Morgunblaðið - 08.09.1967, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. SEPT. 1967

ÁRNI Friðriksson, hið nýja
hafrannsóknarskip íslendinga,
lagði af stað frá Lowestoft á mið-
vikudagsmorgun. Var í fyrstu á-
kveðið að hefja heimförina á
þriðjudag en vegna óveðurs við
suðurströnd Englands var því
frestað um einn dag. Jakob Jak-
ohsson, fiskifræðingur, sem
fylgzt hefur með smíði skipsins
ytra, kom heim í fyrrakvöld og
hafði Mbl. samband við hann í
gær.
Sagði Jaikób, að skipið hefð'
reynzt v.el í meginatriðum í
Arni Friðriksson RE 100. Myndin var tekin, þegar skipið var í reynslusiglingu.
Hafrannsóknarskipiö nýja, Árni Friöriksson,
væntanlegt til R.víkur á mánudagsmorgun
— Ganghraði þess í reynslusigl-
ingu reyndist 12,9 sjómílur
reynslusiglinigunni, sem var á
laugardag í síðustu viku, en
ýonislegt smávægilegt hefði kom
ið í Ijós, sem þyfti að lagfæra
eins og gengur. Ganghraði síkips
Flutti fyrir-
lestur á lyf-
ins í r ey nsius ig 1 i ng u n n i var
12,9 sjómílur. Árni Friðriksson
er 450 lestir að stærð og verður
fyr3t um sinn útbúinn sömoi leit-
artækjuim og nýju síldveiðiskip-
in. Er nú verið að smíða stærri
og fullkom.na.ri leitartæki í skip
ið hjá Simrad, en þaiu verða
eklki tillbúin fyrr en síðar og
munu þaoi verða sett í sfcipáð
ytra í fetorúar nk. Sömu sögu
er að segja um togvindur og
sagði J.a.kob, að ekki hefði þótt
annað ráðlegt en að fá skipið
sem fyrst heim, svo það gæti
tafarlaus.t haldið á mdðin. T>á
sagði Jakob, að hann byggist
við skipin'u til Reykjavífcur á
mánudaigsmorgun og yrði við-
sta.ða þess stutt, en Jakob mun
verða leiðamgursstjóri í fyrsta
leitarleiðanigri skipsins á síldar-
miðin fyrir n.orðan og austan.
hrifaþingi
ísland aðili að GATT
NÝLEGA var haldið í Kaup-
mannahöfn 12. norræna lyf-
hrifaþingið. Eini full'trúi íslands
á þessu þingi var Jóhann Axels-
son prófessor. Flutti hann erindi
á þinginu 23. ágúst og fjallaði
það um áhrif koffíns á rafmagns-
fyrirbæri og aflsvörun sléttra
v*öðva, bæði í æðum og yðrum.
Kuching, 7. sept.
Öryggisverðir frá Malasíu
drápu í dag þrjá hermdarverka-
menn í þjónustu kommúnista í
bardögum við landamæri Indó-
nesíu. Harmdarverkamennirnir
voru af kínversku bergi brotnir
og meðal þeirra var ein kona.
Genf, 7. sept. NTB.
UMSÓKNIR íslands, Póllands,
Argentínu og írlands um upp
töku í GATT (alþjóðlega
tolla- og viðskiptasamning-
inn) hafa verið samþykktar
með tilskildum meirihluta 72
aðila að GATT, samkvæmt
upplýsingum frá Genf í dag.
Löndin fjögur verða form-
lega aðilar að GATT, þegar
upptökuskjöl hafa verið und-
irrituð. Samkvæmt áreiðan-
legum heimildum mun full-
trúi Argentínu undirrita upp-
tökuskjöl í næstu viku.
Samningaviðræður við Pól-
land hafa tekið hvað lengstan
tíma, þar sem erfiðleikum
var bundið að semja ákvæði,
sem hentuðu kommúnísku
verzlunarkerfi. Tékkóslóvak-
ia og Kúba gerðust aðilar að
GATT, áður en löndin fengu
kommúníska stjórn.
Þórhallur Ásgeirsson, ráðu-
neytisstjóri Viðskiptamála-
ráðuneytisins tjáði Mbl. í gær,
að ísland hefði mánaðarfrest
til að undirrita upptökuskjöl-
in. Fram til þess hefur ísland
haft aukaaðild að GATT.
Bráðabirgðasamningur um
aðild íslands að GATT var
gerður í marz árið 1964, til að
ísland gæti tekið þátt í
Kennedy-viðræðunum, sem
þá voru að hefjast. í viðræð-
unum lagði ísland fram tilboð
um tollalækkanir, en þær
koma nú að verulegu leyti til
framkvæmda.
Markmið GATT er að vinna
að afnámi viðskiptahafta og
tollalækkunum, og hefur það
þegar náð verulegum árangri
á því sviði.
Yfirhafnsögumaður:
Engin óeðlileg olíumengun í Reykjavíkurhöfn
f FRAMHALDI af frétt af olíu-
mengun í Reykjavíkurhöfn og í
Skerjafirði hafði blaðið í gær
samband við þá aðila, sem um
málið fjalla. Fullyrti hafnsögu-
maður að engin óeðlileg meng-
un væri til staðar.
Hafnarstjórinn í Reykjavík,
Gunnar B. Guðmundsson sagði,
að hann hefði falið yfirhafnsögu
manni könnun málsins. Það
væri rangt, sem komið hefði
fram í frétt blaðsins, að málið
félli ekki undir hafnsögumenn.
Samkvæmt hafnarreglugerð
væri það eitt af hlutverkum
hafnsögumanna að fylgjast með
olíumenguninni og gera hafnar-
stjóra viðvart um óeðlilegt olíu-
magn.
Nokkur brögð hefðu verið af
mengun og þá komið til kasta
hafnarskrifstofunnar. í fyrra
hefði t.d, slíkt óhapp viljað til.
Sú mengun hefði ekki verið frá
skipi, heldur öðrum aðila. Var
honum gert að skyldu að fjar-
lægja hana og gerði án mála-
reksturs. Þá hefðu skip verið
staðin að því að dæla olíu í sjó.
í þeim tilfellum hefði náðst sam
komulag um að skipin fram-
kvæmdu hreinsun. Ýmis efni
væru til þeirra nota, m.a. eitt
er samlagar sig olíunni og sekk
ur henni.
Um brákina á Skerjafirði
væri það að segja, að mengun
þar félli einnig undir hafnar-
skrifstofuna. Ekki hefði hann
fengið neina tilkynningu um
mengun á firðinum. Gott sam-
starf væri með hafnaryfirvöldun
um og olíustöðinni í Skerja-
firði, í slíkum tilfellum. Ef rann
<ókn yfirhafnsögumanns leidaj.
í ljós, að um óeðlilega mengun
sé að ræða, væri slíkt brot á
hafnarreglugerðinni. Myndi
hafnarskrifstofan að sjálfsögðu í
samráði við skipaskoðunarstjóra
gera viðeigandi ráðstafanir.
Það er Skipaskoðun ríkisins,
sem fyrir hönd ríkisins hefur
umsjá með að framfylgt sé al-
þjóðasamþykktinn: frá 1962 um
olíumengun sjávar.
Hjálmar R. Bárðarson skipa-
skoðunarstjóri tjáði blaðinu, að
sér hefði engin tilkynning bor-
izt um meinta- mengun frá hafn
aryfirvöldum. Þorsteinn Ein-
arsson frá Dýraverndunarfélag-
inu hefði haft samband við sig.
Hefðu þeir komið sér saman um
að rannsaka málið nánar og
afla sönnunargagna. Mbl. snéri
sér því til Þorsteins og innti
hann eftir rannsókninni. Sagð-
ist hann það eitt geta sagt um
-n'álið, að sýnishorn hefðu ver-
ið tekin af sjó og þau send At-
vinnudeild háskólans til úr-
vinnslu. Niðurstöður lægju ekki
fyrir enn, og engar aðgerðir fyr
irhugaðar á þessu stigi máls-
ins.
Þá hafði blaðið samband við
stöðvarstjóra Olíufélagsins Skelj
ungs í Skerjafirði. Hann sagði
að umrædd brák, sem talin var
hafa myndast við dælingu á olíu
úr rússnesku olíuskipi væri ekki
lengur á firðinum.
Eftir vindátt að dæma hefði
hana líklega rekið út. Að lok-
um hafði blaðið ta) af Theódóri
Gíslasyni sem gegnir störfum
yfirhafnsögumanns um þessar
mundir. Theodór sagði rannsókn
frá sinni hálfu væri lokið. Eng-
in óeðlileg olíumengun væri til
staðar á Reykjavíkurhöín Óhjá
kvæmilegt væri að nokkurt olíu
magn síaðist út með útrennslis-
vatni frá skipum. Ætti einhver
mengun sér því ætíð stað. Olíu-
magnið í sjónum væri aUs exki
meiri nú en undir venjulegum
kringumstæðum. Hafnsögumenn
gerðu sér far um að vara sjó-
menn við hættunni. sem stafaði
af úrgangsolíunni. Flestir reyndu
sitt ítrasta til að forða mengun
| og ætti hún sér þvi oftar stað
( af vangá en vilja.
j Taldi Theodór engra frekari
! aðgerða þörf í máiinu.
STAKS ITI\,\I!
Sj ávarútvegur inn
Einn ritstjóra kommúnista-
blaffsins segir í gær, að Mbl. hafl
„reynt aff vefengja þau ummæll
Þjóffviljans, að sjávarútvegur-
inn hafi reynzt íslendingum arð-
söm atvinnugrein og aff sveiflur f
i honum séu ekki meiri en í
þeim atvinnugreinum öffrum,
sem beztar eru taldar í veröld-
inni.“ Þaff væri býsna frófflegt,
ef kommúnistablaðið vildi henda
á hvar og hvenær Mbl. hafi sagt
aff „sjávarútvegurinn hafi ekki
reynzt fslendingum arffsöm at-
vinnugrein“. Mbl. hefur aldrei
haldið sliku fram. Þaff er aug-
ljóst ,hverjum sem er, aff upp-
bygging nútímaþjófffélags á ís-
landi hefur fyrst og fremst orffiff
vegna sjávarútvegsins enda er
fiskurinn í hafinu kringum land-
ið önnur mesta auðlind okkar.
En hvers vegna ærist kommún-
istablaðið jafnan þegar rætt er
um og hrundið í framkvæmd
áratngagömlum hugsjónum og
draumum hinna beztu manna,
sem íslenzk þjóff hefnr aliff, um *
hagnýtingu hinnar beztu auff-
lindar okkar — orku fallvatn-
anna? Hvers vegna má ekki
nýta þau eins og aufflindir hafs-
ins? Þaff er ekkert annaff en
hreint og ósvikiff afturhald
þegar kommúnistar stagast á þvi
sí og æ, aff þaff sé „hættulegt"
aff nýta orku fallvatnanna.
Sveiílurnar í
s j á varút veginum
Kommúnistablaðið hefur enn
ekki fært rök fyrir ‘þeirri full-
yrffingu - sinni, aff „sveiflurnar
í sjávarútveginum séu ekki
meiri en í þeim atvinnugrein-
um öðrum, sem beztar eru tald-
ar i veröldinni“. Enda mun
erfitt aff finna þeim fullyrð-
ingum staff. Veiffimennska hefur
alltaf veriff ótrygg atvinnu-
grein. Menn hafa aff vísu
taliff sér trú um, aff nýju skipin
og nýju tækin hefðu gjörbreytt
fyrri viffhorfum í þessum efnum.
Og víst er, aff síldaraHinn hefffi
ekki orffiff jafnmikill síðustu
árin, ef ekki hefffi verið vegna
hinna nýju skipa og tækja.
En hver er reyndin á þessu
sumri? Þaff er aff vísu
ekki útséð um það enn, aff síld-
in bregðist okkur í sumar en
reynslan það sem af er lofar
ekki góðu. Og víst er um þaff,
að þótt kommúnistablaðið segi,
aff „umtaliff um duttlungana,
stafi frá þeim tíma, þegar þekk-
ing manna var ákaflega tak-
mörkuff“, hafa „svokallaffir
duttlungar sjávardýra," reynzt
okkur býsna skæffir á þessu
sumri.
Vinnsla s^ávaraflans
Um þaff munu hins vegar v
flestir sammála. aff brýn þörf
er á aff auka nýtingu sjávarafl-
ans innanlands og auka þannig
verffmæti hans til útflutnings.
Ýmsar tilraunir hafa verið
gerffar í þeim efnum en þær
hafa yfirleitt tekizt illa ©g
bendir margt til þess, aff m. a.
sé skortur á sérmenntuffum
mönnum á þessu sviffi en um
þaff er rætt í forustugrein Mbl.
í dag.
íslendingar verffa aff læra af
reynslunni og horfast í augu við
staðreyndir. Reynslan og stað-
reyndirnar segja okkur, að
sjávarútvegurinn geti verið
ótrúlega arðbær á stundum en
l hann geti einnig brugðist hrapa-
lega. Þeir sem halda öðru fram
eins og kommúnistaritstjórinn
eru starblindir á staðreyndir
lífsins í þessu landi. Þeir stinga
höfffinu í sandinn og vilja ekki
effa þykjast ekki sjá, þaff sem
j öllum heilskyggnum mönnum er
| Ijóst. fslendingar hafa ekkert
aff gera viff forustu effa leiðsögn
manna, sem lifa í draumaheim-
um og forffast kaldar staffreynd-
| ir hins daglega lífs. Einn slíkra
manna er ritstjóri kommúnista-
1 blaðsins.