Morgunblaðið - 13.05.1970, Qupperneq 11

MORGUNÐLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 1970
11
brtemml á ami mieðiain síkiúxir og 61
bylja úti fyrir. Kcxmi hanin fljúg-
amidi kun um eáma glátt og hivexfi
aið bragði út um aöria. Inrni er
bamm óihuilitur fyrir vetrarmiæð- •
imignuim, en eftir sikiaimima töf í
birtu og yl hverfiur harnn yður
sj'énium í slkiamimdiagisisiortainin,
þaiðam siem hanrn kom. Þanmd'g
birtist líf mammisiins í ®vip, en
hvað á uodan fór eða í væmdum
er vitum vér edigi.“
Þesisd orð kioimu mér í huig, er
ég frétti lát viiniair mírnis, Gunnams
Norlamd's, yfirkiemnara við
Menimtasikiólann í Rjeykjavík. É5g
hafðd séð hamm glaðiam og réifam
nioklkrum vilkaim áður; örfláium
dögum steiimna var hainm komimm
í sijúkrahús. Hanm hafði áitt við
langvarandi og erfitt heilsuleysd
að stríða, svo erfitt á situndum,
að menn umidfruð'UiSt andlegt og
Hfcamlegt þrak bams. En af sím-
tali við bann skömmu fyrir amd
liát hanis varð mér þó ljóst, að
vini mínium var bruigðlið.
Dauðlegum miainmá stoal virt til
vorfcummiar, þó að honum hvarfli
huigsamir uim svipulleiik mamm-
lagis lífs við slífc siorgartíðindi,
þegar á bak er að sijá siamferða-
mainmii í blómia lífsinis. En er þá
til einskis umndð? Spyrja má,
hvbrt niiðiurstatðian um mammilífið
í öllum sínium hverfulledk verði
lífct og hjá Mafcbeð, er homurn
verður ljóst tilgamigsleysi eevi
simmiar:
Á morguin, og á morgum, og á
miorgun,
buimlumigaist þessi smáspor dag
frá degd
til lokia hinztu límu á tímane
bók,
og gærdagarmir allir lýstu
leið
flóniuim, í dauðanis diuft. Slökk,
slökk þig, skar!
Sliór faramdsik'uggd, er lífið,
leitoairi
sem fremur kæfci á fjöluinium
um stund
og þagnar síðan; það er
ævintýri
þulið af bjána, fullt af mögli
og rnuldri,
og mierkiir ekifcert.
(Þýð. Helga Há 1 fdán.arsomar).
Ölluim, sem nioktouð þefcktu til
Gummars Norliands, má veria ljóst,
að allt of s/köimm ævi hams var
algjör anidat'æða slíkis tilgaogs-
leysis: nær allt, sem hainm laigði
gjörva hönd á, átti sér tilgamg oig
bar ávöxt, bafði merkinigu í fyll-
inigu mammlegls lífs.
Riauiniar þarf þetta enigium að
fcoma á óvart. Maiðurinn var
óvenjuleiga vel af guði gerðuir.
Hamn var stórglæsilegur að vall-
arsýn og aindlagt atgjörvi hans
slíkt, að til þess var tekið. Hann
var því sem sjálfkjörinm væri til
hvers kyns fulltrúastarfa fyrir
stétt sínia og stofnun, jafnt á inm-
lendum sem erlendum vettvangi.
Eiras og verða vill um slífca mieinm
hlóðust á hann störf. Mátti oft
umdruim sæta, hve maðurinn af-
toaistaði miiklu. Var þó hvergi
kastað til höndumum, og áhuginr.
og eldmóðurkin ódrepandi.
Alþjóð, er sá Guninar Norlaind
í fceminarastóli í sjónvarpi í
fyrravor, mun vart hafa blaind-
azt hiugur um, áð þar fór af-
burða fcennari. Þetta eru a!ð
sjálfsögðu engin tíðimdi þeim
fjölmörgfu nemendium, sem nutu
hamdleiðsilu hans í Menntaskól-
amum í Reykjavfk. Gunmiar var
óvenju vel undir starf sitt bú-
inm, hafði hlotið menntum sínia
við úrvals menmtastofruandr vest-
am hafs og auistan, emda ávaxtaði
hanh vel sitt pund. Hanm var
eimlkar vökull í starfi, og fáum
hefi ég kynmzt, sem fjær var
skiapi öll sjálfuimgleðii um eigið
ágœti, þótt vel mætti hanm vera
stoltiur af verkum sínuim. Tel ég
mig vel dómbæran þar um, enida
hafði ég þekikt Guinmiar nærfellt
í tvo áraitugi og átt við hamm
niáina samvimmu í starfi.
Fumdum okkiar Gummars bar
fyrst saman 17. júrní 1952 í full-
veldiisfaignaði Islemdimgafélagsimis
í Lumdúnium. Báðir höfðum vi'ð
þá mýlokið ströngum prófraun-
urn við emska háskóla. Mér er
emn mininif-stætt, hve að mann-
inum sópaði, og varð þá þegar
ljóst, að bar vair emiginn meðal-
maiður á ferð. Ári sáðar lágiu leið-
ir okkar afltur siaiman við stúd-
enitspróf í Meminitiaskólainium í
Reykjavdik. Eg átti því lámd að
faigmia alð vimma með honum við
prófdómaraistörf nokkuð á annan
áratug ag átti því edmfcar hægt
um vik að meta ávöxtinm af
taemmiairaistiarfi hans í ensku. Var
hamn ekkd Idtáll. Kenmslu- og
prófdómiamaistörf hans við Há-
skóla íslamds, við gagmfræðapróf
og lamdispróf færðu mér enm
frekar heim sianninm um hæfnd
hams, eiju og réttsýnd.
Með starfi sínu við Mennta-
skiólann í ReykjavSk og öðrum
vertoum síinium á allt of sifcaimmri
ævi hefur Gunnar Norlamd reist
sér óbrotgj'aman minmiisvarða, og
hin aldima og viirðiulaga menmta-
sitofniun, sem hainn starfaffi lengst
við, býr lengi að verkum hans.
Mikiill missdr er að slítoum
mainini. Slíkan mamin er einnig
gott a!ð hafia þekkt og átt sam-
starf við.
Þegar ég lít til bakia yfir minn-
ingar mínar um horfinm vin er
mér þó efst í huga drengslfcaipar-
maðuriinn og tryglgffiaitröllið
Guinnar Norland. í vináttu sdmivi
og trúmaði var hamin heill og
óskiptur. Slílean manm er gott aff
bafa áitt að vimi.
Þumgur harmur er kveðinm að
nánustu ástvimum Gunmiars, en
ednls og Slhatoespeare laetur Tan-
anin á Rossi mœla við Mafcduf:
Sérhver drenglynd sál
á hlnit í þeirri sorg, þó sjálfan
þumiganin
berir þú allam eiinm.
Heimir Áskelsson.
KVEÐJA FRÁ FÉLAGI
MENNTASKÓLAKENNARA
Við fráfall Gunniars Norlamds
yfirkieninara hefur Félaig miemmta-
skólakieinniara misist eiinm sdnm
dyggaista liðsmianm, miamm, sem
verzff hiefur formaður félagsins á
amman tuig ára og hiafðd þá þeg-
ar verið ritari féliaigisiras í niokikiur
ár.
Störf Guniniars fyrir málef'nd
samtaika m'enntasikólafcenniara
verða seint fullþökkuð, því að
óhjákvæmilega lenti lainigmest-
ur hluiti stairfisnis á homium sem
formiamni, og þeir eru ótaldir
klukkutímiarnir, aem bainn fórn-
aðd af stopulium frístundum í
fundiaiJietur og önniur störf fyrir
félagáð.
Festa Guimniars og sanmigimd
gierðu hanm eiinistaklega vel til
forystu fallinm, og var það mik-
ið lán fyrir mienmitaskólatoeinmaira
sem srtétt að veljia hanm til for-
ystu. Má og sjiá, að þeir fcuinnu
vel aið meta Guinimar Norland af
því, að þeir end'urkusu hann
fimm sinntum í stöðu formannis.
Við him hryggilegu umiskipti,
sem nú hafa orðið vill Félag
miennitaisikólakienmiara gendia kionu
hiainis, dætrum, móður og bræðr-
uim ininiilegair gamúðarkveðjur,
en j'afnframt þaikikia fómfiist
starf góða dremigs.
í DAG er til moldar borinn
Guinnar Norlamd yfirfcenmiari við
Menmtaskóla'nm í Reykjavík og
formiaður Félaigs menntaiskóla-
kennara um marigra ára skeið.
Gunmar var, allt frá því a!ð bamm
hóf störf viff Memmtaiskólann,
einn áhuigasamasti og duiglegasti
fcemniari þeirrar stofnumiar, oig
víst er, að minmiimg haras verður
lengi kær þeim þúsundum nam-
endia. sem niotið hafa kenmslu
hans síðam 1946. þótt haran sé nú
sjálfuir allur lamigt um aldur
fram.
Það var aldrei nein lognmolla
krimigum Gunniar Norland,
hvorki í effia utan tímia, hiann var
áhlaupam'aður til allra verfca og
touminá því bezt, að gustaði, ekki
sízt í tímum. En þótt hamn byrsti
sig stundum í kennslustundum,
þá var grurnnt á blíðlyndinu, og
hann vildi alltaf hvers manns
vandia leysa og var mieð afbriigð-
um raumigióöur mialður.
Leiðir okkiax Guminars lágu
fyrst saman haustið 1952, er
bainm tók aftur til starfla eftir
dvöl sína við Lumdúma-háskóla
1951—1952. Aldred hef ég hitt
manin mér óskyldan, sem mér
hefur geðjazt jafn vel að alltfrá
fyrstu kiynnum og þótt j'aín-
væint m Samistarf oklkar í stoól-
amium og að félaigisrmáluim varð
lamigt og náið, og Víst er að
minma hefði vtriff gert, ef Guinn-
ars hefðd ekiki niotið við. Starfs-
vilji og sitarfsgeta Gunraars var
óvenjulag, og oft fanmsit mér
hain n ekiki ætla sér af í viinrau-
hröglðum, en skiaphöfn hamis var
slík, aff væri verk að vinina, þá
vanm Ihamm það, bæði fljótt og
vel.
Guminiar átti við vamheilsu að
stríða síðustu árin, en bar hana
af toarlmennsku og það svo, að
fæstir meniu hafa gert sér ljóst,
hve veifcur hann var sl. vetur.
Þrátt fjmir vanheilsu siína fcenmdi
hann eims lerngi og mögulegt var
ag ef til vill leragur, oig aðeiras
tveimur dögum fyrir lát sitt
prófaðá hamn munmilega í marga
kluikifcutdima. Og mú er Gummar.
allur og með homum genginm
kienniari af guðs náð, gó’ður vin-
ur og heilsteypt persóna. Þaff er
hörmulegt, þegar slíkur miaður
er kallaður buirt langt um ald-
ux fram, em „orðstírr deyr
aldrigi, bvedm sér góðan getr“.
Með þesisuim fátækleigu orðum
vil ég hylla látinn vin, starfs-
bróöuir og manntoostaimann og
jaflnframit hairnrua snöggan og
óvæmtan aðsfcilmað. É>g sendi eig-
inlfconu hans, dætruim, móður og
bræðrum míniar innilegustu
samúðarfcvéðjur.
Guðni Guðmundsson.
KVEÐJA FRA NEMENDUM
Gunnar Norland er látinn. Ég
veit, að ár munu áfram renna,
eldfjöll gjósa og stríð verða háð,
þó Gunnar Norland hafi kvatt.
Þær hræringar, sem þá urðu,
komu ekki fram á mælum eins
og Heklugos eða hryglur jarðar
en þær snertu strengi í hjört-
um okkar stúdentsefna Mennta-
skólans í Reykjavík, skólans,
sem hann starfaði í og unni.
Gunnar Norland kaus sér
kennslu að lífsstarfi. Þar lenti
svo sannarlega réttur maður á
réttum stað, því að ég veit, að
ég misbýð engum er ég fullyrði,
að Gunnar Norland hafi verið
einn ágætasti kennari Mennta-
skólans í Reykjavík.
Gunnar kenndi ensku og
frönsku við skólann. Ensku
kenndi hann í þremur 6. bekkj-
um máladeildar og voru þeir
enskutímar engum venjulegum
kennslustundum líkir. Við vor-
um stödd í Old Vic í London,
þar sem Caeeair, Cassius og Brut-
us þrumuðu yfir okkur. Kenn-
araborðið varð Capitol og við
fylgdum Caesari þangað og bið-
um í leiftrandi spenningi eftir
að sjá blóðið spýtast úr sár-
um hans eftir stumgiur samsæris-
mannanna. Þannig var kennsla
Gunnars leiksýningu líkust, og
öll höfðum við hlutverk í leikn-
um.
Ýmsir skólamenn hafa haldið
fram þeim skoðunum, að kenn-
ari skuli vera hlutlaus og áhuga
lítill um allt það, sem óskylt sé
þeirri námsgrein, sem hann
kenni. Hér var Gunnar á öðru
máli. Hann hélt skoðunum sín-
um hiklaust fram, eggjaðimenn
til umræðu og var aldrei sárari
en er hann þóttist kenna doða
og sinnuleysis hjá nemendum.
Fordæmdi hann slíkt með löng-
um orðræðum á ensku, sem end-
uðu oft eitthvað á þessa leið:
„Seek into yourselves, gentle-
men, there must be something in
you!“ Við vildum ekki undir
slíku sitja og umræður hófust.
— Já, sá sem ekki gat lært
ensku hjá Gunnari Norland,
hann gat ekki lært ensku.
En þó Gunnar væri kennari
af lífi og sál, þá einskorðaði
hann ekki störf sín við kennsl-
una. Hann var nemendum góð-
ur ráðgjafi í persónulegum mál-
um þeirra og var þeim til góðs,
hvar sem hann kom því við.
Svo sem títt er um gáfaða til-
finningamenn gat Gunnar verið
fljótur að skipta skapi, ef hon-
um mislíkaði og var þá stundum
æði hvassyrtur. Ég minnist þess
er við vorum eitt sin að sýna
bandarískum ferðamanni Salinn
og Gunnar hafði lýst nokkrum
þeinra sögulega atburða, sem
þar hafa gerzt, þá benti hann
gestinum á málverk af Jóni Sig-
urðssyni, sagði deili á honum og
spurffi Baindairíkjaimiannd'nn síðam
hvernig honum litist á hann. Sá
virti ásýnd forsetans fyrir sér
dágóða stund og sagði síðan:
„He is nice“ Það fauk í Gunnar
og hann spurffi með miklium
þjósti hvort að Bandaríkj amann
inum myndi þykja „He is nice“
verðug lýsing á George Was-
ington.
Nokkur undanfarin ár hafði
Gummar átt . við beiisuleysi að
stríða. En áhugi hans, ósérhlífni
og elja villtu nemendum hans
og samkennurum sýn, og jafn-
vel þótt hann hefði einu sinni í
vetur hnigið meðvitunarlaus nið
ur í tíma óraði okkur ekki fyr-
ir, hversu stutt var eftir. —
Hann var aðeins 47 ára gamall,
er hann lézt. — Gunnar Nor-
land mun ekki gleymast, slíkur
maður var hann.
Davíð Oddsson.
MEÐ alúðar þafcklæti fyrix frá-
bæra fcennsilu og síðar saimstarf,
sem. hvort tveg.gja emfcenndist af
festu, fómfýsi, góðvild og glað-
værð, votta ég aðstandendum
Gumnars Norlands menntaslkóla-
kennara imnilega sarnúð.
Arngrímur Sigurðsson.
★
Þegar kvikan storknar í brjósti
okkar spyrjum við með skáld-
inu: Hvar hafa dagar lífs þíns
lit sínum glatað?
En við fáum ekkert svar.
Spyrjum aftur: hvar?
Og að því kemur að við hætt-
um að spyrja.
Gunnar Norland var einn
þeirra sem brá lit á dagana. Og
nú þegar hann er farinn verð-
ur litlaus askan sem grúft hefur
yfir borginni að eins konar
tákni þeirra örlaga, sem köll-
uðu hann burt með svo svip-
legum hætti.
Allt eru þetta ósköp. Allt er
þetta óskiljanlegt.
Og tilfinningarnar hrannast
upp í brjóstinu eins og hraun-
hella: litum bregður loft og jörð
og sær.
Samt halda þrestir áfram að
syngja úti í garðinum fyrir ut-
an gluggann. Og sól kallar lauf
til viitnis um nýtt vor. Það er einn
ig táknrænt fyrir líf hans o.g faig-
urfræðilegt mat á öHu sem fyrir
ber. Og ekki sízt starf hans og
köliun sem bezt verður lýst með
einu orði: mannrækt.
Gunnar Norland var tilfinn-
ingamaður. Hann var fjölmennt
aður fagurkeri. Og hann var
húmanisti eins og hann átti kyn
til. Hann var stoltur fyrir hönd
starfs síns og skóla. Auðmjúkur
andspænis rökum lífs og dauða.
Og ekki trúði ha.nn á örlög-
teysi okkar manna. En flíkaði
ekki innstu hræringum síns við-
kvæima huga.
Hann var kröfuharður, en
einkum við sjálfan sig. Þegar
hann fann hvernig heilsan brást
honum og hann gat ekki kennt
með þeirri innblásnu reisn, sem
hugiur hans stóð til, tók hanin erf-
iðleikum sínum af æðruleysi.
Hann var öðrum mönnum ekki
einungis skarpskyggnari, held-
ur og skylduræknari. Strengur-
inn varð að hljóma, tær og allur.
Bezta veganesti sem ég hlaut
var að kynnast honum ungur,
menntun hans og mannhlýju.
Þeir sem elskuðu hann takast
nú á við þær hamfarir, sem
dynja yfir við burtför hans, með
þessa minningu að leiðarljósi.
Og einnig með þá staðreynd í
huga, að tún grænka eftir ösku-
fall og fuglar halda jafnvel
áfram að kvaka, þakka tvær
ungar dætur hans, kona hana,
móðir, bræður, tengdaforeldrar
og aðrir vinir hans þó liti sem
nærvera hans bregður áifram —
og alltaf — yfir ösikugráa daga.
Matthías Johannessen.
Kosningaskrifstofa
S j álf stæðisf lokksins
U tank j örstaðaskrif stof a
KOSNINGASKRIFSTOFA Sjálfstæðisflokksins, utankjör-
staðaskrifstofa, er í Sjálfstæðishúsinu, Laufásvegi 46. Skrif-
stofan er opin alla virka daga frá kl. 9 f.h. til kl. 10 e.h.
Upplýsingar um kjörskrá eru veittar í síma 26740 og 26743.
Stuðningsfólk Sjálfstæðisflokksins er beðið að hafa sam-
band Við skrifstofuna og veita henni upplýsingar um kjós-
endur, sem verða fjarverandi á kjördag — innanlands — í
26740 og utanlands í síma 26741. Kjörstaður í Reykjavík er
í Gagnfræðaskólanum að Vonarstræti og er opinn virka
daga kl. 10—12, 2—6 og 8—10, sunnudaga kl. 2—6. Allar
upplýsingar, sem flokknum kunna að verða að gagni, eru
að sjálfsögðu vel þegnar.
D-listinn er listi Sjálfstæðisflokksins
Bifreiðar til sölu
Ford Bronco Sporl, árgerð 1970, ekirun 6 þús. fcm.
Einnig Ford sendiferðabifreið (900 fcíló), árgerð 1960.
Bifreiðarn’air eru til sýnis eftir fcl. 7 í kvöld aff Mosgerði 24.
Járniðnaðarmenn
Okkur vantar rennismið eða góðan vélvirkja strax.
STALVIIMNSLAN hf.,
Súðavogi 44—46, sími 36750.
Verzlunin Borgnrspítnlnnum
Verzlun hefur verið opnuð í anddyri spítalans
Þar verða seldar: Dömu- og herra snyrtivörur.
Ávextir — sælgæti — öl — tóbak.
Dömusokkar — sokkabuxur.
Ritföng — frímerki — tímarit.
Verzlunin verður opin alla daga kl. 14—16,30 og 18,30—19,30.