Morgunblaðið - 22.02.1968, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1968
19
mar Kristjánssyni vél'virkj a,
Guðrún, húsfreyja íhér í bong og
Kristrún, gift Engillhert Sigurðs-
syni, verzlunarmanni. Barna-
börn Guðrúnar eru nú 20 á lífi,
eitt hefir dáið.
Augljóst er, að mikið er að
ala upp gvo stóran toarnahóp,
sem Ihér um ræðir og koma öll-
um vel til manns, einkuma þegar
litið er til iþess að ’árin milii
heiimsstyrjaldanna voru erfið á
m'arga lund. Sum þeirra voru
mestu kreppuár þessarar aldar.
En þau Guðrún og Guðmundur
leystu sitt uppeldisíhlutJverk af
hendi með prýði Guðhi. er áður
getið, en Guðrún var toráðdugleg
og atorkusöm húsmóðir, ágæt og
umhyggjuisöm móðir og amima.
Eftir lát manns síns hélt hún
heimili með toörnum sínum, þar
til þau fluttu burtu og stofnuðu
sj'álfstæð heimili. Síðustu árin
voru þær Sigríðar einar saman,
ÍÞessi eru þá helztu æviatriði
Guðrúnar í fáum dráttum.
Guðrún var fríð bona sýnum,
vel 'vaxin og bar sig vel. Hún
var igóðum gáfum gædd, vel
verki farin, skapmikil nokkuð,
djörf og hreinskilin. Hún var ein
þeirra, sem sagt er um, að séu
jafnvel um öf hreinskilnir. Hún
sagði djarflega álit sitt á miönn-
um og málefnum, hver sem í
hlut átti og 'hvort sem ldkaði bet-
ur eða ver. í»að lét Guðrún sér
í léttu rúmi liggja, enda þótt það
aflaði henni stundum andstöðu
vissra manna. En sannleiksást
var Guðrúnu í blóð borin og hún
fylgdi iheils hugar þeim málefn-
um sem hún unni og taldi horfa
mönnum til heilla. Eitt þeirra
var sálarrannsóknamélið. Þess
vegna var hún áhiutgasamur o.g
tryggur félagi Sálarrannsókna-
félags íslands og starfaði hjá því
um tíma. Hún sat oft miðils-
fundi með Einari H. Kvaran áður
fyrr og dáði hann mjög. Hún
sótti líka sameiginlegan fund
spíritista á Norðurlöndum í Sví-
þjóð, sumarið 1949 og sat þá mið
ilsfundi, sem Hafsteinn Björns-
son hélt á því móti. Þeir þóttu
vel takast. Guðxún var gædd dul
rænum hæfileikum og notaði þá
mjög tý hjálpar öðrum. Það er
mlér vel kunnugt og mætti um
það skrifa langt mál. Allir, sem
kynnst hafa fólki með dulræna
hæfileika, vita, að þeim hæfileik
um fylgja oft mikii óþœgindi og
jafnvel þjáningar. Lækning við
því meini fæst fljótast og bezt
hj'á þeim einum er hafa þroskaða
hæfileika á þvá sviði. Guðrún
var ein þeirra ,sem gat leiðlbeint
og hjálpað sliíku fólki og gerði
það. En það var fjarri skapi
hennar ,að tala mikið um slíka
'hj'álp, sem hún veitti af mikilli
fórnfýsi og velvild. En síðustu
tvo áratugina kynntist ég vel
þessu starfi Guðrúnar ag þekki
ýmsa, sem minnast þeirrar hjálp-
ar með þakklæti ævilangt og
sakna nú vinar í stað. En ekki
skulu fleiri orð um það höfð.
Enginn má sköpum renna,
Guðrún var farin að heilsu
síðustu árin og mun jafnvel hafa
verið heil'suiveil síðan í spönsku
veikinni 1918. En Guðrún æðr-
aðist al'drei. Ég undraðist hvað
andlegt þrek hennar var mikið,
enda þótt líkamiskraftarnir þverr
uðu. S'íðustu fjóra miánuðina
dvaldi hún í sjúkrahúsi, oft sár-
þj'áð, en gat þesis á milli verið
furðulétt í máli og baft gaman-
yrði á vör, þegar vinir komu í
heimeókn. Guðrún andaðist 1.
sept. sl. Hún toeið róleg enda-
lokanna og horfði örugg fram á
veginn. í bernsku var henni inn-
rætt trú á góðan guð og ævi-
löng kynni hennar af sálarrann-
sóknamálum styrktu þá trú. Um
það ræddi hún lítt. Það var víðs-
fjarri skapgerð hennar. En víst
er, að trúin hjálpaði henni, sem
öðrum, til þess að ibera ástvina-
missi ag aðra erfiðlei'ka á lífs-
leiðinni, svo og til þes's að þola
sjúkdómsþjáningar árum saman
og geta að lokum kvatt þetta
ltf'f hugdjörf og vongl-öð. Slákra
kivenna er gott að minnast.
Allir, sem kynntust vel Guð-
rún.u Jónsdóttur, miunu jafnan
minnast 'hennar mieð ást og virð-
ingu.
Ingimar Jóhannesson.
Jón Ingvar Jónsson
Að kvöldi hins 13. febrúar síð-
ast liðins lézt í Borgarsjúkra-
húsinu Jón Ingvar Jónsson
kaupmaður til heimilis að Ljós-
vallagötu 28 í Reykjavík, 76 ara
að aldri. Hann fæddist 20. sept-
ember 1892 á Mjóafirði eystra
og dvaldist þar nær óslitið til
ársins 1955, er þau hjón flutt-
ust til Reykjavíkur, þar sem
Jón rak verzlun til dánardæg-
urs.
Árið 1922, hinn 28. maí, gift-
ist hann eftirlifandi konu sinni,
frú Jónu Vilhjálmsdóttur frá
Brekku í Mjóafirði eystra.
Jón Ingvar nam skósmíði á
árunum 1911- 14 og stundaði þá
iðn um skeið í heimabyggð sinni
Sem vottur þess, hve Jón var
duglegur og hagsýnn, var það
meðal annars, að hann ungur og
févana (en það voru allir á
þeim árum.) fór að heim-
an til þess að fullnuma sig í
iðn, sem var nauðsynleg hverri
byggð, en iðnnám var ekki fjöl-
breytt þá né auðvelt aðgöngu.
Þá má geta þess, að í byggð
hans var síðar, og er enn, skort
ur á þjónustu í verzlun og við-
skiptum, meiri en annars staðar.
Oft varð að brjótast til næstu
fjarða eftir hverju lítilræði, sem
hina fámennu byggð vanhagaði
um, og ég leyfi mér að fullyrða,
að þær ferðir voru bæði tafsam-
ar ag ekki hættulauisar, um sjó
og fjöll.
Úr þessu reyndi Jón Ingvar
að bæta eftir mætti, og eflaust
hafa sveitungar hans knunað að
meta þá góðu viðleitni hans.
Ekki er mér hins vegar kunn-
ugt um, hver hagnaður hans
varð. Gestrisni var mikil í byggð
inni og ekki sízt hjá Jóni Ing-
vari og frú Jónu frændkonu
minni, sem oft varð að skerpa
á katlinum og bregða sér í búr-
ið, ekki sízt er menn komu langt
að, þar var fylgt gamalli og
góðri hefð um gestrisni.
Jón Ingvar vildi hvers manns
vandræði leysa, einnig hans
góða kona. Jón gegndi opinber-
um störfum fyrir heimabyggð
sína í áratugi, og öll störf hans
einkenndi heiðarleiki og snyrti-
mennska. En byggðin varð að
sjá á bak mörgum nýtum þegni,
meðal annarra hinum góðu hjón
um Jóni Ingvari og Jónu Vil-
hjálmsdóttur.
Eitt af mörgu, sem bar ljós-
an vott um trúmennsku og snyrti1
mennsku Jóns, var umsjá með
kirkju byggðarlagsins, er var
til fyrirmyndar. Þar blasti við
sjónum sú trúmennska sem er
fátíð, en guðshúsið ber söfnuði
sínum vitni, hvort heldur húsið
er stórt eða lítið.
Við öll störf var frú Jóna
manni sínum stoð og stytta, og
brast hjálp hennar aldrei.
Mér verður nú á seinni ár-
um oft hugsað til vísu Bólu-
Hjálmars:
Mínir vinir fara fjöld,
feigðin þessa heimtar köld,
ég kem eftir kannske í kvöld
með kl'ofinn hjálm og rofinn
skjöld,
torynju slitna, sundrað sverð
otg syndagjöld.
Vinir, leikbræður, frændur og
sveitungar hverfa óðum yfir til
annarrar til'veru, fjarri háreysti
þessa heims, en aðrir standa etf-
ir og bíða kallsins, en enginn
þekkir sinn vitjunartíma — að
líkindum.
Jón Ingvar hitti ég fáum dög
um fyrir and'Kát Ihans. Hann
ræddi við mig og það leyndi sér
ekki, að hann var þunigt hald-
inn, þar sem hann hvíldi í rúmi
sínu. Kona hans annaðist hann
með einstakri aðúð og stillingu,
sem aðeins hinni greindu og yf-
irlætislausu konu er gefið, sem
sættir sig við örlög sín og dóm.
Jón Ingvar er mér minnis-
stæður, sem síglaður drengskap-
armaður, vinfastur og heiðarleg
ur og ég kveð hann nú með
þakklæti _ fyrir gömul og ný
kynni. Ég votta eftirlifandi
ekkjufrú, Jónu Vilhjálmsdóttur,
frændkonu minni, samúð mína
og minna.
I dag verður Jón Ingvar Jóns
son kaupmaður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju.
Gísli Kristjánsson
frá Mjóafirði.
Eitthvað brast svo undrahátt,
yfir skyggir sinni.
Brostinn hlekkur liggur lágt,
lífs úr festi minni.
f dag verður jarðsettur frá
Fossvogskirkju, Jón Ingvar
Jónsson, kaupmaður Ljósvalla-
götu 28. Hann andaðist þriðju-
daginn 13. febrúar í Borgarspít-
alanum, eftir stutta legu.
Jón Ingvar var fæddur 20.
september 1892 að Asknesi í
Mjóafirði. Foreldrar hans voru
hjónin Agnes Jónsdóttir, ljós-
móðir og Jón Guðjónsson Móðir
Jóns Ingvars var úr Skaftafells-
sýslu, dóttir Jóns Þorvaldsson-
ar frá Svínafelli í Nesjum, og
Ingibjargar Sigurðardóttir frá
Borgarhöfn í Suðursveit, en fað-
ir hans af hinni þekktu Silfra-
staðaætt úr Skagafirði.
Föður sinn missti Jón Ingvar
þegar hann var barn að aldri,
Ólst hann þá upp með móður
sinni, og varð því mjö ungur að
leggja fram starfandi hönd,
heimilinu til hjálpar.
Nítján ára gamall fór hann til
Reykjavíkur og hóf nám í skó-
smíði. Því námi lauk hann vor-
ið 1913, þá 20 ára. Það vor kom
hann heim til Mjóafjarðar og
setti upp skóvinnustofu að Holti
Hann var sá eini starfandi skó-
smiður sem ég man eftir í Mjóa-
firði.
Vorið 1919 keypti hann Þing-
hól í Mjóafirði og flutti þangað
með móður sína en 28. maí gift-
ist hann Jónu Vilhjálmsdóttur
frá Brekku í sömu sveit. Þau
höfðu sitt þekkta og ánægju-
lega heimili að Þinghól fram til
ársins 1955, er þau fluttu hingað
til Reykjavíkur, og höfðu þá bú
ið þar í 33 ár.
Ekki hefði Jón Ingvar lifað
af skósmíðinni einni á Mjóafirði.
Hann réri um tímabil í skips
rúmi hjá öðrum, en eftir að
hann kom að Þinghól stundaði
hann bæði landbúskap og sjó.
Árið 1927 setti hann upp litla
verzlun, og á tímabili sá hann
um pökkun og sölu á saltfiski
fyrir okkur Mjófirðinga, Hann
starfaði líka mikið fyrir sveitina
okkar á sviði hrepps— og
kirkjumála. Hér í Reykjavík
rak hann nýlenduvöruverzlun
að Bergstaðastræti 40. Aldrei
féll honum verk úr höndum, þeg
ar eitt var búið tók annað við.
Hans líf var að starfa.
En eitt það sterkasta í skap-
gerð Jóns Ingvars var snyrti-
mennska og reglusemi. Á þvi
sviði var hann alveg hverjum
öðrum til fyrirmyndar. Barn var
ég, aðeins 13 ára drengur, þegar
ég fyrst kynntist Jóni Ingvari.
Og frá þeirri kynningu til hans
hinztu stundar reyndist hann
mér hinn sanni vinur.
Ég var tíður gestur á heimili
þeirra hjóna meðan þau bjuggu
í Þinghól, og ég átti heima á
Mjóafirði. Og svo hér á Ljós-
vallagötu 28, eftir að þau fluttu
til Reykjavíkur. Ég hefi alltaf
fundið einhvern yl leggja um
mig innan þeirra veggja, sem ég
hefi ekki notið annarsstaðar.
Og þegar ég nú stíg inn fyrir
þröskuldinn og sé fyrir mér svo
margt sem tengt hefur þessa vini
mína saman í 45 ár, finnst mér
ég bezt geta sagt við þig, sem
nú situr ein innan veggja, —með
orðum danska skáldsins, „Fá-
tækur er sá maður. sem hefur
séð á baik vini sdnum, og ekkert
fær það bætt, en tíu sinnum —
þúsund sinnum er hinn fátækari
sem engan átti.“
Þú átt minninguna um sannan
vin og góðan samferðamann.
Mína innilegustu samúð votta
ég þér og bróður hins látna.
Blessuð sé minning hans
Dómald Ásmundsson.
„Og enn gyllir blessuð sólin
fjöll og dal og fjörðurinn glitrar
í björtum sólarloga."
Fyrir örfáum dögum barst mér
í hendur nýtt hefti af austfirska
ársritinu Múlaþing, með stutt-
orðri frásögn af liðnum atburð-
um heima á Mjóafirði.
Mér fannst þessi litla grein
eins og hlýleg kveðja til Mjó-
firðinga heima og heiman frá
höfundi hennar, Jóni Ingvari
Jónssyni, sem látist hafði hér í
Reykjavík hinn 13. þ.m.
Jón var borinn og barnfædd-
ur Mjófirðingur og lifði sín upp-
vaxtar- og manndómsár þar við
fjörðinn. Á sextugasta og þriðja
aldursári fluttist hann hingað
suður ásamt konu sinni, Jónu
Vilhjálmsdóttur. En römm er sú
taug. — Það sáu þeir glöggt og
fundu, er komu heim til þeirra
hjóna á Ljósvallagötuna. Kær-
asta umræðuefnið var jafnan
sótt á austurslóðir. Fagrar mynd
ir frá Mjóafirði, gerðar af hin-
um ágæta myndatökumanni,
Birni Björnssyni, prýða þar
veggi ásamt myndum frá eldri
tíma, sögulegar heimildir margar
hverjar. Þar er og varðveitt hin
síðustu misseri óvenjulegt, ef
ekki einstætt, myndasafn Þor-
valdar bróður Jóns. En hann
hafði safnað myniduim frá Mjóa-
firði, yngri sem eldri, af miik-
illi eljusemi.
Áður en Jón Ingvar flutiti af
æsfcuslóðum gekkst 'bann fyrir
því að skráð yrðu örnefni í Mjóa
firði. Var sú forysta ómetanleg,
enda síðustu forvöð að bjarga
þessum minjum víða. Hann hef-
ir síðan mjög hvatt til þess að
unnið yrði sem best úr hinum
fyrstu örnefnaskrám og þær
fylltar eftir föngum. Jón var
fróður um fyrri daga og vel
má vera að hann hafi skrifað
fleira niður en frásögnina íMúla
þingi.
Ég veit aðrir minnast Jóns
Ingvars hér í blaðinu í dag og
greina frá æfiferli. En framan-
skráðra atvika vildi ég geta sér-
staklega um leið og ég tjiái huig-
heilar þaklkir mínar og okkar
allra heima fyrir mikla vináttu
og ræktarsemi við okkur og
sveitina okkar.
„Og enn gyllir blessuð sólin
fjöli og dal og fjörðurinn glitr-
ar í björtum sólarloga.“ — Mér
finnst þessi orð spegla á falleg-
an hátt viðhorf þess manns til
átthaganna, sem hefir að vísu
kvatt „fjörð og heimahaga" um
sinn, en þó við hvorugt orðið
viðskila. Og þannig lýkur Jón
Ignvar grein sinni í Múlaþingi.
Litlu framar kemst hann svo að
orði: „Þegar heim var komið var
runninn nýr dagur.“ — Nú hef
ir Jón sjálfur heilsað nýjum degi.
Tjaldið er fallið. En hlýjar ósk-
ir samferðamannanna fylgja hon
um yfir landamærin.
Vilhjálmur á Brekku.
Einka-framleiðandi:
CEBRÚDER
COLSMAN,
ESSEN,
Þýzkalandi.
aíghaLn
Afrika/lsland getestet
Flestir sem til þekkja
telja AFCHALON
vera eitt bezta efni,
sem komið hefur á
markaðinn síðustu árin.
Varizt eftirlíkingar:
UMBOÐSMENN:
AFCHALONEFNI
hafa á skömmum tíma náð
geysimiklum vinsældum
vegna hinna góðu eigin-
leika sinna.
Þau hafa mjúka og fallega
áferð, og hindra ekki eðli-
lega raka- og svitaútgufun.
Er þetta mikill kostur um-
fram eldri gerðir af efnum.
AFGHALONEFNI
eru svöl í hita og hlý í
kulda. Hefir þetta verið
sannprófað í steikjandi sól-
arhita Afríku, og að vetrar-
lagi á íslandi.
Kjóla úr Afghalon má þvo
eftir vild, hengja upp
blauta, og fara í þá þurra
eftir nokkra klukkutíma.
AFCHALONEFNI
fást í miklu úrvali, bæði
einlit og mynstruð.
AGIJST ARIMANIM H.F.
SÍMI 22100.