Morgunblaðið - 26.03.1972, Blaðsíða 11

MORGDNBLAÐIÐ, SUNNUÐAGUR 26. MARZ 1972
11
„Fyrirbyggjandi aðgerðir
það sem koma skal“
— rætt við Guðmund Þorgeirsson, formann
Félags læknanema, um heilbrigðismál
Úm síðustu helgi gekkst Fé-
liag Isöknanema fyrir ráðstefinu
uirn ávana og fS'ktn og var mark-
mið félagsins með ráðstefnu-
haldinu að koima á framfæri
upplýsingum um ávana t>g fikn
ag fá sérfróða menn til að fjalla
um ýmsar hliðar vandeumálsins.
E)nn fremur að stofna til rök-
ræðna um tvær spumingar, sem
afarlega eru á baugi: Hiver er
skaðsemi kannabis? Hvemig
ber að bregðast við ávana og
fíkn sem læknisfræðilegu og
þjóðifðiaig'slegu vandamáii?
Erindi fluttu á ráðstefnunni
prófessoramir Þorkell Jóhann-
esson og Jónatan Þórmundsson,
geðlæknamir Ásigeir Karlsson
ag Jóihannes Bergsveinsson, Jón
'Idiors, deildarstjóri, og læikna-
nemarnir Pálmi Frimainnsson og
Guðmundur Viggósson. Báða
dagana, sejn ráðsstefnan stóð,
voru paneiumræður, fynri dag-
inm undir stjóm Guðmundar
Þorgeirssonar, formarms Félaigs
lækinanema, og síðari daginn
undir stjóm Tómasair Helgason
ar, prófessore.
1 Sunnudagsblað.i Morgun-
blaðsins, er birt í heild erindi Guð
mundar Viggóssonar, Læfcna-
nema, um fikni- ag áivanaefni
og verkan'ir beirra, sem vakti
mikia athygli á ráðsteflnunni.
1 tilefind af birtin'gu þessa er-
indis, fðkk Mbl. Guðmund Þor-
geirsson, formann Fðlags læfcna
nema, fii að svara nofcterum
sipuminigum um ráðstefnuna og
starf læknanema að fræðsliumál
um.
— Hver voru tildrögin að
þessu ráðstefnuhaldi ?
„Okkur, sem að þessari ráð-
stefnu stóðúm, er það fyllilega
ijóst, að fyrirbyggjandi ráðsitaf-
anir og aðgerðir eru það sem
fcoma skal í hei ibrigðismálum, og
einnig, að það er oft og tíðum
ekki síður hægt að ná árangri
með þjöðfélagslegum aðgerðum
en læknisfræðilegum aðgerðum.
Læfcnanemar hafa áihuga á að
beita sér fyrir umræðum og at-
hiugumim í heilforigðismáJum og
með þetta í huga eru nærtæk-
ust þau verkefni, sem liggja á
mörkum læknisifræðilegs vanda
og þjóðfélagslegs vanda.
Það enu aðallega tvö verk-
efni, sem við höfum tekið fyr-
ir á þennan háft: 1 fyrsta lagi
ávani og fífcn, og i öðru lagi
reykingar, sem eru eins konar
angi út úr fyrra •/erkefninu.“
— Nú hafið þið gert ávana
og fíikn góð skil á þessari ráð-
stefnu, en hverjar aðgerðir haf-
ið þið ráðgert varðandi reyk-
ingavandamálið ?
„Við steflnuim að því að fyikja
liði og beimsiækja gagnfræða-
sikólana og kynna þair nemend-
unum allar þær nýjustu uppJýs-
ingar sem fyrir liggja um sam-
band mdlli reykinga og sjúk
Guðmundur Þorgeirsson,
stud. med.
gott dæmi að ræða um fyrir-
byggjandi aðgerðir, því að reyfc
in'gar eru ótvirætt eitt stærsta
vandamáil sem við er að etjia í
heiisugæzlu.
I brezku Tæknaskýrs'lunni,
sem nýlega kom út, er sagt, að
etekert eitt atriði hafi eins mik-
il áihrif á heiisu jafnmargra og
reykingar, og í þessu tiiviki séu
það áhrif tH Mns verra.“
— Bn svo að við snúum ofck-
ur afltur að ráðstefnunni. Voruð
þið ánæigðir með hana?
„Við vorum ánægðir með
þær umræður, sem þar urðu, og
einnig með aðsófcnina, húsfyllir
fyrri daginn, en heldiur minna
sekmi daginn. Þaima kom fólk
á öiiltum aldri, en við hefðum þó
viljað sjá þama meira af ungu
fólkí á aldrinum 16—20 ára.“
— Var gerð einhver samiþyirkt
eða áiyktun á þessari ráð-
stefnu?
„Nei, það var efcki gert og
sitóð reyndar addrei til, enda efn
ið kannski ekki þannig vaxið,
að hægt væri að greiða um það
atkvæði og með þeim hætti berja
í gegn yfirlýsingu."
— Margir eru þeirrar skoð-
unar, að karmabis-efni séu engu
skaðlegri en alkóhól og þess
vegna sé réttast að leyfa neyzlu
þeirra og sölu. Virtist þessi hug
mynd eiga fyfigi að fagna á ráð-
stefnunni, eða voru menn á önd
verðri skoðun?
„Bkki get ég beiirf sagt, að
menn hafi almennt tekið
ákveðna afstöðu til þessa máls,
mel eða á móti, en það kom
sikýrt fram, að miMum mun
minna er vitað um kannabis en
alkóhól og þess vegna ekki auð-
velt að gera samanburð. Það
kom einnig fram, að í þeim sam-
anburði bæri að minnast
alkóhólisma, eins stærsta
sjúkdómavaldsins i þjóðfélag-
sjálfir borið þessu vitni, þvi að
á námtstíima okkar höfum við
starfað á ýmsum sjúkrahúsum,
slysadieildum, geðsjúlkrahúsum
o.s.frv. og á þessu flatoki oklk-
ar kynnuimst við ýmsum sjúk-
dómum, sem aikóihólismi heflur
orsakað eða haft áhrif á. Og
jafnvel þótf það væri samnað, að
kannabis væri litlu skaðHegra
en alkóhól, þá er það spuming
hvort afleiðingar alkóhólneyzlu
eru ekki næg rök fyrir þvi, að
• ekki eigi að leyfa neyzlu kanna-
bis.
Það er líka rétt að bemda á
það, að við rannsóknir er al’lt-
af að koima fram svartari ag
svartari mynd af kannabis. Það
virðist hafa mest áhrif á mið-
taugakerfið og heilann og eru
þau áhrif svipuð ellihrömun.
En það verður sérstafct rann-
sóknarverkefni á næstu árum
að kanna þetta til híítar."
— Var rætt um aðferðir til að
fcoma í veg fyrir kanmabis-
neyzlu ?
„Já, það var fjallað um þetta
í panelumræðum síðari daginn
og einnig í erindafT’U>tnin,gi. M.a.
var rætt um gildi fræðslu og
þótti mönnum hún ekki einhlít
L/sfmunauppboð
Sigurðar Benediktssonar hf.
Málverkauppboð verður haldið á næsturmi.
Síðustu forvöð að koma málverkum til sölu.
Góðfúslega hafið samband við skrifstofuna
Hafnaarstræti 11 — Sími 13715.
Opið til kl. 7 e. h.
sem aðferð til að draga úr
neyzlunni. Einnig var fjall-
að um réfsingar og gildi þeirra
ag var það bæði jákvætt og nei-
kvætt. Til dæmis má nefna, að
reísing getur haft mjög frá-
hrindandli áhrif á þá sem eru
hjálparþurfi og ýtt þeim út
í frekari neyzlu, í stað þess að
draga úr henni.“
— Á þá kannski að líta á
neyzlu ávana- og fíkniefna sem
sjúkdóm?
„Sú skoðun koim fraim, en ég
get ekki sagt, að menn hafi al-
mennt verið fylgjandi henni,
heldur talið, að líta beri svo á,
að neyzla ávana- og fíkniefna
geti leitrt til og verið bluti af
sjúkdómi."
— Hver á þá meðferð slikra
sjúkiinga að vera?
„Þetta er margþætt vandamái,
en meðferðin er samafin af læfan
ingu líkamle-gra fylgikvilla, úr-
lausn geðrænna vandamála, lag
færingu á þjóðfélagslegum að-
stæðum og endurhæfingu til þjóð
félagsiegrar þátttöiku, eftir að
bati hefur fengizt að ein-
hverju leyti.“
— Hefur verið tekin einhver
ákvörðun uim framhaid þess
starfs, sem hafið var á ráöstefn-
utnni?
„Fðlag læknanema gekfcst í
fyrravar fyrir ráðstefnu um geð
vemd og síðan var gefið út fjöl
ritað i bókar’flormi allt það, sem
sagt var og gert á þeirri ráð-
stefnu. Það er hugsanlegt, að
slikt verði einnig gert nú, en I
þessari viku urðu stjómar-
skipti í fðlagimi ag þvi er ég
ekki rétti maðurinn til að segja
um þetta mál. Það er hins veg-
ar búið að ákiveða, að næsta
verkefni í þessum anda verði
reykinaherferðin."
— Er búið að taka einhverja
ákvörðun um hvemiig henni
verði háíttað?
„Það er búið að legigja dröig
að fyrirlestri, sem fluttur verði
í skólunum, og einmiig er búið
að kynna málið í Fræðsluráði
Reykjavífcur og á skólastjóra-
fundi gagnfræðaskólanna. En
við eigum þó við þarm vanda. að
striða í þessu máli, að við vit-
um ekki hvar eðlilegast er að
fjalla um málið. Við hötfum hugs
að okkur að fjalla um reyking-
ar í öllum 1. bekkjium gagn-
fræðaskólanna, þar sem nem-
endur eru á aidrinum 13—14
ára, en við vitum að margir þess
ara nemenda eru þá þegar byrj
aðir að reykja og hafa fcyrjað á
þvi i bamaskóla. Þannig verð-
um við að líta á þessa fyrstu
fræðsluhierferð okkar sem eins
konar könnun á því, hvar eigi
að bera niður í svana herferð,
og megum ekki búazt við of góð
um árangri.
En við vitum, að mieð timan-
um verða þessi börn mörg hver
einmitt sjúklingar okkar vegna
reykinga og því viljum við
leggjia okkar af mörfcum til að
stöðva þá þróun á byr jun-
arstigi.“
dóma. I þessu tilviki er um mjög inu. Og við læfcnanemar getum
d.
tn
S9
in
Litla gula hænan fann fræ, það var hveitifræ. Litla gula hænan
fann mörg fræ. Það voru líka hveitifræ. Ég vil fara út í
„bísniss“, sagði litla gula hænan. Og það gerði hún. Hún seldi
öll fræin og fékk glás af plakötum í staðinn. „Þvílíkt úrval“,
sagði hún. Og það er rétt. Yfir eitt hundrað og fimmtíu tegundir
af nýjum æðisgengnum plakötum. Hittumst öll hjá litlu gulu
hænunni í Hafnarstræti 19 (beint á móti Pennanum).
Búðin verður bara opin í einn mánuð.
Litla gula
hænan