Morgunblaðið - 30.11.1969, Blaðsíða 2

2
MOR/GUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBBR 1900
Norræni menningarsjóðurinn;
Margir styrkir
til íslands
Frá fundi Norræna félagsins
Starf Norðurlandaráðs á sviði
menningarmála og þar á meðal
starfsemi Norræna nvenningar-
sjóðsins, var á dagskrá á fundi
Norræna félagsins, sem haldinn
var í Norræna húsinu á fimmtu-
dagskvöld Frummælendur voru
prófessorarnir Ólafur Jóhannes-
son og Ólafur Bjömsson. i fram
söguræðum og umræðum að
þeim loknum, var m.a. komið inn
á þær breytingar, sem munu
verða á starfi Norðurlandaráðs,
ef af stofnun Nordek verður, en
fsland áformar ekki þátttöku að
svo stöddu eins og kunnugt er.
Var um það rætt að hætta væri
talin á að aðstaða íslands í menn
ingarmálasamvinnu Norðurland-
anna myndi verða erfiðari með
tilkomu Nordek, en er þetta mál
var til umræðu á fundi forsætis-
ráðherra í Helsinki í haust, var
athugasemdum fslands tekið með
miklum skilningi og því von til
að reynt verði að sjá til þess að
Nordek skáki ekki íslandi úr
menningarsamstarfi Norðurland-
artha.
Ólafur Jóhannesson íorm.a®ur
menmngarmálanefndar Norður-
iandartáðs ræddi fyrst nokkuð
um eðli Norðurlandaráðs, áður
en hann vék sérstaklega að menn
ingarmálanefndinni. Mininti hann
á að Narðurlandaráði væri ætlað
að vera samráðs og samstarfs-
vettvangur, en ekki framkvæmda
aðili. I>að ætti að gera samþykkt
ir, sem lagðair væru fyrir stjóm
völd hvers lands og fylgjast síð
an regluiega með framvindu
mála.
í menningarmálanefndinni
sitja 13 fulltrúar, 1 frá fslandi
en þrír frá hverju hinna land-
anna. Heldur nefndin fundi 3—4
Sinnum á ári, milli þinga ráðsins,
gerir þar tillögur um störf á
sviði menningarmála, sem hún
telur æskilegt að Norðurlanda-
ráð samþykki.
Meðal þeirra samþykkta, sem
framkvæmdar hafa verið, taldi
Ólafur hvað mikilvægastar fyrir
ísland:
Nortræna mennimgarsjóðinn,
bókmenmtaverðlaun Norðurlanda
ráðs, sem úthlutað er árlega, tón
listarverðlaun Norðurlandaráðs,
sem útMiutað er aninað hvert
ár, Norræna húsið í Reykjavík,
Sjóréttarstofnuninia í Osló, en
þar hafa m.a. íslenzkir styrkþeg-
air dvalizt og Norræna blaða-
mannaskólann í Árósum, en nú
er áfoirmað að auka starfsemi
hans.
Þá er unnið að útgáfu nonrærun
ar bókmenntasögu, samþykkt hef
uir verið að þýða íslenzk og
finnsk fagrit yfir á hin Norður-
landamálin, og samþykkt hefur
verið gerð um norræna eldfjalla
rannsóknastöð á fslandi, þar sem
íslendingar verði aðalskipuleggj
endumir.
Meðal mála, sem nú er rætt
um hjá nefndinmi, er samvinna í
útvarpi og sjónvarpi og er t.d.
mikið rætt um bann við auglýs-
ingum, en nú eru auglýsingar í
íslenzka og finnska sjónvarpinu.
JÞá er verið að gera samnorræna
rannsókn á því hvaða áhrif út-
varp og sjónvarp hafi. Þá eru
skólamál jafnan á dagskrá, t.d.
samræming prófa. Tillaga er kom
in um útgáfu á norrænum bók-
Keflavík
AÐALFUNDUR Heimis FUS í
Keflavík, verður haldinn í Sjálf-
stæðishúsinu Keflavík, þriðju-
daginn 2. desember n.k. og hefst
hann kl. 20.00. Á dagskrá verða
lagabreytingar og venjuleg aðal-
fundarstörf. Ungir Sjálfstæðis-
menn í Keflavík eru hvattir til
þess að fjölmenna á fundinn.
menntalexikon og margt fleira.
í lok máls sína minniti Ólafur
Jóhannesson á það að þrátt fyrir
mikið og gott samstarf innan Nor
rænu meruningarmálanefndarinn
ar, (NKK) norrænu félaganna,
útvarps og sjónvarps og á fLeiri
sviðum, þá væri Norðiurlanda-
ráð burðaróisimn í norræmni sam
vinou í menninigairmáluim
Síðará framsögumaður, Ólafur
Björnsson sem ásamt Birgi Thor-
lacius á sæti í stjóm nortræna
menningairsjóðsins, ræddi um
starfssvið sjóðsins og styrkveit-
ingar úr honum. Stjóm sjóðsins
skipa 2 fulltrúar frá hverju
landi og hefuir húin fullt ákvöirð-
unarvald um úthlutun úr sjóðn-
um.
ÚR 600 ÞÚS. 1966
í 5 MILLJ. 1971
Árið 1966 var fyrst veitt fé í
sjóðinn og þá aðeins 600 þúsund
Ólafur Jóhannesson prófessor.
danskar krónur, en árið eftir var
framlagið hækkað upp í 3 milljón
ir danskra króna og á náðherra-
fundi í sumar ákváðu ráðherr-
amir að beita sér fyrir því að
fraimiliaigið verði hæfklkað í 4 miil'lj.
ónir d. kr. á næsta ári og í 5
milij. d kr. árið 1971. Svíar
greiða 37 prs upphæðarinnar,
Danir 23 pns., Finnar 22 pirs.,
Norðmenn 17 prs., og íslending-
ar 1 prs.
Ólafur Bjömsson prófessoi.
Vesrkefni sjóðsins er að styrkja
norræmiar framkvæmdir, sem
gerðar eru í eitt skipti fjrrir öll,
t.d. útgáfustairfsemi, námskeið,
vísindaráðstefnur o.fl., styrkja
upplýsinga- og kynningastarf-
semi og gera álitsgerðir um sam-
norræn viðfangsefnL Mennta-
málaráðuneytin auglýsa eftir um
sókmum um styrki úr sjóðnaim.
Hafa sjóðnum borizt miklu fleiiri
umsóknir en hann hefur getað
sinnt, og á þessu ári vair alls sótt
um 18 millj. d. kr., en til ráð-
stöfunar voru rúmar 3 milljón-
ir. Stjórn sjóðsins sendir Nor-
rænu menningairmálanefndinni
(NKK) umsóknirnar tffl umsagn-
ar, en sjóðstjónn ein tekur á-
kvarðanir uim útlhki'tuninia.
Þótt íslendingar leggi aðeins
fram 1 prs., eða 30 þúsund dansk
ar krówur eins og er, þá hafa
fnamkvæmdir á íslandi hlotið
verulega styrki úr sjóðmutrn.
Árið 1968 voru t.d. veittar úr
sjóðmum 100 þúsumd d. kr. tffl mól
vísindaráðstefinu nnar, sem hald-
in var hér á liðnu sumri. Bóka-
saifin Nanræna hiússims fékk 7ö
þús. d. kr. til þókakaupa. Á
þessai ári voru veittar 100 þús. kr.
til erfðafræðiráðstefnuninar, sem
hér vair haldin og 50 þús kr. til
kaupa á bókum í Norræna hús-
ið. Þá fékk Hannes Sigfússon 5
þús. d. kr. til að þýða norræna
ljóðlist og veittur var 50 þús. d.
kr. styrkur til norrænnar liista-
hátíðar, sem hér átti að halda,
en henni var frestað til næsta
árs. Þá fékk O d i n -ile ikhúsi ð 40
þús. kr. styrk til íslandsferðar.
Að loknum framsöguræð-
um bárust ftnummælendum mang
ar fyrrnspumir og tóku þá til
máls Raignheiðuir Möflílier, Siiganrð-
ur Þórairinsson, Helgi Bergs og
Sigurður Bjarnason, sem var
fundarstjórL
V opnaf j örður;
Hafnargarðs-
viðgerðin
— er mikið verk
Vopoafiirði 29. nóvember.
BRETTINGUR lamdaðd hér 23
tonimuim, sem haimn fékk narðuir
við Hom og úti aif L.aimgainiesi, en
hamn gat Mtið verið að veiðum
vegm veðums.
Viðgierð stendur niú yfir á
bafimargarðinium, en hainn varð
fyrir skemmdium í óveðriirau fyrir
3 vilkum. Var þá ný'lókið við
gerð gairðsiims og tæíkiin, siem tál
þese voru notuð, emm á ataðnum.
Eir þetta mikið verk og tefcur
viðgerðin að minmsta kioati
miánuð. — Ragmar.
íslendingar á
saltfiskveiðar
— með færeysku fiskiskipi
FÆREYSKA fiskiskipið Leifur
heppni kom til Reykjavíkur í
fyrrinótt, og sótti hingað 8—10
islenzka sjómenn, sem fara með
skipinu á netaveiðar við Græn
mjög góð. Áihöfnin fær 1600 d.
kr. í tryggingu á mánuði, og frítt
fæði. Veiðiferðin, en slkipið veið
ir i salt, þykir algjörlega mis-
heppnuð, ef mennimir hafa efcki
Leivur Hepni í Reykjavíkurh öfn í gær.
land. 1. Pálmason annaðist milll
göngu um ráðningu mannanna,
og þegar auglýst var eftir mönn
unum bárust 150 umsóknir frá
hásetum. Einnig var auglýst eft
ir stýrimanni, en þar barst eng
in umsókn.
Leifur heppni er með yfir-
byggt þilfar, og vinnuaðstaða
Um 1000 nemendur
í héraðsskólum
í HÉRAÐSSKÓLUM landsins eru
982 nemendur við nám í vetur
og er það nokkrum nemendum
fleira en á sl. vetri. Skiptist
þessi nemendafjöldi á átta hér
aðsskóia: Reykholt í Borgarfirði,
Núp í Dýrafirði, Reykjanes við
ísafjarðardjúp, Reyki í Hrúta-
firði, Laugar í S-Þingeyjarsýslu,
Alþýðuskólann á Eiðum, Skóga
undir Eyjafjöilum og Laugar-
vatn.
Morgunblaðið hafði samband
við alla skólana og fékík upp-
lýsingar um nemendafjöldann í
hverjum skóla fyrir sig.
Villhjálmur Einarsson dkóla-
stjóri í Reykholti sagði að nem
endur hjá sér væru 112 og er
það saimi fjöldi og undanfarin
ár. í Reykholti er nýlokið bygg
ingu á heimavist fyrir 32 nem-
endiur og sagði Vilhjálmur að
enn væri þörf meira húsrýmis
fyrir skólann.
Amgrímur Jónsson skólastjóri
að Núpi í Dýrafirði sagði nem
endur í ár vera 145. Efcki er fyr
irhugað að aúka við þá tölu í
framtíðinni, en hinis vegar mun
vera áhugi fyrir að koma þar á
framhaldsdeild gagrufræðaistigs-
ins eirus fljótt og mögulegt er.
Kristmundur Hannesson, akóla
stjóri héraðsskólans á Reykja-
nesi við ísafjarðardjúp sagði að
86 nemendur stunduðu nám við
Skólann í ár. Slkólinn starfar í
fjórum deildum, 1. og 2. bekk
slkyldunáims og 3. og 4. betkk sem
er altmenn gagnfræða- og mið-
slkóladeild.
Á Reykjum í Hrútafirði er
nemendafjöldinn 144, og eru það
öllu fleiri nemendur en undan
farin ár. Sagði skólastjórinn Ól-
afur Kristjánsson að miMl þörf
væri á að aulka húsnæði skólana
og þynftu nokkrir nemendur að
búa utan heimavistaTÍnnar,
vegna þrengsla þar. Heilsufar
hefur verið gott í slkólanum í
ár.
Sigurðúr Kristjámsson slkóla-
stjóri á Laugúm í S-Þingeyjar-
sýslu sagði að nemendum hefði
fjölgað um 8 frá því i fyrra og
væru þeir nú 149. Sagði Sigwrð
ur að ekki væri ætlunin að hæta
við þann fjölda, því ekki væri
æslkilegt að hatfa sveitasíkóla öllu
fjölimennari en nú er að Laiug-
um.
í Alþýðuislkólanum á Eiðum
er Þorkell Steinar Ellertsson
sfcólastjóri. f ár eru nemendur
slkólans 120, en voru 112 í fyrra.
Sigurðlur K. G. Sigurðsson,
slkólastjóri á Sfcógum undir Eyja
fjöllum sagði að þar væri nýlok
ið byggingu heimavistar, en
nemendafjöldinn væri 113, sem
er sami fjöldi og verið hefur 1
skólanum undanfarin ár.
í Héraðsskólanuim á Laugar-
vatni eru nú 113 nemendur. Eng
ar byggingafraimkvæmdir eru
þar en verið er að endiurbæta
heiimavistarihús skólans. Skóla-
stjóri er Benedikt Sigvaldason.
Ný sníðaþjónusta
FRÁ OG með morgundeginum
ætlar verzlunin Pfaff að taka
upp þá nýbreytni að veita sniða-
þjónustu tvisvair í viku. Verður
það á mánudögum og föstudög-
um kl. 2—5. Br þjónustan í því
fólgin að konuir geta fengið all-
an venjulegan kven- og barna-
fatnað sniðinn eftir Pfaff-snið-
kerfinu, gegn ákveðnu gjaldL
meira upp úr veiðunum, en
fcryggingunni nemur. Leitfur
heppni átti að fara áleiðis til
Grænlands í nótt sem leið.
Mikil eftirspum er etftir ís-
lenzkum sjómönnuim á færeyslk
fiskiskip. Þanrnig voru nolklkrir
ráðnir á færeyékt fidkiákip í
október, og nú nýlega betfur
Steinavör h.tf. verið beðið uim að
annast róðningu 10 íslenzlkra
sjómanna á færeyiska fidkiskipið
Eiríkur jarl, sem einnig sttindar
togveiðar við Grænland.
Lítil
síldveiði
SÍLDIN út atf JökQi er eQdki á þvl
að láta veiða sig. Eins og fcumffv
ugit er hefuæ umd-aintfiairið orðið
vairt við talsverðar lóðniingiair, ein
iútið veiiðzt. í fynriinótt fenigu affl-
miairgir bátar smiásíiaitta, en
fæstir mikið mieÍTia en 10 lestiir.
Voru þeir vænitanilegiir mieð atfl-
ann tii hatfna í gær, em gert náð
fyrir að hinÍT yrðu áfnam úti.
„I súpunni,, -
önnur sýning
ÖNNUR sýnimg af þremur sem
Litlla leifcfélia.gið áformiar á eim-
þáttun.gum Nínu Bjarkar, „í súp
uinni“ verður í Tjarnarbæ á
þriðjudagBfcvölld kl. 9. Einþátt-
ungarnir voru sem kunnuigt er
frumsýndir í síðuisfcu viku. Með-
fylgjandi mynd er atf þremur
leikenda í hlufcverkium síinum.