Morgunblaðið - 13.02.1971, Síða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1971
5
i
Eívorki sprungur né nýir
KAPAN
hverir....
Flogið yfir jarðskjálftasvæðið
ENGAR nýjar sprungur og
ekkert nýtt sig sást á svæð-
inu kringum og norður af
Haukadal í Biskupstungum,
þar sem jarðskjálftakippir
hafa fundizt undanfarna daga,
þegar þeir Sveinbjörn Björns-
son, eðlisfræðingur og Ragnar
Stefánsson, jarðskjálftafræð-
ingur, flugu þar yfir ásamt
blaðamanni Mbl. í gær. Hvergi
sáust heldur neinar gufur á
nýjum stað í hvítri snjóbreið-
unni, sem gætu bent til þess
að hver væri að myndast. En
ekki fréttist af—neinum jarð-
skjálftakippum á svæðinu í
gær.
Sveinbjörn kippir sér ekki
upp við það þó finnist nokkr-
ir jarðskjálftakippir. Hann er
einmitt að vinna í tölvu Raun-
visindadeildar úr 1300 smá-
kippum, sem mældir voru í
Hveragerði 1968 og 1969, og
um 300 kippum, sem mældir
voru í sumar við Sandvatn.
Og auk þessara jarðskjálfta-
kippa, sem hafa verið stað-
settir, hefur hann til úr-
vinnslu mikið af litlum jarð-
skjálftakippum frá Hveragerði
og Krisuví'k. En á þessum
evæðum er sífellt smáskjálfti,
sem kemur fram á mælum á
jarðhitasvæðunum. f Hvera-
gerði eru alltaf 3—20 kippir
á dag og á tveimur mánuðum
1969 fengust á mæla 1300 kipp
ir, útskýrir Sveinbjörn með-
an flogið var af stað í gær-
morgun austur í flugvél frá
flugskóla Helga Jónssonar.
Ekki er reyndar ólíklegt að
jarðhræringarnar núna, séu í
einhverju sambandi við jarð-
hræringarnar, sem mældar
voru í sumar við Sandvatn.
Þess vegna spyrjum við Svein
björn nánar um það.
Kippimir þar fundust fyrst
í apríl eða maí. Þegar Hekla
gaus, fóru Sveinbjörn og fleiri
frá Orkustofnun, með jarð-
skjálftamæli á staðinn og
settu upp mælingastöð þar 20.
júní. Á mælana komu þá svo
„djúpir“ skjálftar, að þeim
fannst það óeðlilegt. Upptök-
in hefðu þurft að vera 50 km
niðri í jörðinni. Svo þeir fóru
að flytja sig með mælana
kringum fjallað og komust þá
að raun um að upptökin
mundu vera í norðvesturátt.
Seinna fluttu þeir jarðskjálfta
mælana frá Heklu að Sand-
vatni og settu stöðina þar upp.
Mældust þar margir smákipp-
ir, ailt upp í 100 á klst. og
Strokkur gaus, þegar flogið var yfir Geysissvæðið. Geysir lét ekki á sér bæra.
upp í þúsund á dag. Var mælt
á þessum slóðum og stöðin
færð til þar til þurfti að taka
hana niður í október. Þegar
mælarnir voru settir upp, var
mesta hrotan búin. En um 400
kippi, sem hægt er að stað-
setja hafa mælingaménn á
tækjum sínum. En 3 mæla
þarf alltaf til að staðsetja upp-
tök skjálfta.
Fyrstu jarðskjálftarnir í
sumar áttu upptök sín við
Hagavatn, síðan færðust upp-
tökin að Sandvatni og loks
áttu þeir síðustu upptök við
Sandfell. Og þvi gætu upp-
tökin nú verið að færast suð-
ur í Haukadal. Allir þessir
staðir eru á gossprungusvæð-
inu, sem liggur frá suðvestri
til norðausturs yfir landið og
stefnan á milli þeirra er nokk-
urn veginn hin rétta sprungu
stefna. Hvergi sést þó neitt á
yfirborðinu.
— Það gæti verið sprunga
niðri í jörðinni, sem ekki er
farin að sjást, sagði Svein-
björn. Svona hreyfingar eiga
sér oft stað á gosbeltinu, en
enginn veit bara um það af
því þar býr enginn til að
finna jarðskjálftana.
Fagurt veður var í gær-
morgun, snjóbreiða yfir land-
inu, þó ekki þykkari en svo,
að allar útlínur í fjöllum og
jörðu nutu sin. Við flugum
frá Reykjavík yfir Þingvelli,
sunnan við Skjaldbreið, sem
er fjarska ómerkilegt fjall
þegar sést svona beint ofan á
„þúfuna“. En Hlöðufell með
hamrabeltum sínum, tekur
sig vel út með snjóbreiðu til
að skerpa línurnar. Við för-
um að líta í kringum okkur
yfir Lambahrauni.
Þarna er bærinn Neðri-
Dalur, þar sem sprunga kom
í vegg í jarðskjálftanum og
lengra framundan stíga gufur
upp — þar er Geysissvæðið.
Sá stóri hreyfir sig að vísu
ekki, en Strokkur sendir fall-
egan strók upp í loftið og
gérir það reyndar oftar með-
an við hringsólum þarna yfir.
Gaman hefði verið að geta
sagt frá því að jarðskjálftinn
hefði lífgað Geysi við aftur,
svo að hann færi að gjósa.
Það hefur gerzt áður í jarð-
skjálftum. í Oddaverjaannál
er þess getið í sambandi við
mikla jarðskjálfta árið 1294,
að „í Eyjarfjalli hjá Hauka-
dal (sem talið er það sama
sem nú er kallað Laugarfjall)
komu upp hverir stórir, en
sumir hurfu þeir sem áður
voru.“ Aftur segir í sambandi
Framhald á blaðsíðu 11.
Ali Bacon
Við skerum pöruna frá
fyrir yður.
Það er yðar hagur.
Biðjið því kaupmann yðar
aðeins um ALI BACON.
SÍLD & FISKUR
Sveinbjöm Bjömsson, eðlisf ræðingur, skimar úr flugvél-
inni eftir sprungum eða sigi á jörðu niðri. Þarna
sést til Bláfells.
Nýr sérréttur
„Itölsk PIZZA“
margar fyllingar
NÝ TEGUND
AF BOTNUM
S.TWJltS.1
kaffi
LAUGAVEG 178
ER FLUTT I NYTT HUSNÆÐI AÐ
LAUGAVEGI 66-68, 2. HÆD
ÚRVAL AF BUXNADRÖGTUM OG KÁPUM
MEÐ OG ÁN SKINNA - NÝJASTA TÍZKA
OPIÐ TIL KL. 4 LAUGARDAG
----KÁPAN SÍM114278 —
4