Morgunblaðið - 14.07.1967, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JÚLÍ 1967
i^i^iyi^i^i^i^i /,/^l✓•^'^l✓l^|^|^'»^»^|^|^•.
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
íRitstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-1100.
Aðalstræti 6. Sími 2!2-4-'80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
VÍGVÉLAR í STAÐ
MATVÆLA
VTiltað er, að í fl'estuim lönd-
* um Araba rlkir fátælkt og
tilllfininanjlegur skortur. Tekj-
ur fóltosins eru sárallágar,
húsnæði hið hrakliegasta, og
víða rikir sul'tur og seyra. í
heijlibrigðismáium er víðaist
hvar algert öngþveiti í Ar-
abalöndium.
Þegar á þetta er l'iltilð sætiir
þaið ekki llít,il51i furðu, að Nass
er, Egyptalandlsforseti, skuil'i
undanfarin 'áx hafa llagt höf-
uðáherzlu á að vopna þjóð
sína. Hann hefur fengið ó-
igrynni af vopnum frá Sovöt-
rífcjuniuim og öðruim kiomm-
úniistaníkjum. Þessi mifcli víg
búnaður Egypta'og fflteiri Ar-
abaþjóða hafði þann augtjósa
tifligamg að búa sig undir þalð
að geta ráðið niðurlögum
ísradlismianina. En alflir vita
hvernig fór. Egyptar, Sýr-
Dendingar, Jórdanir og flieiri
Arabaþjóðir réðust á ísraels-
menn, en biðu herfiilegan ó-
sigur á ör.’fiáuim döguim. ísira-
éllsmenn eyðilögðu eða tófou
herfangi hilnair milbliu vopna-
birgðir. H'erflugvólar Egypta
voru til dæmiis eyðilagðar á
jörðu niiðri.
Æitla maótti, að Nasser
hefði látið sór þessa lexíu að
kenniingu verða. En þvlí fler
Víðs fjarri. Enda þótt upp-
Skerubresitur blasi vilð í Eg-
yptallandi og fðllkið búi vi'ð
hunguir og harðrétti, lliegguir
þessi kofohrafudti stjórnjmáta-
maiður hofuðáher^llu á að
enduirnýja vopnabingðiir sóin-
ar og nýtur til þess aðls'feo>ðar
Rússa. Littar fróttir fara af
því, að Sovótríkin sendi Eg-
yptium matrvæli eða kliæðnað
tifl þess að baðta úr sárum og
tiilffijnnamlegum skorfti uragra
og gamalfla. Hinsvegair senda
þeir raú dagfllega miikinai
Vopnjabúnað og Dálta fflöta-
dlðífldiiir sínar vera á vaikiki við
Súezákurð. Það má því svo
saranaiiDega segjla, alð Sovét-
menn hlaffi gðfið Egyptum og
ýtmsurn öðrum Arabaþjóðium
steiraa ifyriir braiuð, váigtvólar
fyrir matvæfli, sem mikii og
knýj'andi þörtf er á harada
hiungruðu og i'lÆa höldnu
fólfoi.
Sannflleikuiriran er sá, að
Sovótr'ikin hafa með hervæð
iragu Arabaþjóðanna Iteditt
miikiLa hætitu yífiiir friðinn við
Miðjiarðarhatf. Sigti'nigabannið
á Akabafflóa og bnottrefcstur
gæzlltuBveita Sameinuðu þjóð-
anna fólu í sér styrjalLdarytf-
iirlýisiiragu Arafoa á hendur
ísraellsmön.num. — Egyptar
höfðu ekki aðeiras rússnesk
vopn, heldur þóttust þeir
einraig hafa hemaðlarlegan
sfeuðning Sovótrfkjanna í bak
' höndinni. En Sovétl'eiðitog-
arnir voru ófúsir till þess að
lteggja út í það ævintýri. Nú
þykjast þeir hinsvegar verða
að sýna Aröbum vefl'vifltí og
stuðning með því að endutr-
vopna þá og gefa þeim sj’áíllfls-
traust siitt að nýju.
En al'lUr er þessi leikur
Sovótriíkjanna mjög hætbu-
iegur og getur haft örliaga-
rfkar atfleiðingar.. Það væri
sannarltega nær sanni að Sov
étiriikin sendu hinum soltnu
Arabaþjóðum maitvæflii, kflæðn
að og atvinnutæfci, en að
hrúga tii þeirra vopnum, sem
Iteditt geta nýja hættiu yffir
heimsfriðinn ag aiukið vol'æði
ytfir þessar þjóðir sjáfllfar.
FJALLVEGIRNIR
í undanförnium ánum hefur
verið unnið að þvi að
gera nofckra hielztu fjiafllvegd
landsins áktfæra. Hetfur veru-
legum árangri verdð máð í
þessurn efnum, erada þótt
rnikil verfcefni séu framurad-
an á þessu svilði. Stöðuglt
ffleira fiólk leitair á vit fjafllDa
og öræfa til þess að njótá þar
stórbrötinmar raáttúrufegur.ð-
ar, kyirrðar og hvfldar.
Faðrnur JsDenzikra óbyggða
ag öræfa er víður ag fagur.
Þar getur að Dfta fiurðufltega
fjöLbreytni og sitórbrotnar
andstæður. Hvergi er lafltið
breiimma og heilnæmara, raé
bergvaftnið tærara. Á heitðum
uppd gebur að Díta. aragnúa
vatna, stórra og smárra. í
suimum þessum vötnium er
veiði, sem um affldaskeið hef-
ur venið nytjiuð aif bændum,
en margir fierðamtenm sbuinda
nú sér tíil gfleði og tiibneyt-
ing.ar. Jöklar og brunasamdar
sfoiptasit á, hraun og.eDdfjöílll,
stórfflljiðt og úkriðjöklar bflasa
við sjóraum vegtfarenda.
Þetta stórbrotna larad er
engu lifkit nema sjialifu sér. Só
ferða/Dangur, sem leggur leið
sfina imn í óbyggðir og örtæffi
fslarads hefur sanmiarlega
efokd varitð ver sumarflleyffi
sínu en sá, sem fllýgur tiJl suið-
Lægra landa, þar sem myrfcr-
ið er heiitit, meðam nóttiauis
voraldarveröDd ríkir við hið
yzíta haf.
FRAMSÖKN
LOFAR
ÁBYRGÐAR-
TILFINNINGU
rutt aí máíllgögraum Fram-
^ sókmarifflókfosi ns lýsir ný-
Eins og
Eftir John Vanocur
Port au Prince, Haiti, (AP)
ÁSTANDHD á Haiti minnir
eina helzt á írámunalega
slæma kvikmynd um svartan
einnæðisherra, sem hælir sér
af því að hafa tekið af lífi
næstum aila helztu herfor-
ingja sína, sent dóttur sína
og tengdason í útlegð fyrir
þátttöku í samsæri gegn 'ífi
hans og gert 'hvíta konu að
einum mikilvægasta Wek.ki í
stjórn sinni.
f útvarpinu glymur dans-
lag Francois Duvaliers, for-
seta: „We adore him, can‘t do
enough for him.“ Og í tíðum
opinberum ávörpum sínum
mælir einræðisherrann við
berfættan múg.inn á frönsku,
sem aðeins um 10% af kreól-
unum skilja.
ÍÞá er og erfitt að trúa því
sem flestir kunnugir stjórn-
má'lamenn segja, — að „Papa
Doc“ Duvalier hafi niú sigr-
azt á enn einum erfiðleikan-
um, og engin sýnileg endalok
veldis hans séu, er hann leið-
ir þessa negraiþjóð í Kara-
bíska hafinu „á Ihinu fræki-
lega tíunda ári“ sínu sem for-
seti ævilangt.
„Ef þetta væri venjulegt S-
Ameríkuríki, væri einhver bú
inn að koma ihonum fyrir katt
arnef,“ sagði einn erlendur
sendiráðsmaður. „En Haiti til
heyrir miklu fremur Afríku
og þolinmæði fólks er geysi-
mikiil. Maður 'heldur, að ekki
verði neðar komizt en svo
heldur það samt áfram, og
enginn sér fyrir endann á
niðurlægingunni.“
Ekki bólar á neinu skipu-
legu átaki til að steypa hin-
um sextuga forseta af stióli.
Fólkið, sem stundum gengur
í skóm gerðum úr bíldekkj-
um, lifir í einhverri mestu
fátækt, sem þekkist á vestur-
hveli jarðar, og virðist ekki
einu sinni hafa mátt til að
rísa gegn kúgara sínum. Hóp-
ar útlaga, sem eitt sinn stuind
uðu heræfingar í skó.gum
slæm kvikmynd!
New Jersey til þess að undir
búa innrás, eru nú úrku'la
vonar um hjálp frá Banda-
ríkjunum.
Það var eins og Duvalier
væri Ihress og endurnærður
eftir að hafa ráðið niðurlög-
um þeirra, sem hann sagði að
hefðu ætlað að ráða sig af dög
um. Hann hafi látið taka af
lífi 19 herforingja fyrir þrem
ur vikum og sent dlóttur sína
og mann hennar, Max Domi-
nique, fyrrum ofursta, í út-
legð. Veikri, mjórri röddu
sinni tilkynnti Duvaliier, að
hann tæki á sig fuLla ábyrgð
fyrir aftökurnar, og sagði 100
þúsund manna Ihópi: „Ég fyr-
irskipaði þetta, til þess að
við gætum varpað öndinni
léttar.“
„Að fÖLki, sem kom fáklætt
út úr runnunum og ber nöfn
á borð við „Litli Surtur" eða
„Blessað Blóð Jesús“, æpti
Duvalier: „Berið Paulette og
Pauline kveðju mína og seg-
ið þeim, hvað ég hefi gert.“
Dominique, sem kannski
hefur staðið fyrir samsæri
herforingjanna, var að sögn
skipað af Papa Doc að standa
í aftökusveitinni og hjálpa til
við að skjóta þá niður.
Um leið og hann var kom-
inn upp í flugvélina til New
York, voru bílstjóri hans og
tveir lífverðir teknir fastir og
líflátnir nokknum klukku-
stundum síðar. Svo virðist
sem það eitt hafi bjargað lífi
Dominique, að kona hans er
dóttir Duvaliers og er auk
þess með barni.
Margir Haitibúar eru þess
fullvissir, að aftökurnar og
útlegðandómurinm séu stórsig
ur fyrir Francesca St. Victor,
hvíta, laglega konu, sem eftir
10 ár sem einkaritari Duvali-
ers virðist vera búin að fá
talsverð völd og vinna að því
að breyta stefnu mannsins,
sem áður lagði skipulega til
atlögu við yfirstétt eyjarinnar,
múlattana.
Enginn efast um völd henn
ar, en margir telja, að frú St.
Victor sé aðeins hLuti af
stjórnarkerfinu, og ekki endi
lega nýlega til .komin né af
neinni stefnubreytingu.
Síðan þeir gerðu hina veik
burða tilraun sína til að
þving.a Duvalier til að segja
af, sér, með því að draga til
baka efnahagsaðstoðina, árið
1963, hafa Bandaríkjamenn
haldið að sér höndum. Haiti-
búar segja, að aðgerðirnat
1963 Ihafi í rauninni hjálpað
Duvalier að halda völdunum.
Stjórn Duvaliers heldur
áfram að minna Bandaríkin á
andkommúnistiska tillburði
sína. Við almenn hátíðarhöld
nýlega, báru bændur spjöld
sem á var .letrað: „Kommún-
ismi — nei, Duvalierismi —
já.“
Oft virðist svo sem stjórnin
hljóti að vera að missa síðasta
hálmstráið, eA ýmislegt bend-
ir til þess, að eftir aftökurnar
hafi hún styrkst nokkuð í
sessi aftur. Duvalier heppnast
enn að Ihalda völdum og not-
færir sér við það ofbeldi, s.læg
vizku og hina gengdarlausu
þolinmæði Haiti’búa til að
taka fátækt og kúgun með
jafnaðargeði.
Færeyingar vilja feta
í fótspor íslendinga
— og stofna eigin fisksölusamtök í USA
t KAUPMANNAHAFNARBLAÐ
INU Politiken birtist fyrir
skömmu frétt frá fréttaritara
þess í Þórshöfn í Færeyjum, þar
sem sagt er að Færeyingar vilji
koma sér upp sölusamtökum í
Bandaríkjunum að fyrirmynd ís-
lendinga.
f fréttinni segir, að erfiðleikar
hafi verið á sölu hraðfrysts fisks
í Bandaríkjunum og þar séu tals<
verðar birgðir. Þá segir o'rðrétt:
„fslendingar hafa betri að-
stöðu en Færeyingar, hvað við-
kemur fisksöluna til Bandaríkj-
anna ,og það er því að þakka, . 5
ísland hefur skipulagt sín eigin
sölufyrirtæki í Bandaríkjunum
og nú á að efla þau enn meira.“
f fréttinní er svo rætt um verk
smiðjur Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna og sagt, að hin
nýja verksmiðja SH eigi að bæta
en meir samkeppnisaðstöðu
hinna íslenzku framleiðenda á
hinum stóra bandaríska mat-
vælamarkaði.
Þá segir ennfremur í frétt-
inni:
„í færeyskum blöðum hefur
verið bent á, að færeyskir fisk-
útflytjendur eigi að læra af
reynslu og sölufyrirkomulagi Is-
lendinga. Bent hefur verið á, að
útflutningsvörur Færeyinga fari
um marga millliliði áður en þeir
komizt í hendur bandarískra
neytenda. Margir færeyskir fisk-
framleiðendur eru þeirrar skoð-
unar, að hin rétta lausn væri eig-
in sölusamtök Færeyingar í ein-
hverju norðurríkjanna. f þessu
sambandi er rætt um Bositon í
Massachusetts, en þangað er
mest sent af hraðfrystum þorsk-
flökum frá Færeyjum “
Degla vonforigðuim siíraum
vagraa kasn Lntg aúrsllit anma. —
Að þeirrd yfirlýsimgu Dofldinni
foemjsit bflaðið að orði á þesisia
Defð:
„Fraimis'óknartffl'olkifouriran
mun reynaisit triúr því flélfci,
siem greid'dii horauim aitfovæðd,
og beita áhrifuim sifrauim tífl
þeiss ajð tefcið veTiði á málium
af ábyrgðartifltfiinningu".
Þetta er sanraarflega mynd-
J aiHegt fyrirlheit af hálifiu
Framis'ðkinarflllolkksiiras. Mörig-
um mun finnast að því töliu
vert miannsforagð. Því er lýsit
yfiir, að Fra'msóknarifDofokur-
iran, miuni reynast trúr því
flólki, sem greiddi honum at-
fovæði og „bei'ta áhrifum sín-
uim ti)l’ þesis að tefoiið verði á
málum atf ábyrgðaftiltfinn-
inigu“.
En hvers vegna er miál-
gagn Framsófcraartfliakfosiras að
gefa þessa yfMýsinigu nú að
'lokntuim kosniragum?
Er iþað ekfoi vegraa þess, að
blaðilð gerir sér lljóst, að það
er .eiramitt skontur á ábyrgð-
artillfinniragu hjá leiðtagum
Frams'ókraairflDofoksins, sem
ollfli þvi, að fllókkuriran tapaði
eirau þiragsæti og verður nú
þriðja fojörtímabiDið í röð í
stjórraarandstöðu ?