Morgunblaðið - 21.02.1970, Blaðsíða 14

14
MORjG'UTSTBt.A.ÐIÐ, LAU'GARDAGUR 21. FBBRÚAR 1(970

Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
1 lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Simi 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
ALÞJÓÐASAMVINNA
I PENINGAMALUM
lTvort sem mönnum líkar
það betur eða ver, þá lif-
um við á öld alþjóðasam-
vinnu og verðum á hverjum
tíma að gera viðhlýtandi ráð-
stafanir til þess að tryggja
hagsmuni okkar í samskipt-
um þjóðannia. Nánasta sam-
vinnu bæði viljum við og
hljótum að eiga við vestræn-
ar þjóðir, og einkum þó
frændþjóðir okkar á Norður-
löndum.
Fjögur Norðurlandanna
stofnuðu á sl. ári norræman
bamka með aðsetri í London,
miðstöð peningaviðskiptamna
í heiminum. Landsbankinn
hefur óskað aðildar að þess-
ari bankastofnun og hefur
verið samþykkt, að hann yrði
þátttakamdi í þessu Norður-
landasamstarfi.
í samtali við Svanbjöm
Frímammsson, þann banka-
stjóra Landsbankans, sem
mest hefur urnrnið að undir-
búningi þessa máls, bemdir
hann á, að nauðsynlegt sé að
tryggja hagsmuni okkar
vegna vaxandi peningavið-
skipta og efnahagssamvinmu
mi'lli Norðurlandanma og
þeirrar fyrirsjáaniegu aukn-
ingar, sem á þessu samstarfi
muni verða, bæði vegna
EFTA-aðildar, stofnunar Iðn-
þróunarsjóðsins og vegna al-
mennrar þróunar efnahags-
og viðskiptalífs.
Meginhagurinn, sem íslend
ingar hafa af þátttöku í Nor-
ræna bamkanum, er fólgin í
því, að við munum þegar í
stað fá allar þær upplýsing-
ar um alþjóðleg pemingavið-
skipti, sem þessi stofnun get-
ur aflað sér. Og þamnig er
opmaður gluggi fyrir okkur
með beinni þátttöku í alþjóð-
legri lánastofnun, sem starf-
ar á hinum almenna peninga-
markaði, eins og Svanbjörn
Frímannsson komst að orði í
viðtali við Morgunblaðið.
Rétt er að undirstrika, að
þátttaka í Norræna bankan-
um breytir engu um áfram-
ha'ldamdi viðskipti okkar við
þau ágætu bamkasambönd,
sem við höfum haft í London
um lángt skeið, en þangað
höfum við mest leitað um
fj ármagnsútvegun.
Ánægjulegt er, að þessi
gamla pemingastofnun lands-
manna skuli fylgj ast með
tímanum og óhikað leggja
inn á nýjar brautir. í við-
skiptaheimi nútímans er ekki
um neina kyrrstöðu eða stöðn
un að ræða, aranað hvort
verða memn að berjast áfram
eða þeir hljóta að verða úr
leik. Þess vegna verðum við
að tileinka okkur nýjungar á
viðskiptasviðinu, ekki sízt
að því er fjármögnun fyrir-
tækja varðar. Og okkur er
líka skylt að taka þátt í því
alþjóðasamstarfi á peninga-
markaði, sem áorkað hefur
því, að unrnt hefur verið að
stýra hjá meiriháttar krepp-
um, sem kommúnistar von-
uðu, að mundu leiða til hruns
hins vestræna heims, þegar
að síðustu heimsstyrjöld af-
lokinni. En fyllsta ástæða er
til að ætla, að þeir sem mest
áhrif hafa á penimgamörkuð-
um heimsiras, hafi nú náð
þeim tökum á fjármagns-
flutnimgum, að það blóma-
skeið, sem gengið hefur yfir
hinn frjálsa heim, haldi á-
fram og velgengni aukist ár
frá ári.
Ull og skinn
TTér í blaðinu í gær var frá
**■■*■ því skýrt að á sl. ári
hefðu uM og skimn verið flutt
út fyrir 380 milljónir króna.
Framleiðsla á ullarvamingi
hefur mjög aukizt á síðustu
árum, og útlit er fyrir, að
hún muni enn stóraukast,
bæði handunnin vara og verk
smiðjuframleiðsla. Hefur ís-
lenzki ullarvamingurinn lík-
að mjög vel og áreiðamlega
er umnt að stórauka markað-
inn fyrir þessa gæðavöra.
Því miður er meiri hluti
íslenzku gæranna enn fluttur
út óumminn, en nú er verið
að ljúka við byggingu
tveggja stórra sútumarverk-
smiðj'a á Akureyri og á Sauð-
árkróki, og verður fram-
ledðslugeta sútunarverk-
/smiðjanma þá orðin svo mik-
il, að unnt ætti að vera að
súta allar íslenzku gærurnar
hér heima og flytja þær út
sem fullunna vöra fyrir marg
fallt það verð, sem fyrir hrá-
efnið fæst.
Að því marki ber hiklaust
að stefna að flytja enga gæra
út óunna, heldur að súta þær
allar hér í landinu, og vissu-
lega væri ástæða til þess, að
sútunarverlcsmiðjumar hefðu
um það samstarf sín á miMi
að selja þessa góðu vöra á
mörkuðum, bæði vestan hafs
og austan. Enginn vafi er
á því, að hér er um að
ræða mjög verðmætan út-
flutning, ekki sízt ef sölu-
mennsku er hagað þannig, að
ekki þurfi að óttast undirboð
erlendra aðila, sem kaupa
hráefni af okkur fyrir lágt
verð.
ÓSIGUR
HUSSEINS
HUSSEIN koniujmguir í Jórdainíu heifur
beðið ail'vairlegain. ósigur fyrir s/kærulið-
uim Palestínu-Araiba. Lainidiið hefuir
raimbað á baanni borga raiStyrjaldar.
Völd bams hafa sj aildan eða aldrei verið
í eims miki'llli hættu. Höl.1 hana er eins
og virki í umisátursiástiaindi. Þar hiefst
haran við um'kringdur iífverði sínum,
en skæruliðairnir eiru allsráðandi á göt-
tinum umhverfis höllinia og í öðrum
baejuim landisinls. Þar sem þeir eru svo
voldugir, hefuir Hussiein neyðzt tifl. aið
leggjia á 'hillunia ráða.geiilðir símar um
að takmarkia áhrif þeirna.
Koimunigurinn
hiefur ef til vill
aldrei bekið erf
iðari ákvörð-
uin, en bún bef
ur komíð í veg
fyrir borgara-
styrjöld, sem
befðd kostað
miklar blóðsút-
bellinigar. Sam-
kvæmt tilskip-
uinium frá
stjórminni var
öllum bamniað að bera vopn á al-
mamruafæri, sikorað var á ákæruliða að
flytjia vopmabúr sím úr bæjunium, og
þeim skipað að skrásetj a bifreiiðar síxuar.
Tilskipamiriniar voru virtar að vettuigi.
Skæruli'ðlar fylíkltiu liði í Amrnarn og öðr-
um borgum og bæjuim, genigu um göt-
•uirnar gráir fyrir jámum, Skutu af byss-
urn 'SÍnium upp í Otoftið og köstuðiu haind-
sprengjum. Hermiemn stjómiarinmar urðu
að 'hönfa frá miðlborg Ammam til últ*
hverfainma, og stjórnin riðaði til fa'lls.
Hu/ssein setti álit sitt að veði, lét í
miinmi potoann oig féllst á vopraaihlé eftir
n okkra bardaga, Sem kostuðu 40 Mfið.
Skæruiliðaimir gaba þvi á ný haigað sér
að eigiin geðþótta oig eru ríki í ríkimu.
Hussein (hefur orðið að viðurkienima vam-
mátt simn, því að komið er í ljÓ3 að
hamn hefiur ekki taumhald á skiæruilið-
urnium. Hann hefiur samíþykkt að fresta
framkvæmd þeirra öryggi sráðstiafaima,
sem skæruliðairnir töldu hefta aitihafma-
fnelsi sitt, og gefið þá skýriragu, að um
„misskilinimg“ bafi verið að ræða.
Sækruliðarmir hafia yfirglefið götuvigi sín
og lífca svo á að öryggsráðstafiainir stjóm-
arimniar séu mairfdiauisar. Herimn hefiiur
dregið úr viðbúmaði síniuim, og Husseim
hef'Uir hanmað þamm misskilmimg, sem
hanm seigir að vamdræðum hafi valdið.
Hamin segir í afisökuiniairtóni að stjórnim
hatfi efeki hafit sarnráð við skæruliðama
um öryggi srá ðst af anirmair, þar sem húm
hafi liti'ð svo á að aðeimis væri um að
ræða ítrekium á gildamdi lögum, sem sum
eru altt frá árimu 1953.
Aðgerðir ktomumigs haf a því að ein-
hverju leyti verið tillraun til þess að má
aftiur ýmisum vöidum, sem hamm hefiur
glatað síðam í sex daiga stríðimiu. En
niðuirstaðan er sú, að Skæruliðamir
halda þeiim völdtum og ábrifiuim, sem
þeh bafia náð, og verða áhrifiameiri em
áður. Þeir gefa til dærmis út fierðasikil-
ríki, sem tekiin eru gild af jórdömskum
landamæravorðum, og neita að láta
dærraa skæruiliða fyrir vemjuilegum rétti.
Hroki skæruliðammia befur Æarið í taiuig-
armar á mörgum, ekfci sdzt ýmisum ráð-
gjöfum kiomiumigsims, en ef ti'l vill átti það
ríkari þátt í þeirn -aitburðum, sem hatfa
igerzt, að Skæruiliðar vita að bamdarískir
erimdrefcar haifa leogið litið á þá sem
alvarleigt óróaiafl oig haldið fram þeirri
Hussein
sk'oðun að ísraieflsmemm yrðu saminimgs-
liprari ef Hussein drægi úr áhrifum
þeirra.
Þegar sá orðrórmur komst á kreik, að
Hussein hefði failizt á samnimigaiviðræð-
ur við ísrael á igrumdvel/li síðustu firið-
airtillagmia bamdairísku stjórmiariminiar,
urðu skæruliðar æfir. Ól’gam miagmaðist
líka vi‘ð það, að Hussein fyrirsfcjipaiði
öryiggsráðstafanÍTmiair rétt eftir að hamm
toom heim frá Kaíró, þar sfem hamn sat
fuind æðstiu miammia Arabaríkj amin'a. Þótt
óllikflegt veirði að tel’jast, var því haldið
fram að ráðstafiamirmar hetfðu verið
saimþykfctar á fiumdimium í Kairó og að
þær væru Jiðlur í ráðagerðum um að
fcomiast að saimlk'omulaigi við ísrael. Hins
vegar var það emigin tilvilj'um, að gripið
var til ráðstafamaimna gagn skæruliðum-
um eimmitt eftir beimkomu Husseinö
f.rá Kaíró. Hamin hefiur sjálfsagt viljað
láta lita út fyrir að hainm myti stuðnimgs
amniairra Aralbaríkja í þeim ráðstöfun-
um, sem hamm greip til. En fljótlega sásit
svart á hvítu að h-anm hatfði eragam
slíkam bátóhjall. Ríkisstjóirnir Sýrlands
og írafcs birtu harðorðar yíirlýsimgar,
en egypzka stjórnin þagði um ástamdið.
Það hefiur heLd'ur etoki verið tilvifljum,
að ráðstafamirnar voru gerðar eiirumitt í
þann murad sem Yaisser Arafialt, aðalleið-
togi A1 Fatah-samtaikammia, dvaldiist í
Moskvu. Ráðstafiaindirmiar hlufiu að rýna
álit haras í aiuigum skæruliðamraa þegar
hamn smeri aftur frá Moskvu. Að eigim
sögn vildu Hussein fcomumigur og yfiiir-
miemn jórdanstaa hersims etóki hefifca það
sem þeir kö'lfl/uðu „lögmætar aðgerðir
gegn ísrael“ heldur aðieiiras pólitísk áhrif
skæruliðammia, og von þeinra var sú að
isíðan reymdist tóleift orraeð eimhverju móti
að sameina sveitir Skæruliða hernum.
Hussein og stjórn hans tiöldu sig eigia
vísam stuðinimg landsmanmia, em það er
hiras vegar vafaisamt. Paleistíinuimenm í
Jórdamíu e/ru álíka margir og Jórdamíu-
memm sjálfir, og vaxandi fjöldi Jórdaníu-
mannia hefur mikla samiúð með skæru-
liðum.
Skæruliðarnir voru líka alltaf samm-
færðir um að þeir væru ósigramdi. Þeir
höfðu hins vegar eragan áhuiga á því að
Steypa Husseim atf stóli. „Við viljum
halda aðgerðum ótókar gegn ísrael
áfnam án nótókurra afskipta anmiama
aðiia, og við ’höfum eragam áhuga á því
að táka stjórraima í okltóar hemdur,“ sögðu
tal'smaran tveggja stærsbu ákæruliðasam-
akamina, A1 Fatiaih og Freflsiishreyfinigar
Palestínu. Skæruiliðum finnst lfitið efitir-
sókiniarvert að tafca völdin í landi, sem
er i'lla leikið vegna stianfsemi þeirra, og
þeir eru sumdraðir innbyrðis. Þeir hafa
helduir ekk ábuiga á því að stofina sér-
s'ta'kt Pafliestínuríki austam Jórdamárimin-
ar, enda yrði það lifl að veikja málstað
frelsumar Palestínu. En eitt atf því sem
vetour mesita athygli í sambamdi við
ástandið er mifciill einbuigur Skænuliðia.
Samieiginiegt ráð tíu samtiaka, sem hefiur
verið mymdað, sýndi enigim merki ágreiin-
irags í deilumum við Hussem.
Pólitísk vígstiaða skærulið'anmia hefur
etótoi aðeinis eflzt í Jórdamíu hieldur líka
út á við. ísrael og stóryeldin verða að
gera ráð fyrir að tilganigslauist sé að
semja við Hussein, því að jafmivei þótt
hanm féllist á samkomullag, væri það
einiákis virði ef það stríddi gegn vilja
PalfeSt'ínumianmia í Jórdamíu. Hanm hefiur
tialkmiarkað svigrúm til þess að sernija,
og óvíst er hvort hanm femigi huigsam-
ifegt samtoomuliaig samiþyfckt heiimia fyrir.
í Jórdaraíu eru uppi háværar raddir um
að mynduð verði ný st jórm og landið
hiervætt. Atlburðinnir í Jórdamáu haifa
sýmt, að Huissein toorauragur ©r ekki
lengur volduigasti maður lamdisins hielldur
Yasser Arafat. G.H.
Eldur í Tjaldanesi
VTÐ stórbruna lá í Mosfellssveit
er eldur kviknaði í kyndiklefa i
vistheimiii vangefinna barna að
Tjaldanesi. Eldsins varð vart um
kL 16.30 og tókst starfsfólki
heimilisins að halda eldinum i
skefjum, unz slökkviliðið í
Reykjavík kom og slökkti með
slökkvifroðu. Gekk þá greiðlega
að ráða niðurlögum eldsins.
Allsnarpuir aiuistanvindur var á
og hefði því ge'ta farið iflla hefði
startfsfóllkimiu ektoi tiefcizt að
hefta elidtnrL, saigði fréfctaritari
Mbl., Pótur Hjálmisson. öll húa
á staðnum eru timibuirhús. Elds-
uppbök munu haía verið þau, að
ol'ía raran út á góltfið í kymditoletf-
anum og inn í fcetilinn, Raf-
magnSlaust var í Tjaldanesi sl.
miðvilkudageimorgun, og mun því
sjálfvirlkiur ræsir kyndingarinei
ar ekki hafa virkað sam skyldí.
í Tjaldamesi eru vistuð 15 böra.