Morgunblaðið - 20.06.1970, Blaðsíða 16

16
MORG-UNtBILrAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JÚN'Í 1OT0
Iþrótta-
sjóður

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjómarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 165,00 kr.
i lausasölu
hf. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjöm Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstraeti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuðf innanfands.
10,00 kr. eintakið.
AÐ LOKNUM SAMNINGUM
Moskvich 412.

Moskvich 412
stóð sig vel
— í maraþon-kappakstrinum
ENSKA dagblaðið Daily
Mirror efndi til alþjóðlegs
maraþon-kappaksturs, sem stóð
stóð frá 19. apríi til 27. maí
sL Alls tóku 96 bílar af 40 teg-
undum frá 25 löndum þátt í þess
um kappakstri. Hann hófst í
London, og var ekið um vegi
Bretlands, Frakklands, Spánar,
Suður- og Mið-Ameríku. — Frá
Lissabon voru bílamir fluttir yf-
ir til S-Ameríku á þar til gerð-
um skipum. Aðeins 22 bílar af
96 náðu markinu á „Azteka“-
leikvanginum í Mexíkó.
RússruaSki fól'ksbíllinm Mosk-
v(idh-412 stóð sig ved í þessuim
’kappakstri, og boðaöi rússnesiki
verzluniarfuill'trúinn hérlemdis
bttiaiðamenm á sinin fuind till að
kynina þeim áraniguæ þessiarar
teguindar. Af 5 Moskvioh, sem
lögðu aí stað, náðu þrfr áfamtgia-
stað, og er það hiutfallslega
bezta útkoman miðað við fjölda
bíla af hveirri tegumd, er af stað
lögðu, að sögn sovézka verzlum-
arfulltrúanis.
Ný vél er í Moskv'ich 412 og
nýr gírkaissi, sem er samhæifðuir
í allla gíra. Verð á þessuim bíluim
er 215.700,00 krómur hérlendis.
Nokkrir bí'lar eru þegair komnir,
en alls bíða um 130 bílar um
borð í skipum hér vegna verk-
fal'lsims. Flestir þessara bíla eru
þagar seldir.
Hólmavík
ALMENNUR stjórnmálafundur
v-srður haldinn í félagsheimilinu
á Hólmavík, sunnudaginn 21.
júní og hefst hann kl. 20,30.
Frummælendur verða alþingis-
mennirnir Pétur Sigurðsson,
Steinþór Gestsson og Matthías
Bjarnason. Að framsöguræðum
loknum munu þingmennirnir
svara fyrirspurnum fundar-
manna. Öllum er heimill aðgang-
ur að fundinum.
Lionsklúbbur gefur
50 þúsund krónur
í TTL.EIF‘NI 15 ára afmælis LIONS
klúbbsinís „Fjölnis“ aflhenti frá-
farandi formaður klúbbsins,
Steingríimur Gíslason, fonmanni
Geðverndarfélagsins, Kjartani J.
Jólhannissyni héraðslækni, nýlega
kr. 50 þús. kr. að gjöf til áfraifn
haldandi framkvæmda Geðvernd
arfélags íslands í þágu geð- og
taugasjúklinga,
Afhendinig gjafarinnar fór fram
í Skrifstofu Geðverndarfélagisms
að viðstöddum núverandi for-
VTerkföHum hinnia almennu
" verkalýðsfélaga er nú
lokið og vinna hafin hjá með-
limum þeirra. Það þýðir þó
ekki að öllum verkföllum
hafi verið aflýst. Nokkur
félög iðnaðarmanna eru enn
í verkfalli, en gera má ráð
fyrir, að samningar takist
fljótlega við þau. Á miðnætti
J nótt skall svo á verkfall á
kaupskipatflotanum, og er enn
ekki ljósit, hversu til tekst um
lausin þeirrar deilu. Verkföll-
unum á þessu vori er því ekki
alveg lokið enn, og má með
sanni segja, að íslendingar
séu býsna fljótir til að boða
til verkfalla.
Fyrstu viðbrögð almenn-
ings við samningunum, sem
náðust við almennu verka-
lýðsfélögin í fyrrinótt, voru
að sjálfsögðu almennur léttir
yfir því, að þessari erfiðu
vinnudeilu er lokið. En þegar
frá líður taka menn að meta
niðurstöður samninganna og
afleiðingar þeirra. Öllum er
ljóst, að verkafólk hefur feng
ið verulegar kjarabætur, 15%
almenna grunnkaupshækkun
^og 18,3% í fiskvinnu, full
verðtrygging launa og ýmis
konar flokkatilfærslur og aðr
ar lagfæringar á samningLun,
sem þýða hagsbætur fyrir
launamenn og aukin útgjöld
fyrir atvinnureksturinn.
Augljóst er, að atvinnuveg-
irnir eru misjafnlega undir
það búnir að taka á sig þess-
ar kostnaðarhækkanir. Þær
greinar atvinnulífsins, sem
mestur vöxtur hefur verið í
sl. eitt og hálft ár, eru fisk-
vinnsla og útgerð. Fiskverk-
unarstöðvarnar eru einnig
mismunandi vel á vegi stadd-
^ar. Telja má víst, að nokkur
frystihúsanna muni geta tek-
ið þessar kostnaðarhækkanir
á sig án umtalsverðra erfið-
leika, en önnur frystihús, og
þá aðallega þau smærri, geta
lent í örðugleikum af þessum
sökum. Það eru raumar sömu
frystihúsin og jafnan draga
meðalafkomu frystiiðnaðar-
ins í landinu niður. Oft hef-
ur verið rætt um nauðsyn
þess að gera skipulagsbreyt-
ingar á þessum frystihúsum
til þess að gera þau sam-
íhaldsmenn hafa unnið sigur
í kosningunum í Bret-
landi, þar verða nú stjórnar-
skipti eftir 6 ára valdaferil
verkamannaflokksins undir
forystu Harolds Wilsons. Á
þessum tíma hefur ríkisstjórn
Wilsons orðið að glíma við
mikinn efnahagsvanda. Nú á
þessu ári fór aftur að rofa til,
kaup hefur verið hækkað og
keppnishæfari, og virðist full
ástæða til að hraða þeim að-
gerðum nú, til þess að auð-
velda þessum frystihúsum að
taka á sig aukin útgjöld. Um
aðrar greinar atvinnulíxsins
verður lítið sagt á þessu stigi,
enda samningum ekki lokið
í sumum þeirra.
VerkfaLlið, sem stóð á
fjórðu viku, var að flestra
dómi ailsendis óþarft og aug-
ljóst, að það var upphaflega
boðað í hita kosningabarátt-
uninar, vegna pólitísks ágrein
ings nokkurra verkalýðsfor-
ingja. Það er að sjálfsögðu
alvarlegt mál, að slíkur
ágreiningur skuli leiða til
svo almennra verkfalla, og er
sannarlega tími til kominn að
reynt verði að ná samstöðu
um kerfisibreytingu við samn-
ingsgerð, þannig að til slíkra
atburða þurfi ekki að korna
með regluiegu millibiii. .
Þótt atvinnuvegirnir hafi
vissulega eflzt á undanförn-
urn mánuðum er þó augljós
hætta á, að þessir kjarasnmn-
ingar leiði til nýrrar verð-
bólguöldu í landinu. Það er
næsta verkefnið að beita öll-
um tiltækum ráðum til þess
að koma í veg fyrir, að svo
illa fari. Allir ábyrgir aðilar
verða að taka höndum saman
um það verkefni, og m.a. er
niauðsynlegt að kanna ræki-
lega með hverjum hætti hægt
er að auðvelda atvinnufyrir-
tækjunum í landinu að taka
á sig þessar kostaaðarhækk-
anir. Tíminn mun svo leiða í
ljós, hversu mikið af þeim
kauphækkunum, sem samið
hefur verið um, reynast var-
anlegar O'g raunhæfar kjara-
bætur. Á undanförrrum árum
hefur ríkisvaldið oift orðið að
grípa inn í og stuðla að sam-
komulagi deiluaðila á vinnu-
markaðnum. Svo var þó ekki
að þesS'U sinni, og eru því
þessir kjarasamningar verk
deiluaðila og á þeirra ábyrgð.
Sú skylda hvílir því ekki sízt
á þeirra herðum að tryggja
með öllum tiltækum ráðum,
að þessir kjarasamningar
leiði ekki til umfangsmikilla
kauphækkana og nýrrar verð
bólgu.
greiðslujöfnuðurinn við úz-
lönd er orðinn hagstæður.
Wilson ákvað að hafa kosn-
ingar nú, vegna þess að al-
menmingur væri farinn að
finna fyrir jákvæðum árangri
efnahagsaðgerða ríkisstjórn
ar hans. í kosningabaráttu
sinni varaði Edward Heath,
leiðtogi íhaldsmanna, við of
mikilli bjartsýni í efnahags-
málum, enda þótt nú hoifði
betur en áður. Því var einnig
spáð, að kauphækkanimar
fyrr á árinu yrðu til að
hækka verðlag undir lok
þess. Heath lofaði aðgerðum
til að koma í veg fyrir það.
Hann hefur horið sigur af
hólmi.
Að þesisu sinni einkenndist
kosningaoaráttan í Bretlandi
í ríkara mæli en áður af
keppninni milli leiðtoga stóru
flokkanna. Og yfirleitt var
Heath talinn bíða lægri hlut
fyrir Wilson í þeirri keppni,
enda þótt hann gjörbreytti
um baráttuaðferðir síðustu
vikuna fyrir kjördag. En þeg-
ar öll kurl koma til grafar
kemur Heath sem sigurvegari
leiksinis. Hann hefur mjög
aukið álit sitt innan flokks
síns og lýst því yfir, að hann
muni halda hæigri öflunum
innan hans í hæfilegum skefj
um. Staða Wi'lsons innan
verkamannaflokksins er mun
veikari en áður. Hann hefur
oft áður orðið að heyja bar-
áttu við óánægða flokksmemn
og hefur þvi góða reyns'lu á
því sviði. Vafalítið verður
hann nú gagnrýndur fyrir að
leggja út í kosningar á þess-
um tíma í stað þess að sitja
út kjörtímabilið fram á næsta
sumar.
Ekki er að búast við mikl-
um breytingum á utanríkis-
stefnu Breta, þótt íhaldsmenn
myndi ríkisstjóm. Þeir vilja,
að Bretland gerist aðili að
Efnahagsbandalagi Evrópu. í
lok þessa mámaðar hefjast
samningaviðræður um það,
en þær dragast vafalaust á
langinm. Innan íhaldsiflokks-
ins eru öfl, sem eru andvíg
aðild Breta að bandalaginu,
en þeirra gætir líklega
minna, þegar flokkurinn er í
stjórn heldur en stjórnarand-
stöðu, því að þá má vilji
Heaths sín mest.
Því var spáð, að vegur
Enochs Powells myndi auk-
ast mjög innan íhaldsflokks-
imis, ef flokkurinm tapaði kosm
ingunum. Powell stórjók
fylgi sitt, en það er mjög
ólíklegt, að Heath geri hann
að ráðherra. Á sínum tíma
vék harnn Powell úr skugga-
ráðuneyti sínu vegna skoðana
banis á kynþáttamálum. Pow-
ell er litríkur baráttumaður,
og öfgakenndur málflutning-
ur hans hefur tvímælalaust
haft víðtækari áhrif en í kjör
dæmi hans, en hamn verður
áreiðanlega hófsaimari, þegar
flokkur hans hefur tekið á
sig ábyrgð á stjórn landsins.
Annar litríkur, brezkur
stjórnmálaimaður, George
í REIKNINGUM borgarinnar,
sem lagðir voru fyrir borgar-
stjórn í fyrradag er íþróttasjó-ð-
ur ríkisins skuldfærður í árslok
1969 fyrir 38,1 milljón króna og
hafði sú skuldafærsla aukizt á
árinu um 3,4 milljónir króna.
Geir Ualiligrímsson, borgar-
stjóri, sagði í ræðu á fundinum,
að eklki hefði enn þrátt fyrir
áskoranir borgarstjórnar orðið
breyting á því fyririkiomulaigi að
ríkissjóður telur sig einungis
skuld'bundinn til að styrkja
íþróttamaninvirki miðiað við
fjárframlag til sjóðsina hverju
sinni.
manni „Fjöl'nis“ Eyjólfi Buslk
tannlælkni, svo og gjaldkera
klúbbsims, Eyjólfi Guðmunds-
syni, og þeiim Jóni Gunnarssyni
Skrifstofuis'tjóra og Ásigeiri Bjarna
syni, núverandi framlkvæmda-
stjóra Geðverndarfélagsina.
Formaður Geðverndarfélagsins
og framikvæmdastjóri þess þökk
uðu höfðinglega gjöf og báðu
fyrir kveðjur til 'klúbbfélaga
„Fjöilnis".
Brown, náði ekki kjöri, og
hann hverfur nú úr forystu
verkamiannaf lokksims. Mun
mörgum þykja br'a'gðdaufara
í neðri málistofunni eftir
hvarf hans þaðan.
Brezku smáflokkarnir mega
sín lítils eftir þessar kosm-
ingar. Frjálslyndi flokkurinn
verður ekki svipur hjá sjón
frá því sem var, þegar hann
hafði þó 12 þingsæti. Flokkar
þjóðernissinna sýndu enga
getu, og fyrri spár um, að
Bretland væri að leysiast upp
eftir skiptingu þjóðerna
reynast rangar.
Raunar reýndust allar spár
um úrslit þe'ssara kosninga
rangar. Úrslitin eru eitthvert
mesta áfall skoðaniakannana
fram til þessa og sýna hversu
hæpið er að taka mi'kið mark
á þeim. Fulltrúar verka-
mannafllokksins hafa látið
þau orð falla, að jákvæður
árangur flokfcs þeirra í þess-
um könnunum eigi þátt í
tapi hams. Lítil kosmimgaþátt-
taka sýni, að kjósendur hafi
setið heima, vegna þess að
þeir hafi talið víst, að verka-
miainínaflokkurinm myndi
sigra. Em vegma skoðanakamn-
anamma er sigur Edwards
Heaths mun óvæntari og
ánægjulegri en ella.
Sigur Heaths