Morgunblaðið - 19.09.1968, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. SEPT. 1968
21
- SÁ SEM VILL...
Framliald af Ws. 15
— En svo við snúum okk-
ur á ný aftur í tímann, Guð-
mimda, viltu ekki segja mér
eitthvað um uppruna þinn og
tildrög þess að þú fórst að
syngja. Hvar ertu fædd á
landinu?
— í Bolungarvík og þar
átti ég heima til sjö ára ald-
urs. Faðir minn var bátsfor-
maður og fórst árið 1923. Var
móðir mín þá skilin eftir með
okkur hörnin — hún miasti
raunar tvo eiginmenn í sjóinn
það var ekki óalgengt hér á
landi á þeim tfcna, sízt á Vest-
fjörðum, þar sem veður voru
svo oft válynd. Frá Bolung-
arvík fórum við fyrst tilísa-
fjarðar en síðan til Reykja-
víkur. Sautján ára að aldri
fór ég til Kaupmannahafnar
og tióf þar að nema hjúkrun,
hafði þá ekki komið til hug-
ar að læra söng. Það gerðist
ekki allt í einu, slíkt hlýtur
að þróast með manni smám
saiman, af löngun og væntan
lega einhverjum hæfileikum
— síðan myndar maður mögu
leikana ef hægt er. Mér hief-
ur líklegast orðið það á
þýsna oft að taka lagið við
vinnu mína á St. Jósefsspí-
talanum, eins og maður gerði
heima, en svo atiklað sé á
stóru var ég hvött til
þess að leggja stund á söng
nám. Það endaði með því að
ég fór í söngtfcna í frístund-
wnum, — sem ekki voru ýkja
margar á þeim árum — og
eftir hálft ár hafði ég fengið
inngöngu á konunglega kon-
sérvatoriið í Kaupmannahöfn.
Kennari minn þar var fyrst
prófessor Dóra Sigurðsson og
síðan prófesisor Kristian Riis,
sem sendi mig til Noregs á
[þing norræna tónlistarkenn
ara, til þess að syngja þar
danskar rómönzur ' i— og þá
hafði ég einnig tækifæri til
þess að syngja íslenzk þjóð-
lög.
Að lokinni heimisstyrjöld-
inni síðari kom ég heim til
íslands, ásamt manninum mín
um, dönskum gull-smið, sem ég
hafði gifzt í Danmörku. Við
vorum hér heima í nokkur
ár. Þá var ýmislegt gert í mús
ik, en möguleikarnir voru
samt svo litlir, að mér fannst
freistandi að komast eitthvað
þurt til að fáist við ný verk-
efni. Mér fannst það svo von
laus tilhugsun, að láta hér
staðar numið. Við fluttum þá
til Bandaríkjanna og bjugg-
um í New York.
— Og einhvern tíma varstu
í París?
— Já, það er rétt, á árun-
um 1948-50. Þar -lærði ég hjá
Madame Fouresthier, en mað
urinn hennar var hljómsveit
arstjóri við Parísaróperuna.
Ég þykist hafa um það all
-góða hugmynd, að Guðmunda
h-afi átt í vændum ýmsa mögu
leika í París, er hún neydd-
ist af persónulegum ástæðum
til þess að hverfa þaðan —
en um það vill hún ekkert
tala nú — og hún er held-
ur ekki margmál um söngfer
il sinn í Bandaríkjunum eða
söngferðir til Kanada. Hún
sýnir mér þó nokkur bréf og
skjöl, sem sýna, að hún hief-
ur haft mörg og margvísleg
verkefni þar, m.a. haft fastan
þátt í sjónvarpi í Washing-
ton D.C. á vegum „National
Council of the Churches of
Chriist" og hlotið fyrir það
starf sitt margskonar viður-
kennirugu og verðlaun. Hún
söng líka í óperu á Broad-
way og hv-að etfir annað í
Hvíta húsinu, m.a. einu sinni
í jólaútsendingu þaðan, þeg-
ar Eis-enhower, þáverandi
Bandaríkjaforsieti, kveikti á
jól-atré hús-sins.
— En -kannski þykir mér
vænzt um þetta smáplagg, seg
ir hún og réttir mér úrklippu
úr dagblaði, þar sem frá því
segir, að Robert Sylvester
hafi tekið saman lista yfir
tólf manneskjur í Bandaríkj
unum sem hann telji hafa
skarað fram úr á ýmsum svið
um, tónlist, leiklist, í útvarpi
og öðrum greinum og þar
skipar nafnið Guðmunda El-
íaisdóttir efsta sæti.
Svo lokar Guðmunda Elías
dóttir úrklippubókinni ogseg
ir: enn allt er þetta gömul
saga.
Hér heima á íálandi mun
ferill Guðmundu án efa hafa
náð hámarki í óperunni Miðl
inum eftir Menotti, sem
minnst var á hér að framan,
enda vann hún þar mikinn
og eftirminnilegan sigurbæði
sem söngkona og leikkona.
Þegar ég að lokum spyr h-ana
hvað henni sé minnisstæðast
frá þeissum dögum, kemur
mér svar hennar því ekkert
á óvart: „ — Miðillinn, að
sjálfsögðu. Sú sýning var
þannig til komin, að það verð
ur mér ógleymanlegt“.
Um þá hlið málsins veit ég
lítið sem ekkert og bið hana
því að segja mér tildrög þess
að óperan var sett á svið —
það eina sem ég visisi var, að
þar höfðu ráðið sjón-armiðlist
ar len ekki hvað gæti gefið
af -sér nógu mikla peninga.
— Upphaf þessa máls var
það, sagði Guðmunda, að ég
hejrrði óperuna áhljómplötum
— og varð gersamlega heill-
uð af henni. Ég hringdi til
New York og spurði, hvort
ég gæti fengið sendar nótur
að óperunni og þegar þær
voru fengnar, hugsaði ég
lengi um það hvern hægt
mundi að fá til þess að setja
leikinn á svið.
Svo fór ég á fund Einars
Pálssonar hjá Leikfélaginu og
hann hreifst af hugmyndinni.
Eftir það gengum við milli
manna dag eftir dag, og ýms
ir háttvirtir íslendingar, á-
hugasamir um listir, gáfu pen
inga til þess að standa straum
af sýningunni, einn gaf 500
krónur, annar 1000 krónur,
aðrir e.t.v. ennþá meira. Ein
ar vann geysilega vel að
þessu máli og átti hvað stærst
an þátt í því að hrinda hug-
myndinni í framkvæmd. En
við þurftum líka að leysa
Höfum kaupendur
að Volkswagen ’66 og ’67.
Einnig höfum við ka-up-
anda að 6 manna ársgöml-
um amerískum bíl, stað-
greiðsla.
BÍLASALAIM
Ármúla 18, sími 8 44 77.
annan vanda. ,,Miðillinn“ er
stutt ópera og venjulega flutt
ásamt annarri stuttri óperu
eftir Menotti, er heitir „Sím-
inn“, en í það gátum við ekki
ráðizt jafnframt. Svo fór að
okkur d-att þá í hug að fylla
sýninguna með ballettsýn-
ingu. Íslenzkur ballett var þá
— ja hvað á ég að segja, -—
tæpast kominn upp á tærnar
— en við áttum nokkra góða
og áhugaisama dansara ogþað
varð úr, að við sýndum með-
fram í-slenzkan ballett“, Ólaf
Liljurós", við tónlist eftir Jór-
imni Vfðar. Það var vissu-
lega stórkostlegt að sjáþess
ar hugmyndir báðar verða að
veruleika. Sýningarnar þóttu
takast mjög vel, en því mið-
ur kunnu alltof fáir að meta
þessa músik þá — tónlistar-
uppeldi var þá svo skammt
á veg komið á íslandi og tak-
markað við fámennan hóp. Ég
vona að það sé nú orð-
ið breytt.
m.bj.
NESCAFÉ er stórkostlegt
- kvölds og morgna,
- og hvenær dags sem er.
t>að er hressandi að byrja daginn með því að fá sér bolla af ilmandi Nes-
café, og þegar hlé verður í önnum dagsins er Nescafé auðvelt, þægilegt og
fljótlegt í notkun, og bragðið er dásamlegt.
Nescafé er einungis framleitt úr völdum kaffibaunum - ioo°/o hreint kaffi.
Hvenær sem er, og hvar sem er, þá er Nescafé hið fullkomna kaffi.
Nescafé
NÝ SENDING
Regnhattar
úr skinni, vinyl og ninóflex, 12 — 15 litir.
Hattabúð Reykjavíkur
Laugavegi 10.
Duglegur og reglusamur maður
helzt vanur vélum, óskast í verksmiðju.
Upplýsingar um aldur og fyrri störf sendist á afgr.
Mbl. fyrir 24. september, merktar: „Duglegur — 60“.
Munið bókakynningu AB í Eymundssonarkjallaranum
KYNNIÐ YKKUR KOSTAKJÖR AB
Almenna
bókafélagið
Austurstrœti 18. Símar 19707 — 18880