Morgunblaðið - 16.05.1971, Blaðsíða 18

i
18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. MAÍ 1971
- Verið
Framh. aí bls. 3
AKRANES
E5nn eða tveir bátar eru enn
með net, flestir tóku þau upp
núna í vikunni. Afli var þá orð
inn tregur, 5—10 lestir eftir
tvær nætur.
Höfrungur III. fékk á föstu-
daginn 200 tunnur af síld, sem
fóru til beitufrystingar.
Aflahæsti báturinn á vertíð-
iniM er Sigurborg með 600 lest-
ir.
GRINDAVfK
Meira en helmingur netabát-
anna er nú búinn að taka upp
notin, og eru nú aðeins um 10
bátar með þau enn úti.
Undanfarið hefur verið góður
afli hjá netabátum, algerigur
10—25 lestir og þá oft 2ja nátta.
Afli var sérstaklega góður síð-
ari hluta vikunnar og ekki út-
lit fyrir annað en að afli hald-
ist áfram. Menn muna ekki eftir
jafngóðum afla í Grindavík í
maimánuði árum saman eins og
hann hefur verið undanfarið.
Aflahæstu netabátarnir í vet
ur fram að þessari helgi eru Al-
bert og Arnfirðingur með um
1360 lestir hvor. Það er ekki
alveg ljóst enn, hvor verður
hærri.
í>að hefur verið sæmilegt í
troilið, þetta 6—10 lestir eftir
daginn og komizt upp í 15 lestir.
VESTMANNAEVJAR
AHir eru nú búnir að taka
upp netin. Afli var orðbm sára
tregur, þegar þeir siðustu tóku
upp nú í vikunni.
Hins vegar hefur afli á línu
hjá litlu bátunum verið góður,
þetta 3—5 lestir í róðri.
1 trollið hefur verið ágætt,
þetta 15—20 i túr og þaðan af
meira eins og hjá Viðey, sem
fékk á föstudaginn 45 lestir.
Aflahæsti báturinn á vertíð-
inni er Andvari með 860 lestir.
SANDGERÐI
Aðeins einn bátur er enn með
net, Náttfari. Afli í net var orð-
inn sáratregur í lokin. Bátar
fóru yifirleitt ekki nema annan
hvem dag og fengu þetta 3—5
lestir. Þó kom einn bátur með
16% lest á mánudaginn.
Afli á línu hefur farið minnk-
andi, en komizt þó róður og róð-
ur upp i 6 lestir.
Vel hefur aflazt í trollið und-
anfarið. Þannig kom Þorgeir
einn daginn inn með 19 lestir
eftir 2ja daga útivist.
Heldur er dauft yfir handfæra
veiðunum, þó fékk Báran einn
daginn 13 lestir og Vísir 11 lest-
ir, mest smáufsa.
Aflahæsti báturinn á vertlð-
inni, sem alltaf hefur lagt afla
sinn á land í Sandgerði, er Berg
þór með um 900 lestir.
MINNI AFT.I —
MEIRA VERÐMÆTI
Nú þegar afli hefur minnkað
frá árinu áður eins og raun
ber vitni, er mjög nauðsyn'legt,
ekki aðeins fyrir vinnslustöðv
Niðjar Þórarins Þórarinssonar og Jensínu Jóhannsdóttur frá
Saxhóli koma saman í efri sal Félagsheimilis Kópavogs í dag,
sunnudag, 16. maí klukkan 3.
Barngóð og dugleg
Stúlka/kona óskast til barnagæzlu og heimilsaðstoðar á heim-
ili islenzkra læknishjóna í London i júlíbyrjun.
Ráðningartimi eitt ár.
Upplýsingar í síma 14039 mánudaga milli kl. 4—7.
Afgreiðslustúlka
óskast nú þegar í kjötverzlun.
Aðeins vön stúlka kemur til grerna.
Upplýsingar í síma 12112 á morgun (mánudag).
Útboð ó söfnun og losnn
sorps í Njarðvíkurhreppi
Hér með er auglýst éftir tilboðum í sorphreinsun
í Njarðvíkurhreppi.
Sorpilát eru samtals 545 plastpokar og meðalakstursvegalend
í einni söfnunar- og losunarferð er um það bii 14 km.
Otboðsgögn og nánari upplýsingar fást á skrifstofu Njarðvikur-
hrepps frá þriðjudegi 18. þessa mánaðar.
Verkfræðingur Njarðvíkurhrepps.
Siglfirðingar í Reykjavik og nágrenni
Fjölskyldudagur Siglfirðingafélagsins verður haldinn að Hótel
Sögu, Súlnasal, fimmtudaginn 20. maí nk. (uppstigningardag).
Húsið opnað klukkan 3 siðdegis.
Kaffi og heimabakaðar kökur og fieiri veitingar.
Sérstök skemmtidagskrá fyrir börrv.
Siglfirðingar, ungir og gamlir, fjölmennið.
20. MAt NEFNDIN.
arnar heldur þjóðarbúið að nýta
hann sem bezt. Fara vel með
fiskinn á sjó og i landi, svo að
fyrir hann fáist sem hæst verð
á eriendum markaði.
Mjög mikilvægt spor í þessa
átt gæti verið til að byrja með,
að sjávarútvegsanálaráðuneytið
eða Fiskmat ríkisins, ef það hef
ur heimild til þess, fyrirskipaði,
að allri ýsu skyldi landað í köss
um. f Noregi er óheimilt að
landa fiski nema í kössum, og ef
það hefur verið vanrækt að
set.ia fiskinn I kassa á niiðunum,
verður að gera það, þegar komið
er að landi.
Alveg sama er með síldina,
sem landað er i Danmörku. Hún
fæst ekki lögð á land, nema hún
sé í kössum. Fyrir náð og misk-
unn fá skipverjarnir undanþágu
tiil að kassa síldina við bryggj-
una. Þetta á þó ekki við um
síld, sem flutt er í tönkum.
Henni er landað i trektmyndaða
geyma, sem húp er síðan kössuð
úr. Nú er verið að setja geyma
í tvo báta á Akureyri, Súluna
og Eldborgina, einhver stærstu
síldarskip íslendinga.
Einhvern tima rekur neyðin
íslendinga til þess að kassa all-
an fisk, a.m.k. þann sem á að
vinnast í frystihúsum. Það gæti
verið næsta skrefið.
En það er allt of lítill verð-
munur á kössuðum og ókössuð-
um fiski, sem nú eru 50 aurar á
kg-
AFEAUEYSIÐ OG
I KATIPGETAN
Það er talið, að miðað við ár-
ið í fyrra sé verðmæti þess
fisks, sem nú hefur aflazt, minna
en þá eða um 500 milljónir kr.
Þetta er um 1000 milljónir
króna, þegar fiskinum, lifur og
hrognum hefur verið breytt í út
flutningsvöru.
Ef allt hefði verið með felldu
og aflazt eins mikið og síðast-
liðið ár, hefði kaupmaðurinn
keypt vörur fyrir þessar 1000
milljónir króna, greitt af þeim
toll og söluskatt og lagt á þær.
Ekki er ósennilegt, að við það
hefði upphæðin enn vtöfaldazt
og væri þá orðin að 2000 millj
— Reykjavíkur-
bréf
Framh. af bls. 17
hafi gerzt síðustu 10 árin í þró-
un alþjóðamála og þjóðaréttar,
sem gerir það að verkum, að við
íslendingar eigum að hverfa frá
þessari stefnu okkar og taka
upp allt aðra stefnu, þ.e a.s. láta
okkur engu varða, hvaða regl-
ur séu taldar gilda í samskipt-
um þjóðanna.
Erfitt verður fyrir (*)laf Jó-
hannesson að komast hjá því að
gera grein fyrir sjónarmiðum
sínum í þessu efni. Að vísu hafa
menn getið sér þess til, að hann
hafi orðið undir í flokki sínum
og beygt sig fyrir þeim, sem
þveröfugrar skoðunar eru við
það, sem hann setti fram 1960.
En varla verður sagt, að það sé
stórmannlegt að láta beygja sig,
þegar um lifshagsmunamál bjóð-
arinnar er að ræða, og þegja síð-
an þunnu hljóði.
íslenzka þjóðin á heimtingu á
þvi, að Ólafur Jóhannesson svari
þvi umbúðalaust, hvort hann
hafi breytt um skoðun síðan
1960 og telji nú ekki lengur
þörf á því að við högum málum
okkar svo í skiptum við aðrar
þjóðir, að samræmist þjóðarétti.
Eftir þvi verður tekið, hverju
núverandi formaður Framsóknar
flokksins svarar þessari spurn-
ingu.
• •
Onnur spurning
En gjarnan mætti lika æskja
svars Ólafs Jóhannessonar við
annarri spurriingu. Telur hann,
að tíminn vinni með okkur eða
á móti okkur í landhelgismál-
inu? Telur hann þróun þjóðarétt
ar að undanförnu hafa verið á
þann veg, að nú séu viðurkennd
ar heimildir strandríkja til
ónum króna, sem viðskiptamað-
urinn, hinn almenni kaupandi,
hefði þurft að greiða fyrir þessa
vöru.
En nú er þessi gjaldeyrir ekki
til vegna aflabrestsins. Ef kaup
getan er óbreytt eða hefur t.d.
aukizt hjá öðrum stéttum um
það, sem hún hefur minnkað hjá
þeim, sem vinna við sjávarútveg,
verður að ganga á gjaldeyris-
sióðinn, sem því nernur, og er
það kallaður óhagstæður verzl-
unarjöfnuður.
En svo getur það líka verið,
að þetta komi niður á minni
kaupgetu almennt, sem er þó
heldur ólíklegt, eins og i pott-
inn er búið. En þá yrði minna
flutt inn af bílum, minna byggt,
minna keypt af heimilistækjum,
minna flogið til Majorka o.s.frv.
En ef þessu vandamáli, afla-
brestinum, yrði mætt með minni
kaupgetu, er hér ekki um neina
smáræðis f.iárhæð að ræða, 2000
milljónir króna, sem kæmi við
einhveria fleiri en þá, sem eiga
allt sitt undir sjávarútveginum.
SKOZKUR
LANDHEEGISDÓMUR
Nýlega er fallinn dómur í
Skotlandi yfir færeysku sild-
veiðiskipi, sem veiddi með
snyrpunót. Af dómi þessum get
ur leitt, að hundruð erlendra
snyrpubáta geta ekki farið inn
fyrir 12 milna landhelgina við
Skotland eða leitað þar afdreps,
nema eiga á hasttu að brjóta
skozk lög. Brotið, sem var að-
eins áminning að þessu sinni,
virtist vera byggt á „ólögleg-
um umbúnaði veiðarfæra," eins
og það heitir stundum hér i sam
bandi við togaratökur.
Það virðist ekki vera gerður
greinarmunur á togurum og öðr
um fiskiskipum i þessum lögum,
þó að upphaflega hafi sjálfsagt
verið átt við togara.
Nú er verið að athuga hetta
mál á hærri stöðum, en þetta
getur varðað mikið islenzk sild-
veiðiskip i sumar.
FRAKKAR auka
FISKIFUOTANN
Frakkar ætla I ár að auka
við fiskisklpaflota slnn 26 nýj-
um 9kipum. Af þessum skipum
eru 22 togarar og 4 stór frystí
skip fyrir túnfisk. Auk þess S
að reisa 7 verksmiðjur í landi,
og styrkir rikið byggingu
þeirra.
Þessi aukning á sjávarútvegl
Frakka er gerð vegna aukinnar
þarfar fyrir fisk og fiskafurðir
í Frakkdandi og í öðrum lönd-
um Efnahagsbandalags Evrópu.
JAPANIR SEDTA BRETUM
FISK
Tvö af dótturfyrirtækjum Uni
lever, Bird Eye og Mac Fisheri
es, sem bæði eru þekkt sem
kaupendur að íslenzkum fiski
fyrr og síðar, hafa nýlega leit-
að eftir samningum við stórt
japanskt fiskveiðifélag um kaup
á 5000—6000 lestum af frosn-
um fiski yfir árið í 5 ár. Þetta
er svona helmingur af því, sem
selt verður af frosnum fis'ki frá
fslandi í ár til Sovétrikjanna, en
þau eru annar stærsti kaupandi
frosins fisks frá fslandi, Banda-
ríkin eru stærst.
Meðal ástæðnanna fyrir þess
um kaupum er tilfært, að þetta
sé liður í að vinna á móti núver
andi skorti á fiski og fiskafurð-
um í Bretlandi. Samt er íslenzk-
um togurum óbeint meinað að
ianda fiski i Bretlandi með því
að láta þeim ekki í té vinnuafl.
210 MIT UJÓNA
VERKSMTDJA
Macrae fyrirtækið, sem fram-
leiðir meira af reyktri sild,
Kippers, en nokkurt annað fyrir
taski í heiminum, ætlar að
byggja niðursuðuverksmiðju i
Fraserburgh í Bretlandi fyrir 1
miilljón sterlingspunda. Verk-
smiðjan á að geta unnið úr um
100 lestum af hráefni hvem
virkan dag. Þegar mikið berst
að, er gert ráð fyrir að frysta
eitthvað af síldinni til að þiða
hana upp til vinnslu seinna.
Fyrirtækið segist vera sann-
fært um, að geysileg eftirspum
sé eftir niðursoðinni sfild, sem er
gæðavara, og er þá ekki gert
ráð fyrir útflutningi.
mikiu viðtækari ákvarðana um
fiskveiðitakmörk, landhelgi og
landgrunn, en áður var, og tel-
ur hann að sú þróun muni halda
áfram eða ekki?
Hvert mannsbam skilur, að
það hefur megin þýðingu fyrir
hagsmuni fslendinga, hvort þró-
unin gengur okkur í vil eða
ekki. Ef sjónarmið okkar eru að
vinna á erlendis frá mánuði til
mánaðar, þá höfum við vel efni
á því að doka við með útfærslu
fiskveiðilögsögunnar, ráðgast
við samherja okkar og reyna að
ýta málum áleiðis. Ef þróunin
gengi okkur hins vegar i mót
eða um kyrrstöðu væri að ræða,
þá væri sjálfsagt nauðsynlegt að
taka þá áhættu að gera einhliða
ráðstafanir, jafnvel þótt við ætt
um á hættu að tapa málinu fyrir
alþjóðadómstóli og þannig að
ganga nokkru lengra en Ólafur
Jóhannesson vildi gera 1960, að
því er bezt verður skiilið af orð-
um hans sjálfs.
Ef formaður Framsóknar-
flokksins lýsir því yfir, að hann
telji að þróun þjóðarréttar, að
því er víðáttu landhelgi og fisk-
veiðitakmarka varðar, gangi
okkur í mót, er sjálfsagt að taka
málið upp til umræðu á þeim
grundvelli. Ef hann hins vegar
viðurkennir, að um öra þróun
sé að ræða í átt til okkar sjón-
armiða, þá verður hann að svara
þeirri spurningu, hvort hann
vilji fremur taka áhættuna af
því, að við þurfurn að hopa með
ráðstafanir, sem við kynnum að
gera nú, fremur en láta tímann
vinna með okkur, og ákveða út-
færslu landhelginnar, þegar við
værum sannfærðir um, að við
mundum sigra eða a.m.k. að yf-
irgnæfandi líkur væru á þvi.
metAr hjA bretum
Bretar settu nýtt met i afla-
brögðum árið 1970 með því að
afla fyrir 76,3 milljónir sterl-
ingspunda eða 16 milljarða
króna. Var það um 2 milljörðum
króna meira en árið áður, 1969.
Nokkuð átti þetta mikla verð-
mæti rót sina að rekja til hækk
aðs verðlags.
FÆREYINGAR OG EBE
Færeyingar hafa áhuga á áð
tengjast Efnahagsbandalagi
Evrópu, en hafa sömu áhviggjur
og Norðmenn út af landhelginni.
Færeyska lögþingið hefúr
ekki enn tekið ákvörðun um,
hvort hægt sé að fylgja Dah-
mörku og Noregi, þegar um er
að ræða fulla þátttöku, og virð-
ist þar ráða miMu, hvort hægt
muni að veita Færeyingum sér-
stöðu, hvað fiskveiðarnar varð-
ar.
Færeyingar leyfa aðeins
dönskum ríkisborgurum og þar
með að sjálfsögðu Færeyingum
að veiða með llnu og handfæri
innan 12 miílnanna. Þannig leyfa
þeir enga togveiði eða netaveiði
innan fiskveiðitafcmarkanna.
I.ODNAN TIL MANNEUDIS
Norðmenn vinna nú að þvi að
framleiða loðnu til manneldis.
Eitt aðalverkefnið var að losa
haua við sitt sérkennilega bragð
og hefur það tekizt. Spá þessar
tilraunir góðu um, að takast
megi að gera íoðnu almennt að
neyzluvöru.
Skattfreflsi fyrir sjómenn. í sið
asta „Veri“ féll niður orðið
,,skatt“, sem átti að standa fram
an við orðið „frjálsa". Setningin
átti að vera þannig: En hvað er
hægt að gera til að auka að-
streymið að sjávarútveginum?
Hvað sjómennina varðar, virðist
ekkert tiltækara en að gera þá
skattfrjálsa. Útgerðarmaðiurinn
er ekki afflögufær, og þá veirður
i heildin að koma til skjalanna.