Morgunblaðið - 23.07.1967, Blaðsíða 23

MCRGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JÚLÍ 1967
23
III stjóm í Gríkklandi
Takmarkaður lagalegur réttur pólitískra fanga
HERSTJÓRNIN í Grikk-
landi hefur eftir þriggja
mánaða stjórn ýmislegt
miður þægilegt á samvizk
unni. Sem dæmi má nefna,
að einn andstæðinga henn
ar er týndur; ríkisstjórnin
reynir að leyna sannleik-
anum um örlög hans; um-
sjónarmaður kirkjugarðs
vill ekki ræða um leyndar
dómsfulla greftrun; vinir
hins týnda manns hafa
hinsvegar skuggalega sögu
að segja. Á meðan fella
SÍÐARI GREIN
sérstakir herréttir um allt
Grikkland sérstaka dóma;
og undir óbreyttu yfir-
borði í þessu ferðamanna-
landi vex veldi Asphalia,
eða C.I.D., miskunnar-
laust.
Skotinn í fangabúðum
>ví ber ekki að neita, að í
Grikklandi hafa dómstólar
meðlhöndlað vinstrisinna af
m'eiri horku en þolað yrði,
t.d. í Bretlandi. Þegar aillt
kemur til alls hefur geisað í
Grikklandi blóðug borgara-
styrjöld, þar sem kommún-
isitar voru næstum búnir að
vinna sigur. Bf þeir hefðu
unnið sigur, þá mundi kúg-
unin, sem þar ríkir nú, ekki
þykja mjög umtalsverð. Hér
skal nú tilfært dæmið um
hið einkemnilega mál Panayi-
otis Bllis.
Að kvöldi 25. apríl voru
hundruð fanga hafðir í haldi
í fangabúðum við Phaleron-
veðihlaupabrautirnar nálægt
Aþenu. Þair bið'U eftir því að
verða fluttir til Yioura (þar
sem yfir 2000 *angar grísku
henstjórnarinnar eru nú
hafðir í haildi). Meðal fang-
anna var, samkvæmit heimild-
um, siem báruist til Lomdan,
42 ára gamall grískur komm-
únisti, að nafni Panayiotis
Ellis. Heimildirnar segja, að
um kvöldið er Bllis var á leið
frá saJerninu hafi liðsforingi
einn skatið á hann tvisvar.
Kunnugt er um nafn þessa
liðstforingja. EiIIíb dó þsgar í
stað með sundurskotið lunga.
Palttakos hershöfðingi, inn-
anríkisráð*herra, hefur ávallt
haldið því fram, að byltingin
haifi verið gerð án blóðisút-
hellimga. Aðrir ráðlherrar
hafa með óljósum orðum
gefið í skyn, að „slys“ hafi
orðið, en varnarmálaráðherr-
ann heldur því fram statt og
stöðugt, að engin „slys“ hafi
orðið í fangabúðunum.
Lögregla við jarðarför
Brezkir blaðamenn fóru
þess á leit við Totomis, ráð-
hsrra almenningsmála, að
hann leyfði þeim að eiga við-
tal við umræddan liðsfor-
inigja, nf hann þá væri til, og
spufðu hvar hann væri stadd
ur. B-eiðnin vair lögð fyrir Br-
lendu fréttastofuna í Aþenu
með fimm daga fyri.rvara.
Totcmis svaraði henni á þá
leið, að Bllks væri ekki í
haldi cg hann vissi ekki um
dvalarstað hans; maður einn
hefði að vísu verið skotinn á
flótta, en fjölskylda hans
'hefði ekki komið að máii við
ráðuneytið. Viðtalsbeiðninni
var ekki svarað.
Daginn eftir að dauði Eilis
átti sér stað fór fram gretftr-
un í kirkjugarði í greond við
Aþenu. Umsjónairmaður hams
var spurður um þessa jarðar-
för. Eftir að hafa ráðtfært sig
við aðstoð'armann sinn sagði
hann: „Gretftrunin fó<r fram á
fullkomlega eðlilegan hátt“.
Þá var hann spurður hvers-
vegna lögreglan hetfði verið
viðsitödd. Hann ráðfærði sig
affur við aðlstoðarmanninn og
svaraði síð'an: „Lögreglan var
viðstödd jarðarförina — þrfr
eða fjórir menn — í ein-
kennisbúningum“.
Blaðamennirnir fóru að
grötfinni, og á legsteininn var
letrað nafn, sem var áþekkt
nafni Ellis. (Grískur ritiháttt-
ur á eiginnöfnum er breyti-
legur).
Samkvæmt venju var ljós-
mynd á gröfinni. Ljósmyndin
var ljósmynduð og sýnd
mannii í París, sem þekkt
ihafði Bllis í 15 ár. „Þassi mað
ur er tvímælalaost Panayi-
otis Bllis“, sagði hann.
Ðagsverk herréttar
Síðan hin dularfulla grefír-
un fór fram fyrir 11 vikum,
h'afa rúmlega 100 Grikkir ver
Melina Mercouri:
Ein af 480.
ið handteknir fyrir stjórn-
málalega glæpi eina. Þeir
höfðu m.a. móðgað herimn,
rikisstjórnina, konungiinn,
drottninguna, ríkiserfingjann
(sem er tveggja mánaða
gamall), dreift fölsuðum
sikýrislum, málað „k'ommúnisk"
slagorð á veggi, sungið komm
úniist'asöngva, skirrst við að
Ihlýða fyrirmælum heiryfiir-
valda og skotið skjólsihúsi yf-
ir etftirlýsta menn, án þess að
skýra lögreigluinni frá dvalar-
stað þeirra.
Sumir þessaira glæpa höfðu
verið framdir áður en bylt-
ingin var gerð. Um 80 manns
hafa verið dæmdir af sérstök-
um herrétitum, venjulegia til
fangelsisvistar. — Dæmigert
dagsvei'k herréttar í Salon-
ika í Norðuir-Grikklandi er
sem hér segir:
Vaisilios Potosakis, 38 ára
bóndi nálægt Yiannitsa,
dæmdur í þriggja ára fan>g-
elsi fyrir að eiga byssu án
leyfis.
Thcmas Karatzias, 36 ára
bóndi, tveiggja ára fangelsi
fyrir van.saemandi ummæli
um konunginn.
Spyridon Kamarlingos, 5
ára fangelsi fyrir hnjóðsyrði
um konunginn og rikiastjórn-
ina.
Ohristos Lazos, tvitugur
skraddari, tvö ár fyrir að hafa
raskað ró ailmennings.
Charalamlbos Giorgiades, 22
ára bóndi, sex mánuði fyriir
að hatfa borið byssu án leyfis.
Theodoros Karras, 39 ára
bóndi í Athiris, þrjú ár fyrir
að hafa átt byssu án leyfis.
Petros Tsipas, 19 ára nem-
aindi í Yiannit'sa, þrjú ár fyrir
móðgandi ummæli um kon-
Ljósmyndin á hinni dular-
fullu gröf.
unginn. Hann sagði við rébt-
arhöld, að nokkrir meðbiðlar
hans til stúlku hefðu komið
upp um hann.
Apostolos Melissas, 38 ára
bómdi, þrjú ár fyrir móðg-
andi ummæli um yfirvöldin.
Hann sagði við réttarihöldin:
„Ég fæddist demókrati og fer
í fangelsi, því það er staður
hinna hugrökku"
Emanouil Airantzis, 24 ára
ökuimaður, fjögur ár fyrir að
viðlhafa hnjóðsyrði um kon-
unginn.
Joannis Papalazárou, 36 ára
Totomis ráðherra.
ökumaður, tvö ár fyrir að
móðga yfirvöldin.
Demetrios Tycheros, 47 ára
bankamaður, ellefu mánuði
fyrir að draga í efa hæfileika.
samhæfingarmálaráðherrans,
Ma'karezos. (Einn meðlima
herréttarins benti á við rétt-
arhöldin, að Makarezos hefði
fimm háskólagráður og talaði
fjögur tungumál).
Sá sem handtekinn er af
stjórnmálaástæðum í Grikk-
landi hefur takmarkaðan
lagalegan rétt. TotomÍB bsfur
staðtfest, að fólk sem sannast
á, að styðji kommúnis'ta, megi
flytja til Yioura og þar sé
leyfilegit að hafa það í haldi
um ótakmarkaðain tima.
Atlhyglisverð er sú skilgrein
ing á orðatiltækinu „komm-
únísk'ur ferill“, sem Pattakos
herShöfðingi sjálfur lét einum
brezkum blaðamanni í té.
Pattakas bauð blaðamannin-
um að gainga með honum út á
stræiti til að kanna, óundir-
búið, vinsældir nýju stjórn-
arinnar. Skömmu etftir að
þeir voru komnir út á strætið
umkringdi þá hópur klapp-
andi fólks.
Einn vegfarenda þakkaði
Pattakos fyrir meðferðina á
sér á Yioura. „Hversvegna
voruð þér sendur þangað?“
spurði blaðamaðuirimn og
herShöfðin'ginn túlkiaði. —
„Vegna þess að ég átti að
baki mér kommúnískan feril“,
svaraði maðurinn. „Hvernig
var hann?“ „Ég kaus komm-
únista í kosningunum 1958“.
„Ég hélt að kosningarnar
væru leynilegar?” „Já“,
sagði hershöfðinginn, „en
hann sagði þsim frá því
hvernig hann hefði kosið“.
Vöxtur lögregluveldis
Hershöfðinginn var ber-
sýnilega í engum vafa um
það, að eitt atkvæði greitt
kommúnistum — líklega
E.D.A.-flokknum — væri
nægileg ástæða tii brottflutn-
ings.
Skuggalegasta hlið hinna
nýju ráðstafana herstjórnar-
innar er það vald, sem hún
h'&fur fengið öryggisyfirvöld-
um í hendur. Hér er um að
ræða Asphalia, sem bókstaf-
lega þýðir öryggi, og starfar
svipað og sakamáladeild
ensku lögreglunnar.
Skýrt dæmi um vöxt lög-
regluveldisins er saga, sem
Rudolf Fischer, 43 ára gamall
Ástrcil íumaður, hefur að
segja. Hann átti heima í Yi-
annina í NV-Grikklandi, fyrir
og eftir byltinguna. Hann seg
ir frá ungum stúden.t, sem
spurði skólasystur sína hvers
vegma hún væri að „flækjasrt
um með þefurum stjórnarinn
ar“. Pilturixm var dæmdur í
tveggja ára þrælkunarvinnu.
Snemma í maí var bóksali
einn handtekinn og auk þess
auðugur maður, sem átti
heima gegnt honum. Bóksal-
inn hafði „drukkið og þega.r
hann dra'kk talaði hamn um
stjó'rnmál og samúð sína mað
öfgatfullum vinstris'innum",
sagði Fiisaher.
Skylda miðstéttarinnar
Hversvegna eru slíkir menn
handteknir? „Svo virðist“, seg
ir Fisoher, „að þetta sé að-
vörun til hinna efnaðri í mið
stétt um að þ~:m sé ekki leyfi
legt, aið tala um sömiu hluti
og rakari eða götusalair. Það
sé skyldá miðstét'arinn.ar að
st.yðja nýju s.tjórnina“.
Fisohieir h ldur áfram: . Þsf
arar stj"rrarinnar eru alls-
Framhald á bls. 24
Anna María Grikkjadrottning með ríkiscrfingjann.