Morgunblaðið - 16.08.1970, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. ÁGÚST 1970
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fróttastjórl Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ámi Garðar Kristinsson.
Ritstjóm og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Askriftargjald 165,00 kr. á mánuði innanfands.
I lausasölu 10,00 kr. ©intakið.
TOGARAKAUP OG
INNLENDAR SKIPASMÍÐAR
Að undsnförnu hefur verið
ríkjandi mikill áhugi fyr-
ir endumýjun togaraflotans
og nú þegar hafa verið gerð-
ar víðtækar ráðstafanir í því
efni. í vetur voru samþykkt
á Alþingi lög, er heimiluðu
ríkisstjóminni að veita sér-
staka fyrirgreiðslu til kaupa
á sex togurum til landsins.
Nú hefur ríkisstjórnin falið
samninganefnd um togara-
kaup að semja um smíði
þessara togara. Fjórir tog-
aranna munu gerðir út frá
Reykjavík, en Reykjavík-
urborg heimilaði fyrir
nokkru útgerðarráði að semja
um smíði tveggja togara fyr-
ir Bæjarútgerð Reykjavíkur,
og jafnframt hefur Reykja-
víkurborg ákveðið að veita
einkaaðilum fyrirgreiðslu til
kaupa á tveimur togurum. Þá
munu bæði Akureyringar og
Hafnfirðingar hafa í hyggju
að festa kaup á togurum, sem
njóta þessarar fyrirgreiðslu
ríkisins.
Undanfarinn áratug hefur
ekki átt sér stað endurnýjun
togskipaflotans, einkanlega
vegna lélegrar afkomu togar-
anna. Nú hefur hjólið hins
vegar snúizt við, og áhugi er
nú almennur fyrir stórátök-
um á þessu sviði. Kemur þar
til aukin aðstoð ríkisvaldsins
og batnandi afkoma togara-
útgerðarinnar. Þessar aðgerð-
ir munu stuðla að atvinnu-
aukningu og efla mjög út-
gerðina í landinu. Þrátt fyrir
skipulagðar aðgerðir til þess
að koma á meiri fjölbreytni
í atvinnulífinu, þá verður
sjávarútvegur um ókomna
framtíð undirstöðuatvinnu-
vegur á íslandi. Það er fagn-
aðarefni, þegar svo markvisst
er unnið að eflingu sjávarút-
vegsins.
Það markar hins vegar sér-
stök tímamót að ákveðið er,
að einn eða tveir þessara tog-
ara verði smíðaðir á Akur-
eyri. Vegna þessarar ákvörð-
Unar komst Jóhann Hafstein,
forsætisráðherra, svo að orði
í Morgunblaðinu í gær: „Rík-
is’stjórnin hefur lagt áherzlu
á, að í sambandi við togara-
kaup fengju íslenzkar skipa-
smíðastöðvar, sem tilboð hafa
gert, sína möguieika. Stefna
ríkisstjórnarinnar er sú, að
þegar leitað er tilboða á inn-
lendum og erlendum vett-
vangi, sé rétt frá þjóðhags-
legu sjónarmiði að taka inn-
lendu tilboði, enda þótt það
sé ef til vill nokkru hærra,
enda sé það að öðru leyti
sambærilegt og þá fyrst og
fremst varðandi gæði vör-
unnar . . . Inmlendar skipa-
smíðar og innlend veiðarfæra
gerð hefur verið studd af nú-
verandi ríkisstjórn, stundum
við takmarkaðan skilning, en
reynslan hefur þegar sýnt, að
hér hefur verið rétt stefnt.“
Það er vissulega ánægju-
legt, að um leið og gerð eru
stórátök til þess að efla út-
gerðima, þá skuli jafnframt
vera unnt að skjóta traust-
ari stoðum undir innlendar
skipasmíðar. Skipasmíðarnar
eru ört vaxandi atvinnugrein
hér á landi, sem fyllilega
stendur erlendum aðilum á
sporði bæði hvað viðkemur
gæðum og verði. Það má nú
hvarvetna merkja grósku og
uppgang í íslenzku atvinnu-
lífi, enda hafa stjórnvöld að
undanförnu gert víðtækar
ráðstafanir til þess að svo
mætti verða.
Erfiðleikar í landbúnaði
Pnn sem fyrr hefur veðrátt-
an leikið bændur um
land allt hart á þessu sumri.
Kemur þar til, að þrátt fyrir
óvenju margar sólskinsstund-
ir, befur sumarið verið kalt
og spretta af þeim sökum lít-
il víðast hvar á landinu. Auk
hulda og lítillar sprettu hafa
svo ýmis önnur atriði gert
bændum erfitt fyrir á þessu
sumri. Allvíða um landið eru
tún kalin og hefur það vald-
ið hinum mestu örðugleikum.
Einna verst mun ástandið í
þessum efnum vera í Þing-
eyjarsýslum og Strandasýslu.
Fyrirsjáamlegt er, að bændur
á þessum svæðum þurfa að
kaupa töluvert af heyjum.
'ialið er nú orðið slíkur
skaðvaldur, að mjög brýnt er,
að víðtækar rannsóknir fari
fram á orsökum kalskemmda,
svo að koma megi í veg fyrir
það geysilega tjón, sem kalið
veldur nú á ári hverju. Það
er nú augljóst, að taka verð-
ur þessi mál mjög föstum
tökum. Meðan orsakimar eru
ekki kunnar, verður ekki
unnt að koma í veg fyrir af-
leiðingamar. Ekki hefur það
heldur bætt úr skák, að ösku-
fallið frá Heklu í vor olli
bændum á stórum svæðum
miklum örðugleikum.
Það virðist því allt benda
til þess, að þetta ár ætli að
verða erfit-t fyrir landbúnað-
inn, sem þegar í fyrra varð
fyrir þumgum áföllum vegna
Afríka og Efnahags-
bandalagið
ÞRÁTT fyrir ákafa talsmenn
átti eining- Evrópu erfitt upp-
dráttar fyrstu árin eftir heims-
styrjöldina síðari. Á timabili var
Kol- og stálsamsteypan eini vott-
urinn um raunhæfan árangur á
þessu sviði. En talsmenn eining-
arinnar gáfust ekki upp. Þar
stóð einna fremstur í flokki
Belginn Paul-Henri Spaak, sem
óspart ýtti á eftir öllum þsim
hugmyndum, sem fram komu um
frekari efnahagssamvinnu milli
þeirra sex landa, er að Kol- og
stálsamsteypunni stóðu.
En þa@ lá jafnfraimt ljóst fyrir,
fflð koma þyrfti Afríku inn í
þetta samstarf og þegar Efna-
hagsbandalag Evrópu svo vairð
veruleiki — samningurinn tók
gildi 1. janúar 1958 —- voru
gerðir samningar við þau lönd
Afríku, sem svört eru á með-
fylgjandi korti, um aukaaðild
þeirra.
Þessi Afríkuríki eru 18 tals-
ins; Madagaskar, Sómalíland,
Rwanda, Búrundi, Kongó (Kins-
hasa), Kongó (Brazaville), Gab-
on, Kamerún, Miðafrikanska lýð-
veldið, Ohad, Nígería, Dalhomey,
Togo, Efiri-Volta, Fíla.beins-
ströndin, Malí, Senegal og
Márítanía. Að auki hafa Úganda,
Kenya og Tanzanía sótt um auka-
aðild að Efnalhagsbandalaginu og
Sierre Leone og Gihana hafa lát-
ið í ljós álhuga á að koimast að
svipuðum kjörum og hin Afríku-
ríkin, en hafa þó ekki enn sent
umsóknir þar um. Nígería hefur
sérstalkan samn.ing við Efnalhags-
bandalagið,
Eins og sjá má af þessari upp-
talningu er um stóran Afríiku-
markað að ræða, sem Danmörk
og þau lönd önnur, sem nú
reyna að fá inngöngu í Efnaihags-
bandalagið, ef til vill fá ítöik í.
Frá árinu 1958 ihafa Afríku-
ríkin haldið margar náðstefnur,
þar sem stjórnmál og efnahags-
mál ihafa verið til umræðu. Sér-
staka þýðingu hafði ráðstefnan
í Addis Abeba 1963, þar sem
Afríikuríkin lögðu áheirzlu á ein-
ingu sína og vilja sjálfstæðra
Afríkuríkja til að fylgja þjóð-
ernisstefnu sinni fraim til sigurs
alls staðar, þar sem hvítir menn
ennþá héldu um stjórnvölimi. Á
þessairi ráðstefnu var og stofnað
til samtaka, sem m. a. eiga að
örva uppbyggjandi samstarf Afr-
íkuríikja.
Efnahagsbandalag Evrópu varð
Afríkuríkjunum til mikils fram-
dráttar og þau nutu góðs af því,
að innbyrðist verzlun bandalags-
landanna jólkst um 150% á ár-
unurn 1958 til 1965 saimlhliða því,
sem verzlunarviðskipti við lönd
utan bandalagsins styrktust og
jukust.
Frjáls hreyfing fjánmagns
leiddi til aukinna fjárfestinga,
einkum vestur-þýzkra í frönsik-
um og ítölskum iðnaði og með
samsteypum varð auðveldara að
nýta kosti stórfyrirtælkja. Eftir
að de Gaulle komst til valda í
Frakklandi urðu miklar breyt-
ingar í frönsku Afríku. Flest
frönsku landsvæðanna óskuðu þó
eftir því, að halda áfram við-
skiptatengslunum við Evrópu.
(Fná Nordis'k Pressebureau).
ÍGYPTW..
MftURETftNwT
NKiEb
| ■ ■ - ]
SUÐáN
GAMBlAi
POftT.GUlNWð
SUINEA
NlbERÍA
ETHIOUA
F/Mð.
$r< m
SIERIW
LtONl
LI8ERÍÍ1
| Cameh.
'uIiftNQAÁi KENYA'
GA90H
[CUN60|
TANIANIA'
ANGOLft
ZAMBiA
RH00E5ÍA
SÚO VESN/<
afríka
B0TSVVANA
SWA2II.,
AFRIKA 00 EBE
Aukaaöild
Hafa sótt um aóild
- áhuga á -
Sérsamn.við EBE
Sudur-Kórea:
Ekki frábitinn
viðræðum um
sameiningu
— sagði Park Chung Hee forseti
Seul, 15. ágúst. AP.
FORSETI Suður-Kóreu, Park
Chung Hee sagði í dag, að hann
væri reiðubúinn að stíga raun-
hæf og mikilvæg skref í þá átt
að sameina Kóreu, svo framar-
lega sem Norður-Kórea hafnaði
valdbeitingu sér til pólitísks
framdráttar. Park sagði að þess-
ar ráðstafanir gætu miðað að
því að brjóta smám saman niður
þann múr sem er á milli land-
anna, og leggja síðan grundvöll
að sameiningu Norður- og Suður-
Kóreu.
Park sagiðist eklki veira andvíg-
ur þátttöku Norður-Kóreu í um-
ræðum Sameinuðu þjóðanna um
sameiningu Kóreu, ef kommún-
istar gengjust hiklaust inn á og
viðurkenndu rétt samtakanna til
að fjalla um málið.
Forsetinn sagði þetta í ræðu
sem hann flutti til að minnast
þess að 25 ár eru liðin síðan
Japanir létu af stjóm í landinu.
Orð forsetans hafa vatoið Ihina
mestu athygli, þair sem í þeim
þytkir kveða við noktouð annan
tón en þann sem fram að þessu
hefur verið ríkjandi í Suður-
Kóreu varðandi afstöðuna til
Norður-Kóreu.
óþurrka. En vegna aðildar að
Fríverzlunarsamtökunum hef
ur þó verið auðveldara að
selja landbúnaðarafurðir á
erlendum mörkuðum og verð
lag hefur þar faríð hækkandi.
Emgu að síður verður þetta
ár l'anidbúniaðinum þunigt í
sfeauti.