Morgunblaðið - 23.09.1970, Blaðsíða 22

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. SEPT. 1970
Stefán Jónsson
Hlíð — Minning
F. 16.9. 1884. D. 14.9. 1970.
Hinn 14. sept. s.l. lézt að heim
ili sínu, Hlíð í Lóni, Stefán Jóns
son, fyrrum bóndi þar. Er þar
fallinn frá einn hinna eldri
manna, er settu svip sinn á þjóð
líf vort, einkum í sveitum lands-
ins, á fyrri hluta þessarar aldar,
einmitt þá áratugina, er þjóðin
var að vaxa fram frá fátækt til
bjargálna.
Verður seint metinn að verð-
leikum hlutur þeirrar kynslóðar,
er með sínu starfi lagði þann
grunn að uppbyggingu síðustu
áratuga, sem yngri kynslóðum
hefir reynzt traustur til að
byggja ofaná.
Stefán var fæddur að Bæ í
Lóni 16. sept. 1884 og var því
sem næst 86 ára, er hann lézt.
Voru foreldrar hans, Jón Bergs-
son og kona hans Rannveig Sig-
urðardóttir, er þá bjuggu í Bæ.
Ungur fluttist Stefán með for-
eldrum sínum að Krossalandi í
sðmu sveit og þar ólst hann upp
ásamt systkinum sínum, Guð-
rúnu og Bergi, er bæði komust
til fullorðins ára. Auðvitað stund
aði hann á uppvaxtarárum alla
algenga sveitavinnu þeirra tíma,
og mun fljótt hafa borið á þeim
t
Eigirum'aóur minm og faðir
otokar,
Haraldur Haraldsson,
Víkurbraut 42,
Grindavík,
lézt 21. þ.m.
Amfríður Daníelsdóttir
og synir.
t
Maðurinn minn, faðir, tengda-
faðir og afi,
Valdimar Hafliðason,
lézt á heimili sínu 21. septern-
ber.
Ljósunn Jónasdóttir.
t
Faðir okkar,
Magnús Gíslason,
fyrrverandi skrifstofustjóri,
Bergstaðastræti 65, Reykjavík,
lézt í Borgiarsj úkraih úsinu 21.
septiemiber.
Bömin.
t
Móðir okkar, temigdamóðir,
ammmia og langaimma,
Halldóra Ástríður
Guðmundsdóttir,
er lézt 18. þ.m. alð heimili
síniu, Sogavegi 168, verður
jarðsett frá Háteigskinkju
laugardaigirm 26. þ.m. kl. 10.30.
Þeiim, sem vildu minmast
hiranar látnu, er bent á
Blindrafélagið, Hamrahlíð 17.
Fyrir okkax hönd ag aminarra
vamdamiamm,
Guðrún Ingibjörg
Kristófersdóttir,
Friðrika Elíasdóttir,
Leifur Sigurðsson.
dugnaði og hagsýni, er ein-
kenndu störf hans síðar á ævi.
Átján ára gamall tók hann að
stunda vegavinnu á sumrum, en
dvaldi þó að jafnaði heima i
Lóni á vetrum, utan þann tíma,
er hann stundaði nám við gagn-
fræðaskólann i Flensborg, en
þaðan útskrifaðist hann vorið
1903. Vetuma 1905—1910 var
hann barnakennari í Lóni. Þessu
starfi í þjónustu vegagerðar rik
isins hélt hann áfram samfleytt
til 1948, og þar af verkstjóri frá
og með 1911. Vann hann sér fljótt
það álit forstöðumanna þeirra
mála, að honum var falin verk-
stjórn við vandasamar vegagerð
ir s.s. í sambandi við byggingu
vegar um Nesjasveit o.fl. Hefir
hann sjálfur lýst störfum við
Rangá í tímaritinu, Heima er
bezt.
Þrátt fyrir þessi störf mun
Stefán þó jafnan hafa hugsað
sér að gerast bóndi. Þess vegna
réðst hamm í það strax og hamm
hafði fjárráð til að kaupa jörð-
ina, Hlíð, og fluitti fjölskyldam
þangað öll þótt hann héldi vega-
gerðarstörfum áfram. Mun
tvennt hafa komið til að hann
réðst í þau jairðarkaup. Bæði
mun honum hafa þótt Hlíð vera
meiri framtíðarjörð en Krossa-
land sem á sumum tímum gat ver
ið umflotið vötnum á alla vegu,
og í öðru lagi viljað vera bóndi
á eigin jörð, en ekki leiguliði.
Hinn 19. nóv. 1914 kvæntist
hann eftirlifandi konu sinni,
Kristínu Jónsdóttur, bónda á
Berunesi á Berufjarðarströnd
Stefánssonar. Fóru þau jafnframt
að búa á Hlíð. Var Kristín þá
ekkja eftir sr. Benedikt Eyjólfs-
son prest í Bjarnanesi og hafði
verið síðari kona hans. Átti hún
fimm börn ung frá því hjóna-
bandi. Hétu þau, Guðlaug, Guð-
rún, Páll Egill og Skafti. Mátti
það frábært heita, hve vel hann
reyndist þessum stjúpbörnum sín
um, og í samræmi við það sú ein-
læga vinátta, sem ætið hefir ríkt
milii hans og þeirra. Og þar sem
þau Hlíðarhjón voru einkavinir
foreldra minna, er bjuggu á
t
Koman mítn,, móðir oig temgda-
móðir,
Kristjana Árnadóttir,
lézt að kvöldi 21. þ.m.
Davið Guðjónsson,
Ólöf Davíðsdóttir,
Skúli Ingibergsson.
t
Útför föður otofcar,
Steindórs Jóhannssonar,
fyrrv. fiskmatsmanns,
fer fram frá Afcureyrarkirkju
fimmtudiaiginin 24. þ.m. kl.
13.30.
Hrafnhildur Steindórsdóttir,
Hákon Steindórsson,
Jón R. Steindórsson,
t
Eiginkoma mín, móðir, tenigda-
móðir og ammia,
Hansína Kristín
Hansdóttir,
verður jarðsett fró Dómkirkj-
ummi fimmtudaigimm 24. sept-
arnber kl. 2.
Fyrir hömd vandaimiannia,
Alfons Hannesson.
næsta bæ, Reyðará, og systkinin
mjög á aldur við okkur, yngri
bræðurna, urðu þau eðlilega leik
systkini okkar, þegar fundum
bar saman. Enda skorti ekki á
hlýjar móttökur hjá húsfreyj-
unni á Hlíð, þegar þangað var
komið.
Þá varð þeim Stefáni og
Kristínu fjögurra barna auðið.
Eru þau: Ragna, húsfreyja á
Múla í Álftafirði, gift Rögnvaldi
Karlssyni bónda þar. Benedikt,
kvæntur Valgerði Sigurðardótt-
ur frá Höfn. Jón, bóndi á Hlið,
kvæntur Rögnu Gunnarsdóttur
frá Vík. Kristin, látin fyrir
nokkrum árum, var gift Friðriki
Jónssyni frá Eskifirði.
Ennfremur ólu þau upp einn
fósturson, Einar Bjarnason, sem
nú er búsettur i Reykjavík. Það
varð því stór barnahópurinn,
sem ólst upp á Hlíð. En ein-
drægni og samheldni þeirra
hjóna fór ekki fram hjá neinum,
sem heimilinu var kunnugur,
enda bar það þess vott og sýndi
sig m.a. í hinni frábæru um
gengni og snyrtimennsku, sem
orð hefir verið á gjört, og áreið-
anlega orðið ýmsum öðrum til
fyrirmyndar.
Eins og venjulega verður með
menn líka Stefáni í Hlíð, þá
hlóðust á hann allskonar félags-
málastörf í þágu sveitar og sýslu.
Stjómarnefndarmaður í búnaðar
félagi, oddviti hreppsnefndar,
endurskoðandi Kaupfélags Aust
ur-Skaftfellinga, prófdómari við
barnapróf o.m.fl. Allt unnið um
margra áratuga skeið ásamt aðal
störfum, búskap og verkstjórn.
t
Sigríður Jónsdóttir,
fyrrv. ljósmóðir,
Suðureyri, Súgandafirði,
verður jiarðsett föstudaiginn
25. 9eptamiber nfc. kl. 2 e.h.
frá Suðureyraxkinkju.
F.h. aðsrbandienda,
Jón Ásgeirsson
t
Irmilegar þakkir sendiuim við
öllum þeim, er sýndu okkur
hlýhuig oig viiniáttu við amdlát
ag útför eiigirtkoniU, mióður ag
tenigdamóður,
Ingibjargar
Hákonardóttur,
frá Reykhólum.
Sérstabar þakkir sendum við
starfsifólki Ellifhieimilisiina
Grumdar fyrir alla hjálpsemi
ag hjúkruin.
Eyjólfur Magnússon,
Brynhildur Eyjólfsdóttir,
Aðalsteinn Daviðsson,
Trausti Eyjólfsson,
Steinunn Bjamadóttir,
Amdís Eyjólfsdóttir,
Ragnar Kristjánsson,
Guðrún Eyjólfsdóttir,
Karl Gunnarsson,
Guðný Anna Eyjólfsdóttir,
Haiikur Hannesson.
Slíkir menn skila þjóðfélaginu
miklu starfi og virðingarverðu.
Stefán í Hlíð var fremur hár
maður, vel vaxinn, frjálsmann-
legur í fasi og framgöngu allri.
Andlitið svipmikið og gáfulegt.
Enda hygg ég að öllum, er hon-
um kynntust beri saman um það
að hann hafi verið mjög vel
greindur maður. Bera því einnig
bezt vitni öll störf hans, er hann
leysti frábærlega vel af hendi.
Ennfremur var hann afburða
skemmtilegur í viðræðum og átti
i ríkum mæli þá góðlátlegu
kímnigáfu, er ásamt sérlega góð-
um frásagnarhæfileika vakti alls
staðar glaðværð þar sem hann
var í vinahópi. Aldrei var skort-
ur á skemmtilegu umræðuefni
þar sem hann var, enda bætti
hann, með sífelldum lestri, við
þá skólamenntun, sem hann ung
ur hafði hlotið. Á fullorðinsár-
um hneigðist hugur hans á sviði
fraeðaiðkana einkum að söguleg-
um efnum og ættfræðirannsókn-
um, sér í lagi á ættum sveitunga
sinna. Þannig hóf hann fyrir all
mörgum árum að safna efni til
sögu jarða og ábúenda í Lóni
frá því á fyrri hluta síðustu ald
ar. Skyldi það vera þættir af
samskonar sögu héraðsins i
heild. Hafði hann lokið því
verki nokkru áður en hann lézt,
en auðnaðist því miður ekki að
sjá það prentað.
Hefir undirritaður lesið þetta
verk í handriti og hikar ekki
við að fullyrða, að þar sé saman
dreginn mikill og traustur fróð-
leikur um þetta efni, færður í
letur á kjarnmiklu og góðu máli,
enda var hann mjög vel ritfær.
Einnig var hann um fjölda ára
bókavörður bókasafns Bæjar-
hrepps og formaður sóknarnefnd
ar. Sem slíkur lagði hann mjög
mikia rækt við að hlúa að kirkj
unni, og varð það enn þáttur í
hans fræðistörfum, að hann rit-
aði bækling um sögu Skaftafells
kirkju og presta þá er henni
hafa þjónað, eftir þvi sem heim-
ildir leyfðu. Kom þetta rit út
fyrir fáum árum. Þeir menn eiga
miklar þakkir skildar, sem
leggja stund á það, að bjarga frá
gleymzku slíkum þjóðlegum fróð
leik, sem nú er óðum að glatast
í allri þeirri hraðfara tæknibylt
ingu, sem yfir þjóðlífið gengur.
Og sérstaklega megum við, sveit
ungar hans vera honum þakklát
ir fyrir þessi fræðistörf.
1 stjórnmálum mun Stefán á
unga aldri hafa hneigzt að
stefnu Sjálfstæðisflokksins eldra,
enda haft fulla trú á þvi að hag
Islendinga væri bezt borgið með
því að slíta hinu aldagamla
danska sambandi.
En þegar sá fyrir endann á
þeirri baráttu og ný viðhorf
voru að skapast í innanlandsmál
um, gekk hann til fylgis við
íhaldsflokkinn og síðar Sjáif-
stæðisflokkinn, þegar hann var
stofnaður. Var hann tvisvar sinn
um í kjöri í Austur-Skaftafells-
sýslu fyrir þann flokk. Var það
árið 1933 og 1934, þegar kosið
var um stjórnarskrárbreytingu.
Að hann ekki náði kosningu réði
vitanlega flokkaskipting innan
kjördæmisins, en ekki það, að
þeir er hann þekktu, hefðu efast
um að hann myndi skipa sæti á
Alþingi með sóma ef til þess
hefði komið. Er mér persónulega
næst að álykta, að viðhoríi hans
til stjórnmála sé bezt lýst með
þvi að segja að hann væri
íhaldsmaður í þess orðs beztu
merkingu. Er þar fyrst og fremst
átt við það að vilja athuga hvert
málefni gaumgæfilega og án alls
pólitísks ofstækis áður en
ákvarðanir eru teknar. Hitt er
einnig rétt að taka fram, að hann
var ákveðinn flokksmaður og
fastur fyrir í skoðunum, er þvl
var að skipta.
Að endingu vil ég svo votta
eftirlifandi eiginkonu hans, börn
um hennar öllum og tengdabörn
um innilegustu samúð við fráfall
hans ásamt þökk fyrir liðin ár.
Ásmundur Sigurðsson.
FAÐIR minn, nú þegar þú legg-
ur upp í þína hinztu ferð, vil ég
færa þér þakkir mínar. Þakkir
fyrir hverja stund, sem við átt-
um saman. Þakkir fyrir að þú
skyldir taka mig að þér ellefu
mánaða hnokka, sem þú vissir
vegalítinn.
Fáir hefðu árætt að flytja ung
bam um langvegu og leggja það
í ferðalok í fang konu sinnar ó-
viðbúinnar og segja: „Gerðu svo
vel góða.“ Kannski var þetta þó
ekki svo mikil þoranraun fyrir
mann, sem átti slíka konu sem
þú. Þið voruð víst sammála um
að þar sem níu börn væru fyrir
munaði lítt um eitt til viðbótar.
Ég ætla ekki að þreyta þig
með löngu masi, ekki heldur að
lýsa yfir harmi, það væri þér á
móti skapi. Við vitum báðir að
engin tré standa til eilífðar. Að
endingu verða þau sprek sem
falla. Um tíma varst þú þjóð-
kunnur maður og það að verð-
leikum, enda einn af gagnviðum
skógarins. Okkur er báðum ljóst
pabbi mihn að nú þegar er tekið
að fenna I sporin þín og að nokkr
um áratugum liðnum verða þau
að mestu horfin, en áhrif þín
munu samt vara lengi eftir að
þú ert gleymdur.
Eins og fagur smíðisgripur er
eiganda sínum yndi og verður
bezti arfahlutur þeirra sem
hljóta, mann fram af manni, vek
ur aðdáun gesta þó enginn viti
hver tegldi, né hvar eitkin, sesn
hann var unninn úr óx. Svo mun
og verða að það af þínum per-
sónuleika, sem við börn þín náð-
um að tileinka okkur mun verða
okkur til meiri nytja og börnum
okkar betri arfur en nokkuð ann
að.
Ég sé þig fyrir mér þegar þú
lest þessar línur, hrukkar enn-
ið, svolítið háðskur, en vertu ó-
hræddur ég ætla ekki að segja
að þú hafir verið gallalaus, það
varstu nefnilega ekki. Eðlisþætt-
ir þínir voru tvinnaðir bæði úr
kostum og göllum, eins og hjá
hinum. Munurinn var sá einn að
úr þeim þáttum var gerður þinn
persónuleiki, sem var stærri en
hinna. Ártöl úr lífi þínu, verk
þín og æviatriði önnur rek ég
ekki, enda munu aðrir það gera.
Að endingu vil ég segja þér það
að ef ég öðru sinni væri ellefu
mánaða gamall þá væri ósk mín
sú að mega alast upp hjá þér
og þinni konu.
Farðu vel.
Einar Bjarnason.
Hjiartans þafckir faeri ég öllum
þeirn mönglu, sem mirmitiuist
miíin mieð vioarkvieðljum, gjöf-
um og heiimsókinium á sjötuigs-
afmæli miínu,
Tónistoáldafléilaigi ísliands og
STEFi þiakfca óg hjartanleiga
fyrir frumitovæiði að tónleitoum
mér til heiðuirs, svo og þeim
ágætu lisitamöninum, siem verk
mín fluttu þar.
Daigblöðum oig Ríkisútvarpiinu
þakka ég eimmiig vinisamleg
uimmiæli ag fkntning verfca
mkinia vegna aiflmiælisiinis.
Þórarinn Jónsson.
Lokað
í dag frá kl. 1—3 vegna jarðarfarar GUÐMUNDAR
HANNFSSOIMAR fyrrverandi bæjarfógeta.
HÚSGAGNAVERZLUN
KRISTJÁNS SIGGEIRSSONAR H.F.
Laugavegi 13.