Morgunblaðið - 04.09.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. SEPT. 1968
3
UNÐANFARIÐ hefur verið unu-
ið að því að rífa Skátaheimilið
við Snorrabraut. A þeim stað hafa
verið aðalstöðvar islenzk r»r skáta
hreyfingar í tæplega aidarfjórð-
ilng, — þarna hafa skátamir
lðngum haldið sínar félagssam-
komur. Skátaskemmtanir verið
haldnar frá 1947 til 1968 og ann-
að það farið fram sem heyrir til
félagsstarfs skáta. Þess Vegna
þótti Morgunblaðinu ekki úr
vegi að rifja lítillega upp sögu
heimilisins, og fengum við Ottó
Ottósson tii liðsinnis við okkur,
en hann er í hópi fróðustu manna
um sögu heimilisins.
Það voru Englendingar sem
reistu braggana þrjá, er mynd-
Þannig minnast flestir skátah eimilisins.
Skátaheimii rifið eftir dygga þjónustu
— en skátar hyggjast reisa
nýtt heimili á sama stað
uðu skátaheimilið, og var það
skömmu áður en Bandaríkja-
menn tóku við vörnum hér á
stríðsárunum. Voru braggarnir í
fyrstu notaðir fyrir samkomu-
stað yfirmanna hersins, en síðar
hafði Rauði krossinn þarna að-
setur sitt.
Þegar stríðinu lauk og banda-
ríski herinn hafði ekki lengur
not fyrir bragga þessa, fengu
skátar þá til afnota fyrir félags-
starf sitt á mfðju ári 1946. Mest-
an þátt í því átti Helgi Tómas-
son, yfirlæknir og þáverandi yfir
maður skátahreyfingarinnar.
Að sögn Ottós var ástand bragg
anna heldur dapuxlegt, þegar
þeir komu í hendur skátunum.
Að vísu höfðu þeir verið í ágætu
ásigkomulagi, þegar skilið var
við þá, en svo stóðu braggaifnir
auðir nokkurn tíma og fengu
heldur Ula útxeið á þessu tíma-
bili.
Það var því mikið verk, sem
beið skátanna. Mangvíslegar end
urbætur þurfti að gera og var
td. skipt um bárujám á öllum
bröggunum og þeir innréttaðir
að nýju. Voru tveir bragganna
teknir í notkun árfð 1947, en mið
bragginn ekki fyrr en mifclu sdð-
ar, enda var hann langverst far-
inn. Til að bárujárnsklæða bragg
ana að nýju, var fengið báru-
járn af bandarískum bröggum,
sem rifnir höfðu verið á Kefla-
víkurflugvelli. Oig það er kannski
I frásögu færandi, að maður sá,
er hafði umsjón með því verki
fyrir skátana, er einmitt hinn
sami og tekið hefur að sér að
rífa skátaheimilið nú.
í upphafi fór öll starfsemi skát
anna frarn á þessum sta'ð. Skáta-
félögin í Reykjavík voru þrjú á
þessum tíma, og ennfremur var
Bandalag íslenzkra skáta og skáta
blaðið með bækistöðvar sínar í
heimilinu um langt skeið. Um
sumarið 1947 var Skátabúðin
sett á laggirnar og var hún fyrsta
árið til húsa inn í sjálfu heim-
ilinu, áður en hún flutti í bragga
þann sem hún er í nú.
Fyrst var heimilið eingöngu
notað fyrir starfsemi skátanna
en brátt kom í ljós að svo gat
ekki gengið til lengdar. Rekstur
þess reyndis ákaflega kostnaðar
Samur og varð því að leigja salar
kynni heimilisins út. Mest hafa
þáð verið átthagafélög, bridge-
klúbbar og dansskólar, sem feng
íð hafa salina leigða. Var það
strax mikil bót, þótt það dygði
ékki til, en þá hljóp borgin undir
bagga og veitti skátunum sljyrk.
Hefur hluti hans farið til heim-
ilisrekstursins.
Sem fyrr segir var miðbragg-
inn ekki tekinn strax í notkun.
Úr því fór starf skátanna
heimilinu sjálfu smá saman að
minnka, og á árunum 1965—67
var byrjað að leigja húsakynnin
út, m.a. hafði umferðarlögreglan
þarna aðsetur sitt þar til hún
fluttist í nýju lögreglustöðina.
A'ð sögn Ottós má fullyrða að
skátaheimilið hafi verið rekið
með halla síðustu 5 árin. Hita-
og rafkostnaður var þá orðinn
gífurlegur, og miklar upphæðir
fóru í viðhald á heimilinu. Þó
hafa skátar aldrei orðið fyrir
verulegum áföllum með húsa-
kynni sín — 2—3 sinnum hefur
Frá fjölmennri samkomu í ská taheimilinu á „gullaldartíma-
bili“ þess.
Var hann í fyrstu notaður sem
ahaldageymsla, en árið 1957 var
skautasvelli komið upp í salnum.
Það gekk þó ekki nema 3—4 ár,
því að aðsókn reyndist ekki nægi
leg til að það stæði fyllilega
undir sér síöasta árið. Voru þá
frystivélarnar seldar og parkett-
gólf sett á steingólfið, og það
rekið síðan sem samkomusalur.
Árið 1964 varð sú breyting á
skipulagi skátahreyfingarinnar,
að byrjað var að dreifa félags-
starfinu út í hverfin, og var bæft
um í fyrstu skipt í '5 hverfi.
komið þar upp eldur án þess
að verulegt tjón hlytist af.
Og núna eru skátar í nokkrum
byggingarhugleiðingum. Þeir
fengu árið 1962 vilyrði fyrir lóð-
inni, þar sem skátaheimilið hef-
ur staðið, og þar hyggjast þeir
reisa nýjar höfuðstöðvan
Mun nýlega hafa verið gengið
frá lóðarsamningi. Engar teikn-
ingar liggja þó fyrir af hinu nýja
heimili, en ýmsar hugmyndir #ru
uppi meðal skáta, hvemig húsið
skuli vera. En fyrst í stað verður
lóðin, þar sem áður stóð Skáta-
íheimilfð, notuð sem bilastæði.
Einn braggi mun þó standa
eftir meðan skátar undirbúa
byggingarframkvæmdir sínar. Er
það braggi sá sem Skátabúðin
er til húsa, og þar geta skátar
fengið nauðsynja varning allt þar
til nýtt heimili hiefur risið af
grunni.
— Heyskaparhorfur
Framh. af bls. 24
sunnainfjalls á Snæfellsnesi. Páll
Pálsson á Borg í Mi'klaholts-
hreppi sagði að heys'kaparhorfur
væru mun verrí en oft áður.
Sláttur hófst þremur vikium síð-
ar en vant er og hefur verið
stöðug óþurrkatíð í sumar
— sífeUdar rigningar og náðist
ekkert hey inn fyrr en um miðj-
an ágúst. Þá komiu noklkrir þurT-
ir dagair, en svo stormiasamir að
erfitt var að athafna sig með
hey.
Viða er nú mikið hey úti, sem
hefur farið illa í riginingunum.
Tún eru svo blaiut að þau eru
ill yfirferðar oig langan þurrk-
tímia þarf ti’l þess að unnt sé að
þurrka á þeim. Bregði ekki til
batnandi veðráttu — sagði Páll,
er elkki bjart útli't og líkur á að
fella þurfi mil'kinn bústofn í
haus’t.
í nærsveitum Bolungavíkur
hefur spretta verið saemileg, sam<
kvæmt upplýsingum Halls Sig-
urbj örnesonar fréttaritara Mbl.
Nokkur óþurrkatíð hefur verið
að 'undanförmu en kal er ekki
áberandi. Bændur kvarta ekki um
anmað ©n óþurrk, en búgrein er
hér nær eingöngu sauðfjárrækt.
Þórður Jónsson, fréttaritarí
Mbl. á Látrum tjáði blaðinu að
mikið hefði lagast að uindanförrau
þar í sveitinni. Allur fjöldi
bænda þar um slóðir mun fá svip
aðan heyfeng og að umdanförnu
og sumtr meira en í meðallagi.
Lítur ékki út fyirir nein vamd-
ræði — sagði Þórður, en tíð hef-
ur verið heldur grófgerð og nú
er komin versta haustveðrátta.
Líkur eru á að dilkþungi verði
í meðiallagi, en mamgir bændur
hafa enn dkki rúið fé sitt og horf
ir til vandræða í þeim efnum að
áliti Þórðar.
Stolið úr
bifreiðum
Og þannig leit það út í gær.
f FYRRAK^bLD var stolið úr
bifreið neðarlega á Hverfisgötu
ferðaútvarpi og höfuðpúða ljós-
gráum a@ lit. Sjónarvottar, að
þessu innbroti í bílinn, eru beðn
ir að gefa sig fram við rann-
sóknarlögregluna.
¥ _________, t ,___
Landbúnaðar-
bappdrættið
DREGIÐ var hj á borgarfógeta í
Landibúnaðarhappdrættinu í gær.
Scoutbifreiðin bom upp á miða
nr. 15129, en 8 ferðir á Smitlh-
field-landlbúnaðarsýniraguna í
London í desember komu upp á
miða nr.: 7612, 17279, 17437,
32076, 37752, 51000, 52487' og
63934. (Birt án ábyrgðar).
Vinnings má vitja hjá Fræðslu
deild SÍS.
STAKSTEIMAR
Hafa þeir ekkert lært?
Þing Sambands ungra Fram-
sóknarmanna var háð nokkrum
dögum eftir innrás kommúnista
ríkjanna í Tékkóslóvakíu. Samt
sem áður sést það ekki á álykt-
unum þingsins um utanríkismál
að þessi atburður hafi haft til-
takanleg áhrif á þingfulltrúa og
að þeir hafi gert sér grein fyrir
hinum víðtæku áhrifum þessa
verknaðar. Málgagn Framsókn-
arflokksins benti þegar á það
eftir innrásina, að hún hlyti að
leiða til þess, að lýðræðisþjóð-
irnar efldu samstöðu sína. Er
sú afstaða í fullu samræmi við
þá staðreynd, að innrás Sovét-
ríkjanna og leppríkja þeirra í
Tékkóslóvakíu hefur í einu vet-
fangi breytt ástandinu i Evrópu
sem er nú mun ótryggara en áð
ur, járntjaldið er fallið á ný og
Evrópa stendur í sömu sporum
og þegar kalda stríðið stóð' sem
hæst. Þrátt fyrir þessar aug-
ljósu afleiðingar atburðanna í
Tékkóslóvakíu ályktar þing
ungra Framsóknarmanna að
segja beri varnarsamningnum
UPP og að varnarliðið eigi að
hverfa úr landi. Þetta er í hæsta
máta óábyrg afstaða á hættu-
tímum og algjörlega óafsaka|i-
leg. Ástæða er einnig til
að spyrja, hvort Framsókn-
arflokkurinn sem slíkur telji
það ef til vill hagkvæmt í stö.ð
ugri viðleitni sinni til þess aö
fiska í gruggu vatni Alþbl. að
málgagn flokksins dragi réttar
ályktanir af atburðunum í Tékkó
slóvakíu en samtök yngri manna
móti þau sjónarmið, sem líkleg
séu til að draga óánægð og utan
gátta öfl úr Alþbl. til samstarfs
við Framsóknarflokkinn. Hver
sem skýringin er, er afstaða
ungra Framsóknarmanna til ör-
yggismála þjóðarinnar vítaverð
og þeim sjálfum til skammar.
Enga frjdlsa flokka —
engin frjdls blöð
Þau orð, sem einn af ritstjór-
um kommúnistablaðsins setti á
prent sama daginn og kommún-
istaríkin frömdu ofbeldisverkn-
að sinn í Tékkóslóvakíu að
„mikið mega Tékkóslóvakar
fagna því að eiga engan Sjálf-
stæðisflokk í landinu. — Og ekk
ert Morgunblað" hafa betur en
flest annað lýst hinni raunveru-
legu afstöðu kommúnista til at-
burðanna í Tékkóslóvakíu. Þeir
telja það sem sagt fagnaðarefni
fyrir Tékkóslóvaka að hafa
enga frjálsa fiokka og engin
frjáls blöð. Ritstjórinn, sem þetta
skrifaði, hefur undanfarið set-
ið við skriftir á Regent Palace
Hóteli í Lundúnum, en er nú
kominn heim og aumur mjög.
Hann segir í blaði sínu í gær:
„í fjarveru minni hefur Morg-
unblaðið rifið nokkrar setning-
ar setningar úr pistli mínum xir
samhengi . . . .“ Þetta er skelfi
legt að heyra. Hann segir einn-
ig: „Ég er ýmsu vanur eftir
meira en tveggja áratuga bl*ða
mennsku, en mér er nær að
halda, að þessi málflutningu*
Morgunblaðsins sé met í afstyrm
islegu siðleysi" Svo!! Og loks
grípur hann til þess sem jafnan
er hans síðasta hálmstrá, þegar
rökin þrjóta, siðareglna Blaða-
mannafélagsins, sem enginn
maður visar oftar til en hann.
Hann segir: „Það er hægt
að afskræma prentfrelsi með
fleiru en ritskoðun einni. Ein-
mitt þess vegna setti Blaða-
mannafélag íslands fyrir nokkr
um árum siðareglur, þar sem
blaðamönnum er m.a. gert að
skyldu að segja satt og rétt frá.“
Skyldi nokkur núlifandi íslenzk
ur blaðamaður hafa ríkari þörf
fyrir að leggja sér þau ákvæði
vel á minni, að blaðamaður eigi
að segja satt og rétt frá, en ein-
mitt þessi ritstjóri kommúnista
blaðsins?