Morgunblaðið - 15.09.1968, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. SEPT. 1968
31
3. hefti 65
65° — 3. tölublað 2. árgangs er
komið út. Flytur það margvís-
left efni um íslenzk málefni á
ensku og er prýtt fjölda mynda.
Á forsíðu eru myndir af hinum
nýja forseta, herra Kristjáni Eld-
járn og fráfarandi forseta, herra
Ásgeiri Ásgeirssyni.
Meðail anruains efni’is má geta
gmediniar eftir Jóruas Hamalz um
’verð’bóligiu á fslanidi, gtnein uim
efoiaiðiniað eftiir BaJ-'duir Línidaa og
Soriistiindám á íálamdi eftiir séna
Gfummair Ámniaison,. Bemiedilk.t Grön
dal r.itar gnein uim ísiliaind og
NATO og mymiAir emu af oiliuim
fegmirðairdriottmiinigum íslands. í
riibinu eru tvaer sögiur, ljóð
o. m.1. fl.
- SMITH
Framhald af bls. 1
munum landsins, verður aldrei
samþykkt, sagði Smith.
í sambandi við klofninginn i
Rlhodesíufylkingunni, sagði for-
sætisráðherrann að hann hefði
varpað öndinni léttar í hvert
sinn sem einhverjir af klofnings
mönunuim hefðu yfirgefið flokk
inm. „Þeir voru plága og ollu
okkur kvíða, og ég hefi aðeins
eitt að segja við menn, sem
hugsa eins og þeir: Komið ykk-
ur burt“, sagði Smith. Ummæli
hans komu fram á blaðamanna-
fundi í Salisbury í morgun.
— Heildaríiskveiði
Framhald af bls. 1
framleiddi 1,8 millj. tonna af fiski
mjöli á árinu, sem er um sjött-
ungi merra en árið á'ður.
Japanir veiddu 7,7 millj. tonna
á árinu og eru annar mesti fisk-
framleiðandi heims. Aukning á
afla Japans varð þrisvar sinmun
meiri 1967 en árið áður.
Norðmenn hafa fært út kvíarn
ar í fiskveiðum hraðar en nokk-
urt annað land á undanförnum
árum, og hefur þetta leitt til
lækkunar á fiskverði innanlands.
1967 veiddu Norðmenn 3,2 millj-
ón tonn, en það er nær helmingi
meiri afli en þeir fengu 1964.
En í Noregi gerðist það, að
gífurlegar birgðir af fiskimjöli og
lýsi ur’ðu til þess að verð til fiski
manna lækkaði. Þessi staðreynd,
ásamt þeirri að samdráttur varð
í afla á hinum verðmeiri flat-
fiski, varð til þess að þetta met-
aflaár varð Norðmönnum minraa
virði peningalega heldur en árið
éður, þrátt fyrir minni heildar-
afla þá.
Frá kommúnistarikjunum bár-
ust þær fregnir að fiskveiðar
hefðu gengið þar vel á árinu,
enda leggja þau lönd mikla á-
herzlu á auknar fiskvefðar í upp
byggingu efnahagslífs síns.
Japanir, sem eru me6tu útflytj
endur á fiski í heimi, áttu á
árinu í höggi við vaxandi sam-
keppni, og útflutningur þeirra
dróst nokkuð saman. Sú þróun
mala hófst 1964 og heldur áfram.
Þrjú önnur mikil fiskveiðalönd,
Angola, Chile og ísland, fluttu
einnig minna út af fiski en árið
áður.
í skýrslu FAO segir ennfrem-
ur, að búast megi við að verzlun
með fisk muni taka fjörkipp
vegna tollalækkana á fiski, sem
þátttökulönd í Kennedy-viðræð-
unum ráðgera. Segir FAO að
þúast megi við því, að þetta
komi þróuðu löndunum fremur
til gó'ða en þeim vanþróuðu.
- RITSKOÐUN
Framhald af bls. 1
ávarp. Mlynar nefodi í ræðu
sinni í fyrsta skipti hina opin-
beru tölu um fjölda þeirra, sem
biðu bana í innrásinni í landið.
íBann sagði að „meixa en 70
Tékkóslóvakar“ hefðu beðið
bana vegna „hörmuleg,ra“ slysa
og lagi áherzlu á, að enginn
hinna föllnu hefði lyft vopni
gegn innrásarhemum.
Hinar nýju reglur sigla í kjöl-
far nýrra laga um dagblöð í land
inu, sem tékkneska þingið sam-
þykkti í gærkvöldi. Hin nýju lög
koma mjög til móts við kröfur
Moskvu um tryggari stjórn á
fjölmiðlunartækjum landsins, en
þau höfðu notið að heita algjörs
frelsis undanfarna mánuði.
Hinar nýju ritskoðunarreglur
koma til viðbótar þeim, sem sett
ar voru fyrr í þessum mánuði,
en í þeim var m.a. bönnuð öll
gagnirýnd á Varsjárbandalagsrík-
in fimm, sem að innrásinni stóðu
og kommúnistaflokka þeirra.
- STÖRI-MINH
Framhald af bls. 1
Sfcóri Mimlh reyiKdá aið kepi>a
uim fonsetastóliinn í kosninigun-
uim á síðasba ári en hiershöfð-
iingjair í Viietmaim lögsöu hairt að
þjóðþinginu að ógiilda foamiboð
hans á þeinri forsendu að vana-
forsiebaiefniið sem han® hefði
valið væri hliðholiluir kamimún-
isibuim. Skömimiu fyirir kosninig-
amiair lofaði Ky, fonsiætiisiráð-
henna, (nú vanaíonseiti) að Stóiri
Minlh og aíðrir hershöfðinigjar í
útLeigð fengju að komrua heim
aiftiur eftir kosndinigiair. En hers-
hiafðiinigjaimir hieiimia fyrir vonu
hræddir við vimsældir hinna út-
iægu 'sbainfstanæðna sárania oig því
hafði þeim ekkii verið veitit ieytfi
til að komia heim, fyinr e® í dag.
Aðnir hershöfðingjair I úitfbegð
emu Nguen Huiu Co, sesn er í
Honig Komg og Niguyen Ghanh
Thi sem er í Bamdairfkjunum.
Er nú talið mögulegt að þeir
fái einnig að hverfa heim. Thieu,
forseti, sagði fxéttamömmum að
tveir fulltrúar frá sér og Tran
Van Huomg, forsætisráðherra,
myndu fljúga til Bamgkok og
skýra Stóra Minh frá aðstæðum,
og segja honum að hann gæti
kamið afbur ef ihamm vildi. For-
setirnn nefndi fyrsta nóvember
sem líklegan heimkomudag.
Því er haldið fram að Huong,
forsætisráðherra, hafi lengi reynt
að telja forsetann á að leyfa
Stóra Minh að 'koma aftur, en
að forsetinn hafi neitað vegna
þess, að hann hafi verið hræddur
við þann mikla stuðning sem ban
nýbur í suðurhéruðum landsins.
Margir íbúar suðurhéraðanna
Ifta á Stóra Minh sem þjóðhetjiu,
sem igeti á skömmum tima safn-
að um sig miklu liði fylgismanna,
andvígum kommúnisbuim. Þeir
líta á landa síma úr norðri sem
útlendinga og jafovel Thieu, sem
fædidur er í miðhénuðumum á erf-
itt með að afla sér fylgis þeirra.
Flestir hershöfðimgjamna eru frá
norðurhéruðumum.
Stjórnmélamenn í suðurhéruð-
unnm halda því fram að Stóri
Minh hefði orðið forseti af fram
boið hams hefðj ekki verið ógilt
með svifcum, og að hann geti orð
ið hættulegur núverandi valda-
mönmum í næstu kosninguim.
Sumir frjálslyndari stjórnmála
mannanna telja og að Minh hafi
nægan stuðnimg til að mynda
samsteypustjóm með kommúnist
um án þess að missa völd í hend
ur þeirra. Núverandi stjórn, að
þeim Thieu og Huong meðtöld-
um, hefur neitað slíkri sam-
steypu.
Bandaríski hershöfðinginn
Keith L. Ware, beið bana ásamt
sjö hermanna sinna þegar þyrla
hans hrapaði á orustuvelli við
Loc Ninh, rétt við landamæri
Kambódiu. Ware var sæmdur
heiðursmerki handaríkjaþings
árið 1944, fyrir frammistöðu
sina á vígvöllunum í Frakklandi
en það er æðsta heiðursmerki
sem Bandaríkin veita hermönn-
um sínum.
Ware er þriðji bandaríski hers
höfðinginn sem ferst með flug-
vél í Vietnam. Ekki er vitað
hvort þyslan hrapaði vegna bil
unar eða hvort hún var skotin
niður.
Harðir bardagar brutust aftur
út við Loc Ninh á föstudags-
kvöld en þá voru bandarískir og
suðurvietnamiskir hermenn þeg-
ar búnir að fella um 150 viet-
eong skæruíiða í bardögum dag-
•ana á undan. Á fjórum dögum
voru felldir 530 skæruliðar í Tay
Ninh héraðinu, sem er hernaðar
lega mikilvægt vegna legu sinn-
ar við landamærin.
Bandarísk hernaðaryfirvöld
telja að þessir bardagar bendi
til þess a'ð skæruliðar hafi gefiet
í BÓK sinnd „Ég heilti Eiuse-
bk>“ sem selzt hefuir í
millijónium einta'ka á mörigum
bumgiumiáium, segir vinsaéiaisiti
knaibtspymuimiaður heimsiims
frá ferli sínum, frá bernsku-
dögunum í Afríku þar sem
hann bjó með fareddmum sin-
uim í sárri fiátækit í fiábætara-
hverfi, og þar sem hann var
„iuppdagaður“ og boðiln smá-
uipphæð fyrfr að koma og
lelka kmattspyrmiu. Upphæð-
in vair niægileg bil þess að
fjölskylda hams fékik ærieiga
að bonða næstu daigai. Em síð-
am gelkk þetba uindnabarm
knabtspyinnuinmiar kaiuipcuim og
söiuim fyrár riisialháar upphæð-
ir (í þá daga) og margir
auðiauiðust aðrir em hatnm. Og
nú er harnn vimsiæiastiur
allna, oÆt imankaihæsbuir, eikiki
aðeins í heimiaiiaindi snmiu
heldur og í iamdsieiikj'um
Evrópuliða.
Ferill hams hefur verúð
langur og oft ertfiður fynr á
árom. í glæsilleiik síðarf ána
þar aem hann hefiur verið
stjarman í EvrópiuíLeikjium
Bemtfioa, lamidsleilkjium Pontú-
galia og í úrvalisiliðiuim. Evtnópiu,
mian bainm vel sína fyræd daiga
— og sendtr stöðugt aldlnaðri
móður simnd peniingia mánað-
'arlega.
— Ég bef hagnast vel,
hverjiu uippliæð'tn nemiur veilt
ég efcki, en a/bvinmiuimaðiur
vetnðuT að hiugsa um, að
sbarisfenilll hans enu aðeimis fá
áir. Á þeim ánum verðtur alð
byggja upp finamtíðina, segir
Eusebio.
— Ég á ynidisliegia komiu,
Flonu. Ungur að ánum felldi
ég hug til hemnar —og fékk
hennar loiksiinis. Við eigiuim
eimn son. Hvort hanm verður
kniattspyimumaiðtur veilt ég
elkki og leigg eniga áiheirzlu á,
en ég legg áherziu á að hanm.
fái ©óða miemnbun.
— Við eigum umaðslegt
heimili í útj>aðri Lissabom.
Þangað koma féiagar mímir
ofit, eimkum Coliuna. Þar á ég
mibt plötíusafn og mýt umaðs-
sbunda við jazz og aðra tóm-
list.
— Ég á vimsældum að
fagna. Flestir þekkja mig að-
eiins úr dagblöðum og sjón-
vanpi, en velvild alira í mbnm
iganð er allbaf eims, og mér
finnst það dásaimlegt að eitt
taros firá mér tifl. fóiiksiins
gleður ailila.
— Síminm hér á heimili er
ofit 'kveljandi. Hér vil ég
Eusebio og Co koma á morgun

Sterkar vamir Evrópuliða hafa ótal sinnum orðið að láta
í minni pokann fyrir snilli og hraða Eusebios.
firið. Pósturimm kamiuit- í hrúg-
uim, svo að við iigigur að viið
Fiona köfinium í hirúgunmd.
Við neymum að svama sem
flesbum fyrst.
Fyrr á ánum þótiti Eusebio
eigingjam í ieik. Hamn er
óvemjiuLeiga sterlkbygigðiur —
eiginllega 75 kg af vöðivum
og 173 á hæð, önlátið hjól-
beiinótbur. Það kemiur sjald-
an fyrir að 'hanm slaisdst í
leik, em hliaut þó meiðsii í hmé
sem háðu honum mjög sJ..
vetur, em í vor fðklk banm
efitir uppsikuirð fiul'lain batia.
— Mitkilvægaist er fyrdr mdg
að halda þneki. Knaittspyrm-
an verður æ igrófiami, segir
hann.
— Vamaiiflieiikurinin er að
eihkienna knattspyrinu í rík-
ari mæli Tveir og þrír eiliba
sltjönni^rmar. Sóknarleikmiað-
urimn — stjannam — verður
■að vena á sífielldum hliaupum
— og bveir til þrir „skuggar"
eiba hann sífellt.
Og á síðasbu. tímum hefur
Eusebio bneybt um stíl. í sbað
þess að brjótaist sjálfiur í gegn
og skora, tekur hainin uispu
finam á v:ð, fær tvo tifl þrjá
vairnairmienm til að eliba sig, en
gefur síðan snögglega afibur
fyrir sig til Tomres miðherja
eða einhvers annars, sem þá
er óvaldaður.
Ríkur þátt-ur í fari hans er
samúðim -með óskuim og gerð-
um annara. Hainn tekur alilibaf
þábt í og skiiur vamdaimél
armian-a, mannúð og veflvild
eru eklki síðrd eimkienni hans
en giæs liag knattspyma.
Þessi maður verður stjamn-
an í ledk Benfioa við Val á
miðvibudagiinn. Þessd maður
er í hópi Spámverjsmmia sem
koma hingað á momgun.
upp við að gera stórárásir í
grennd við Saigon, en einbeiti
sér þess í stað að úthéruðum. Þó
er ekki útilokaður sá möguleiki
að gerðar verði árásir á höfuð-
borgin-a á næstunnL
- VÉLSKÖLINN
Framhald af hls. 32
Gunnar Bjamason skólastjóri
sagði að aðsókn að skólanum
hefði aldrei verið jafn mikil og
nú. Alls verða yfir 80 nemendur
á námskeið-unum, eða 1. stigi vél-
stjónanáms, en aiuk þess eru um
120 nemar sem stunda nám á 2.,
3. og 4. stigj vélstjóranámsins.
Skólinn í Reykj-avík verður
setbur kl. 2 á morgun í hátíðasal
Sjóman'naskólans. Þar verða yfir
40 nemendur á 1. stigi námsins,
en amk þeirra hefja nám nú yfir
70 nemar á 2. og 3. stigi. 4. stigs
nemar hefja nám 1. nóv., en þeir
verða 27. Ýmsar breytingar hafa
verið gerðar á húsnæði skólanis,
það aukið og endiurbætt, til þess
að geta annast smíðakennslu
þessa nemendafjölda ag tekið
upp kennslu í stýritækni.
• Vestmannaeyjar.
í Vestmannaeyj'um verðux í
vetur starfrækt deild 1. stigs vél-
stjóranáms og verðiur . Jón Ein-
ansson kennari við Vélskólann
forstöð'umaður hennar í vetur, en
ætlunin er að fá heimamenn til
að annast deildina í Eyj-um svo
fljótt sem a'uðið er. Deildin verð-
ur sett í Iðnskólanium í Eyjum
á morgun kl. 2, en í Iðnskóla-n-
'Um fær deildin starfsaðstöðu m.
á. við smíðakennsluna. Forréða-
menn bæjarstjórnar hafa sýna
mikinn ábuga á þessu málj og
velvil-d í garð deildarinnar, sem
þar hefur nokkr'um sinnurti áður
verið rekin í nafni Fiskifélagsins.
Nemendur í Eyjum á 1. skóla-
stigi verða 20 talsins.
• Akureyri.
Á Akureyri verður deild Vél-
skólans sett á fimmtudaginn að
Hótel KEA. Þar verður starf-
rækt í L sinn deild 2. stigs nátns-
ins aiuk 1. stigs deildar. Forstöðu-
maður er Björn Kristjánsan. —
Nemendur á Akureyri verða am-
tals um 40
Akureyrarbær hefiur sýnt mik-
inn áhuga á að styðja deildina á
margan hátt og m. a. þess vegna
er nú í 1. skipti rekin deild 2.
stigs utan Reykjavíkur. Aðstaða
er og fengin í Iðns'kóla Akur-
eyrar.
Framtíðaráætlanir eru um að
deildir fyrir lægri stigin verði víð
ar reknar ef þörf krefur, en alls
staðar á landinu eru prófin hin
sömiu, samin í Reykjavík, og nám
ið því samhæft og fraimhaldseink
unn í námskeiðunum úti á landi
gildir til framhaldsnáms í Reykja
vrk, en aðeins þar er aðstaða til
að fullljúba vélstjóranámi.