Morgunblaðið - 27.06.1971, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. JÚNl 1971
*
Skattarnir og
gamla fólkið
Nú þessa dagana er fólikið að
giluigga í skattskrána og atfhuiga,
Ihvað því sé ,gert að greiða í op-
inber gjöld. Flesitum finnst sjálf-
sagt nú sem áður nóg uim állög-
umar, enda hækka skattar veru
lega í (krónuitöillu hjá flestum,
vegna meiri teíkna.
En þótt fflestir gerist ihalds-
menn þá dagana, sem þeir kynna
sér skatta sína, og vilji minni
rikisútgjöld, erum við yfinleitt
við það heygarðshorn á öðrum
árstimum að heimta þetta og
heimta hiitt atf ríkiniu, borginni
og öðrum sveitanféiögum. Og
auðvitað veit hvert mannsbam,
að opirfber útgjöJd krefjast
tekna, og aðrir láta ekfci tekj-
uirnar til opinberra aðila atf
hendi rakna en landsmenn sjálf-
ir.
En þegar rætt er um opinber
úitgjöld, er rótt að vekja á því
athyigli, að sú kynsióð, sem nú
er á bezta aldri otg býr við betri
kjör en nokkrir aðrir hafa hér
átt að njóta, hefur ekki sýnt hin-
um eldri nægilega tiMiitssemi,
ekki gqrt það, sem henni er
skylt, tii að búa sem bezt að
þekn, sem lokið hafa Mfsstarfi
iSínu. Hvað sem síkipitum skoðun-
um líður að öðru leyti, ættu
menn að igeta sameinazt um það
að gera betur við hina öldruðu
en raun hefur á orðið fram til
þessa.
Brýn þörf er á þvlí að hækka
eiliiiítfeyri, og vissulega væri líka
ástæða til að huglleiða, hvort
ekki mætti létta sköttum með
öllu af þeim, sem t.d. væru orðn-
ir 67 ára gamlir. En jafnvel þótt
tfjárhagsiega væri vel séð tfyrir
hinum öldnuðu, er ekki a'Ilur
vandi leystur. Sannleikurinn er
ká, að mjög skortir á, að elli- og
hjúkrunarheimidi geti tekið við
öllum þeim, sem á vist á slíkum
heimiilum þurtfa að halda, og
brýn þörf er á að gera stórátak
við byggingu íbúða tfyrir aldr-
aða, bæði þá, sem við sæmi'lega
hieilsu búa, og eins hinna, sem
hjúkrunar þurfa við. Þotta verk
efni verður að leytsa jafnvel þótt
það kosti talsvert fé.
ævinlega verið fjármunir og
völd og þá aðstöðu mu-n fflokks-
forustan reyna að verja með
kjafiti og klóm, hvað sem öll
kosningaúrslit segja. Verður atf-
ar lærdómsrífct að fylgjast með
viðbrögðum þeirra affla í öðrum
flokkum, seim Morgunblaðið
ákallar nú og ekki síður með
hinu, hvort Sjálifstæðiisfilokkn-
um tekst að brjóta lýðræðisleg
viðhorf á bak aftur og svipta
vinstri menn þeim sigri, sem þeir
unnu á eftirminnUegain hátt i
kosningunum 13. júní.“
Sjáifsitæðisflokknum og hins veg
ar Morgunblaðinu um það, að
myndun stjórnarinnar hetfur
dregizt á langinn? Því svarar
auðvitað hver fyrir sig, en bein-
ast liggur við að á'Iykta, að
ósamkomuiag núverandi stjórn-
arand'stæðinga sé með þeim
'hætti, að þeir geri ekki ráð fyr-
ir að myndun Ólafíu gangi jafn
snurðulaust fyrir sig og þeir á-
li'tu í fyrstu og þá á að reyna
að kenna öðrum uim, sem hvergi
igeta auðvitað komið nærri né
vilja nærri koma.
noti þá aðstöðu, sem forseti Is-
lands hefur veitt honum, til að
hraða tiilraunum sínum til stjóm
armyndunar, en á sama tiíma seg-
ir mállgagn hans, að Morgunblað-
ið sé að koma í veg fyrir mynd-
un vinstri stjórnarinnar.
Að visu er nú útlit fyrir, að
nokkurn tima muni taka að sam
ræma mismunandi sjónarmið
vinstri manna í hinum ýmsu mál
um. Af þeim sökum er nauðisyn-
legt að fólkið sýni þeim lang-
lundargeð, því að þeim veitir
ekki af umburðarlyndi almenn-
ings.
Samstaða í
landhelgismálinu
En hvað sem verður um mynd
un ríkisstjörnar, ber brýna nauð
syn tii þess, að stjórnimálatflokk-
arnir leitiist við að hafa s.em nán-
asta samvinnu í landhelgismál-
inu, þvli að framundan eru sýni-
iega hörð átök um framvindu
mála. Ljóst er að Bretar munu
berjast gegn áformum ökkar um
útfærslu landhelginnar, og enn
njóta þeir verulegs stuðnings,
þótt vonir standi til þess að á
undirbúningsfundinum undir haf
réttarráðstefnuna, sem haldirm
verður i næsta mánuði, skýr-
ist málin og vel megi svo fara,
að stuðningur við málstað okkar
sé þá orðinn meiri en Bretar nú
hyggja. Ef svo fer verður okk-
ur leikurinn auðveldari.
Nauðsynlegt er, að en.gar fljót
ræðis ákvarðanir verði teknar S
landhelgismálinu, heldur verði
beðið eftir niðurstöðu þess fuud
ar, sem áður var nefndur, og þar
notum við tækifæri# til þess
bæði að kynna ökkar málstað
og kynnast sjónarmiðum annarra
og átta okkur sem bezt á aðstöð-
unni allri. Síðan þurfa leiðtogar
allra stjómmálaflokka að koma
saman og bera saman bækur sín-
ar og fræðast af sendimiönnum
okkar á þessum fundi. Þá og þá
fyrst er tímabænt að stíga næsta
skref i máMnu.
1 þessu miikilvægasta máli is-
lenzku þjóðarinnar nú má engin
víxlspor stíga. Þess vegna verð-
ur að treysta því, að lýðræðis-
sinnuð öfl 5 væntanlegri riikis-
stjóm sjái tiil þess, að kommún-
istar ráði þar ekki ferðinni, því
að engin ástæða er til að ætla,
að þeir mundu nú fremur
en áður iáta Lslenzka hagsmuni
ráða, ef þeir gætu komið iliu tM
leiðar.
Þau rök, sem Bretar hafa nú
uppi, hafa þeir öli borið fram
áður og við þekkjum þau. Engiu
að siíður er sjálifsagt að ræða
bæði við þá og aHa aðra, sem
telja sig eiga hagsmuna að gæfa
og reyna að halda á landhelgis-
imálinu i hvívetna á þann veg,
að sem minnstum átökum valdi.
I þvi máli verðum við að sigra,
og þess vegna má ekki taka þau
gönuhlaup, sem leitt gætu <ttLl
ósigurs.
Reykjavíkurbréf
Af hverju eru
allir svona vondir
við mig?
Strax að kosninigunum aLfstöðn
um hófu kammúniistar skrif um
það, hver vera ætti stefna hinn-
ar nýju stjórnar. Var þar lögð
áherzla á „nýja og sjálfstæða
stefnu í utanrikismáium," sem
þýðir, að íslendingar segi sig úr
Atflantshafsbamdalaginu. Boðuð
var eignakönnun og Skattlagn-
ing svonefndra stóreigna. Þjóð-
nýting fyrirtækja skyldi vera
ofarlega á blaði og svo fram-
vegis.
Morgunblaðið benti á þessar
yfirlýsingar og spurði, hvort
íramsóknarmenn væru sammála
kom.múnistum í þessu efni. Litil
svör fengust við þeirn spurning-
um. Hins vegar er Tíminn nú
orðinn í skrifum sínum eins og
vitlaus mús í vatnskeraldi, og
næstum þvi eims stóryrtur og
Þjöðviljimn. Broslegast er það
þegar þeir menm, sem fallið hef-
ur verið að mynda stjóm á ís-
landi og hafa meiri hluta á Al-
þingi, þ.e.a.s. núverandi stjórn-
arandstæðimigar, ætfla að kenma
sjálfstæðismönmum um það, hve
iflla þeim gengur að ná saman.
Þannig segir Þjóðviljinn t.d. s.i.
miðvikudag:
„Leiðtogar Sjálfstæðisflokks-
ins hugsa hins vegar ekki um
lýðræði. Forsendur þeirra hafa
Laugardagur 26. júní
„Af hverju eru alilir svona
viðhorf á bak aftur og svipta
Kjartansson, og við svipaðan
tón kveður í Tímanum. Engu er
líkara en að blaðið teflji það sök
Sjálfstæðisiflokksins, að Ólaifiia
er enn ekki orðin að veruleika!
Afstaða Sjálf-
stæðisf lokksins og
Morgunblaðsins
Eftir að Gylifi Þ. Gíslason, for-
maður Alþýðufllokksins, gaf þá
yfirlýsingu, að fflolkkur hans
myndi verða utan rtkisstjórnar
og formenn F ram sókna rfílokks -
ins og Alþýðubandaflagsins sögð
ust stefna að myndun vinstri
stjórnar, lýsti Mor.gunblaðið þvi
yfir, að það tefldi, að forseti ís-
lands ætti ekki annarra kosta
vöfl en að fefla Ólafi Jóhannes-
syni stjómanmyndun. Ekki er
fcunnugt um, að neinn hatfi gagn
rýnt þá ákvörðun forseta ls-
lands að fela formanni Fram-
söknarfllökksins að gera tiHraun
til stjórnairmyndunar, og enginn
af forustumönnum Sjálfstæðis-
fllokksins hetfur svo kunnugt sé
lyflt litfla fingri til þess að koma
í veg fyrir myndun þessarar
stjórnar.
En hvernig i ósköpunum stend
ur á því, að rúmri viku etftir að
kosningaúrsliit eru fcunn, er aflflit
í einu gripið ti'l þess bragðs að
reyna að kenna annars vegar
Þær ásakanir, að Morgunblað
ið spiilfli fyrir myndun vinstri
stjórnar byggjast annars á þvfl,
að kommúnistar gera sér nú
Ijóst, að þeir voru of veiðibráð-
ir. Þeir ætluðu strax að marka
stjórninni „harða“ stefnu, en
framsóknarmönnum og hannibal-
istum varð ekki um sel. En það
var skemmtiieg tiilviljun, að sama
daginn, sem bæði Timinn og
Þjóðvlljinin réðust að Morg-
unbflaðinu fyrir það að reyna að
spil'la fyrir myndun vinstri
stjórnarinnar, sagði hér í blaS-
inu 1 ritstjórnargrein:
„Tilraunir Ólafs Jðhannessonar,
formanns FramisóknarAlofeksins,
til þess að mynda rikisstjórn
vinstri fflokkanna hafa óneitan-
lega verið framkvæmdar með
undar.legum hætti. Kflukkustund
eftir að Óflafi Jöhannessyni hafði
verið fallin stjórnarmyndun, hélt
hann stuttan fund með fulltrú-
um Stjórnarandstöðufllokkanna,
en ekki er vitað til að Ólafiur
Jóhannesson hafii siðan haft
uppi nokkra tiflburði til að
mynda stjórn sína. Látið er í
veðri vaka, að beðið sé efitír
fundi þingflofe'ks SFV, en ðMfe-
legt er, að siíkur fyrirsláttur
væri hafður að nokkru, ef vilji
væri fyrir hendi. Vissulega get-
ur það tekið sinn tíima að mynda
ríkisstjórn eða kanna grundvöl'l
tiil stjórnarmyndunar, en þá
verður að krefjast þess að tím-
inn sé notaður vel.“
Sem sagt; Morgunblaðið krefst
þess, að Ólafúr Jóhannesson
Island og
Tékkóslóvakía
Kommúnistar hamast við það
enn sem fyrr að iíikja áistandinu
á Islandi við þá kúgun og
ófrelsi, sem Tékkar og Slóvak-
ar eiga við að búa. Þeir teflja
þar engan mun vera á, bæði
löndin séu hemumin og búi við
kúgun erlends rikis. Þó sé
ástandið 'líklega hefldur verra á
Islandi, og einna verst sé Morg-
unblaðið: „því er efekert verk-
efni brýnna um þessar mundir
en að einangra hina sefasjúku
erindreka á ritstjórnarskrifstof-
um Morgun!bflaðsins,“ segir í rit-
stjórnargrein Þjóðviljans,
fimimtudaginn 24. júnií. Já, brýn-
asta verkefni hinnar nýju stjórn
ar, segir blaðið að eigi að vera
,,að einangra hina sefasjúfeu er-
indreka á ritstjörnarskrifstofum
Mor'gunblaðsins." Gamla vinstri
stjórnin hafði það mottó að „ein-
angra“ Sjálfstæðisflokkinn eða
„setja hann til hllðar“ og var
Víst talað um eina þrjá áratugi,
sem sú einangrun ætti að vara.
Magnús Kjartansson vifll hins
vegar einangra Morgunblaðið.
Hann vilfl byrja á þvl að banna
eitt blað og þá auðvitað það
stærsta og áhrifamesta. Hvað á
svo að koma næst? Svari sá sem
það veit.
Annars er það mjög mikill mis-
Skilningur að Morgunbflaðsmenn
séu hræddir við Ólaflíu. Þeir
hafa þvert á móti nú þegar hatft
mjög gaman af henni, enda er
naumast hægt að hugsa sér
Skemmtilegra hlutskipti en það
að fá að berjast gegn sfliku fyrir-
bæri. En skammgóður vermir
væri það, ef stjómin kæmist
ekki á 'koppinn.
á
Aðdragandi
landhelgismálsins
Fyrir rúmu ári skipaði Bjarni
Benediktsson, þáverandi forsæt-
isráðherra, nefnd allra þing-
fllokka, þar sem einn maður var
firá hverjum filokki, hvort sem
hann var Ifitill eða stór og stjóm
arandstaðan þannig í meirihluta
I nefndinni. Með þessu vildi rilk-
isstjórnin sýna, að hún hygðist
ekki nota landhelgismálið í þeirn
ti'lgangi að auka á hróður sinn
eða vinna sér fylgi. Þetta mál
væri yfir flokkadræbti hafið og
þess vegna ættu allir að leitast
við að finna á því sameiginlega
lausn. Á síðast liðnu vori var
enn fejörin nefnd, sem í á sæti
einn maður frá hverjum þing-
flofeki og á hún að vinna að und
irbúningi löggjafar, sem boriin
verður fram fyrir þing nú í
haust.
Vonandi ber hver sú ríkis-
stjórn, sem mynduð verður, gsefu
til þess að haga málum á þann
veg, sem stefnt var að með nefnd
arskipuninni, sem áður er um get
ið. Landhelgismálið á að vera
hafið yfir flokkadrætti. ÞvS mið
ur stóðust stjórnarandstæðingar
efeki þá freistingu að gera máfl-
ið að deiflumáli í fcosningunum,
sem afstaðnar eru. En nú er sá
slagur búinn og þess vegna
ástæða til að ætla, að menn geti
lagt deilurnar á hiHluna og ein-
beitt sér að því hver og einn og
alir sameiginlega að finna þá
lausn, sem happadrýgst er og
sameinazt um framkvæmd út-
færslu landhellginnar, þegar tat-
ið er nokkuð oruggt, að við mun
um sigra, en ekki bíða læigri/
hftut.