Morgunblaðið - 06.11.1970, Qupperneq 6

6
MORGUN’0LAf>IÐ, FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMRER 1870
SÓFASETT
Sófasett með 2ja, 3ja og 4ra
saeta sóftim, hábaksstáJum
og tágtok's. Úrval áklœða.
GreiösliUisikilm. Opið til kl. 4
á kaogaird. Nýja bólsturgerð-
in, Laugav. 134, sími 16641.
HAFNARFJÖRÐUR
Ósifca eftiir að ráða bairngóða,
regilusaima stúlkiu á giott,
beirrwlii í Haifna'rfirði, herb. og
fæði fylgcr. Simi 52737 efti'r
kl. 18,30.
ÓDÝR HRÆRIVÉL
til sölu. Upp'l. í síma 16260.
2 IBÚÐIR TIL LEIGU
í Brefðboltisthverfi. íbúðimar
eru 2ja og 4ra berb., stórt
herb. í kjalfa'na getur fylgt
annarri íb'úðinn'i. Uppl. í sím-
um 14600 og 16990 á skrif-
stofuíí’ma.
VERZLUNARHÚSNÆÐI
Verzlunair'búsin'æði tif leigu
við Laugaveg. Tilb. menkt:
„Verzlum 6414" send'ist M'bl.
sem fyrst.
VÉLSTJÓRI
óskar eft'ir vi'nnu í landii. —
Margt kemuir til greina, bef-
ur bflpróf. Sími 50669.
HAFNARFJÖRÐUR OG NAGR.
Ný di'lkasvið 55 kr. kg., 10
hausair á 490 kr. Nýtt haikk
frá 159 kr. kg. Stórar núllu-
pylsur 149 kr. st'k. Kjötkjall-
arinn, Vesturbr. 12, Haínarf.
HAFNARFJÖRÐUR OG NÁGR.
Nýtt diikaikjöt, 1. og 2. verð-
flokkur, súpuikjöt, teeri og
hryggiir. Söltum fyriir þá, sem
koma m. ítát. Kjötkjalterinn,
Vestuirbraut 12, Hafnarfirð'i.
N.S.U. PRINZ
í góðu ásigikomu'lag'i tif sölu
á kr. 15.000.00. Uppl. eftir
kl 7 I síma 50727.
KEFLAVÍK
Herbergi óskaist tiil leigu. —
Uppl. í Skipholiti, Vatns-
lieysu'Strönid. Sím'st'öð Vogar.
EYFIRÐINGAR
Mumíð skemimtifundmn í
Domu'S Medica í kvöld. —
Fjiölmemnum. — Stjónmio.
Arbæjarhverfi
Vantar telpu 10—12 ára tíl
þess að gæta U/2 árs gam-
ails stúlikuibarn'S í 2 tíma á
dag eftir kl. 3 á dagmn. Góð
laun. Uppl. í síma 8 40 57.
TIL SÖLU
'bvítur, síður brúðairkjóll og
smokíng með öl'lu trBveyr-
andi. Sími 52668.
UNGUR SÖLUMAÐUR
með verzlunarskólapróf ósk-
ar eftir kvöldsterfi. Trltooð
merkt: „6337" send'ist M'bl.
fyrir mi'ðvilkudag.
UNG BARNLAUS HJÓN
ósika eft'iir 2je—3ja henb.
teiguíbúð á næstunni. Uppl.
veittar hjá Friðriik Eioars-
syni, sími 1 -65-65.
„Ég kalla þetta GLEÐIR“
Dagsstund með Lárusi
Sigurb j ör nssyni
„Síðan ég’ sleppti dósunum
uppi á Skjalasafni Beykjavík
ur, hef ég samið tvö leikrit,
og þau eru þegar komin út
prentuð, meira að segja stofn
aði ég heilt útgáf 11 fyrirtæki,
eftir ég var kominn á ellilíf-
eyri í vor, kalla það Gleðir,
leikritaútgáfa, heilt firma,
skrásett í bak og fyrir,"
sagði Lárus Sigurbjörnsson
skáld og rithöfundur, fyrr-
um skjalavörður Beykjavík-
nr, við mig eitt sinn í haust,
þegar ég var setztur inn í
bókaherbergi hans á heimili
hans við Tómasarhaga hér í
borg. Þetta var daginn áður
en Lárus sigldi með sína frú
til frlands með vlð-
komu í kóngsins Kaupmanna
höfn, og er enn á ferðalagi,
— og ég vildi fræðast um
þessi nýju leikrit, tildrög
þeirra og sitt hvað fleira.
„Ætli sé ekki rétt að segja
þér fyrst frá því, að Leikfé-
lag Reykjavikur er nýlega bú
ið að kaupa leikréttinn af
báðum leikritunum, bæði
„Sire“, sem lesendur Morgun
blaðsins kannast við, og
„Stórifoss strandar". Sire er
miklu kunnara leikrit, en
Stórifoss strandar miklu
eldra. Þegar er búið að þýða
Sire á ensku, af þekktum
málfræðingi, Charles Hamrner
og konu hans Jónu, sem er
íslenzk, og búa þau í Oxford.
Og það á að fara að gefa
það út þar af forlaginu Har-
court, Bart and Wolf, Inc.,
en einn af forstjórunum er
íslenzkukunnáttuna með því
að lesa Eimreiðina.
En svona er þýðing Laur-
ence Beste á Jónasi:
,JShe is glad on simny days
golden is her hair and
glowing.
If she meets the minister
she quickly says, ,4 must be
going.“
„En segðu mér Lárus svolít
ið frá tildrögunum að leikrit
inu Stórifoss strandar."
„Ja, þessi gleði á sérlanga
sögu. Fyrst samin í 4 þáttum
árið 1932, og var fyrsti þátt-
ur þeirrar gerðar prentaður í
tímaritinu Borgin, sem Tóm-
as Guðmundsson gaf út í ein
tvö ár. En síðan „strandaði"
Stórifoss hjá mér um mörg
ár, og fór ekki á flot aftur
hjá mér fyrr en eftir 40 ár.
Og nú er sem sagt leikritið
komið út, allir geta lesið það,
máski sumir sér til ánægju,
eins og Siggi Guðnason al-
þingismaður gamli, sem hitti
mig á götu nýverið og sagði:
„Ég las það allt í einum rikk
og skellihló eins og asni.
Gengur það svona til í sigl-
ingum?“
★
„Hvar er þessi Stórifoss,
sem skipið heitir eftir, Lár-
us?“
„Hann er í Elliðaánum, en
ég má í leiðinni til með að
segja þér hvað leikritið á að
heita á ensku: „ Even big
boat can sink,“ og það er
3 kynslóðir stúdenta. Séra Sigurbjöm Ástvaldur Gísla-
son, Ólafur Már Lárusson, stud oecon og Lárus Sigur-
bjömsson.
kunningi minn. Svo hef ég
prýðisumboðsmann í New
York, skáld gott, skrifar ís-
lenzku, og hefur lært íslenzkt
nútímamál af Morgunblaðinu,
einkanlega Lesbókinni. Hann
heitir Laurence Beste.
Hann gerði m.a.s. bragarbót
á þýðingu minni á kvæði Jón
asar um „Sáuð þið.hana syst-
ur mína.“ Hreppstjóraembætt
ið er ekki til í Englandi, ég
þýddi það með Warden, en
hann með Minister. Þýðing
hans er svo frjáls, ljóðræn,
alveg tónninn frá Jónasi,
enda er Laurence að verða
stórskáld i Ameríku, þðtt
hann sé apótekari að at-
vinnu. Fyrir utan Morgun-
blaðið hressir hann upp á
réttnefni. Leikritið gerist að
nokkru á ritstjómarskrif-
stofu dagblaðs, en persónum
ar eru ekki sniðnar upp á
sérstaka menn, ég þekki þá
ekki, þótt eðlilega kunni ein
hverjar persónanna að bera
svipmót þekktra manna frá
þeim tima, sem leikritið ger-
ist á. Bjöm Jónsson var alltaf
í huga mér, sem ritstjórinn.
Og svo hún Sólveig kennslu-
kona úr Glerárþorpinu, ég
var henni samferða eitt sinn
í rútunni að norðan. Ég læt
Hörpu Dialín vera einskonar
púðurdós á blaðinu, sem
kveikir þar í öllu. Ég bý
þarna til kvenráðherra, löngu
áður en Auður kemur í dóms
málaráðuneytið, því að leik-
Teiknimynd af Lárusi Sigurbjörnssyni, eftir Spivask.
ritinu er lokið að Búðum á
Snæfellsnesi 10. ágúst í sum-
ar undir votta, svo hjálpi
mér Guð! Tómas átti mikinn
þátt i þessum kvenráðherra.
Tómas skaut skjólshúsi yf-
ir 1. þáttinn 1932, enda til-
einka ég honum leikritið. Þcg
ar leikritið var í 4 þáttum,
var það einna helzt „trage-
komedia", en núna strikaði
ég út alla „tragik" og geri
það að „púra“ ólátum, gerði
það að Spéspegli — og allt er
leyfilegt í „farsa". Skipstjór-
inn er enginn af okkar góðu
og gömlu kapteinum, hjú-
skapartextinn er eins og um
borgaralegt hjónaband væri
að ræða. Það þyrfti að endur
skoða hann, þetta er gersam
lega vita óhátíðlegt og hálf-
gert þrugl, og enginn vandi
að mismæla sig á honum."
★
„Varstu nokkuð búinn að
láta þér detta í hug leikara
í hlutverkin?"
„Ja, ég hafði ákveðinn leik
ara í huga í hlutverk bónd-
ans frá Borgarfirði eystra,
það var Brynjólfur Jóhannes
son. Kvenfólkið þarf að vera
eldspúandi, Harpa þarf að
vera í þröngu pilsi, það á að
iða allt utan á henni. Kven-
réttindakonan er svo sannar-
lega til. Þetta er grískt fyrir
bæri.“
„Hvert verður svo fram-
haldið með þessar „gleðir"
þínar?"
„Næst gef ég út Enarus
Montanus, staðfæringuna á
Holberg, sem þú ættir nú að
þekkja, sem sjálfur hefur
leikið Drésa fógeta i því leik
riti. Ég kalla það Bessastaða
gleði eða Nesjamennsku. Síð-
an verða það Kappar og
vopn eftir Shaw. Ég byrjaði
að þýða það 1928, leikið 1945,
endurskoðað 1963. Shaw er
frábær höfundur. Hann lýsti
alltaf persónunum af mikilli
snilld i formála."
„Nú ert þú á förum út
með Gullfossi, hvert er för-
inni heitið?"
„Með Gullfossi til Kaup-
mannahafnar, síðan förum við
konan af í Leith, og þá fer
ég til Dyflinar, og þar ætla
ég að dveljast hjá vini mín-
um prófessor Séamus O’Duiie
arga. 1 Dyflinni ætla ég að
reyna að semja leikritið
Spes, byggt á Spesarþætti í
Grettissögu. Þetta er búið að
búa lengi í huga mér. Sir
(séra) Drómundur hefnir
Grettis og Illuga suður í Kon
stantinopel. Kona hans er
Spes, systir hennar verður
drottning, en hún giftist keis
ara. Ýmsar persónur aðrar
koma við sögu, t.d. Sókrates,
sem er grískur flautuspilari.
Ég sá hann fyrir mér í bót-
aniska garðinum í Dyflini.
Já, það er ýmislegt að brjót-
ast um í kollinum á mér
núna. Ég er t.d. nýbúinn að
fá bréf frá núverandi DiU-
on lávarði, og segir hann sig
langa til að verða með þeim
fyrstu, sem sjá Sire leikið í
Englandi, og sjá þá forföður
sinn á sviði.
Jæja, góði, þá ættum við
ekki að hafa þetta lengra, ég
verð að fara að pakka nið-
ur.“
Og með það kveðjum við
Lárus. Hann hefur nú um
skeið dvalizt i Dyflini, og fer
senn að koma heim, svo að
þá er bezt að óska honum
góðrar heimferðar í stað þess
að í upphafi átti betur við,
að óska honum góðrar ferð-
ar til Irlands. Og „gleðirn-
ar“ hans munu lifa, meðan
glaðir menn gista Island.
—Fr.S.
GAMALT
OG
GOTT
Stundum ber það við, að heim-
ilisfólkið segir sögur. KarJ-
menn sögðu kerlingasögur, en
konur karlasögur, hver hélt með
sínu kyni. Við eitt tækifæri seg
ir kona: „Karlmenn voru kval-
arar konungsins á himnum". Sig
valdi Jónsson frá Sjávarborg,
ágætlega hagorður maður, var
þar viðstaddur og segir: „Af því
forðum Eva skar, epli af bjark
arlimnum."
I annað skipti ávarpaði mað-
ur Sigvalda, sem Guðmundur
hét og segir: „Segðu mér það
Sigvaldi, hvað syndir þínar
gilda?" Því svarar hann strax: !
„Það er undir áliti, alföðurins
milda".
Spakmæli dagsins
—Allir sem hugsað hafa
um stjómvísindi, hafa sannfærzt
um, að örlög ríkjanna eru kom-
in undir uppfræðslu æskulýðs-
ins. — Aristoteles.
VISUK0RN
Andans styrknr
Andans styrkur eflir þrótt,
eld í sálum glæðir.
Veitir okkur gæðagnótt,
gleður oss og fræðir.
Eysteinn Eynmndsson.