Morgunblaðið - 06.06.1968, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JÚNÍ 1968
- KENNEDY
Tveir menn reyna að ná byssunni af tilræSismanninum sk ömmueftir ódæöið. Höfuð hans
ber við borðröndina.
Framhald af bls. 1.
skipaði, að hér eftir skyldi
öllum frambjóðendum og fjöl
skyldum þeirra séð fyrir öfl-
ugri vernd og ennfremur, að
herlið skyldi viðbúið að taka
í taumana, ef til óeirða kæmi.
Var sérstaklega óttast við-
blögð blökkumana, en meðal
þeirra naut Kennedy mikilla
vinsælda.
0 Ethel Kennedy, sem
gengur með ellefta barn
þeirra hjóna, var með manni
sínum í gær, er hann var
skotinn í eldhúsi Ambassa-
dor gistihússins í Los Ange-
les, eftir að hafa hrósað sigri
í prófkosningunum í Kali-
forníu (sjá bls. 3). Margir
létu svo um mælt í gær, að
Kennedy-f jölskyldan hefði
fengið stóran skerf af sorg og
hörmulegum áföllum. Joseph
elzti sonur gömlu Kennedy-
hjónanna, féll í heimsstyrj-
öldinni síðari, næst elzti son-
urinn, John, forseti, féll fyrir
hendi morðingja í Dallas í
Texas árið 1963; nokkru
seinna lenti Edward, yngsti
sonur þeirra, í flugslysi og
slasaðist svo alvarlega í baki,
að hann var óvinnufær í heilt
ár og ber enn merki slyss-
ins. Þriðja elzta barn þeirra,
Kathleen, sem misst hafði
mann sinn í heimsstyrjöld-
inni, fórst í flugslysi; Rose-
mary, næst elzt systkinanna,
hefur mestan hluta æfinnar
verið á hæli fyrir vangefna.
Fjölskyldufaðirinn, Joseph
Kennedy, hefur um árabil
verið að verulegu leyti lam-
aður af völdum heilablóðfalls.
Og er þá ekki allt talið. Til-
finningum þessarar auðugu,
en á margan hátt lánlitlu
fjölskyldu, verður sennilega
bezt lýst með orðum Jacque-
line, ekkju forsetans, er hún
heyrði um banatilræðið við
mág sinn: „Ég trúi því ekki
— ekki aftur.“
0 Robert Kennedy var að
því spurður í sjónvarpsvið-
tali sl. sunnudag, hvort hann
hefði ánægju af því að stofna
sér í hættu. Hann svaraði að
það væri þáttur í lífi hvers
manns að taka slíka áhættu
og vitnaði í ritgerð, sem
Edith Hamilton hafði skrifað
pm Æskylos þar sem sagði:
„Mönnnum er ekki ætlað
öryggi himnanna.“
Los Angeles, 5. júní — AP
í fyrstu fréttinni, sem Associ-
ated Press-fréttastofan sendi frá
sér af þessum ótrúlega atburði,
nákvæmlega kl. 7.25 að íslenzk-
um tíma, var aðeins sagt, að
Kennedy hefði verið skotinn í
mjöðmina tíu mínútum áður, er
hann var á leið frá ræðupal'lin-
um í aðalsal Ambassador-gisti-
hússins í Los Angeles þar sem
hann hafði haldið sigurræðu
sína, við áköf fagnaðarlæti um
tvö þúsund stuðningsmanna.
Ræðunni var sjónvarpað og út-
varpað.
Síðan var sagt, að Kennedy
lægi á gólfinu í eldhúsi gisti-
hússins, blóð streymdi yfir and-
lit h'ans, augu hans væru opin,
en ekki væri hægt að merkja,
að hann sæi það, sem gerðist í
kringum hann. Stuðningsmenn
Kennedys höfðu þá náð haldi á
tilræðismanninum og á fólkinu
umhverfis var hvarvetna að sjá
þrúgandi sorg og reiði.
0 Tilræðismaðurinn
náðist strax
Fáeinum mínútum síðar,
kl. 7.31, sendi fréttastofan út nýja
frétt frá fréttamanni sínum í hó-
telinu, Bob Thomas. Þá vissi
hann ekki enn hve alvarlega
Kennedy var særður, en sendi
hinsvegar lýsingu á árásarmann-
inum, sem lögreglumenn höfðu
nú náð taki á og tóku með sér
burt úr eldhúsinu. „Maður á að
gizka 25 ára, hrokkinhærður,
dökkur yfirlitum, virðist fljótt
á litið af suðrænu þjóðerni“,
sagði fréttamaðurinn. Frásögn-
um fleiri sjónarvotta bar saman
um þessa lýsingu og lögreglan
staðfesti hana nokkru síðar,
taldi, að hann gæti verið á aldr-
inum 25—28 ára, væri 160 cm.
á hæð, 67 kg. að þyngd, klædd-
ur bláum gallabuxum. (Sjá nán-
ari lýsingu á tilræðismanninum
í annarri frétt).
Smám saman skýrðist myndin
af því, sem gerzt hafði. Sjón-
varps- og útvarpsmenn, sem
voru á staðnum lýstu jafn-
óðum öllu, sem fyrir augu
og eyru bar. Þeir upplýstu,
að tilræðismaðurinn hefði verið
í um það bil þriggja metra
fjarlægð frá Kennedy, þegar
hann skaut, og sagt var, að hann
hefði staðið uppi á kassa. Síð-
ar kom fram, að það voru tveir
blökkumenn, fylgdarmenn
Kennedys, tugþrautarmeistar-
inn Rafer Jahnson og annar
íþróttamaður, Roosevelt Grier,
sem ruku á tilræðismanninn og
sneru byssuna úr höndum hans.
Sagði einn sjónarvotta, að það
hefði tekið þá fulla mínútu að
afvopna hann. Fjölmenni var í
eldhúsinu, þegar þetta gerðist —
en tölur nokkuð ósamhljóða,
sumir segja að þar hafi verið
um 50 manns, aðrir,að þeir hafi
verið allt að því 200 talsins.
Þegar byssan féll úr hönd til-
ræðismannsins, hljóp þriðji mað
urinn til ,greip hana og hróp-
aði: „drepið hann“ — en Rafer
Johnson og maður að nafni Bill
Barry, þrifu byssuna af honum
og gættu hennar, þar til lögregl-
an tók við henni.
0 Sigurgleði snerist í sorg
og reiði
Nú urðu nánari tildrög til-
ræðisins einnig smám saman
ljós.
Úrslitin í forkosningunum
höfðu verið að berast allt kvöld-
ið og mikil eftirvænting verið
hvarvetna, því að þeir virtust
mjög jafnir, Kennedy og Eugene
McCarthy, helzti keppinautur
hans. Framan af hafði McCarthy
aðeins vinninginn, en þegar leið
á 12. tímann fór Kennedy fram
úr honum og breikkaði stöðugt
bilið milli þeirra. Á mið-
nætti að staðartíma (kl. 7 í morg
un að íslenzkum tíma) höfðu um
tvö þúsund aðstoðar- og stuðn-
ingsmenn Kennedys komið sam-
an til þess að fagna sigri
í stærsta sal Ambassador-
gistihússins, sem var aðalkosn-
ingabækistöð Kennedys. Kom þá
Kennedy fram á ræðupallinn
ásamt konu sinni, Etíhel, og hélt
ræðu, þar sem hann fagnaði
sigri sínum og þakkaði öllum
þeim, sem höfðu lagt hönd á
plóginn honum til stuðnings.
Jafnframt skoraði hann enn á ný
á Eugene McCartihy að taka
höndum saman við sig í kosn-
ingabráttunni. í ræðunni sagðist
Kennedy meðal annars þeirrar
trúar og vonar að Bandaríkja-
menn gætu sigrazt á innbyrðis
sundrungu og ofbeldi.
Það var mjög létt yfir Kenne-
dy, ræðu hans allri og stuðnings-
mönnum og geysileg fagnaðar-
læti.
Að ræðunni lokinni veifaði
hann til stuðningsmanna sinna
og hélt að svo búnu áleiðis yfir
í annan sal, þar sem hann átti
að halda blaðamannafund. Til
þess að hann þyrfti ekki að fara
gegnum mannþröngina var hon-
um vísað gegnum eldhúsið, þar
sem hann heilsaði starfsfólkinu
og þakkaði því aðstoðina við
hann og lið hans.
Úr eldhúsinu var gangur yfir
í salinn þar sem blaðamenn biðu
hans.
Þegar Robert Kennedy var að
stíga út á ganginn kváðu við
skot, sumir segja fjögur, aðrir
fimm, enn aðrir að þau hafi
verið enn fleiri og kemur það
heim við það, sem síðar upp-
lýstist, að í byssu tilræðismanns-
ins höfðu verið átta skot .og voru
öll notuð. Rafer Johnson taldi
sig sjá skot fara gegnum háls
Kennedys í annan mann, en það
er nú talið ólíklegt, því að lækn-
ar upplýstu seinna ,að kúla sæti
í hálsi hans ennþá. Sjónarvott-
um ber saman um, að Johnson
hefði átt heiðurinn af því að ná
tilræðismanninum. Hann hafði
svo haldið honum og með að-
stoð fleiri manna náð að snúa
byssuna úr hendi hans.
Einn sjónarvotta, Edward
Minasion, starfsmaður gistihúss-
ins, taldi sig hafa heyrt tilræð-
ismanninn hrópa: „ég get skýrt
þetta, leyfið mér að skýra
þetta“, og annar, ónafngreindur
taldi sig hafa heyrt hann segja:
„ég gerði þetta fyrir land mitt“.
Einn af sjónarvottum, Brooker
Griffin, einn af starfsmönnum
Kennedys sagði, að Ethel Kenne-
dy hafi kropið hjá manni sín-
um og tekið utan um höfuð hans
— og það hafi minnt sig átakan-
lega á það, er Jaqueline Kenne-
dy hélt höfði manns síns, Johns
F. Kennedys, þá Bandaríkjafor-
seta, í kjöltu sinni í bifreið-
inni eftir morðið í Dallas, 21.
nóv. 1963.
Ethel hafði orðið viðskila við
mann sinn svolitla stund á leið-
inni gegnum eldhúsið og var
hann að svipast um eftir henni
í þann mund er skotin háðu við.
0 Öngþveiti
Áður en Robert Kennedy
var fluttur af staðnum, þar sem
hann féll niður, reyndi kaþólsk-
ur prestur úr fylgdarliði hans
að komast þar til að veita hon-
um síðasta sakramenti að
kaþólskum sið, en mannfjöldinn
ýtti honum burt. „Mér tókst
að fá honum talnabandið og
hann tók þéttingsfast utan um
það. Svo var mér ýtt í burt. Þá
var blóð á höfðinu á honum“,
segir presturinn.
Einhverjir af stuðningsmönn-
um Kennedys hrópuðu á hand-
klæði og fréttamaður nærstadd-
ur brá við skjótt, reif flauels-
dúk af borði og þusti með hann
inn í eldhúsið. Læknar voru á
staðnum og reyndu að veita hin
um særða fyrstu hjálp en algert
öngþveiti var umhverfis þá.
Fréttamenn, útvarps- og sjón-
varpsmenn hlupu fram og aftur,
myndatökumenn stukku upp á
borð með myndavélar sínar og
fréttamenn reyndu hvað af tók
að koma hljóðnemum sínum fyr-
ir svo að gagn væri að. Ljós-
hærður maður, sem enginn vissi
í fyrstu deili á, var meðal hinna
særðu, hann virtist mæða mjög
blóðrás og notuðu læknar borð-
dúka til þess að stöðva hana.
Haft var eftir konu eins læknis-
ins, sem fylgdist nákvæmlega
með Kennedy, að hann hefði
virzt með meðvitund, hann hefði
sleikt blóð af vörum sínum og
rennt til augum.
Meðan verið var að bua um
Kennedy á sjúkrabörum var lög-
reglan á leið með tilræðismann-
inn út úr gistihúsinu. Mannfjöldi
var í fordyri hússins og þar úti
fyrir. Fregnin um tilræðið
hafði þá örskömmu áður bor-
izt til fólksins, sem hrópaði:
„Nei, guð minn góður, ekki aft-
ur“, „nei, nei, það er ekki satt“,
„Guð minn góður, hvað er að
gerast meðal okkar“ og fleira
þess háttar. Og þegar lögreglan
birtist með tilræðismanninn
heyrðist hrópað: „hengið hann,
hengið hann“, og margir reyndu
að ná til hans.
0 Hjartað hætti að slá
Frá gistihúsinu var Kenne-
dy fluttur í slysamiðstöð. Þegar
þangað kom var hann orðinn
rænulaus og var síðar haft eftir
læknum ,sem þar önnuðust hann
undir forystu dr. Victors Baz, að
segja mætti, að hann hefði þá
verið látinn — hjartað hefði ver-
ið hætt að slá. Þegar í stað var
hafizt handa við að hnoða hjart-
að — án þess þó að brjóstholið
væri opnað, honum var gefið súr-
efni og adrenalin og gerðar ráð-
stafanir til þess að auðvelda
öndun.
„Ég var tilbúinn að gefa hon-
um adrenalin í æð“, sagði dr.
Baz við fréttamenn, en fljótt
Morðvopnið, 22 caliber skammbyssa, 8 skota.
Kennedy þar sem hann liggu r á gólfinu skömmu eftir bana-
tilræðið, hættulega særður. H ann missti ekki miðvitund strax.