Morgunblaðið - 02.08.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. ÁGÚST 1967

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
iRitstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
'Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 105.00
Kf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 212-4-80.
7.00 eintákið.
á mánuði innanlands.
NORRÆNT
ÆSKUL ÝÐSMÓT
Fréttir frá Sameinuðu þjóðunum:
HungursneyÍ vofir yfir
vanþróuium löndum
í dag hefst hér í Reykjavík
*■ norrænt æskulýðsmót, en
það er liður í norræna æsku-
lýðsárinu 1967—1968. Mark-
mið þess er að vekja ungt
fólk á Norðurlöndum til um-
hugsunar um norrænt sam-
starf og efla tengslin milli
æskunnar á Norðurlöndum.
Meginviðfangsefni mótsins er
kynning á íslandi nútímans,
stjórnmálum, atvinnuháttum,
menntun, menningu og fé-
lagslífi.
íslendingar fagna hinum
stóra hópi norrænna æsku-
manna, sem gistir höfuðborg
þeirra um þessar mundir.
Við erum þakklátir bræðra-
þjóðunum fyrir þann áhuga
sem birtist í þessari heim-
sókn. íslenzka þjóðin tekur
af heilum hug þátt í nor-
rænni samvinnu og leggur
áherzlu á að gera hana eins
raunhæfa og jákvæða og
frekast er kostur.
í þessum efnum getur æsk-
an á Norðurlöndum haft mik-
il áhrif. Hennar er framtíð-
in. Það er hún, sem ræður
því hvernig háttað verður
tengslum norrænna þjóða og
einstaklinga í framtíðinni.
Þess vegna veltur á miklu að
fá æskuna til þess að leggja
hönd á plóginn og taka þátt
í norrænu samstarfi. Enda
þótt fjölmörg spor hafi verið
stigin fram á við á síðustu
árum til þess að gera sam-
vinnu Norðurlandaþjóðanna
nánari, blasa þó fjölmörg
verkefni við í framtíðinni.
Auka þarf gagnkvæma þekk-
ingu þjóðanna á högum
hverrar annarrar, útrýma
þarf ýmiskonar hagsmuna-
ágreiningi og auka samvinn-
una á sviði efnahags- og at-
vinnumála.
f menningarmálum hefur
árangurinn á norrænni sam-
vinnu orðið hvað mestur.
Engu að síður er margt hægt
að gera ennþá til eflingar
norrænu samstarfi um skóla-
mál, listir og vísindi. Ýmis-
konar upplýsingastarfsemi
þarf að stórauka og bæta
fréttaþjónustu og samstarf
milli fréttastofnana á Norð-
urlöndum. Hafa upplýsingar,
sem nýlega voru birtar um
norrænt efni í dagblöðum á
Norðurlöndum vakið mikla
athygli. Það hefur komið í
ljós að tiltölulega mjög lítið
norrænt fréttaefni er í blöð-
unum.
íslenzka þjóðin býður þátt-
takendur í norræna æsku-
lýðsmótinu innilega vel-
komna til íslands, um leið og
hún lætur í ljós ósk og von
um að koma þeirra megi
verða til þess að treysta
tengslin milli unga fólksins á
Norðurlöndum, og auka
þekkingu á íslandi og ís-
lenzkum málefnum.
TUNGUR TVÆR
FVamsóknarflokkurinn hefur
4 tungur tvær og talar sitt
með hvorri.
Síðan Framsóknarflokkur-
inn komst í stjórnarandstöðu
hefur málflutningur hans ein-
kennst af því annars vegar,
að hann hefur haldið því
fram að allt væri hægt að
gera í einu, hækka bæri fram
lög til hvers konar fram-
kvæmda í landinu og auka
útgjöld ríkissjóðs á öllum
sviðum. Þetta er sú hliðin, á
málflutningi Framsóknar-
flokksins, sem snýr að fólk-
inu, sem þarf á margvíslegum
umbótum að halda. Hins veg-
ar hefur svo Framsóknar-
flokkurinn haldið því fram,
gagnvart almenningi í land-
inu, að ekkert sé auðveldara
en að lækka skatta og allar
opinberar álögur að miklum
mun.
Meirihluti kjósenda hefur
séð í gegnum þennan yfir-
borðslega málflutning Fram-
sóknarmanna. Þess vegna
hefur uppboðsstefna þeirra
ekki náð þeim hljómgrunni,
sem til var ætlast. íslenzkir
kjósendur hafa þess vegna
tryggt það, að Framsóknar-
flokkurinn væri áfram í
stjórnarandstöðu. Þeir hafa
ekki treyst honum til þess að
taka forustu um myndun rík-
isstjórnar stjórnarandstöðu-
flokkanna.
Flokkar Viðreisnarstjórn-
arinnar hafa haft kjark og
manndóm til þess að segja
ajóðinni hiklaust skoðun sína
á því, hvað sé hægt að gera
á hverjum tíma, og hvað
ekki. Þess vegna hafa yfir-
Doðstillögur Framsóknar-
manna verið felldar. Nú þeg-
ar harðnar í ári til lands og
sjávar koma svo Framsóknar-
menn og segja að allir erfið-
eikar séu ríkisstjórninni að
kenna. Hún hafi „hafnað öllu
vali eða niðurröðun verkefna
og kallað allt slíkt höft.“
Því fer víðs fjarri að Við-
reisnarstjórnin hafi hliðrað
sér hjá að hafa taumhald á
fjármálastjórn landsins. Hún
hefur að sjálfsögðu beitt sér
fyrir fjölþættum framkvæmd
um og uppbyggingu. En hún
íefur jafnframt tryggt heíl-
arigðan ríkisbúskap. Við-
reisnarstjórnin hefur hins
vegar ekki viljað taka upp að
Brýn og langvinn matvæla-
vandaimáll ógna efnahagislegum
og félagslegum framförum í
mörgum vanþróuðum löndum, og
nú er þörf á skjótum og einíbeitt-
um aðgerðum til að ráða fram
úr vandraeðum sem fljótlega geta
orðið illviðráðanleg, segir fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna í nýbirtri skýrslu.
Vandinn stafar af því, að mat-
vælaframleiðslan — sem er ná-
tengd þróuninni yfirleitt —
bregzt einmitt á sama tíma og
fólksfjölgunin verður örari og
sjálf þróunin eyfcur stöðugt eftir
spurnina eftir matvælum, segir
í skýrslu'nni, sem samin er af
Sameinuðu þjóðunum og Mat-
væla- og landbúnaðarstofnun-
inni í samráði við aðrar stofn-
anir Sameinuðu þjóðanna. Eklki
einu sinni ýtrustu tilraunir til
að mjókka bilið virðast geta
komið í veg fyrir að vanþróuðu
löndin verði sífellt háðari inn
fluttum matvælum, segir fram-
kvæmdastjórinn og leggur í því
sambandi áherzlu á, að hægt sé
að hefta hungrið með alþjóðleg-
um aðgerðum í stórum stíl.
í skýrslunni sem nú er, til um-
ræðu á fundi Efnahags- og félagis
máflaráðsins í Genf (sem situr
á rökstólum 11. júlí til 4. ágúst)
er m.a. bent á eftirtalin vanda-
mál:
• Alvarlegur matvælaskort-
ur ríkir í nókkrum stærstu van-
þróuðu löndunum, sem samtals
hafa jrfir einn milljarð íbúa.
• Rúmlega fimmtugur þeirra
2,2 milljarða manna, sem nú
búa í vanþróuðu löndunum, er
talinn svelta. Rúmur helimingur
þeirra er vannærður, og leiðir
það af sér minnlkandi vinnuþrek
og aúkið næmi fyrir sjúkdóm-
um, einkanlega meðal barna og
vanfærra kvenna.
• Hinar milklu umframbirg ’S-
ir stóru útflutningis'landanna af
korni hafa gengið til þurrðar
með voveiflegum hætti á síðustu
fimrn árum og eru nú ekki meiri
en svo, að þær rétt nægja til að
tryggja þau gegn öldugangi upp
sfcerunnar frá ári til árs.
• Haldi svo fram sem nú
horfir er hugsanlegt að þau 13
vanþróuðu lönd, sem nú bola
mikinn kornsfcort, muni skorta
all’t að 30 milljónum smúlesta
af fcorni árlega kringum 1975.
Vanþróuðu löndin, sem nú þegar
stríða við þrálát vandamál vegna
greiðslujafnaðar, geta átt á hættu
að þurfa að greiða 7,2 milljarða
dollara (310 milljarða ísl. kr.)
árlega í erLendum gjaldeyri tii
matvælainnfflutnings.
nýju ofurveldi nefnda og
ráða til þess að skammta
mönnum leyfi til þess að
flytja inn framleiðslutæki
eða byggja hús og vinna aðr-
ar nauðsynlegar umbætur í
landinu. Þar skilur á milli
• Haldi landbúnaðurinn á-
fram að vera afturúr í vanþróuðu
löndunum, er bugsanlegt að það
reynist mjög torvelt að ná nægi-
iega örum vexti á iðnaðarsvið-
inu til að atvinnulífið í heild
fái þróazt með fullnægjandi
hraða.
í skýrslunni er Lögð áherzla á,
að ekiki sé hægt að fjalla um
matvælaöffliunina sem einangrað
vandamál, heldur verði að taka
það fyrir í samhengi við hina
efnahagslegu og félagslegu þró-
un í heild.
Eftir að allir hinir marg-
víslegu þættir, sem til álita
koma, hafa verið raktir lýkur
skýrslunni með þeirri niður-
stöðu, að þörf sé á nýju .rum-
kvæði í alþjóðlegu samstarfi til
að leysa matvædavandann. f því
sambandi geta sérstotfnanir Sam-
einuðu þjóðanna átt etftir að
gegna mifcilvægu hlutverki.
Brýn þörf
Samfcvæmt skýnslunni verðor
þetta frumkvæði að uppfylla
tvær krötfur. f fyrsta lagi verð-
ur að fullnægja stundarþörfum
vanþróuðu landanna með mat-
vælahjálp í stórum stíl á næstu
árum. Verði það ekki gert, má
gera ráð fyrir verulegri stöðv-
un á efnahagsvexti vanþróuðu
landanna þegar bezt lætur, en
þegar verst lætur víðtækum sulti
og í mörgum tlifellum hreinni
hungursneyð.
Langdrægar ráðstafanir
f öðnu lagi verður samtímis ið
Hárvaðinn er ein mesta plaga
núfímans, segir í nýjasta n1
af UNESCO-tímaritinu „;Couri-
er“, sem er helgað óværi af öllu
tagi. Taugatrufflianir, heyrnar-
tjón og líkamlegir og álrænir
ertfiðléikar eru prísinn sem við
greiðum fyrir ferðaiflýti og „þægi
legri“ tilveru. En það er hægt að
draga úr sfcarkalanum. Hér eru
niokfcuir fróðleikskorn úr „Couii-
er“:
• Bifhjólaiðnaðurinn leggur
sig fram um að bæta hljóðdeyfa,
en samfcvæmt sfcýrtslu frá Evrópu
ráðinu eru eftirsóttuistu bifhjól-
in enigan veginn þau sem mi ínst
heyriist í.
• í Fraikklandi er bannað
að nota ferðaútvarpst^ki í járn-
brautarlestum, strætisvögnum og
langtferðabílum, neðanj arðarlest-
Framsóknarmanna, hafta-
postulanna, sem aldrei sjá
neitt bjargræði annað en
höft, nefndir og ráð, og nú-
verandi ríkisstjórnar og
flokka hennar.
Leiðtogar Framsóknar-
snúa sér að þeim höfuðþáttum
sem hafa áhrif á matvælavanda-
málið í stærra samhengi: fólks-
fjölda, land'búnaði, iðnaði og
verzlun. Matvælahjálpin á
þannig að auðvelda varanlega
lausn, en þá lausn verða van-
þróuðu löndin sjálf að finna,
hvert við sitt hæfi. SkiRyrði þess
er að þau hafi bolmagn til að
framleiða nægileg matvæli
heimafyrir eða afla sér fjár-
magns til matvælainnflutnings
með útflutningi annarra afurða,
þar sem það er hagkvæmara.
Fólksfjölgunin verffur ekki
stöðvuð strax.
f skýrslunni kernur fram, að
vanþróuðu löndin voru fyrrum
álitlegir matvælaútifflytjendur.
Umframmagnið af neyzlukorni
nam árlega 14,3 miljónum tonna
á tímabilinu 1934—38, en nú
nemur nettó-innflutningur þeirra
á neyzlukorni 11,6 milljónum
tonna árlega. Meginorsökin til
þesarar breytingar hefur veríð
hin öra fióliksfjölgun eftir seintii
heimsistyrjöldina, segir í skýrsl-
unni.
íbúatala vanþróuðu landanna
eykst um 43 milljónir á ári
hverju, sem er sjö sinnum meira
en fólkstfjölgunin í iðnaðarlönd-
unum. Með hjálp ýmissa stofn-
ana Sameinuðu þjóðanna leitast
vanþróuðu löndin við að móta
og hrinda í framkvæmd áætlun-
um um takmörkun barneigna.
Þessi viðleitni getur samt efcki
hatft nein verúleg áhrif á fólks-
fjölgunina fyrstu 15—20 árin,
segir í skýrslunni.
um, á götum og opinberum torg-
urn, í almenningsgörðum og á
baðströnduim.
• Brátt fáum við nýtt há-
vaðavandamál: hivellina frá flug-
|>'élum sem filjúgia hraðar en
hljóðið. En farþegar í þessum
tfliugvé/lum sleppa við pláguna.
Vélin flýguir nefnilega frá skark
alanum!
• í Genf er það talið til af-
brota að skella bílhurðum of
harkaiega.
• Alger þögn er eiginlega
ekki heilsuisamlegri en mikill há-
vaði. Sá sem lokaður er inni í
hljóðeinangruðu herbergi trufl-
ast atf óverulegum hljóðum eina
og hjartslætti, andardrætti og
augnadtepli. Þes®i hljóð geta orð-
ið svo málttug að þau validi al-
varlegum sálrænum trufliunum.
flokksins munu vafalaust
halda áfram að tala sínum
tveimur tungum. En tvö-
feldni þeirra og yfirborðs-
háttur er ekki vænlegur til
þess að auka traust þeirra og
fylgi í framtíðinni.
IMiður með hávaðann