Morgunblaðið - 03.07.1968, Síða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 196«
~f====3BHJ\JLF/SJKM
Rauðarárstíg 31
S'imi 22-0-22
IVf ag i\i úsar
skipholti21 símar21190
eftir lokun simi 40381 -
Hverfisgötu 103.
Sími eftir lokun 31160.
LITLA
BÍLALEIGAN
Bergstaðastræti 11—13.
Hagstætt leigugjald.
Sími 14970
Eftir lokun 14970 eða 81748.
Sigurður Jónsson.
BILALEIGAIVI
- VAKUR -
Sundlaugavegi 12. Sími 35135.
Eftii lokun 34936 og 36217.
BÍLALEIG AN
AKBRAUT
SENDUM
SÍMí 82347
HLJOÐFÆRI
TIL SÖLI)
Notuð píanó, orgel, harmoni-
um. Hohner-rafmagnspían-
etta. Besson-básúna, lítið raf-
magnsorgel og notaðar har-
monikur. Tökum hljóðfæri í
skiptum.
F. Björnsson, sími 83386
kl. 14—18.
Tjöld
Svefnpokor
Vindsængur
Sólstólnr
Veiðióhöld
.MIilttntmtiinnlninnn»titiiHHHHiit)ininiii<iiimnimtin».
•MtttlliillllC ..........................................
JtlMtlntttiti 1 ^^BBiimiiiiiitiiiiiMiiiMiiim^Biiiiiiiiiii«iil.
...........<{ ■■■■ MBflBnMBBm' ""."...........................
iiiMiiiiiittititl ' ? Wjr '- fU r^^iiiimtiiiiuin
inittiiiiiiiiiii ■ AiAlA H A >iiiiiiiiiiiimi«
Hiitniunmul M K.w I k\w I ^Jihimihhhhm
..........* *-Tn«iiiiiiiiiiin»
mHttnmmtw
VlllltHMIMI*
^ Ljóshærð og litfríð:
Litfríð og ljóshærð
Hér birtist bréf það, sem
Velvakandi hafði boðáð um of
angreint efni:
Nokkrar umræður hafa um
það orðið hjá Velvakanda að
undanförnu, hvort upphafið á
vöggukvæði Jóns Thoroddsens
um Sigrúnu væri „Ljóshærð
og litfríð“ eða „Litfríð og ljós-
hærð“. Sannleikurinn er sá, að
bæði þessi upphöf er áð finna
frá skáldsins hendi. Kvæðið
birtir hann í fyrsta sinn rúm-
lega þrítugur, fellir það inn í
frumgerð Pilts og stúlku 1850,
og þar stendur „Ljóshærð og
litfríð“. Siðan er það tekið upp
í 2. útgáfu Snótar 1865, sem
Jón stóð að, og þar er í fyrsta
sinn að finna orðalagið „Lit-
fríð og ljóshærð." Svo ger<ði
Jón úr garði 2. útgáfu Pilts og
stúlku, aukna og endurskoð-
BARNAROLUR
með stólum, sem nota má í
bíla.
BARNASTOLAR
í bíla.
GÖNGUGRINDUR
|^^)naust h.f
Höfðatúni 2. — Sími 20185.
aða, og var hún prentuð 1867,
éirið fyrir andlát hans. Þar er
þetta aftur óbreytt frá upphafs
gerð, þótt ýmsu væri vikið við.
Loks eru til tvö eiginhandar-
rit skáldsins af kvæðinu (Lbs.
2093 4to), sitt með hvoru upp-
hafinu. Eru þá taldar heimildir
þær að ljóðinu, sem til eru
frá dögum skáldsins, fimm tals
ins, þar sem hlutfall gerðanna
er 3:2, svo að lítið veriður af
því ráðið. Ekki verður heldur
fullyrt, hvemig Jón gekk síðast
frá þessu, því að um sama leyti,
nokkrum mánuðum fyrir and-
lát sitt, hefur hann lesið próf-
arkir af 2. útgáfu Pilts og
stúlku og skrifað kvæðabókar-
handrit sitt til útgáfu, þar
sem þetta er sitt með hvoru
móti. En í kvæ’ðabókarhandrit-
ið virðist Jón hafa misritað
surnt, m. a. í þekktasta kvæði
sínu, Ó, fögur er vor fóstur*
jörð, sem einnig er úr Pilti og
stúlku (3. vísuorð 3. erindis
skrifar hann þar: „og lífið
ungu fjöri fær“ fyrir: „og líf-
ið ungu frjóvi fær“, þar sem
breytingin er til spillis).
í kvæðabókum Jóns Thor-
oddsens 1871 og 1919 er prent-
að „Litfríð og ljóshærð" (eftir
kvæðabókarhandriti hans) og
sömuleiðis í 3. og 4. útgáfu
Snótar (eftir 2. útgáfu). Þann-
ig er þetta því áð finna í
flestum ljóðasöfnum, en upp-
hafsgerðina í öllum útgáfum
skáldsögunnar.
Nú er hugsanlegt, að Jón
hafi vikið þessu við af ásettu
ráði, og væri þá rétt að fylgja
því. Af ýmsum ástæðum valdi
ég þó í tslenzk úrvalsrit
Menningarsjóðs 1950 orðalagið
„Ljóshærð og litfríð": Þannig
frumorti skáldið þetta í sögu
sína, Pilt og stúlku, þar sem
þa'ð á heima, og þar lét hann
prenta það óbreytt 17 árum
síðar, undir ævilok, þótt ýmsu
öðru væri þar vikið við. I
upphafsgerð finnst mér einn-
ig öllu betri, samfelldari sjón-
mynd (hár, yfirlitur, augna-
ráð). Hins vegar getur ekki
talizt ámælisvert að syngja lag
Emils Thoroddsens við þá
textagerð skáldsins, sem tón-
skáldið hafði fyrir sér og setti
við lag sitt.
Steingrímur J. Þorsteinsson.
-jér Kommúnisminn
stenzt ekki þar sem
ríkir frjáls hugsun
Kæri Velvakandi!
Nató-fundi'rnir, eem haldniir
voru hér fyrir skömimu,
minntu okkur á, að hætta, sem
ógnaði frjálsum, vestræniutm
heimi á sínum tíma og varð for-
senda þess, að bandailagið var
stofnað, er ekki liðin hjá.
Skrím'sli komimúnismans ei
enn bráðlliifandi, og það byltir
sér á ýmsar hliðar, teygir út
tolær sínar og leitast við að
hremimia þá, sem sofa á verðin-
um eða eru glámskygignir á
venuieika þessa voðavaMs. Því
að kommúnisminn er ekki til-
búin grýla, heldur ægilegur
veruieiki, og oktour ber skylda
til að getra allt, sem í oktoar
va'l'di stendur, til þess að
stémma stigu við þessari ógn,
fyrst og fremst í okkar eigin
landi, en raunar einnig og engu
síður mieðal annarra þjóða, því
að nú eru þjóðir heimsins ná-
tengdari og hver annarri háð-
ar í ríkara miæli eh niokknu
sinni fyrr.
Mj'ög fróðllegt var að lesa
grein Jóhanns HjáIma.rssonar,
skálds, í autoablaði Mbl. sunnu-
daginn 23. júní í samtoandi við
fundi Af la n tsh afsband al agsins.
Þar er vitnað 1 einn kunnasta
kommúnista nútímans, og toem
ur berlega í ljós grimmd þess
arar stefnu, hatur og lítilsvirð-
ing á allri mannhelgi. Það drýp
ur blóð af orðum þessa manns,
blóð, sem hamsfliauis fyrirlitn-
ing og ofsi útheHa meðal sak-
lausira manna.
Kommúnisminn stenzt ekki,
þar sem ríkir frjáls hugsiun.
Þess vegna leggur hann fjötra
á samvizku manna. Þessu
gleyma mepn, sem vilja gera lít
ið úr hættu kommúnismans og
nytsamra sakleysingja. Sjálfir
njóta þeir gæða lýðræðisins og
myndu manna mest kvarta, ef
Nauðungaruppboð
sem auglýst yar í 27., 29. og 30 tbl. Lögbirtinga-
blaðsins 1968, á jarðhæð í Auðbrekku 50, þing-
lýstri eign Jósefs Halldórssonar, fer fram á eign-
inni sjálfri mánudaginn 8. júlí 1968 kl. 10.30.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Volkswogen- og
Moskwitch-óklæði
fyrirliggjondi
Úlvegum með stuttum fyrirvara áklæði og teppi í
flestar gerðir fólksbifreiða. Dönsk úrvalsvara.
Altikabúðin
Frakkastíg 7. — Sími 22677.
komrnúnisminn yrði hér ofan
á — en því megum við ekki
gleyma, að kommúniatar stefna
að því marki, hér sem annars
staðar, að hér verði þjóðfélags-
háttum byfltt og upp rísi komim-
únískt ríki.
Kommúnistar þola ekki trú-
frelsi. Það er til í orði í ríkj-
um þeirra, en ekki á borði.
Ég var nýlega að fletta norsk-
um blöðum. Háskólamáður
nokkur, Gulbrand Överby, hag
fræðingur, fór fyrir nokkru til
Sovétríkjanna, og segir hann
frá ferð sinni í viðtali við „Dag
og Tid“. Överby kann rúss-
nesku og hitti hann háttsetta
menn þar eystra. Hann ræddi
m.a. við Romanov, sem er vara
forstjóri þeirrar stofnunar í
Moskvu, sem leggur stund á
„vísindalegt guðleysi“. í
Moskvu sjá fimm hundruð
skrifstofur um guðleysisáróð-
ur og halda uppi stöðugum
andkristilegum árásum, og ná
áhrif þeirra inn á hvert ein-
asta heimili í borginni. í þess-
ari einu borg taka fimmtán
þúsund manns þátt í stórátaki,
sem gert er gegn kristinni trú.
Svipaðar skrifstofur eru um
allt landið og lúta þær Moskvu.
Nýja testamentið
fæst ekki í Rúss-
landi
Þeir, sem halda fast við
kristna trú, verða sífellt að
þola ásakanir og ógnandr frá
yfirvöldunum, segir Överbye.
Sífellt er verið að handtaka
menn fyrir ólöglega trúarlega
starfsemi. Foreldrar, sem
óhlýðnast fyrirskipunum í þess
um efnum, eiga á hættu, að
börnin verði tekin írá þeim og
þau send á heimavistarskóla.
Yfirvöldin klifa á því sí og æ,
að kommúnismi og kristin írú
eigi ekki samleið.
Sanjt eru enn til kristnir
menn í Sovétríkjunum, og varð
hinn norski gestur djúpt snort
inn af kynnum sínum af þeim.
Hann segir, að Nýja testament
ið sé algerlega ófáanlegt í Sov-
étríkjunum og virtist ekkert
benda til að breyting yrði a í
því efni í nánustu framtíð.
„Samt á kristindómurinn í Sov
étríkjunum sér lífsvon“, segir
Överbye, „og mér gáfust mörg
tækifæri til að tala einslega
við ungt fólk og aldið, sem
heldur fast við kristna trú sína.
Ég gaf nítján ára stúlku í
Moskvu Nýja testamentið á
rússnesku. Þá sagði hún við
mig með tárin í augunum:
„Með þessari gjöf hafið þér
veitt mér meiri gleði en þér
getið ímyndað yður! Segið við
unga fólkið í heimalandi yðar,
að það verði umfram allt að
serida okkur fagnaðarerindið".
— „Þessu gleymi ég aldrei",
segir Överbye um þetta samtal
sitt við hina kristnu stúlku í
iandi kristindómshatursins. —
Við skulum ekki heldur gleyma
þvi.
— N. J.
BEZT að auglýsa
í Morgunblaðinu
HHIIIIHHIHlHHIHHtlHIII'
a