Morgunblaðið - 24.02.1970, Blaðsíða 16

16
MORiGU'NlHL.AÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1070

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Augiýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
] lausasölu
H.f, Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Simi 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
ATVINNULÍFIÐ OG REYKJAVÍK
FT'ólksflutningarnir til Reykja
* víkur hafa um langt
skeið verið taldir vandamál,
sem við hefur verið brugðizt
með margvíslegum hætti. Til
Reykjavíkur hefur fólkið vilj
að fara, vegna þess að þar
hefur það talið tækifærin
vera mest og bezt, bæði
vegna atvinnu, aðstöðu til
menntunar o.s.frv.
í Reykjavík hefur atvinnu-
lífið verið lang öflugast, og
lengst af hefur eftirspumin
verið meiri eftir vinnuafli en
framboðið. Samt er það svo,
að Reykjavík sér miklum
fjölda íbúanna í nágranna-
byggðarlögunum fyrir at-
vinnu. Það er þess vegna
óumdeilanleg staðreynd, að
hvergi á landinu hefur verið
séð fyrir þörfum atvinnulífs-
ins á neitt svipaðan hátt og
gert hefur verið í Reykjavík.
Auðvitað hafa þau stór-
áföll, sem dunið hafa yfir ís-
lenzku þjóðina, dregið úr
framkvæmdum í Reykjavík
eins og annars staðar, en sem
betur fer er nú mikil breyt-
ing að verða á í þessu efni,
enda fjölmargar hugmyndir
uppi um framkvæmdir á
borgarsvæðinu, og hvert iðn-
fyrirtækið af öðm mun rísa
í Reykjavík nú alveg á næst-
unni, vegna þeirra tækifæra,
sem skapazt hafa til útflutn-
ings iðnaðarvamings.
Sá öflugi atvinnurekstur,
sem veríð hefur í Reykjavík,
byggist að sjálfsögðu að veru-
legu leyti á þeirri aðstöðu,
sem borgaryfirvöld hafa látið
í té hverju sinni, enda hefur
hvergi verið greitt eins vel
fyrir bæði iðnaði og sjávar-
útvegi eins og einmitt í höf-
uðborginni. Hins vegar hefur
það aldrei verið stefna stjóm-
arvalda í Reykjavík að leitast
við að draga sem mestan
mannafla utan af landsbyggð
inni til höfuðborgarinnar.
Þvert á móti hafa Reykvík-
ingar gert sér grein fyrir því,
að það var ekki þeirra hagur,
að mjög örir fólksflutningar
yrðu til höfuðborgarinnar.
Slíkir flutningar skapa vanda
mál á Reykjavíkursvæðinu,
engu síður en í þeim byggð-
um, sem verða af þeim mann-
afla, sem þær þurfa til þess
að eflast og þróast á eðlileg-
an hátt.
Á tímum mikillar þenslu í
höfuðborginni, studdu þess
vegna víðsýnir stjómendur
Reykjavíkur að því, að fjár-
veitingar yrðu af hendi látn-
ar, ekki sízt úr Atvinnujöfn-
unarsjóði, til uppbyggingar
ýmiskonar fyrirtækja úti á
landi, svo að hamlað væri
gegn of ömm fólksflutning-
um suður á bóginn.
Þessi stefna var og er rétt
frá sjónarmiði landsmanna
allra, jafnt Reykvíkinga sem
þeirra, er úti á landsbyggð-
inni búa. Hitt er annað mál,
að eðlilegt er að, só háttur,
sem verið hefur á lánveiting-
um til skipakaupa hafi verið
gagnrýndur, en úr Atvinnu-
jöfnunarsjóði hefur verið
veitt fé til kaupa á bátum frá
Suð-Vesturlandi, og nokkur
skip hafa verið seld af þeim
sökum til annarra byggða.
Mun það mál nú vera í at-
hugun.
Mergurinn málsins er sá,
að í Reykjavík hefur fólkið
viljað búa, vegna þess að þar
hefur málefnum þess verið
betur stjómað en annars
staðar. Þar hefur atvinnuör-
yggið verið mest og tækifær-
in margvíslegust til að kom-
ast áfram í lífinu.
Auðvitað er það margt, sem
að þessu hefur stuðlað, en
ekki hefði þetta gerzt án ör-
uggrar og góðrar stjómar
borgarmálefna. Reykvíkingar
hafa verið svo gæfusamir að
velja sér samhenta meiri-
hlutastjóm í borgarmálum,
og þess vegna hefur tekizt að
stýra málefnum Reykjavíkur-
borgar betur en þar, sem
hver hendin hefur verið upp
á móti annarri og eilíf hrossa-
kaup þurft að eiga sér stað
við lausn vandamála.
Aðgerðir Araba
ITandamál þjóðanna fyrir
" botni Miðjarðarhafs eru
svo margslungin, að naumast
verður séð, hvemig lausn
verði á þeim fundin. Vissu-
iega er hægt að skilja tilfinn-
ingar beggja málsaðila. ísra-
elsbúar berjast fyrir lífi sínu,
en Arabaþjóðimar verða að
sæta því, að stór landsvæði
em hernumin, og þær hafa
beðið afhroð í styrjaldarátök-
um, sem óhjákvæmilega hlýt-
ur að særa stolt þeirra.
En aðgerðir þær, sem
skæruliðasveitir Araba hafa
gripið til utan landamerkja
hinna stríðandi aðila,
sprengjuárásir á saklaust
fólk, flugvélarán og svo fram-
vegis, er sízt til þess fallið
að bæta málstað Araba eða
vinna þeim samúð meðal
annarra þjóða. Vonandi er
þvi, að gætnari öfl fái ráðið
og þessum aðgerðum linni.
Anniars er hætt við því, að
átökin geti barðnað og fleiri
yrðu þar beinir eða óbeinir
aðilar en nú er.
30
FRETTASBJALL
EFTIR
BJÖRN JÓHANNSSON
ÞAÐ er skömim að því, hiviersu lítið ís-
lenzk blöð fylgiiast með norræmium mál-
efniuim. í'Sleinidimigar eiga svo niáma sam-
vinmiu við Ihim Norðiurlöndin að seigja
miá, að hún snierbi hvert miammsbam á
íslamdi að meira eða mdnma leyti. Næg-
ir í Iþví siamhairudi að mininia á samræm-
inigu á ýmisis konar löggjöf og hið víð-
tæfca menninigarsamisitarf þessara þjóðia,
sem enn mun vaxa á niæstu árum.
Á fimm ára freis.fi taba íslemzk þlöð
hinis viegar við isér, en það er þögar þdnig
Norðurlandaráðls eru haldin í Reykj.a-
vík. Þá eru þau yfirfull af fréttum um
þiniglbaldið og viðtölum við morrænia
forystuimenn. Að þinigi lokrau fiellur
sarna værð yfir blöðin og áður.
Ég tel að íislenzk blöð breigðiist ietsienid-
um sínium að þessu leyti. Norræn sam-
vinna er mjög mdkilvæg fyrir ísianid og
á eftir að verða enn mikilvæigari er
fram lfða stumdir. Það er því iskylda
blaiðamma að upplýsia leisiendur um það,
sem er að gerast bverju simni. Mikið
Starf fer fram allt árið í hinium ýmsu
niefndium Norðurlandaráðls og síðiari árin
hiefur vierið sitefmt að því, að nefnidir hafi
lokið störfum fyrir NorðurlanidiaráðB-
þinigin, svo nefmidanstörf tefji ekJki þing-
haldi'ð sjálft. Það er því niaiuðsynleigt að
fylgjaist mieð því sem er að geraist allt
árið.
Suim blöðin a.m.k. hafa á að skipa
blaðamömnum, sem auðveldleiga geta
skrifiað um morræn mélefni og gerzt eins
koniar sérfræðdimglar á því sviði. Hér á
ég við þá blaðamiemn, sem sótt hafa
miorræmia blaðamianniaiskióiarm í Árósium.
Fieist blöð á- Norðurlönidum hafa slíkium
sérfræ'ðinigum á að sfcipa. Þeir sækja
öll þinig Norðurlamdaráðs og margir
þeirra sækijia einnig fundi fonsiætiisráð-
herraninia oig utanríkisráðherrannia. Þess-
ir blaðamenn völta náfavæmleigia hvað er
að 'gerasit, viita nákvæmlega hvað þeir
þurfa að sipyrja um og þeir eiiga auð-
veldan aðganig að stjórmmálamöninium og
embættismönmum veignia persónulegra
kynna við þá.
Á hiwerju einastia þingi Norðurlandia-
ráðs faoma fyrir mál, siem snierta ísland
sérsitalklegia og íslenzka hiaigismuni. Þáð
er brýn þörf á því, að öll blöðiin sendi
mienn á þeslsi iþinig. Það er efalki fullnœigj-
andi að fylgjiast með þeám á fimm ára
fnesti. En þá er faomið að vandamáli, sem
&lenzk þlöð eiga við að glímia. Fjár-
skortinum.
Það toositar talsvert fé að sækja fundi
erlendis og blöðin veigra sér við því
af fyrngreiimidri ástæ'ðu. Hér getur hið
opinibera faomið til hjálpar. Alþinigi, eða
Islandisideild Norðurlandaráðs, ætiti að
hluitast til um, að ákiveðinni fjérupp-
hæð sé v'arið tdl þesis að auðvelda ís-
lenzfaum blaðamiönnium að sæfaja Nor’ð-
urlainidaráðsþinigiin, t.d. mieð greiðslu
ferðáJkiostniaðiar. Það er hagur rilkiisdins,
að þjóðin fyigist vel mieð því sem geriist
á morrænium vettvamgi. í þessu sam-
bandi má benidia á, að hin Norðurlönidin
aðisitoða blaðamenn óbeint við að sækja
þinigim með því að taika fluigvélar á leigiu
fyrir semdiimefndir síniar og veita blaðá-
mönnum aðgang að þasisium ieiguvélium.
Á þanm hátt verður flugfargjaldið miklu
lægra. Þeitta auðveldar litlu blöðunium
að send'a mieinn á Norðurlamidaráðsþingin.
Þau fjársterkari senda sum tvo og þrjá
blaðamenn.
Átjánda þinig Nor'ðurlandaráðs í
Reyfaj'avík tókist einstaklega vel. Allt
skipulag og umidirbúninigur var til fyrir-
mynidar, endia lýstu þingfulltrúar og
blaðamenn þedrri sfcoðum sinrni. Það var
©kikert faurteásdslhjal, emda hefur Siigurði
Bjarniasyni, forseta ráðsinis, og Friðjóni
Sigurðsisyni, framkvæmdiasitj óra íslamds-
dieildarinmar, borizt bréf frá fjölmörgum
aðilum, sem þakfaa hinn góða undirbún-
inig fyrir þiinighaldið og alla stjóm þess.
Mangir aðilar unnu að þesisium undir-
búnimgi, sem fyrsit og fremst hivíldi á
herðum þeirra Sigurðar og Fritðjómisi,
en einmiig átti góðan hlut að máli Hörð-
ur Bjiarniasion, húsameistari ríteisdins,
starfsfólk Landisisiímianis og Þjóðleikhúss-
ins. Öllum þesisuim aðilum ber að þakka,
því starf þeirra var isiandi til sómia og
munium við lenigi njóta þess álits, siem
hiniir erlendu gestir sfcópu sér urn land
Og þjóð.
Friðjón Sigurðsson, framkvæmdaistjóri
Islaindisideildar Norðurlanidaráðs, hefur
tjá’ð mér, að hiorfur séu á því, að kostn-
aðaráætlunin við þioghialdið, rúmar 3
millj. kr., miuni standast. Meetan hluta
koistniaðarins greiðdr Alþinigi, en Norður-
landaráð sijiálft ákveðna kositnaðarliði.
Íslendimigar höfðu margfaldian gjaldeyr-
ishagnað af þiniglhaldimu miða'ð við út-
lagðan faostmað.
Friðjón favað undirbúninig að þing-
baldinu bafa hafizt í júlíménuði 1069.
Fljótlega hafi kornið upp vandamál
velgma takmarkaðs gistirým,is. Hótelin
hafi aðeiims getað útvegað gistiingu fyrir
245 mianns, en giisltingu hefði þurf't fyrir
uim 380 miainirus. Þetta hefði verið leyst
mieð því að koma gestum fyrir í eiinika-
húsnæði og að nokikru í Stúdentaigörð-
uimurn. Um 50% fleiri geistir sóttu þingið
niú en árið 1066, þagar Norðurlandaráðs-
þing var haldið síðast í Reykjiavík. Það
þing var baldið í húsakyninium Háskól-
ans og að nokkru áð Hótel Sögu.
Þin,g Norðurlanidaráðls viar fyrsta ráð-
steíman, sem haldin hefur verið í Þjóð-
leikhúsimu. Þiniglbaldið sanniaðii, hversiu
hentugt Þjóðledlkhiúsið er til ráðsitefnu-
haldis. Jens Otto Krag, fyrrum forsiætis-
ráðherra Dana, lét srvo ummiælt, að Þjóð-
leikhúsfö væri hentuigaisiti fundiarstaður
sem Norðurlamdiaráð hefði haft til þassa,
að ólös/tuðuim þimglh'úsum Norðurlamd-
anma.
í Reykjiaivík hefur lenigi skort húsnæði
fyrir fjökraenimar ráðstefiraur og höfum
við missit stóra hópa ferðamiamina af þeim
sökum. Þjóðleifklhúsið gietiur bætt þar
úr yfir sumiartímanm, þegiar ieikstarf-
iserrain liggur niðri, og geitur Þjóðleik-
húsi'ð vafalítið haft góðiar tiekjur af
ieigu — fuindið fé. Hér er ek'ki um fram-
tíðarlauisn að ræða — bentuigt ráðBtefnu-
hús verður að rísa í Reyikjavík — en
Þjóðleikbúsið getur leyst vamdaimn í
bili.
f
Chicago-
dómarnir
kannaðir
Atlanlta, 21. fehrúar. AP.
NOKKRIR framámenn í sam-
bandi bandarískra lögfræðinga
hafa ákveðið að rannsaka réttar-
höldin í Chicago í málum 7
manna, sem voru ákærðir fyrir
að æsa þar til óeirða í sambandi
við flokksþing demókrata fyrir
síðustu þingkosningar, og þá ráð-
stöfun Júlíusar Hoffmanns dóm-
ara að dæma sakborningana og
tvo lögfræðinga þeirra fyrir að
sýna réttinum lítilsvirðingu.
Jeromle J. Shestack, farmiaiðuir
m/aramrétltimdaideildair lögifræðimga
sam/bairadJsims, dkipar bráðlegia
niafrad til þess að riaimn'saka réttar-
'höldin, og á meifndiin að skilia
skýnslu í maí. Sam'baimdið tekiuir
ðkki opimbera aifstöðu nieirma mieð
samþykki stjórraair þess. Að því
er 'haft eftir áreiðamlegum heim-
il'dum teljia ýmsir mieðiimiir
mamniréttinidadeildar dómamia
brjóta í bága við stjómarskráinia.
Shestack hefur látið í Ijós þá
slkoðun síma að Hoififiman hafi
farið óskymsarn'lega að ráði síniu.