Morgunblaðið - 01.08.1969, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 196©
1
Norðurlöndin gegna
mikilvægu hlutverki
— r sfarfi Alþjóða Rauða krossins
Samtal við varaformann Rauða krossins
sœnska, dr. Cerd Blume-Westerberg
VARAFORMAÐUR Rauða
krossins sænska, dr. Gerd
Blume-Westerberg, vék að þjón
ustu við aldrað fólk í stuttu
samtali, en Rauði krossinn
sænski hefur látið hagsmuni
aldraðra mjög til sin taka.
— Viið gemuim oklkiuir Ijóst, að
válð vier0uim a© le©gja málkið af
imiörkiuim í þágu gaimila fófflksiins,
því að þeir verða stöðuigit fleiri,
sem niá báuim aldri Árilð 1980
verður fjórði .hrveir imiafður í Sví-
þjóð á eftirlauiniaiaildri.
Heiimjilghjáíp til hiaindia göimilu
fólki vaæ veiltlt aif sQálfboðiafflið-
iuim þegar á árumiuim máOlli 1940
og 1950, en nú hiafuir Raiuði
krossinm tekið affla þessa starf-
semii að sér. Hvetrt gaimialmierunii,
9em býr ei/tt, getur fenigið heim-
ilighjáílp í um.þ.b. tvær gtuinidir
á diag. Þá eru eimniig starfandi
símakieðj ur, sem or þammiig hag-
að, að hirinigt er tdd bvers öld-
mimgs á visgum tíimia diag hverm.
Starfsmiaður Rauðakirossimis ihietf-
«r ihrimigimigumia, en síðam hriinig-
iir hver til anmars og að síðfuiStu
lokar anmiar stairfsmiaður fceðj-
lummi. Komii það fyrir, að eám-
Ihver gvari ekfci hrimgimgiu, er
mærsitddiuir miafður gemdlur á vett-
varng til að fcymna sér hivort
eirtrtlhvað sé að. Á þenmam hátrt
igeta gama'Tmienmi búið við fi!-
tölullega mffltíð örygigi, endia
þóíht þaiu búi í hiúsd öírnu út af
fyrdr siig. En mörgum er gvo
farið, að þeir vfflja fytrár affla
v nmuini búa í edgtim hiúgum mteðain
þess er miokktur fcostur.
Þá hieflur Raulði krossinm
sæmslká eimmig fcamið upp ný-
tízkiudegiu ellfflueimdli, sem neáiat
er í Norrtaljie, Skaimmit frá
Stoklfchólmá. En öldlruðu flólki
veitt aJhliða þjómuista á effli-
heimffli þessu, það gert/ur hvfflzt
þar eða átt samræðiustiumd í
miæði, unmáð að huigðiarefnium
sámum, spilað og 'teifllt eð>a toluist-
að á rniúsík. Hámsnyrtimg, höð
og leofcfiimji er toægt að fá þama
og aiulk þess enu fótaaðlgerðir
gerðiar á gamfffla iflólkimu, sem er
einlhiver alflra niauðsyrfflegastia
þjómusta við addirað fóllk. Þá
veiitir starflgfólk eBiheimifflisims
divalarfóffltílmu eimmiig aðsltoð við
að fyffla í eyðiibflöð og gera önirw
ur miinrnd hátlbar niauiðsynj avið-
vik. Elliheimilli þetta var tekið
í matlkum. fjrrir tveimiur ámum oig
við vomiumst tffl þess, að ffledri
slík eigí eftir að rísa af grummi
í fram/tíðáinmi.
— Hvað flieiina gerið þið fyrir
gamflia fólkið?
— Við höfluim gemgizt fyrir
námisfceiðum fyrir fófflc s'em
fcomið er yfir sextugit þar sem
það lærir ýrrwa stamfsemii, sem
hver og eitnm getiur síðan liagt
stumd á er hamn heifiur að nýjiu
snúið heim tdú siin. Emu þessi
námiSbeið eiinfcar eftiirsótt og
komast færri þar að en vfflja
hverjiu sinmá. Stendiur niú tál að
fljölga þeiim og haifla víðar um
lamdið, en þaiu hafa tffl þessa
verið í Stöklklbóílmi.
— Hvað hiafið þér um þernn-
am fumd að segja?
— Mér finmist ábaifllega
gkemmitfflegit að tooma hámgað til
ÍSiainds tffl að sitja þenman
fluind. Við höflum fairið í
staemm/ti/flarð ag miér farnnst fe®-
umð liand'siims tiifcomiumiikiil, floss-
ar, h/verir og heiðaauðlniir. Mál-
eflni flun/diarins enu Wfca einfcar
álhuigaverð, og það er ámiægjiu-
iegt fyrir ofclkiur Noirðiurlanidia-
mienm að bera sarnian bæfcur
dkkiar. Við höflum sömiu hug-
miyndár um fleist og þegiar við
leggj'Um saimian, N'arðuriöndiin
fimm, þá er oktoar lóð þiumigt á
vogarskálimnn. Það heflwr Mka
sýnt sig í starfi Alþjóða ra/uða
ifcriossinis.
Ibúar þróunarlandanna
þjálfaðir til hjálpar
Samtal við Kai Warras, sem stjórnar áœtlun
Rauða krossins í þróunarlöndunum
KAI Warras, aðalritari Rauða
kfoss Finnlands, og formaður
nefndar, sem stjómar áætlun
Rauða krossins í þróunarlönd-
unum, er einn fulltrúanna á ráð
stefnu Rauða kross manna hér
á landi. Blaðamaður Mbl. hitti
hann snöggvast að máli er hlé
var á ráðstefunni í Norræna
húsinu. Barst talið fyrst að
Rauða krossi Finnlands.
— Emda þótt Rauði krossinn
í Fimmllamdi sé yfiir níutíu ára,
þá er það fyrst eftir 1950 sem
við höfum skipulagt samtökin
um afflit iaindið, sagði Kai Wamr-
as. Rauða kross félagar eru um
tvö sundruð þúsund, lamdimiu er
Skipt í fimimitán svæði og hér-
aðadedldir eru aex bumdruð og
fimmtíu. Á hverju héraðssvæði
er sératök deild, sem getur
starfað sjálfstætt. Hefur stamf-
aemim eimkum beinzt að heilsu-
vemd og félagshjálp, aiufc al-
þjóðlegu stairfseminmair. Af því
sem heyrir heilsuverndinmi tiíl
ber fyrst að nefna hjálp í við-
lögum og blóðgjafaþjánustu.
Árið 1947 fól yfirstjám heil-
brigðismiála í Finmllandi Rauða
krossinuim finmiska að hatfa með
höndum affla blóðgjatfaþjónustu
og hefur svo verið síðam. — Á
síðasta ári fóru þrjú humdruð
þúsund blóðflöskur um ökfc-
ax hendur. Er þetta mesta verk-
etfni ofckar.
— Hvarmig satfnið þið blóð-
inu?
— Helmingnum er safnað í
sérstafca blóðbíla, sem taka
blóð þar sem blóðgefendur er
að firma, em hinu er satfnað á
föstum blóðmiðstöðvum, sem
fóik kemur til og getfur blóð.
— Hvemdg stanfið þið að
hjálp í viðlögum?
—í Fimmílandi eru starfamdi
yfir fjörutíu hópair sem helga
sig þessari starfsemi. Hluti
þeirra er á vegum almanna-
vairna, en aðrir starfa i sérstök-
Framhald á bls. 18
Otaldir sem b jörgunar-
sveitirnar hafa hjálpað
Samtal við dr. Torsten Dale,
formann Rauða krossins norska
Dr. Torsten Dale
Henrik Beer
DR. Thorsten Dale, formaður
Rauða krossins norska, skýrði
m.a. frá björgunarsitarfi, sem
unnið er að á vegum Rauða
krossins í norsku fjöllunum, en
starfsemin í Noregi hefur mjög
beinzt að slysavömum.
— Á fjöilum okfcar heiflur
rnagur miaðuirirm týnt lífimiu eða
Siaisazt. Sú sitaðreynd varð til
þess að skipul'agðaæ hjálpar-
sveitir vomu stoflnaðar, sem gátu
fyriirvariaiaiust iaigt aif stað að
leita týndra og hjálpa fólki,
sem orðið haifði fyrir slysi. Þess
air sveitir vcru þjálÆaðar í hjálp
í viðlögum og gátu veitt slös-
uðu fóllki mauðsyniegustu að-
stoð og fllurtt það tffl byggða og
stumidum aiia ieið í sj'úkrahús.
Rauði krosisimm betfur alveg haft
mieð þjáiflun þessara bjöngiunar-
sveita að gera, en afflt starfflð er
ummið í sjáifboðaiviinniu og kaup
laiuist.
Þegar tilkynmt er um slys
í óbyggðum eða manmia sakin-
að, ieggja þessar sveitir atf stað
undir forustu iénsmanmis eða
iögiregiuis tj ór a byggðar iagsdinis
búniar lyfjuim, bönum, snj ósilieð-
um og ioftskieytatæfcjum, en
sjúkrabílar bíða í byggð, reiðu-
búmir að taka við slösuðu fóffltí
og aka því tffl mæsta sjúkrahúss.
Margt umigt fólk teikiur þátt í
þesisum sitörtfum hjálpamsveit-
ammia og er etftirsótt að taka
þátt í þessiu starifi, sem hetfur
bjargað fjölda mianmsiítfa. Féfliag
ar í hjáiparsveiituinium niors/ku
muniu nú vera um tíu þúsurnd
alls, en þeir eru að vísu ekki
afliir í þessiu stöðuigt. FLesrtar
sveitanirna emu í fjallatoériuðiun-
um og eintnig suimis staðar við
ströndimia þar sem sjósðkm býð-
ur hættum heim. Stunidum get-
Aðalframkvæmdastjóri Alþjóða
sambands Rauða krossfélaga,
sem hefur aðsetur sitt í Genf,
Henrik Beer, hefur verið hér
á landi undanfarna daga og
setið norræna Rauðakrossfund
inn í Norræna húsinu. Hann er
nákunnugur alþjóðlegum hjálp
arverkefnum. Mhl. ræddi við
hann stuttlega um daginn og
sagði hann þá m.a.:
— Svo sem fcunnugt er Skipt
ist Rauði krossinn í tvær heild
ir. Annarsvegar er svissneska
heildin, sem sér um styrjaldar-
vandamál — hin lagalega ein-
ing og hins vegar samband
rauðakrassfélaga.
Á síðari árum heíur nýtt
vamdiaimiáil mynidazt, er mjög
snýr að Rauða krossimium. Áð-
ur fyrr var alltaf unnt að tala
við ríkisstjórnir og reyna að
skipa málum á þann veg, en nú
er þanniiig í mörtgum tilitefflium,
að nafnlaus forysta uppreisnar
manna eða sérstaiklega þjóðern
issinna kemur fram fyrir anm
an aðilann. Þetta skapar mikið
ur stanfsemin við ströndiinia og
á fjöfflum uppi verið temigit ná-
ið einis og t.d.. í Stavamiger.
Björgunarsveitirinar stamfla eink
um á vetunma, em þá getur ver-
ið mifcið atð gema umhvenfis
Osió, þegar kanmská eitt hiumdr-
að þúsund miamms eru últi á skíð
um á góðviðrtiisdegi. Feæ ekki
hjá því að slys fcomi fyirir eim-
hverj-a í öfflium þeim fjöida. Eiru
þeiæ ótafldir, sem björigumiar-
sveitirmiar haifa hjáilpað við siík-
aæ aðstæður.
— Hvað er um aðra starf-
semai Raiuða krossiins nonsika að
segja?
— Við höfum sérstatoa baonma-
hjáip, sem kiemiur vamigetfnum
bömum tffl hjóllpar. Svo eru
sjúlkravindinnár svomefmdu, sem
staTfla á vegum Rauða krossiins
og láta sig miáiefni sj'úkllinga
varða. Komia þeir í beirmsókm í
sjútoriafaúsiin og hjálpa sjúfclimg-
um að flá bréflsetfnd, iesetfni og
fieira smávegis. Vinmiur þetta
fóik mjög gott stairtf. Hliðötært/t
þessu er svo stairtfað að flamiga-
hjálp, sem einmig er unmin á
vegum Raiuða krossiins, en þeir
sem að því virnrna láta sig vel-
flerð flanga skipta. Ofit getur
verið erfirtit fyrir fanga, sem atf-
plánað hietfur retfsingu, atð kom-
ast aftor á réttam kjöl inmiam
þjóðféiaigsiinis, en þetta fólk
ieglgur sig fram um að verða
að liðd á því sviðú
— Þetta hetfur verið mjög
ánægjulegur fundur, sagði dr.
Dalie að ilokium, og ég hetf hatft
ánægju atf að korna hingað.
Norðmiaður fimmur til mffltíls
Skyidieika vfð íslemdimga og að-
stæður hér virðaist miér srvipað-
ar því sem sumis staðar eru i
NoregL
vandamál og erfiðleika fyrir
Rauða ferossinn. Þessi vandamál
verða nú rædd á alþjóðlegum
fundi, sem haldinn verður I
næsta mániuði í Istanbul í Tyrk
landi, en þar verða fulltrúar
bæði allra Rauða krossfélaga og
ríkisstjórna.
Á þessum fundi verður einn
ig rætt um aðlögunartoætfileika
Rauða fcrossins við breyttar að
stæður. Fundurinn hér í Reýkja
vík er afskaplega mikilvægur
fyrir mig, sem undirbúningur
undir þennan fund, því að Norð
urlönd eru mjög. steirk heild
innan Rauða krossins, sem mik
ið tillit er telkið til. Hér verður
m.a. srtetfnan mótuð. Á fundin-
um í Istanbul verða að sjálf-
sögðu tekin fyrir mál, s.a. Viet
nam, en ég er nú nýkominn
þaðan, sem fyrsti alþjóðlegi
gesturinn um lamgan tíma. Ég
var í Hanoi í mad og júni. Þá
verður og rætt um Nígeríu/
Biafra, Palestínuvandamálið,
en rnestur afcfcur Rauða fcross-
Framhald á bls. 18
Þróunarlöndin skilja
ekki hlutleysisstefnu
Samtal við Henrik Beer, aðalfram-
kvœmdastjóra Alþjóðasambands
Rauðakrossfélaga