Morgunblaðið - 10.02.1971, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. FEBRÚAR 1071
15
-)< OBSERVER -X OBSERVER -K OBSERVER -)<
HÓPUR ungra ísraelsmanna
flutltJiisit nýtega tii samyrkj u-
bús, sem hefur verið reist á
hertekna svæðiniu á Sinai-
skiaga, skaimmit frá bæniuim
Raifaíh á Gaza-svæðiniu, Þeir
kalllia staðiinn Piittaait Rafah
(HHð Rafah).
Þessiir liandinemar voru ekiki
hermienn. Á öðrum samyrkjiu-
búuim, .siom hafa vetTið reist á
hertekniu svæðumuim, hafa her
merai setat að, oig búðir her-
manna má fjarlægja með
stuttum fyrirvara. Venju'liegir
bændiur halida kyrru fyrir, þar
sem þeir siatjiasit að.
Þesisi atiburður gerðist um
svipað ieyti og ísraelsfka
stjómiin ákvað að hefja að
nýju þátttöiku í viðræðuim við
Araba fyrir milBiigönigu Gumn-
ars JarrLnigs, sáittasemijara
Sameinuðu þjóðanna. Laind-
námið haifði verið s'kipulagt
mönguim m'ániuðuim áður og er
þvi enigin tlilliviijiun. Málið kom
starfsimöninium ísraelska uitan-
rikiisirá'ðunieyitiislins óneiitanilega
i bobba, þar sem þelr lögðu
áherzíliu á, að IsraeOisrmenxi
hefðu áh uga á samnin'gum, eir
þeir hæfu að nýju þátittöku i
friðarviðræðum.
Nýtt og að því er virðist
varan-tegit landinám á norðan-
verðum Sinai-skaga hlauit að
mesh-Sheilkh er umnið að
smíði hótela, bensinstöðva og
á amnan hátt reynit að sikapa
aðstöðu fyrir ferðamenn. Ann
að iandnám er ennfremur fyr-
irhu'gað við nýjan veg, sem
liiggur frá þessuim virkisbæ til
Eillait, Rauðahafishafnar ísra-
els.
Á herteikna svæðimiu á vest-
urbalkka Jórdanárinnar, sem
búizt er við að Ísraelísmcnn
láti aif hendi viið Jórdan&u-
menn í vænitantegum friðar-
samininigum, hafa sjö ný sam-
yrkjubú verið reist, fiimm
þelirra aö mestu leyti fyrir
herinm, en tvö fyrir veinju-
tega bongara. Tvö önmur sam-
yrkjubú eru Skammit frá arab-
íska bænium Hebron, og Gyð-
inigafj ölisikyWur hafa á ný
fiuitzit tiil bæjarims, þar sem
Arabar frömdu fj öl'damorð á
Gyðiinigum tíu árum áður en
ísrael varð níki.
Á Golan-hæðuim, sem telcn-
ar voru frá Sýrtendimiguim í
striðinu 1967, hafa verið reist
11 samyrfcjubú, þar af niíu
fyrir venjuil'Oga borgara. 1
Auistur-Jerúsalliem, sem hefur
veiTiið inmdiimuið í ísiraeli, hefur
nú aðferð ísraeDsimanma að
„búa til staðreyndir" lýst sér
í því, að þeir haifla reist há
fjölbýlishús er teygja sig frá
I ARABÍSK LANDSVÆÐI
i HERNUMIN AF (SRAELS-
í MÖNNUM FRÁ JÚNÍ1907.

iSYRLANO
LIBAIMOIM !
BeiruF^ \
y
Dafnascus
• Quneitra
Haifatf épENESARET-
vatn
MIÐJARÐARs ISRAEL‘%
* iHAF
Jerúsalem I X\ • Amman\
mÉS jóRDANÁ
DAUÐAHAF
SÚEZSKURÐURi
Kairó
Ismailia'
Súez _ ....
P Port Taufiq iiítiii* / , »
^ /JÓRDANIA
EGYPTA- E latÍV Áqaba
LAIMDm í * 'M ............
SLJEZFLÓI
Sharm es Shefkh
Landnám á
herteknu svæðunum
AQABAFLÓI
SAUDI-
ARABÍA
Kortið sýnir landsvæðin, sem Israelsmenn liertóku í stríðinu
1967.
renma stoðuim umidir Æulyrð-
ijnigar Araba um, að Israelis-
mönnium væri „eklki alvara“
með þátttöku í friðarviðræð-
uim, þar sem þeir hefðu allls
ekki í hyggju að flytja á brott
herllið siitt frá þeim svæðuim,
sem þeir hafa hertekdð.
ísraie(I)sfcir ráðheirrar hafa
lemigi haildið þvi álkveðið fram,
að þeir miumli ail'drei taka í
mál að láta af hiemdi útvirkið
Sharme'sh-Sheikh, syðsit á Sin-
ai-sikaga, þair siem ráða má
m’iki'lvæguim siigfllimigum. Þeir
hafa heldur efcki viijaö fall-
ast á, að samið verði um, að
þetta virki verði tenigt hinu
„eigintega“ Israelisiriki með
sénstökum vegi. En Piithaf
Rafah er rúmitega 375 kíló-
metra iengra í norðri og
Arabar geta berat á, að þetita
sé ektki eina dæmi þess, að
ísraieflisimenn ffllgigi á því iúa
laginu að „búa titT staðireynd-
ir á hertefcnu svæðumium í
því skyni að gera þær óhagg-
artlietgar.
Þrjú önmiur samyrkjubú
hafa verið nefiisit á Norður-
Sinai, og enm sem komið er
eru þau aðaJllega rekin á veg-
utm hersinis, eai ætHiuniin er, að
tvö þéiirra veirði siðar afhent
óbreýttum borgurum. 1 Shar-
Gyðimigahverfiniu iinm í Araba-
hverfi borgarinnar. Stöðugt
er unniið að smíiði þessara
húsa og ekkert bendiiir til þess
að verkinu verði hættt til að
þöknast dr. Jarrinig.
Erfitt er að flá ótvirætt úr
þvl skorið, hvaða stiefna ræð-
ur landnáminu á heirteknu
svæðumiuim og öðrum „stað-
reyndum". Sá ráðherra ísira-
elsku stjómiarinmar, sem fjalil-
ar um lamdnám á hertefcnu
svæðunum, Isnaied Gaflliffl., verst
afflra frétta. Auðvel't er að afla
upplýsinga um etastök atriði,
er okki stefnuma, Raunar
ræður enigin heilidarstefna í
þessu miáM, heldu.r fara nokk-
ur markmið saman, og það
er efcfci alltaf sarna stefnan,
sem ræðuir í hvert skipti sem
lamdnám er hafið á nýjum
stað.
1 suimum tivikum geriist að-
gerða þörf eftir því sem tim-
imm l'iður, rétit eins og við-
gerða er þörf á bygigingum
þótt teigjamdimm ætti að flytja
Eftir
Walter
Schwarte
burt. I Sharmesh-Sheikh var
ráðamönmum flerðamála skip-
að að byggja ekkert „varan-
Iegt“, en Skipuminni var
breytt I fyrra, og varanilegt
hótol er aö risa.
í Norður-Sinai, sem ísraiellsk
ir ráðamenn haifa efcki Skuid-
bundið siig til að haffida undir
ísraelilskum yfliriráöum, þjóna
samyrfcjiubú’iin þeim tíiigamgi
að vera varnansitöðViar, og
þörf á slíkum vörmium miundi
hverfla ef friður væri samimn.
Þau mynda virlki gegn árás-
uim skærul'iða flrá sjó og árás-
um flrá Egypitafflanidi. Pitfhat
Raflaíh virðilst á hinn bógimm
marka upphaif smiíði varmar-
keðju samyrkjuibúa umhverf-
iís Gaza-svæðið, sem Israeiis-
miemm hafa heiltstrenigit að láta
ekki aif benidi við Egypta. Mik
ilvægi Piltlhat Rafah felst í þvi,
að ef og þegar Israélismemn
skila Egyptum Sinai-skaiga,
murru þeir fara fram á smá-
vegiis breyt'inigar á landamær-
unum jaflnit í norðri sem
suðri.
En á himn bógimn er önmur
hTiÖ þeirrar aðferðair að „búa
ttill staðreyndir“ eiinmitit það,
sem Arabar kaíllla: immiliimium.
Engimm fler dufllt með þá stiað-
reynd, að Israelsmenin hafa
afflis ekki í hyggju að skilia
J órdaní um önnum Austiur-
Jerúsatem eða Sýrlendingum
Goflamihæðum. Á þesisum svæð
um geta llamdniemar og iíbúða-
ieigjemidur gertt faistilega ráð
fyrir því, að þeir muni dveij-
ast þar tlil framlbúðar.
Á öðrum stiöðum ráða áhrif
éimkaframitiafcis og hagsmuma-
hópa úrsilliituim. Fynstiu land-
njemairmik' á Godam-ihEeðuim
voru húsmiæðisfliausit fóflk, sem
fór í leyfislieys'i, ákvéðið í því
að tryggja það að svæðið yrði
áfram á valdi Isriaellismamma.
Byggð Gyðinga í bænuim
Hebron hófsit á saima hátit,
þrátit fyrtr eindregna mót-
OBSERVER >f OBSERVER
stöðu himna arabísku íbúa.
Þar var um að ræða trúarof-
stiækiisfóilk, sem var það kapps
mái að stofna nýja nýlemdu
í Jórdamiíu eða Paltestiínu.
Enin öðruim samyrkjubúum
er komið á liaggirnair vegma
sórs'takra hernaðartegra sjón-
armiiða. Samyrkjubúim í Jórd-
amdall eru bráðabirgðaráðstöf-
un, tiii þess æflluð að undirbúa
framkvæmd svokallllaðrar „All
on-áætlIunar“, sem kom fram
efltiir sex daga stiríðið og var
kenmd við Yigaiel Altton, að-
sboðarforsætisráðheirra. Hug-
mynd hams var og er sú, að
Skiil'a aftiur veistiurbaikkamium
ásamit keðju ísraetelkra sam-
yrkjubúa meðfram áminíi, imm-
an þess svæðiis, setm yrði .slkiffl-
að afbur.
Ekfcert af þessu breytír
þeirri skuldbimdimigu ríkis-
stjómiarimmar aið skilia aiflbur
herteknu svæðunum við fri'ð-
argerð. Undanitiekniingarmar
eru Austur-Jerúsatem, Golan-
hæðir, Gazasvæðið og Shar-
mesh-Sheikh. Þessar umdan-
tiekniingair eru aldrei festar á
biað, en hafa oft verið endur-
tiefcmar.
Afsitaða stjómiarinmar varð
meira sannifæraindi í júlíí í
fyrra, þegar hún ákvað að
failiasit á friðartillllögur bamda-
rísku stjómariininar. Sú
ákvörðum varð tiil þesis, að
„Gahail“-fliokkurÍ!nm umdir for-
ysitiu Meniachem Begim, sem
fyigir útiþenisilusitefnu, ákvað
að sllita stjó'rnarsamistarfimu
Við frú Meir forsætiisráðherra.
Nú eru ráðherrar þeir, sem
efltiir eru í stjómiinmá, saim-
mála í afstöðumini tíl hertefcnu
svæðanna rnieð noklkrum umd-
amitiékninigum. Aflstaðam er sú,
að skilia beri he'rteknu svæð-
uinuim með nokkruim skýlaius-
um umdamitieknimgum.
Útjþenisaiusímmar mynda á
himn bógiinn stióra og háværa
amdsitöðu. Enigiinm getiur sagt
með nokkurri vissiu uim, hve
fyfligd þeiirra er mikið, því að
álmiemmiinguir getur eklki lát’ið
í l'jós skoðum sima, þar sem
homum hafa aMréi verið
kynmitiar á saininifæramdi hátt
horfiuir á fri'ðsiaimlieigri lausn.
Eims og sakir sitiamda held-
ur frú Meir því ákveðiið fram,
afð hún sé ekki tiillbúim að
hieyja „Gyð:inigastyrjöld“ í mál
imu meðan það sé aðeiins
flræðiiilegur möguteiki. Ef hún
yrði að heyja sllílkt „stiriíð",
myndi hún áreiðanltega fara
með Sigur aif hóimi og út-
þemsTusi'nmiar tapa. En ef dr.
Jarrimg miiistiekst enmþá eimu
simmli að þoka deiliuimáliumuim í
samlkomullagsátit, mum út-
þenisduistiefiniuminii vaxa fylgi —
okki aðeirns í röðum stjórmar-
andstæðimiga helidur einmig í
röðum ráðherra firú Meir.
OFSN: Einkaréttur Mbl.
Bók um allar höf uð
borgir Evrópu
DANSKI rithöfundurinn, prófess-
or Tage Ellinger, seni hefur að
baki aevintýraríkan ferðamanns-
feril, hefur nú, 78 ára gamall,
tekið að sér óvenjulegt verkefni
sem rithöfundur, en það er að
skrifa bók um allar 33 höfuð-
borgir Evrópu. Og vel að merkja,
texti ritsins á að vera skrifaður
vlð dvöl í öllum þessum 33 borg-
uin.
Á þessu ári á Tage Ellinger að
ferðast ásamt snjöllum áhuga-
ljósmyndara, frú Gretu Laursen,
til allra höfuðborga Evrópu. Af-
rakstur þeirrar ferðar á að verða
bók í stóru broti um 200 siður
að stærð og á Tage Elinger að
skrifa textann, en myndir í bók-
inni verða litmyndir teknar af
Gretu Laursen. Verður bókin síð-
an gefin út af Lademanns Forlag
I Kaupmannahöfn á næsta ári.
Höfundurinn og Ijósmyndarinn
byrja ferð sína með heimsókn
til Osló í marz nk. Til Reykjavík-
ur koma þau mieð flugvél Loft-
leiða 27. marz. Tage Ellinger er
hins vegar þeirrar skoðunar, að
höfuðborgum Norðurlanda sé að-
eins kleift að lýsa, þegar dvalizt
hefur verið í þeim bæði að vetri
og á sumri. Þess vegna fara þau
aftur til Osflö rétt fyrir þjóðhátíð-
ardag Norðmanna í maí og til
Reykjavikur rétt fyrir þjóðhátíð-
ardag Isflands í júnií.
Til annarra höfuðborga en
Norðurlandanna fara þau hins
vegar einungis einu sinni. Rit-
höfundurinn víðförli hefur þó
komið til þeirra allra áður nema
fjögurra, þ.e.a.s. ekki til Tirana,
höfuðborgar Albaníu, og ekki
höfuðborga dvergrlkjanna And-
orra, Lichtenstein og San Marino.
1 Reykjavík var Elilinger í siðari
heimsstyrjöldinni.
Dvölin á að verða það löng á
hverjum stað, að það fáist það
víðfeðm og almenn yfirsýn yfir
borgina, að Ellinger geti skrifað
ferðasögu sína í ritgerðarformi á
meðan hann dvelur enn í viðkom-
andi borg.
— Gunnar Rytgaard.
Gærur og ull
til Póllands
BÚVÖRUDEILD S.Í.S. hefur
samið um sölu á 60 tonnum af
söltuðum gærum og 40 tonnum
af vélþveginni ull til Póllands
fyrir mjög viðunandi verð. Vör-
urnar verða til afgreiðslu nú í
febrúar og marz. Fyrirtækin
Skórimpex, sem kaupir gærurn-
ar og Textilimport, sem ulliina
kaupir, eru ríkiseign og hefur
Sambandið haft viðskipti við
þau árum saman.