Morgunblaðið - 06.06.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JÚNÍ 197«
Útgefandi hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessert.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulitrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóii Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ami Garðar Kristinsson.
Rttstjém og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Simi 22-4-80.
Askrrftargjald 165,00 kr. á mánuði innaniands.
f lausasölu 10,00 kr. eintakið.
HEIMSOKNIR FERÐAMANNA
eim, sem starfa að íslenzk-
um ferðamálum, ber sam-
an um það, að aldrei hafi
verið eins mikil ásókn er-
lendra ferðamanna til lands-
ins og á þessu sumri.
Þess ber að vænta, að verk-
föllin, sem lama nú smátt og
smátt allar samgöngur lands-
ins, verði ekki til að spilla
þeim áætlunum, sem gerðar
hafa verið. Móttaka ferða-
manna er orðin blómle-g at-
vinnugrein, og landið er að
afla sér viðurkenningar sem
ferðamannaland. Þess vegna
geta allar óeðlilegar hindran-
ir haft sérstaklega slæmar af-
leiðingar. Má í þessu sam-
bandi minnast þess, að Frakk
land hefur ekki enn náð sama
fjölda ferðamanna og var
fyrir óeirðirnar þar í maí
1968. Enda þótt alls ekki sé
verið að bera saman ástand-
ið í Frakklandi þá og hér á
landi nú, þá er á þetta bent
til þess að vekja athygli á
því, að jafnvel grónustu
ferðamannalönd tapa á því,
ef þar ríkja óeðlilegar að-
stæður í innanlandsmálum.
Hvað verður þá um lóndin,
sem eru að vinna sig í álit?
Skipulega hefur verið
unnið að því að lengja ferða-
mannatímann hér á landi.
Miðar þar nokkuð í rétta átt,
enda þótt ytri ástæður muni
ávallt takmarka heimsóknir
til landsins á öðrum árstím-
um en þeim bjartasta. Athug
un hefur leitt í ljós, að
straumur ferðamanna til
landsins miðast að verulegu
leyti ef ekki öllu við hótel
rýmið í Reykjavík á þeim
tíma, sem annimar eru mest-
ar. Allir ferðamenn, sem til
landsins koma, vilja dveljast
í Reykjavík einhvem hluta
ferðar sinnar. Fái þeir ekki
hótelrými þar, hætta þeir við
ferð sína til íslands. Nú i
sumar tekur nýtt hótel til
starfa í Reykjavík og vafa-
lítið stuðlar starfræksla þess
að auknum fjölda ferða-
Sýning
A llir þeir, sem séð hafa lista-
verk Emils Noldes, þýzka
málarans, í Listasafni íslands,
lofa þau. Á sýningu þessari,
sem lýkur á morgun, eru sýnd
ar 206 vatnslitamyndir, graf-
ík og teikningar eftir þennan
heimsfræga listamann. I
dómi sínum um þessa sýn-
ingu sagði Valtýr Pétursson,
listgagnrýnandi Morgunblaðs
ins:
„Hér fáum við í fyrsta sinn
í sögu íslands að sjá veiga-
jnikið úrval af heimsviður-
'kenndum listaverkum eftir
manna á þessu ári. Á næsta
vori er ráðgert að taka í notk-
un nýja álmu við hótel Loft-
leiða á Reykjavíkurflugvelli.
En hér má ekki láta staðar
numið heldur verður að
vinna skipulega að byggingu
nýrra hótela í höfuðborginni
og úti á landi.
Eitt helzta vandamálið við
hótelreksturinn er hinn stutti
ferðamannatími. Þess vegna
verður að miða að því, að
verulegur hluti hótelbygg-
inga framtíðarinnar verði
nýttur á annan veg á vet-
uma. Stúdentar hafa rekið
Hótel Garð á stúdentagörðun
um með góðum árangri um
nokkurt árabil. Hefur hagn-
aðurinn af hótelrekstrinum
létt stúdentum dvalarkostnað
inn á görðunum um vetur.
Nú eru áform uppi um bygg-
ingu nýrra stúdentagarða.
Það verður að tryggja, að
hluti þeirra verði þannig
gerður, að þar megi reka
hótel á sumrin. Ef svo er,
ættu yfirvöld ferðamála í
landinu að knýja á um það
með stúdentum, að í þessa
framkvæmd verði ráðizt sem
fyrst.
En heimsóknir ferðamanna
ýta undir annan atvinnu-
rekstur en rekstur hótela. í
þeim efnum eru íslendingar
nokkuð á eftir öðmm. Að
vísu eru landkostir hér svo
sérstæðir, að landið eitt er
nægilegt aðdráttarafl. En
þótt stærstur hluti þeirra
ferðamanna, sem hingað
koma, eigi sínar mestu unaðs
stundir í íslenzkum óbyggð-
um, má það ekki verða til
þess, að ekki séu nýttir allir
möguleikarnir, sem af heim-
sóknum þeirra leiða.
ísland er land framtíðar-
innar í ferðamálum, eins og
á flestum öðmm sviðum. í
þeim efnum eins og öðrum
skiptir þó ávallt mestu, að
innbyrðis deilur okkar sjálfra
og skammsýn viðhorf spillí
ekki fyrir.
Noldes
einn þekktasta listamann ald-
arinnar. Það eitt og sér í lagi
er stórviðburður í menning-
arsögu íslands og með þess-
um atburði hefur endanlega
verið hoggið stórt skarð í múr
einangrunar, hvað myndlist
snertir. Vonandi er hér ekki
um einstakt tilvik að ræða,
heldur byrjun á starfsemi,
sem á eftir að gera sjóndeild-
arhring okkar víðari og
stærri, opna okkur auðugra
hugmyndasvið og þekkingu.
Starf, sem gerir Listasafn ís-
lands að lifandi og miðlandi

EFTIR
BJÖRN VIGNI SIGURPALSSON
HÁSKÓLABÍÓ hefur ebki haft orð á
sér fyrir sýningar á listræniuun kvik-
myndum og oft mátt þola harða gagin-
rýni af þeirn söbum. Til að mynda deildi
gagnrýniamdi eins dag'blaðiamna fyrir
sikömmiu mjög á Háskólabíó „sem fram
að þessu hefur sérhæft sig í sýninigum
ómerkilegra afþreyinigamynida, enskra
og ameríslkra" eimis og hamm orð'aði það.
Nú htefur það á hinin bógirun gerzt,
að Háskólabíó hefur tekið til sýningar
frönsku myndkna „Je TtAirne, Je
T‘Aime“ eftir ResnaLs, og mium öllum
kvi'kmyndaunmieindum þykja fengur í
henmi. Bn ekki nóig með það. Sýnimgar
á þessari mynd eru upphafið að nýrri
sifcefnu í starfi Háskélabíós, em hún er
fólgin í því, að taka reigluleigia til sýn-
imiga kvilkmyndir ýmássa mieistara, er
hafa ótvírætt listræmt gildi. Veit ég
fyrir víisit, að forráðamiemn bíósiinis voru
nýlega á ferðinini í Kaupmammahöfn og
gerðu þar sammimg um leigu á ýmisurn
frægum myndum eftir menin einis og
Rohmer, Goddard, Pasolimi, svo ein-
hverjir séu nefndir. Verður væntanlega
hægt að skýra frá þessari nýbreytni í
starfi Háskólabíós síðar.
Víkjum þá aftur að „Je T’Aime, Je
T‘Aimie“. Reisiniaáis gerði þeasia mymd ár-
ið 1968 eftir hamdriti Jacques Sternberg,
en í aðalhlutverkum eru Claude Rich og
Olga Georges-Picot. Myndiin var valim
til sýniimga á kvikmymdaihátíðimmi í Cann
es á símuim tíma og var talin eiga góða
möguleiika á verðlaunum, ern ólgan í
FraJkklamidá af völdum stúde'ntaióeirðanna
settu — þeigar til kom — mjög svo strik
í reiikningiinin á þessari hátíð, eins og
rnenin mumia, þammiig að ekkert varð úr
ver'ðlaiumaafhendiimgu.
Myndin f jallar um mamin nioikku’m, sem
tekur sér á hemdur ferð inm í fortíð-
iinia. Efnið er vissuleiga ekki mýtt af nál-
inmi, og meinm miimmiast í því isambamdi
sögu H. G. Welles um tímavélima. Hins
vegar efaist emigiinm um að Remsais takist
að glæða myndima þeirn sérkemnilega
blæ, sem svo mjög hefur eimkiemmt hams
fyrri myndir.
Alain Resmais er í hópi fremstu kvik-
mymdagerðarmiamma um þessar mundir.
Hann er oftast keinmdur við frönsku ný-
bylgjuna, etnida þótt hamm sé rnokkru
eldri en flasrtir nýbylgjuleikstjóramir
— fæd’dur 1922. Hamm vakti fyrst veru-
lega atíhygli árið 1959 fyrir mynd síma
„Hirosihimia — mom amiour“, sem fékk
þá fjöldamin allan af verðlaunum. Sí'óan
fylgdi „Síðasta árið í Mar:iemibad“ (1961),
sem telst til ömdvegisverka kviikmymda-
listarinmar. Upp frá þessu hafa memn
beðið spenmtir eftir hverri nýrri mymd
frá Resmais — og síðustu myndir hams
„Muriel“ (1963), „La Guierre est Fimie“
(1966) og „Je T‘Aime, Je T‘Airme“ hafa
allar vakið atihygli og umtal.
Resmais hefur oft þótt tonmieltur höf-
umdur, enda legigur hamin í mymdium sín-
um rmuin meiri áherzlu á að lýsa tilfimn-
imgalífi og inmri baráttu persómta simma,
en að fylgj'a áfcveðnuim sög'uiþræði — í
strönigiustu merkiinigu þasis orðis. Sjálfur
segir hamin: „Þeigar ég sé kvikmynd, hef
ég mimini ábuiga á persiómuinum sjálfum
en leik tilfimndnigainmia. Fg tel, að við
Alain Resnais (t.v.) ásamt aðalleikur-
unum í „Je T'Aime, Je T‘Aime“, Claude
Rich og Olgu Georges-Picot.
getum stefnt að kvikmyndum, þar sem
persómurmar eru ekki skýrt afmiarfcaðar,
heldiur sé gefin inmsýn í tilfininiimgialífið,
Lí'kt oig leikur formanma er þynigra á
metiumuim en „sagian1' í nútíma mynd-
list.“
Þesisu til frekari áréttiimgar get ég
ekki stillt mig um að vitima í ummæli
Truffauts, eims af æiðstu prestum ný-
bylgjummar, um Resma'is og stíl hans.
Hann segir:
„Resmiaiis myndi alJrei siegja: „Eg hef
áhorfendurna í huga, þegar óg vinm að
gerð mymdar“. Og ég 'hield raumiar, að
það sé rétt. Bn hanm hefur áreiðamleiga
í huga að mymdin þarf að vera sjáainleg.
Ég er sammfærður um, að við gerð
Mariembad tók hamm fullt tillit til
atriða eims og hughrifa fólksins, stíg-
amda haimdrjtsimis og heildarjafnvaegis
mymdarimmar. Að öðrum kosti — hvers
vegma ekki að gera mynid, sem tekur
átta tíma að sýma. Resmais er ekiki Stro-
heim — myndir hans eru um 1V2 klst.
í sýniragu og eru byggðar upp á skipu-
legan og h'efðbunidiinm hátt. Núma hafa
hiims vegar nokkrir uimgir kvikmynda-
gerðarmienm dregið þanrn lærdóm af
myradum Reismiais, að þær beri vott um
hugrekki í gerð fremur em hæfni. Strax
eftir að Hirosihima varð til, tóku þeir
að segja um Resimais: „Hanm er sitór-
kostlegur, bamm saminiar að allt er kleift."
En þetta er ekfci rétt. Hanm sammiar alð-
eins að Resimais er allt kleift . . . “
Palme i USA:
Ræddi við Rogers
Washington, 4. júní — AP
OLOF Palme, forsætisráðherra
Svíþjóðar ræddi í dag við Wíll
iams Rogers, utanríkisráðherra
Band£ríkjanna og snerist tal
þeirra einkum um öryggismál
Evrópu, afvopnunarmál, Vietnam
styrjöldina, svo og mun Rogers
hafa leitað eftir því við Palme,
að sænska stjórnin freistaði þess
að gera eitthvað í málum handa-
rískra stríðsfanga í Suðaustur
Asíu. Aðeins nánustu ráðgjafar
voru viðstaddir fund ráðherr-
mennmgarstöð, gerir okkur
öll gjaldgengari í menningar-
viðskiptum við aðrar þjóðir.“
Morgunblaðið gerir þessi
orð gagnrýnanda síns að sín-
um orðum.
anna í dag. Stóðu viðræðurnar í
4 klst. og varð að aflýsa frétta-
mannafundi vegna þess hve lengi
viðræður þeirra ráðherranna
stóðu. — Síðar í kvöld flýgur
sænski forsætisráðherrann til
Ohio, þar sem hann verður sæmd
ur doktorsnafnbót við háskólann
á laugardag. Hann mun einnig
hitta meðlimi utanríkismála-
nefndarinnar að máli í Washing
ton, koma fram í sjónvarpi og
flytja ræðu í bandaríka blaða-
mannaklúbbnum.
Við komuna til Washington í
dag, gerði Palme lítið úr mót-
mælmm þeim, sem höfð hafa ver
ið í frammi í Svíþjóð gagnvart
Holland, sendiherra Bandaríkj-
anna í Svíþjóð, en hann er
blöklkuimaður. Sagði Palme, að
fámennur hópur öfgaimanna hefði
staðdð fyrir mótm>æluniuim og
stjórnin hefði fordæimt aillit slíkt
harðlega. Hann sagði að Banda-
ríkjaimenn, sem hefðu fengið hæli
í Svíþjóð hefðu skipulagt þessi
mótmæli.
Palim'e var spurður um, hvort
sænska stjórnin gerði það með
glöðu geði að taka á móti banda
rískuim liðhlaupum og hann sagði
það ekki vera spurningiu um
gleði og gaman, heldur að fara
að löguim. Palrne kvaðst ekíki
hafa óskað eftir að hitta Nixon
meðan á Bandaríkjaferð hans
stæði, þar sem hann vseri í einka
erindum, þó svo að hann
myndi hitta ýmsa málsmetandi
menn, svo sem Lindsey borgar-
stjóra og U Thant, fraimikvæmda
stjóra S.Þ. fyrir utan Rogers, sem
áðuir greinir.
Bandarískir fréttaimerm spurðu
Palime í þaula, enda hefur koma
hans til landsins vakið þar mikla
athygli. Eina spurningin sem
hann neitaði að svara var á þá
lund, hvort Svíar væru reiðubún-
ir að semja við stjórnina í Hanoi
um framsal bandarískra stríðs-
fanga. Með Pahne í förinni eru
35 sænSkir blaðamenn, en auk
þess fylgja tugir bandarísíkra
fréttamanna honuim hvert fót-
mál.