Morgunblaðið - 19.01.1968, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JANÚAR 1968
Norræn mótmæli
—vegna illrar meðferðar á júgóslavneska
rithöfundinum Mihajlov
Erlend blaðaskrif um rit-
hcfundadómana í Moskvu
ERLEND stótrblöð skrifa enn
um dómana yfir rithöfundun-
um sovézku og fordæma bæði
réttarhöldin og niðurstöður.
Brezka blaðið „Herald Tri-
bune“ segir í forystugrein
fyrir fáum dögum, að réttar-
höldin hafi verið sviðsettur
skxípaleikur. Blaðið bætir
við: Jafnvel þótt öllum
strengilegustu réttarreglum
hefði verið fylgt, sé hryggi-
legt að slíkt skuli geta gerzt
á okkar tímum. Blaðið rekur
forsögu málsins, sem lesend-
um Mbl. er orðin vol kunn,
svo og framkvæmd réttar-
haldanna og fer hörðum orð-
um um þá menn, sem að baki
þessara atburða standa. Síðan
er tekið undir lofsamleg um-
mæli manna um Pavel Litvin
ov og frú Daniel og sagt, að
þessi réttarhöld geri að engu
þæir staðhæfingar ýmissa
manna, að ástandið hafi skán-
að í Sovétríkjunum síðan á
valdatíma Stalíns.
„Daily Telegraph" segir:
„Niðurstaðan ber vissulega
vott um veikleika og heimsku.
Réttarhöldin voru hvorki fugl
né fiskur, hinir ákærðu
hvorki þvingaðir til að játa
sekt sí-na né heldur fengu
þeir tækifæri til að halda
fram sakleysi sinu. Land sem
leyfir sér að halda slík rétt-
arhöld hlýtur að eiga kvíð-
vænlega fram.tíð“.
ítalska blaðið „Corriere
Della Sera“ bendir á, að sov-
ézkir borgarar hljóti nú að
skilja, að það veiki þjóðfélag-
ið, — að leyfa sér aðra eins
frelsisskerðingu. Blaðið legg-
ur áherzlu á, að frelsi og lýð-
Ginburg —
einn hinna fjögurra dæmdu.
ræði sé ekki munaður, held-
ur lífsnauðsyn. Að lokum eru
ítaiskir kommúnistar hvattir
til að fordæma réttarhöldin
og dómana.
í Bern í Sviss skrifar „Der
Bund“: „Réttarhöldin sýna,
að mikið djúp er staðfest milli
sovézks réttarfairs og lögmála
lýðræðis. Hinir ákærðu hafi
verið í varðhaldi í eitt ár án
þess að vera leiddir fyrir rétt,
þó að sovézk lög mæli svo
fyrir um, að hálft ár megi í
lengsta lagi líða, frá því sak-
borningur er hnepptur í vairð-
thald oig þar til mál hans er
tekið fyrir“.
Bandaríska blaðið „Was-
hington Post“ segir: „Atburð-
irnir í Moskvu sýna okkur
svart á hvitu, hvers vegna yf-
irvöld í Sovétríkjunum urðu
skelfingu lostin, þegar Svetl-
ana, dóttir Stalíns, forðaði sér
til Bandaríkjanna, svo að hún
gæti hvenær og hvar sem
væri talað málstað frelsisins.
Valdhafar.nir i Kreml hafi
haft beyg af yngri kynslóð-
inni, sem, sýni nú stöðugt
fleiri merki þess, að hún sætt
ir sig ekki við annað en að
hafa frelsi til að tjá hug sinn
og segja skoðanir sínar —
jafnvél þótt þær brjóti í bága
við yfirlýsta stefnu valdhaf-
anna — Kremlherrarnir hafi
ekki kært sig um að rödd
Svetlönu fengi að hljóma,
hún vekti óróa hjá ungum
menntamön.num. Þó þurfi
ekki Svetlönu til, ungir rithöf
undar og menntamenn hafi
án hennar valdið yfirvöldun-
um mestu vandræðum, er þeir
setja fram kröfur, sem í aug-
um vestrænna manna séu svo
sjálfsagðar, að þær þurfi ekki
að ræða. Blaðið segir, að ekki
sé með valdi hægt að bæla
niður þá frelsisöldu sem fari
nú yfir Sovétríkin meðal
listamanna. Dæmi um að það
geti orðið þeim erfitt eru
meðal annars viðbrögð
margra sovézkra listamanna
við dómunum. Þeir ætli ekki
að láta kúga sig, þrátt fyrir
það sem gerzt hefur og þrátt
fyrir þá hættu, sem þeir
s.tofna sér í með mótmælum
sínum á opinberum vettvangi
Kaupmannahöfn, 18. jan.
RITHÖFUNDASAMTÖKIN
á Norðurlöndum munu ein-
hvern næstu daga senda Tito
Júgóslavíuforseta sameigin-
leg mótmæli vegna meðferð-
ar yfirvalda þar í landi á rit-
höfundinum Mihajlo Mihaj-
lov.
Mihajlov er 33 ára, og situr
í fangelsi í Júgóslaviu, dæmdur
fyrir dreifingu á áróðri „fjand-
samlegum" stjórninni þar.
Formaður dönsku rithöfunda-
samtakanna, Jörgen Vibe, segir
að Milhajlov hafi lengi orðið að
SKAGASTRÖND, 17. janúar —
Kl. 12.10 í morgun strandaði
bátur við höfðann, sem Höfða-
kaupstaður dregur nafn af. Það
er Stígandi HU 9 frá -Skaga-
iströnd. Þetta er 21 tonna bótur,
eign skipstjörans, Bjarna Helga-
sonar.
Báturinn var að koma úr
róðri. Á leið inn lenti hann inn
í vík við Höfðann, þar sem
klettar eru í fjörunni á alla
vegu. Ágætt veður er og bátur-
inn talinn óskemmdur, þar sem
hann stendur.
Á Stíganda voru 3 menn.
Þeir eru allir komnir í land.
Reynt verður að draga Stíganda
á flot á flóðinu kl. um 11 í kvöld.
Er verið að undirbúa björgun-
sæta mjög illri meðferð í fang-
elsinu. Kemur þetta meðal ann-
ars fram í bréfi móður Miihaj-
lovs til danska ritlhöfundarins
Jens Jörgen Lembourn, þar sem
hún segir, að fimm stiga frost
hafi verið í fangaklefa sonar
síns.
Þegar hefur verið gengið frá
orðalagi .mótmælaorðsendingar-
innar og það samþýkfct í ritíhöf-
undasamtökum flestra Norður-
landanna. Eftir or að bera orða-
lagið undir rit'höfundaisamtökin
á Íslandi og í Færeyjum, en í
báðum þeim löndum eru rithöf-
undasamtökin samþykk mót-
mælunum í grundvallaratriðum.
iina með' því að setja unidir
hann tunnur, svo hann fljóti
betur upp. Það verður heima-
bátur sem reynir að draga
hann. Ef það tekst ekki, mun
varðskip reyna í fyrramálið.
— S. I.
Nafn féll niður
NAFN féll niður í upptalningu
á stjórn íslandsdeildar Norræna
byggingardagsins í frétt í Mbl.
Tómas Vigfússon, byggingar-
meistari á sæti í stjórninni, auk
þeirra sem þegar eru taldir.
Bátur strandaði við
Skagaströnd í gær
Nýtt verð á rafmagni
— Felur í sér 73,6% hœkkun á töxtum
Tillaga Úlfars Þórðarssonar í borgarsfjórn:
Nemendur á skyldunámsstigi slysa
tryggðir gegn varanlegri örorku?
Borgarráði falið að atlvuga, hvort
slík trygging sé ráðleg
Á FUNDI borgarstjórnar í gær
var samþykkt við síðari um-
A FUNDI borgarstjórnar í gær
ræðu ný gjaldskrá fyrir Raf-
magnsveitu Reykjavíkur, er ger-
ir ráð fyrir 13,6% hækkun, með
8 atkv. gegn 7 að viðhöfðu nafna
kalli.
Upplýsti borgarstjóri við um-
ræðurnar, að hér væri um Iág-
markshækkun að ræða til þess
að rafmagnsveitan gæti látið í
té þá þjónustu, sem af henni
væri krafizt.
Guðmundur Vigfússon (K) sagði
m. a., að við fyrri umræðu máls-
ins hefði hann talið sig hafa
flutt nægilega gild rök til þess,
að ekki ætti að hækka taxta
rafveitunnar eins og nú stæðu
sakir, auk þess sem nú hefði
bætzt við enn ein ástæða, sú, að
á 3. hundrað manns væru skráð-
ir atvinnulausir í borginni.
Ásamt Kristjáni Benediktssyni
hefði hann því lagt til, að hækk
uninni yrði frestað eða til vara
að hún næði ekki til heimilis-
notkunar.
Geir Hallgrímsson borgarstjóri
upplýsti, að í stjórn veitustofn-
ana borgarinnar hefðu fulltrúar
Alþýðubandaiagsins og Fram
sóknarflokksins greitt atkvæði
með þessari hækkun, enda ve-
fengdu G.V. og Kr. B. ekki þörf
fyrirtækisins á hækkuninni tii
þess að sinna ætlunarverki sínu.
Beniti hann og á, að þessi af-
staða borgarfulltrúa Albl. og
Frfl. væri í ósamræmi við af-
stöðu flokksbræðra þeirra í þeim
sveitarfélögum, þar sem þeir
bæru ábyrgðina og færu með
stjórn bæjarmála. Þar frestuðu
þeir ekki óhjákvæmilegum hækk
unum eins og þessir borgarfull-
trúar legðu til í skjóli þesfi, að
þeir bæru ekki sjálfir ábyrgðina
á framkvæmd mála, — eða vildu
ekki bera hana.
ftrekaði borgarstjóri, að hækk
uninni væri eins í hóf stillt og
mögulegt væri. Sagði hann enn-
fremur, að þótt fólk ætti í erfið-
leikum með að taka á sig slíka
hækkun, mundi það þó eiga enn
þá erfiðara með að taka afleið-
ingum þess að fyrirtæki eins og
Rafnmagnsveita Reykjavíkur
innti ekki af hendi nauðsynlega
þjónustu.
Guðmundur Vigfússon (K)
Á FUNDI Borgarstjórnar í gær-
kvöldi var samþykkt við fyrri
umræðu, að fella niður bráða-
birgðaákvæði, sem felur í sér
að borgarráð geti heimilað verzl
unum, er hafa til sölu sæmilegt
úrval helztu nauðsynjavara, að
hafa opið til kl. 22 alla daga.
Uuulýsti Geir Hallgrimsson
borgarstjóri, að þetta fæli ekki
Flugstöðin hi.
ÞAU mistök urðu í blaðinu í
gær, að Flugstöðin h.f. var köll-
uð Flugþjónustan í sambandi
við Hveravallaflug Elíesers
Jónssonar, en hann er flugmað-
ur hjá Flugstöðinni h.f.
Á FUNDI borgarstjórnar í gær
var svohljóðandi tillaga Úlfars
Þórðarsonar samþykkt sam-
hljóða:
Borgarstjóm felur borgaráði
að kanna, hvort ráðlegt sé að
í sér efnisbreytingu, þar sem
heimildin í bráðabirgðaákvæð-
inu hefði ekki verið notuð, þótt
verzlanir hafi haft opið í óleyfi.
Lagði hann áherzlu á, að regl-
urnar yrðu að vera með þeim
hætti, að viðkomandi aðilar,
kaupmenn, verzlunarfólfc og
hinn almenni borgari gæti vel
við unað og að samþyfcktum
væri fylgt. Kvað hann þetta mál
verða athugað nánar á milli um
ræðnanna.
Björgtvin Guðmundsson (A)
taldi, að kaupmönnum ætti að
vera í sjálfsvald sett, sve lengi
þeir hefðu opið og Böðvar Pét-
ursson (K) kvað nauðsynlegt að
hafa reglur um lokunartíma sölu
búða þannig. að hægt væri að
fara og farið væri eftir þeim.
borgarsjóður kaupi sérsitaka
tryggingu fyrir nemendur á
skyldunámsstigi vegna slysa, er
þeir kunna að verða fyrir í
skólatima, á skólalóð eða í
skólahúsi, enda sé um að ræða
slys, er valda varanlegri meiri-
háttar örorku.
Úlfar Þórðarson (S) sagði
m.a., er hann mælti fyrir tillög-
unni, að allar horfur væru á því,
að dvöl nemenda í skyldunáms-
geinum yrði í framtíðinni lengri
nú innan skólaisvæðisins þar sem
allt benti til, að ekki aðeins
kennslan, heldur einnig undir-
búningurinn fyrir kennslustund-
irnar færi að verulegu leyti
fram á skólasvæðinu.
Ábyrgð skólanna á nemend-
um vex þess vegna sennilega
frekar en minnkar, þar sem
margir unglingar eru saman-
komnir, oft á gáskafullum aldri
og tíma óyfirvegaðra og skyndi-
legra athafna. Fyrir þá sök er
ekki unnt að koma í veg fyrir
ýmis óhöpp eða slys, bæði innan
húss og utan, þrátt fyrir góða
og vakandi aðgæzlu kennara og
annarra ábyrgra ðil.
Nefndi borgarfulltrúinn þar
sérstaklega til syls á hönduim,
andliiti, einkum tönnum og aug-
um, auk slysa í skíðaferðuim,
sem farnar eru á vegum skól-
anna,
Sem betur fer eru þó alvarleg
slys mjög sjaldgæf, þótt þau
komi fyrir endrum og eins. Þá
vaknar sú eðlilega spuirning,
hvort slíkt tjón fáist bætt. Nú er
það svo, að sjúkrasamlög greiða
að langmestu leyti þann læknis-
og sjúkrahúskostnað, sem af slysi
kann að hljótast. Hins vegar hef
Framh. á bls. 11
!Ungur mnður I
funnst lútinn
ÞRÍTUGUR maður fannst j
látinn í herbergl sínn í /
Herðubreið í Ytri-Njarðvík \
í gær. Hann hafði orðið fyr- í
ir því óhappi daginn áður að i
falla afturyfir sig á bryggj- /
unni í Keflavík, en hlaut ekki i
neinn sjáanlegan áverka við 1
það, og var leyft að fara t
heim að lokinni læknisrann- /
sókn. Líkið hefur verið tekið l
til krufningar. Nafn mannsins i
verður-birtjúðar^ ^ ^t
f GÆR seldi togarinn Narfi í
Þýzkalandi 148 lestir fyrir um
167 þúsund mörk. Og Þormóð-
ur goði seldi í Bretlandi 167 lest
ir fyrir 12555 sterlingspund. Á
þriðjudag seldi Uranus 97 lestir
í Þýzkalandi fyrir 89 þúsund
mörk.
Framh. á bls. 11
Rætt um agreiðslutíma
sölubúða í borgarstjórn