Morgunblaðið - 22.06.1968, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 15)6«
17
Nemandi slasaðist
í skólahúsnædi
Islenzkur bassaleikari vekur
athygli í Bandaríkjunum
Bernhard Epstein spjallar við Arna Egilsson og Doerte konu
hans í veizlunni eftir hljómleikana í Ilouston.
MBL. 'hafa borizt úrklippur
úr blöðum í Houston í Texas
í Bandaríkjunum, þar sem
sagt er frá hljómleikum sin-
fóníuhljómsveitarinnar á staðn
um. iHljómleikarnir voru að
því leyti óvenjulegir, að eftir
hlé kom stjórnandinn, Andre
Previn, fram sem jazzpían-
isti og höfundur vinsælla laga
og með honum tveir af hljóm
sveitarmönnum úr sinfóníu-
hljómsveitinni, Árni Egilsson
með bassann sinn og Jimmy
Simon með trommur og héldu
þeir svokallaða ,,jam-session“
við mjög góðar undirtektir.
í blaðaúrklippum, sem okk
ur bárust skrifa gagnrýnend-
urnir um sinfóníuhljómleik-
ana og jazzhljómleikana og
fara lofsamlegum orðum urn
hvort^ tveggja. Einnig hrósa
þeir Islendingunum Árna Eg-
ilssyni. Carl Cunningham tal
ar um mjög fallegar og vel
gerðar „improvisationir" hjá
Árna, Betty Ewing kallar
„heita“ bassaleikarann frá fs-
landi, listagagnrýnandinn,
Ann Holmes segir að Árni Eg
ilsson hafi hallað sér fram
yfir hljóðfæri sitt og strokið
strengina á þann hátt sejn
sjaldan hafi heyrzt áður frá
bassa. Tónarnir hafi komið
til skila með djúpri vælandi
stunu, næstum eins og úr
saxofóni og hefur hún eftir
hljómsveitarstjóranum að
stórkostlegt sé að heyra svona
tóna úr hljóðfæri, sem ekki
sé sett í samband við rafmagn.
SinfóníuhljómsMeitin í Hous
ton er stofnuð 1913 og því 55
ára gömul, en 1939 varð þetta
fullkomin atvinnuhljómsveit.
Á eftir hljómleikum þeim,
sem fyrr eru nefndir, var hald
in mikil veizla og segja blöð-
in að meðal gesta hafi verið
bassaleikarinn Árni Egilsson
og hin glæsilega kona hans
Doerta, sem er leiklistarkenn
ari við Houston háskóla, en
þau hittust í Hamborg, þar
sem bæði voru við nám.
Árni Egilsson er sonur Ástu
Norðmann, fyrrverandi dans-
kennara og Egils Ámasonar,
heildsala í Reykjavík. Hann
stundaði í tvö ár nám í ensk-
um verzlunarskóla, síðan í
Tónlistarskólanum í Reykja-
vík og fór þá til Þýzkalands
til tónlistarnáms og náms við
„Meisterklasse fúr Kontra-
bass í Statliehe Hochschule
fur Musik in Hamburg.“
Svo sem sjá má af úrklipp-
unum leikur Árni í Sinfóníu-
hljómsveitinni í Houston. En
í sumar mun hann ferðast um
Sviss sem einleikari me'ð „Öst-
schweizerishes Kammerorc-
hester."
Þar sem kontrabassi er held
ur sjaldgæft einleikshljóðfæri
og íslenzkir bassaleikarar fáir,
notum við tækifærið til að
flytja hér fréttir af þessum
íslenzka bassaleikara í Banda-
ríkjunum.
— i i.i n - .... — ■ ■
Sálarrannsóknar
félagið 50 ára í ár
NÝLEGA var í Hæstarétti kveð-
inn upp dómur í máli, sem Edda
Stefania Levy höfðaði gegn horg
airstjóranum í Beykjavik fJt.
ríkissjóðs til greiðslu skaðabóta
að fjárhæð kr. 175.977,00 og auk
vaxta og málskostnaðar vegna
slyss, er Edda varð fyrir í einum
af skólum borgarinnar.
Miálsatvik eru þau, að þ. 13.
desemiber 1901 varð Edda Stefan
ía Levy, þá 14 ára, fyrir því
slysi að lenda með hægri hand-
Jlegg utan í handfangsjárni á
hurð í gangi framan við skóla-
stofu í hiusnæði Gagnfræðaskói-
ans við Hringtoraut 12tl. Hulstur,
sem vera átti utan um handfang
ið, hafði verið fjarlægt, svo að
handfangið var óvarið í hurð-
inni. Stakkist handifangsjárnið í
olntoogábót Eiddu oig skildi eftir
mikið sár á framhandlegg. Fékk
hiún ekiki fulla bót meina sinna
og var örorka hennar metin á
10%.
Skýrði Edda Stefanía Levy svo
frá, að umræddan dag hefði hún
verið stödd frammi á stigapalli
ásamt nokkrum nemendum er
hringt var í tíma. Til þess að
feomast inn í skólastofuna þurfti
að fara- í gegnnm gang framan
við hana. Hurð var fyrir gang-
inum, sem opnaðist inn og stóð
opin. Þegar búið var að hringja
í tíma kvaðst hiún hafa brugðið
við og hlaupið í átt til skólastotf
unnar. Prótf hefðu átt að vera í
þessum tíma og hefði hiún því
viljað flýta sér til þess að geta
litið yfir námsefnið, áður en
kennarinn kæmi inn. Þegar hún
hefði kom'ið á móts við gang-
hurðina hefði hægri handleggur
hennar lent á handtfangsjiárninu
með svo miklu afli, að jlárnið
gekk í gegnurn peysu, sem toúm
var í og inn í handlegg henn-
ar. Var hiún síðan flubt með
sjiúkratoifreið á Slysavarðstotfuna.
Edda Stefanía reisti kröfur sín
ar á því, að slysið hefði orsalkast
af því að vanrækt hefði verið
að setja handifang á hurð að
ganginum framan við skóiastofu
þá, sém hún átti að vera í næstu
kennslustund, en handfangsjárn
ið var óvarið í hurðinni. Borgar-
sjóði og ríkissjóði beri báðum og
sameiginlega að sjá um og kosta
framkvæmd skólamála í borginni
að því er varði gagmfræðastig
skólakerfisins. Slkólastjóri og um
sjónarmaður skðlans hefðu toáðir
vanrækt að skipta um handfamg
á umræddri hurð og forða þann-
ig slysalhættu. Borgarsjóður og
ríkissjóður séu átoyrgir vegna
þessarar vanrækslu forráða-
manna skólans og beri þeim því
að bæta það tjón, sem af siysinu
varð.
Af hálfu forsvarsmanna borg-
ars'jóðs var kratfist sýknu í mál-
inu og var sú krafa studd þeim
rökum, að meginorsök slyssins
hefði verið óvarkárni Eddu Stef
aníu sjiálfrar. Hún hefði hlaupið
inn um þrömgar dyr ásamt öðr-
um eða a.m.k. einni skólasystur
sinni, án þess að gefa hurðar-
jiárnshandfanginu gaum, enda
þótt hún vissi að það væri óvar
ið. Engin sök ,sé sönnuð á hendur
forsvarsmönnum skólans, en færi
svo, að skólayfirvöld yðru gerð
átoyrg ætti sú ábyrgð að hvíla á
ríkissjóði, þar sem sktólla'stjór-
inn væri starfsmaður ríkisins.
Til vara var því haildið fram af
toorgarsjóði að toótagreiðslur
ættu að skiptast milli ríkisins og
sveitarfélagsins í þeim hlutföll-
um, sem stofn- og reksturSkostn
aður deildist á milii þessara að-
ila.
Af hálfu ríkissjóðs var og kraf
ist sýknu og sú krafa studd þeim
rökum, að umrætt slys hafi ver
ið hrein óhappatilviljun, sem
engu yrði sérstaklega um kennt.
Þá var sýknukratfan byggð á því
til vara, að ábyrgð á viðhaildi
skólans hvíldi eingöngu á borg-
arsjóði en væri ríkissjóði með
öllu óviðkomandi. Umsjónarmað
ur skólans væri borgarstarfsmað
ur og starf hans að því leyti á
vegum borgarsjóðs og ábyrgð.
Niðurstaða málsins í héraði
varð sú að Edda Stefanía var
látin bera tjón sitt að 1/5 en
.borgarsjóður að 4/5 og var ríkis
sjóður sýknaður.
í Hæstarétti varð niðurstaðan
nokkuð önnur. Segir í forsend-
um að dómi Hæstaréttar að Edda
Stetfanáa hafi setið í 2. bekk
bóknámsdeildar Gagnfræðaskóla
Vesturbæjar þegar slys þetta
varð enda skólaskylilda sbr. 11, gr.
laga nr. 48/1946. Það verði að
teljast skylda þeirra er skóla
reki að sjá um að viðhald skóla-
húsnæðis og búnaður allur sé
með þeim hætti að nemendum
stafi eigi sérstök hætta atf. í
vætti skólastjóra og umsjónar-
manns komi fram, að umrætt
handfangsjiárn hafi verið óvarið
fyrir slysið og að þessum aðilum
væri kunnugt um, að hlífðartoún
aður væri gallaður og eigi nægi-
lega öruggur. Væri óforsvaran-
legt, að eigi skyldi úr þessu bætt,
sem þó væri auðvelt og eigi
kostnaðarsamt. Samkvæmt þessu
yrði að telja að þeir, sem átoyrgð
beri á rekstri skólans að þessu
leyti, séu fébótaskyldir gagnvart
Eddu Stefaníu fyrir tjóni því,
er hiún varð fyrir vegna slyss
þessa.
Borgarsjóður hafi tekið um-
rætt húsnæði á leigu til skóla-
halds. Samkvæmt e-lið 10. gr.
laga nr. 42/1946 ber.i skólanefnd
að sjá um, að skólahúsi sé hald-
ið við á fuilnægj andi hátt og
ríkissjóði að taka þátt í kostnaði
vegna þess, sbr. 14. gr. laga nr.
41/1955, sbr. nú 20. gr. l«ga nr.
49/1967. Skólastjóri sem haíi um
sjón með rebstri skólans, taki
laun úr ríkissjóði, en umsjónar-
maður sé hinsvegar laiunaður af
borgarsjóði. Að þessu atbuguðu
verði að telja, að borgarsjóður
og ríkissjóður beri óskipt fébóta
ábyrgð á tjóni Eddu Stefaníu, að
því leyti, sem hún eigi rétt á að
fiá það bætt.
Síðan segir, að Edda Stefanía
hafi verið 14 ára að aldri, er hún
silasaðist. Hún hafi skýrt svo frá
fyrir dómi, að hún muni ekki eft
ir handfanginu öðruvísi en hand
fangsjárnið væri óvarið. Hið
sama komi fram í vætti annars
nemanda. Eddu Stefaníu hefði
því mátt vera ljóst að hætta
stafaði af handfangsjárninu. Þeg
ar litið væri til þessa og aldurs
og þroska hennar þætti hiún hafa
sýnt gáleysi er hún hlijóp um
dyrnar meðfram hurð þeirri sem
um var að tefla.
Niðuirstaðan í Hæstarétti varð
því sú að Edda Stefanía var látin
sjálf bera tjón sitt að háltfu en
borgarsjóður og ríkissjóður
skyldu greiða henni ós'kipt hinn
hellming tjónsins sem talinn var
kr .78.590,00 auk vaxta og máls-
kostnaðar.
1 Hæstarétti komu fram tvö
sératkvæði. Gizur Bergsteinsson
taldi rétt, að Edda Stefanía bæri
tjón sitt að 2/3, þar sem aðalor-
sök slyssins væri ógætni hennar
spretthlaup og svo óhappatilvillj
un. En þar sem viðbúið væri, að
ungmenni viðhefðu skynd'ileg ó-
gætnisviðbrögð, hefði eftirlits-
maður gagnfræðaskólanis og
skólastjóri átt að gera reka að
því, að sett yrðu öruggari hand-
föng á hurðir skólahússins. Þetta
athafnaleysi leiddi til þess að
lteggja ætti á borgarsjóð og rík-
issjóð óskipt 1/3 atf tjóni þessu.
Benedikt Sigurjónsson skilaði
og sératkvæði. Taldi hann borg-
arsjóð og ríkissjóð bera saman
kostnað af rekstri skóla á barna
fræðslu og gagnfræðaistigi hér í
borginni, en borgarsjóður hefði
einn með höndum viðhald og
hirðu um skólialhúsnæði og bæri
átoyrgð á, að það væri fullnægj-
andi. Slysið yrði rakið til van-
rækslu á viðhaldi og hirðu um
húsnæðið. Bæri því að sýkna rík-
issjóð af kröfum í máÍLi þessu,
en dæma borgarsjóð til að greiða
þær bætur, sem ákveðnar voru
í atkvæði meiri hluta dómenda
Hæstaréttar.
Skilobestur
hútíðurljóðu
runninn út
ÞANN 15. þ.m. rann út skila-
frestur kvæða í samkeppni þeirri
um hátíðarljóð, sem Stúdentafé-
lag Háskóla íslands gekkst fyrir
í tilefni af 50 ára afmæli full-
veldis íslands 1. desember n.k.
Dómnefnd hefur nú fengið ljóð-
in tii umsagnar. Mun hún skila
áliti sínu í byrjun næsta mán-
aðar.
í framhaldi af þessu efnir fé-
lagið til samkeppni um lag við
ljóð það, sem verðlaun hlýtur.
Þátttaka er öllum heimil og er
tónskáldum þeim, er hug hafa á
þátttöku, bent á að snúa sér til
skrifstofu Háskóla íslands með
þátttökubefðni. Verður þeim þá
sent verðlaunaljóðið, sem trún-
aðarmál.
Skilafrestur lagsins er til 30.
september og skal það sent til
skrifstofu H. í. undir dulnefni.
Nafn höfundar fylgi í lokuðu
umslagi.
Ein verðlaun verða veitt, kr.
10.000,00.
(Fréttatilkynning frá
Stúdentafél. Háskóla íslands).
AÐALFUNDUR Sálarrannsókna-
félags íslands var haldinn í Sig-
túni 12. júní sl. og var hann fjöl-
sóttur.
Séra Sigurður Haukur Guð-
jónsson var skipaður fundar-
stjóri. Gaf hann Guðmundi Ein-
arssyni forseta félagsins orðið,
sem hóf mál sitt með því að minn
ast Jónasar Þorbergssonar fyrrv.
útvarpsstjóra og risu menn úr
sætum til að heiðra minningu
þessa merka forvígismanns í sál-
arrannsóknarmálum á Islandi.
Því næst flutti Guðmundur
skýrslu félagsstjórnar um störf
og framkvæmdir á árinu 1967.
Voru þau bæði fjölþætt og yfir-
gripsmikil. Eins og kunnugt er
voru tvö sálarrannsóknafélög
stofnuð á síðasta ári, annað á
Selfossi og hitt í Hafnarfirði og
starfa bæði þessi félög af mikl-
um þrótti. Félagsforseti gat þess
einnig að hafinn sé undirbúning-
ur að stofnun félaga í Gaulverjar
bæjarhreppi og Keflavík.
Á yfirstandandi ári verður Sál
arrannsóknafélag Islands 50 ára,
nánar tiltekið 19. desember. Fé-
lagið var stofnað 1918 fyrir for-
göngu Einars H. Kvaran rithöf-
undar og prófessors Haralds Niels
sonar og hefir síðan starfað óslit-
ið að því að fræða þjóðina um
árangur sálarrannsókna bæði hér
heima og erlendis. Auk þess hef-
ir það allan þennan tíma gefið
út tímarit sitt M’ORGUNN, sem
verður 50 ára á næsta ári. Núver-
andi ritstjóri þess er séra Sveinn
Víkingur. Ýmsar ráðagerðir eru á
prjónunum um starf félagsins í
framtíðinni. Aldarafmæli pró-
fessors Haraldar Nielssonar er á
þessu ári og verður þess minnst
með ýmsum hætti, meðal annars
með útgáfu á vönduðu minningar
riti.
Þessu næst flutti gjaldkeri fé-
lagsins, Magnús Guðbjörnsson
skýrslu um fjárhag félagsins, las
endurskoðaða reikninga þess og
útskýrði þá. Fjárhagur félagsins
er góður og voru reikningarnir
samþykktir einróma.
Þá var gengið til stjórnarkjörs.
Ottó A. Michelsen baðst undan
endurkosningu vegna anna, en í
hans stað var kjörinn séra Benja-
mín Kristjánsson, sem er nú vara
forseti félagsins. Að öðru leyti
var stjórnin endurkjörin og skipa
hana: Guðmundur Einarsson,
verkfr., Guðmundur Jörundsson
útgerðarmaður, Magnús Guð-
björnsson verzlunarmaður, séra
Benjamín Kristjánsson, Leifur
Sveinsson lögfræðingur, Sveinn
Ólafsson fulltrúi og Ólafur Jens-
son verkfræðingur.
Þorvaldur Steingrímsson lék á
fiðlu við undirleik Sveins Ólafs-
sonar.
Að lokum hélt Hafsteinn
Björnsson skyggnilýsingar við
mikla athygli fundarmanna.
Stokkhólmi, 20. júní. NTB.
MIKIL sprenging varð í bygg-
Ingu við Maríutorgið í Stokk-
'hólmi aðfararnótt fimmtudags,
og er tjónið metið á margar
milljónir sænskra króna. Enginn
mun hafa slasazt lífshættulega.
Talið er að sjálfsíkveikja í
vörulager þar sem geymt var
eldfimt efni, hafi valdið spreng-
ingunni. Rúður brotnuðu í nær-
liggjandi húsum og allt lék á
reiðiskjálfi. Byggingin var í eigu
sænsku samvinnusamtakanna og
eyðilögðust mestöll verðmæti,
sem í ’húsinu voru, m. a. merki-
legt safn heimildarkvikmynda.
Eldur kom upp í byggingunni
og sprengingar urðu hvað eftir
annað fram eftir nóttu.