Morgunblaðið - 30.11.1969, Blaðsíða 21

MQRjGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1009
21
1» ..... Værdarvodin frá Á/afossi
iróiÁn, mörgum munstrum og litasamsetningum
ofin sem y/jar vinum yðar hér/endis og erlendis
"<<f’ ffrem s
fslemkasta
ALAFOSS
ÞINGHOLTSSTRÆTI 2
REYKJAVÍK SÍM11340.4
UMBOÐ
UM ALLT LAND
snyrtivörum í úrvali.
Einnig frönsk ilmvötn.
CLIMAT - FIDJI
Verð við allra hæfi vegna
gengisfellingar frankans.
Þvottahúsið
Þvottahúsið
Skyrlur og sloppar Grýta
Ármúla 20.
Sími 34442.
(Lín)
Laufásvegi 9.
Sími 13397.
Laugavegi 48 v
Sími 14121.
Fannhvítt frá
Álfumýrl 1 • Símjr 8*1250 lcknar 8*1251 vtrzlun
FðNN
Langnortsvegí 113. »
Simi 82220 — 82221, j
Herbert Guðmundsson:
Hugleiðingar um nýja umdæma-
skipun - einmenningskjördæmi
Fyrir áratug var breytt
ákvæðum 31. gr. stjórnarskrár-
innar um tölu þingmanna og
kj ö rd æm askipun við Alþin.gis-
kosningar. Áður voru þing-
menn ákveðnir fæstir 41 og allt
að 52 og gifljti háimarkið jafn-an í
raun. Kjöirdsemin voru 28 tals-
ins og þrenns konar, 1 hlutfalls-
kjördæmi með 8 þingmönnum
(Reykjavík), 6 tvímenningskjör
dæmi og 21 einmenningskjör-
dæmi, en ef ástæður krefðust
skyldi úthluta allt að 11 þing-
sætum að auki til jöfnunar milli
þimgftokka. Með breytdmgunni
voru þingmenn ákveðnir 60.
Kjördæmin urðu aðeins 8 öll
hlutfallskjördæmi, 1 með 12
þingmönnum (Reykjavík), 2 með
6 þingmönnum hvort og 5 með 5
þingmönnum hvert, en að auki
skyldi úthluta 11 þingsætum til
jöfnunar milli þingflokka.
Markmiðið með þessari breyt-
ingu var að jafna atkvæðisrétt
kjósenda. Hann var orðinn mjög
misjafn eftir búsetiu og fliokfcum,
svo keyrði langt úr hófi. T.d.
voru áhrif flokkanna miðað við
kjósendafjölda þeirra orðin svo
hróplega misjöfn, að Framsókn-
arflokkurinn hafði aðeins 760
kjósendur bak við hvern þing-
mann sinn, en enginn hinma
flofckanna ihafði færri en 1843!
Þessi breyting var sú eina,
sem samstaða náðist um, en að
henni stóðu Sjálfstæðisflokkur-
inn, Alþýðuflokkurinn og Al-
þýðubandalagið. Framsóknar-
flokkurinn beitti sér hins vegar
af alefli gegn breytingunni.
Víst er að með breytingunni
jafnaðist kosningarétturinn,
eins og stefnt var að, enda mun
ar nú t.d. aðeins 77 atkv. bak
við þinigmenn þeirra flokka,
sem fæsta og flesta kjósendur
hafa bak við hvern þingmann
sinn. Eðlileg jöfnun eftir bú-
sebu náðiist einn.iig, en hefur tals
vert raskazt síðan. Annar ár-
angur varð einnig af breyting-
unni, eir telja má til bóta. Hvert
byggðarlag fékk aðgang að
fleiri þingmönnum en áður og
S.U.S.
SÍDAN
RITSTJÓRAR:
PÁLL
STEFÁNSSON
OG
STEINAR J.
LÚÐVÍKSSON
það þokaði á aukinni samvinnu
þingmanna um hagsmunamái
byggðarlaganna. í ýmsum til
vilkuim bef'ur sú samvinna kom-
ið að góðu haldi, þótt hún hafi
engan veginn verið einhlít.
En breytingunni fylgdu einn-
ig ókostir. Stóru kjördæmin
með mörgu þingmönnunum
Út úr þessum ógöngum, sem
fyrr eða síðair leiða til ófarn-
aðar, verður að finna leiðir, er
tryggi í senn dreifingu stjórn-
málavaldsins, jafnt innan flokk
anna og á Alþingi, og sem jafn-
asta.n kosningarétt. Með þvl
móti einu er unnit að blása ein-
hverjum tilgangi í afskipti al-
mennings af stjórnmálum og
þátttöku í starfsemi flokkanna,
og þar með skapa almennan
t-jkum við þátt öll sem eitt, og 1 virkir þátttakendur. Á það skort I f'tjórnmálaáhuga, skilning og
því fer betur, ef sem flestir eru I ir pú tilfinnanlega. | Framhald á bls. 23
Herbert Guðmundsson
kröfðust nýrra starfshátta hjá
stjórnmálaflokkunum. Vissu-
lega voru nýir hættir teknir
upp, en reyndin er sú, að flokk-
unum hefur ekki tekizt að að-
laga starfsemi sína hinni nýju
skipun svo viðunandi sé, og
telja verður mjög vafasamt, að
þeim sé það yfirleitt unnt. —
Flokkarnir reyndu að mæta hin
um nýju viðhorfum með flóknu
skipulagi, sem út af fyrir sig
spannar yfir verksviðið, en sem
felur í sér svo til algert tilgangs
leysi í almenruri flokksstarfsemi
og afskiptum almennings af
stjómmálum. Vald flokkanna er
í höndum sárafámennra hópa.
Einn hópur í hverjium flofcki
ræður stefnu og starfsháttum.
Og í kjördæmunum ræður einn-
ig hópur í hverjum flokki vali
frambjóðenda til Alþingis og
þeir hópar ráðstafa um leið
verulegum meirihluta þingsæta,
þar sem flestir þingmennimir
eru í raun sjálfkjömir er kosn-
inga.r fara fraim, þ.e. þeir sem
sbapa öruggu sætin. Þannig eru
áhrif almennira flokksmanna og
kjósenda fyrdr borð borin og á-
hugaleysið hvolfist yfir flokk-
ana og stjámmálin. Og ekki
bætir úr skák, hver áhrif letj-
andi kosningaskipun og víðátta
kjördæmanna hefur á samband
þingmanna við kjósendur, en
það hefur goldið mikið afhroð.
Á þessa og fleiri vegu hefur nú
verandi kjördæmaskipun lagzt
eins og mara á stjórnmálalífið í
landinu, sem einkennist af
flokksiræði fámeninra hópa en á-
hugaleysi og jafnvel andstyggð
almennings. En stjórnmálin eru
allsherjarmál þjóðarbúsins, einn
snarasti þátturinn í lífi hvers
borgara, uppistaða þjóðfélags
ins, ásamt fólkinu sjálfu. í því
Nýkomin sending af
LANCOME
HÚSMÆÐUR Jólaþvottur ÓDÝRT
Ódýrasta húshjálpin
STYKKJAÞVOTTUR: Söluskattur innifalinn.
30 stk. slétt-blandað tau, stór og litil stykki, sem má sjóða saman
Aðeins á kr. 324.00.
BLAUTÞVOTTUR:
Sendið ennfremur:
minnst 9 kg. tau sem má sjóða saman.
Aðeins á kr. 162,00.
Þurrkaður, hristur upp og tilbúinn til strauningar,
Aðeins á kr. 189,00.
Hvert kg sem fram yfir er á kr. 21,00.
Borðdúka: kosta kr. 27,00 pr. meter.
Skyrtur: fulkominn frágangur á kr. 30,00.
ÞVOUM EINNIG ALLAN ANNAN ÞVOTT FYRIR
EINSTAKLINGA OG AÐRA
Sótt og sent um alla borgina, hvor ferð kr. 35,00.
FÉLAG ÞVOTTAIiÚSAEIGENDA í REKJAVÍK
Tryggið yður rétt verð, beztu og öruggustu þjónustuna
Þvottahúsið
1 Sniith
Bergstaðastræti 52.
Sími 17140.
Þvottahúsið
Drífa
Baldursgötu 7.
Simi 12337.
Þvottahúsið
Eimir
Síðumúla 4.
Sími 31460.
Þvottahúsið