyrir étfalM.
Herm.enn Breta urðu að hörtfa
úr Gíghverfinu í Aden 20. júní,
22 þeirr.a ifiéllu og 31 særðist. Síð
am hatfa arabísikir þjóðernissiinn
ar, hatft hverfið á sínu valdi, og
á hiverjiu fcvölidi skjóta Leyni-
skyttur á hersveitir Breta, sem
hafa lolkað hverfinu.
Hryðijuverkastarfsemi hetfur
verið daglegt brauð síðan í des-
©mber 1963, en færzt mjög í
laufcania á umdanförnum 18 món
uðuim, að Bretar eru farnir að
llíkja Aden við Vietnam. —
Araibásfcir þjóðernissinnar gripu
í upphaifi til' hryjuverka í þeim
tilgangi að neyðia Breta til þesis
að loka hánium stór-u herstöðv-
um síruuim í Aden oig veiba ný-
lendunni og verndarsvæðium
Breta í Suður-Arabíu sjálif-
stæði.
Bretar segja, að Egyptar hatfi
sfcjónnað ihryðjuverfcastairtfsem-
inini ag stutt þjóðernissinna með
fjárframliögum, en fjáríramlög
munu einnig hatfa borizt firó
'arabísikum þjóðernissinmum í
Kuwait. En þótt tooimmúmistum
væri mikiLl hagur af þvá, að
Bretar glöfcuðu öLlium álhrifum
sínum í Suður-Arabíu, hafa eng
ar sanmanir fundizt um beimam
stuðnmg kommúnista við þjóð
emissimna.
Brottför Breta mun sfcapa
valdatóm. Rússar og Kíniverjiar
hatfa 'hreiðrað um sig í grann-
ríkimu Jemen oig mundu færa
sér hið nýja ástand í nyt. —
Bamdaráfcjamenn hafa hætt ÖH-
uim atfskiptium sínum aif málefira-
um 'þessa óróahorns. En Bretar
voma, að varnarsamningur við
Suður-Ara'bíusambamdið etftir að
það flær sjálfstæði muni tryggja
það, að þeir haldi einihiverjum
áhrifium. En etf stuðningsmenn
Brefca bíða algeran ósigur og
Bretum tefcst ekki að toomast
iað samfcomiulaigi við arbá&ka
þjóðer.nisisinina, mó búaist við að
vestræn áhrif í Suður-Arabíu
hverfi úr sögunni.
Áður fiyrr stóð vaMabarótta
þj'óðernissinnahna innbyrðis í
nánum tengslum við baráttu
Nassers Egyptaofrseta og Feis-
alts Saudi-Arabíukonungs um
ábrif í Jemen ag við Persaflóau
En þótt undarlegt megi virðast,
hefur ósigur Egypta fyrir ísra-
elsmönnium eklki orðáð tffl þess
að aiufca áhrif Feisals konungs,
Þj'óðernissinnia sam.tök þau, sem
Nasaer styður, NLF og FLQSY,
hafa toomið þvíLíku óorði á sam
tök þau, sem Saiudi-Ara.bíu-
stjórn styður, Suður-Arabíu-
bandailaigið, að segja má, að það
sié óhrifalaiust atfl í stjórnmól-
um Suður-Arabíu.
Sigur ísra'elsmianna og ósak-
anir Egypta um, að Bretar og
Bandaríkjamenn hafi s.tutt ísra
elsmenm í stríðihiu, hafia kiomið
milklu róti á hugi Araba. Reiði
þeirra óx um allan helming,
þegar Bretar tilkynntu 19. júní,
að fluigvélar þeirra og hersfcip
mundu verða til taks ef með
þyrfti og Aden starfaði hætta atf
ubana8kom,a.ndi áriás á fyrstu sex
mánuðum eftir að nýlendan
hlýtur s'jálifstæði. Bretar hétu
því að veita Suður-Arabíu 138
milljón dollara að.stoð fyrstu 3
árin eftir að landið fœr sjállf-
stæði, en þó því 'aðeins, að
landið væri vinsamlegt Bretum
og jaifnvægi ríkti í stjórnmál-
um þess.
Nú eru Bretar gramir og upp-
gefmir. Þeir hafa ekki stjórn á
ástandinu ag játa, að jafnvel
þótt þeim takizt iað búa svo um
hniútana, að þeir geti farið frá
nýlenduinni án þess að bíða álits
hnekki, muni sennilega ekki líða
á löngu þar til borgarastyrjöld
skelili á. Jafnvel þeir Bretar,
sem hafa gefið Suður-Ara'báu
upp á bátinn, og vilj.a fiela völd
in, í hen.dur arabístoum þjóðern-
issinnum, óttast, að ef Bretar
reynist oif du.glitlir síðustu mán
uðina, Siem þeir fara með stjórn
mála í Aden, verði atfleiðingin
sú, að arabíski.r þjóðernisisinn-
ar berði á baráttu sinni gegn
vestrænuim áhrifum við Pers.a-
flóa. Og það gæti orðið vestur-
velidunnm ennþá .slkeinuhættara
vegna hinnar miklu olíu, sem
þar er fólgin í jörðu.
Skrifstofa rtiín
verður lokuð vegna sumarleyfis frá 5. júlí til 1.
september n.k.
HÖRÐUR EINARSSON, héraðsdómslögmaður.
Aðalstræti 9.
Verðið á pólsku tjöldunum
er það hagstæðasta
á markaðnum
”BILDUDALS”
niðíursiiöWYÖrur eru telar i íeröalacjlö
HAPPDRÆTTI HASKOLA ISLANDS
Á morgun er síðasti heili endurnýjunardagurinn.
2.200 vinningar að fjárhæð 6.200.000 krónur.
Á mánudag verður dregið í 7. flokki.
Happdrætti H&skóla Ísiands
7. FLOKKUR
2 á 500.000 kr.
2 - 100.000 -
74 - 10.000 -
298 - 5.00 -
1.820 - 1.500 -
Aukavinningar:
4 á 10.000 kr.
2.200
1.000.000 kr.
200.000 -
740.000 -
1.490.000 -
2.730.000 -
40.000 kr.
6.200.000 kr.