Morgunblaðið - 19.09.1968, Blaðsíða 14

14
MORGU'NBLAÐIÐ, PIMMTUDAGUR 19. SEPT. 1MB
JMrogititlrfafrifr
Utgefandi
F ramkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritst j órnarf ulltr úi
Fréttastjóri
Auglýsing ast j óri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr 120.00
I lausasölu.
Hf Arvakur. Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbiöm Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Arni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 7.00 eintakið.
SJALFS VORN
VESTRÆNNA ÞJÓDA
rftir hina svívirðilegu árás
Varsjárbandalagsþjóða á
Tékkóslóvakíu, kemur það
engum á óvart þótt vestræn-
ar þjóðir hugi að vörnum sín
um. Norður-Atlantshafsbanda
lagið var upprunalega stofn-
að vegna útþenslu og árásar-
stefnu Sovétríkjanna að síð-
ari heimsstyrjöldinni lokinni.
Það var einmitt valdataka
kommúnista í Tékkóslóvakíu
árið 1948, sem stuðlaði mjög
að því að vestrænar þjóðir
mynduðu varnarbandalag sitt
vorið 1949.
Af hálfu Bandaríkjanna,
Bretlands og Frakklands hef-
ur því nú verið lýst yfir, að
ef Sovétríkin eða önnur Var-
sjárbandalagsríki ráðist á V.
Þýzkaland, þá mun sú athöfn
þegar í stað hafa í för með
sér gagnráðstafanir. Sovét-
ríkin og leppríki þeirra í A.
Evrópu þurfa þess vegna ekki
að fara í neinar grafgötur um
það, að frekari sókn þeirra
vestur á bóginn verður mætt
með öflugri sjálfsvöm Atlants
hafsbandalagsríkjanna.
Kjami málsins er sá, að of-
beldisaðgerðir kommúnista
gagnvart Tékkóslóvakíu hafa
opnað augu vestrænna þjóða
ennþá betur en áður fyrir
nauðsyn þess að efla Atlants-
hafsbandalagið til friðar-
vörzlu í Evrópu. Þetta banda-
lag vestrænna þjóða var
myndað til þess að hefta fram
sókn hins alþjóðlega komm-
únisma í Evrópu. Árangurinn
af starfi þess hefur orðið mik
ill og heilladrjúgur. Atlants-
hafsbandalaginu hefur tekizt
að vemda meðlimaþjóðir sín-
ar fyrir árásar- og útþenslu-
stefnu hins alþjóðlega komm
únista. Það hlálega og hlirmu
lega hefur hins vegar gerzt
að Sovétríkin og nokkrar aðr
ar þjóðir hins svokallaða Var
sjárbandalags hafa ráðizt á
eina meðlimaþjóð sína, vegna
þess að þeim þótti hún of
frelsissinnuð!
Kommúnistar hér á íslandi
hafa allt frá upphafi hamast
gegn Atlantshafsbandalaginu.
Þeir grýttu Alþingishúsið
daginn, sem það samþykkti
aðild íslands að bandalaginu.
Þeir hafa haldið uppi stöðug-
um áróðri fyrir því að ísland
segi sig úr Atlantshafsbanda-
laginu. í gær ætlar kommún-
istablaðið hér á landi vitlaust
að verða vegna þess, að banda
lagið hefur efnt til heræfinga
á Norður-Atlantshafi. Er hér
um að ræða árlegar flotaæf-
ingar. En kommúnistablaðið
lætur eins og einhver ógn
steðji að íslandi vegna þess-
ara flotaæfinga Atlantshafs-
bandalagsins! „Hundrað her-
skip stefna á ísland“, segir
kommúnistablaðið og ætlast
til þess að íslendingar verði
skelfingu lostnir!
Svona frábærlega einfeldn
islegur er málflutningur
kommúnista á íslandi í dag.
Ofbeldisaðgerðir kommún-
ista í Tékkóslóvakíu munu
hafa sömu áhrif hér á landi
og um allan hinn lýðræðis-
sinnaða heim. Fólkið hefur
fengið tækifæri til að kynn-
ast betur en áður hinu rétta
andliti hins alþjóðlega komm
únisma. Umboðemenn hans
hér á landi munu ekki geta
firrt sig ábyrgð, enda þótt
þeir þykist vera á móti sví-
virðingunni í Tékkóslóvakíu.
Magnús Kjartansson og menn
hans hafa alltaf verið flugu-
menn Moskvuvaldsins og
halda áfram að vera það.
VANDAMÁL
SUÐUREYRAR
CJuðureyri í Súgandafirði
mun vera ein af þeim
sjávarbyggðum landsins, sem
þróttmesta framleiðslustarf-
semi rekur. íbúar kauptúns-
ins eru um 500. Þar hefur ver
ið gerður út fjöldi vélbáta ár-
ið um kring. Tvö hraðfrysti-
hús eru á staðnum, en unnið
hefur verið að því að sam-
eina þau. Hafa þau verið bú-
in hinum fullko’mnustu tækj-
um. Framleiðsluafköst þeirra
eru mjög mikil og fram-
leiðslukostnaður talinn undir
meðallagi. Sjómenn og verka
fólk á Suðureyri er frábæri-
lega duglegt og athafnasamt
fólk.
í þessu byggðarlagi stend-
ur nú fyrir dyrum stöðvun
alls atvinnulífs. Hraðtfrysti-
húsunum hefur í bili verið
lokað. Sjómennirnir, sem
ennþá fara á sjó, verða að
flytja fiskinn sinn yfir heið-
ar til nágrannabyggðarlaga.
Þegar vegir lokast með haust
inu, verða slíkir afurðaflutn-
ingar ekki mögulegir. Þá
blasir við alger' kyrrstaða og
almennt atvinnuleysi í þessu
þróttmikla framleiðslu-
byggðarlagi, þar sem hver
einasta hönd er starfandi að
útflutningsframleiðslu og
milljóna gjaldeyrisverðmæti
Sendir hernáms-
liöinu árnaðaróskir
SOVÉZKI N óbelsverðlauma-
höfunidiuriiirin MiikhaiL Sjolok-
hov hefiur nýlega seint so-
vézfea henniámslilðiniu í Teklkó-
slóvakíu orð'senidingu, þair
sem hanin óskar góðs giengis
af heilum hug, „svo aið ykkirur
auðnist að framkviæimia það
verk sem ylklkuir hieÆur veiriiið
triúað fyriir“. Jaifnfinaimt því
hvetur hann sovézka her-
náimsliðið til að „koma finaim
eims og prúðmeminá“.
— Föðurlaind ykfcar kreifst
þess að þið sýnóð þá göfugu
eiginleika, sem skyldu vera
aðalsmieriki góðra henmainna
og góðina diptómata — sjálfs
stjónn og ró, segir í bréfínu,
sem rithöfundurinn birti á
sunnudaginn í málgagni sov-
vézka heorsins, Raiuðu eftjöm-
urini. — Til að ná að því
saimeigwilaga mamki, sem okk
ur ber að stiefna aið, veirðiuim
við að kalLla finam í okkiuir
alila þá sterfcustu og göfiug-
ustu eiginleika okkar, og ég
er v'lss uim að ykfcuir hefur
tekizt þetta. Við hérna heimia
trúuim því staitt og stöðuigit.
— Ailir hértna heima hugsa
um ykkar enfdða hliut. Ég er
stoltur af því að þið uppfyll-
ið skyldiur ykfcar sem her-
mianina rnieð vinðuigleálk og
sómia þennan thna, sem þið
verðið um kyrnt í Tékfcósló-
vafcíu, segir enmfinemiur í bnéf-
iinu.
Sjolokhov er áibaimgamdi
íhaldissamiari anms sovézikra
nithöfunda og hainin hefur
hvað eftir aninað lýst stuðn-
ingi við réttl'ímumemm.
Á filofcksþiingiinu fynir þnem
ur áruim, ákömimiu efitir, að
dómur hafði verið kveðinn
upp yfir rithÖfundunum Sini-
avsky og Daniel kvaddi Sjol-
okhov sér hljóðs og bar fram
þá tillögu að refsing þeirra
Mikhail Sjolokhov
yrði þyngd, og í annað iskipti
sagði hann að Svetlanda dótt
ir Stalíns væri af sama sauða
húsi og „viltfiinntiir hvitíláðar,
CIA, og alMimiangiir bainidiarísk-
ir öldungadeildarþingmenn".
Norskar konur hafa
yndi af matargerö
— og taka kvennahlöð fram yfir bœkur
HVORKI eina né mimirna en
89% nonslkna húsmiæðna hafa
rnesta yndi af þvi að fást við
matargienð. Áttatíu og fjöigiuir
prósenit hafa ánægju af
blómarsekt, 73% af því að
taka tifl og fága hiekniili sín,
66% teijia bannaupeldii aithiugia
vent, og 66% hafa beimlímits
garnan arf því að umgaing,asit
börn. Þetta eru niðunsitöðiur
víðtæknar könnumar, sem var
nýlega gerð í Nonetgá á helztu
áhiugiamiálium Nonðmainina.
Kanlmemin hafa laingimiestiain
áhugia á úti'veinu hvens konar,
og allir, sem vonu spuirðdr,
létu í ljós óskiptan áhuga á
íþróttuim. 71% barfðd áhuga á
veiðiskap, 58% á imnréttingu
—
eru sköpuð á hverri viku.
Þannig bitna erfiðleikar
>eir, sem sjávarútvegurinn á
nú við að etja á þessu vest-
firzka sjávarplássi.
Svipað er ástatt um ýmis
önnur byggðarlög í þessum
landshluta og raunar einnig
á Snæfellsnesi, N-Vesturlandi
og víðar.
og útbúnaði heimiitiis síns,
46% sögðuist hafa ánaegju arf
barnaiuppelldi og 23% létu sér
vel Ika að stu ssa við maitar-
tilibúning, hárgneiðslu, snyrit-
ingu og tízku. Karlimenmiirimir
höfðu imium meiri áhuga á
íþnótbuim en kvenifólikið, en
hins vegar sögðust flestar
konunnar hafa mjög gaman
af ferðalöguim og ekki sízt
útilegiuim.
Jaifinfnamt var feaimmað,
hvaða áhinitf fjölmiðlunanbaeki
harfa á ábuigiamymdamir. f Ijós
ikom, að nonskar kaniuir siækja
fræðsliu og firóðleik að lamg-
mesbu leyti í norsfeu kvenma-
blöðiin, og sámaifiáair lesa bæk-
ur svo að orð sé á geramdi.
Japan og Sovétríkin
Kanlmemn lesa helzt tímarit
og finæðirit. Á eítir fevenna-
biöðunuim og tíimaritumuim
feomu svo útvarp, sjónvarp,
dagblöð og bætour.
Konunnar sækja í viitoulblöð-
in fnóðlieitoskorn uim það, sem
snenbir heimiili og garðræfct,
tízku, snyntingiu, hángiredðsliu,
svo og uim ýmis Iögfræðá)ieg
vandamál. Fjönuitíu og sex
pnósent kvenina flýja á náðir
bófca, þegiar bannaiuippeidd
vifst fyrir þeim, en 41% láta
speki kvennaibiaðanina duga.
Sam uipplýsimgagjarfi eru
blöðin í efsta saati, bæði fyrir
kónuir og karia. Mest eru lesn
ar íþróttafréttir, greinar um
æskuilýðsim,ál og síöam stjórm-
málafréttir og greinar. Til að
arfla sér upplýsinga uim tætoni
og vísindi leita fcarilimenin í
fnæðinit, en 'komiuirmar horfa á
sjónrvarpið.
Kariiar 'lesa fcvenm'abLöðin
meina en búizt hafði verið
við og tneysba vemuiiaga á upp
lýsingar þeirra uim leiðlbeim-
imgar uim kumteisiisvenjur og
ráðleggingar í ýmsuim við-
kvæmum eiinkaimáliuim.
vilja taka viö hval-
veiöileyfl Norðmanna
Hér þarf skjótra aðgerða
við.
Af hálfu ríkisstjórnarinnar
hefur vel verið tekið á ósk-
um þessara byggðarlaga um
jákvæðar ráðstafanir til þess
að ráða fram úr hinum mikla
vanda. En slíkar ráðstofanir
>ola ekki langa bið. Þær
verða að gerast nú þegar.
SOVÉTRÍKIN og Japan munu
sennilega skipta á milli sín þeim
hvalveiðum í Suður-íshafi sem
Norðmenn eru nú hættir. Al-
þjóðahvalveiðinefndin ákvað í
fyrra, að á vertíðinni 1968-1969
mætti veiða alls 3200 bláhveli.
Hvalveiðiþjóðirnar þrjár, Japan
Sovétríkin og Noregur skiptu
síðan veiðunum á milli sín, þann
ig að Japanir skyldu deyða 1943
biáhveli, Sovétmenn 976 og Norð
menn 731.
Þessar tölur ákveða hvalveiðt
þjóðanna í heild, en rikisvaldið
úthlutar síðan veiðileyfum tii
einstakra veiðifélaga.
Japanskir menn eru þegar
komnir til Noregs til að leita
fyrir sér um framsal veiðikvóta
Norðmanna og vist er að Sovét-
menn vilja einnig fá nokkuð í
sinn hlut.