Morgunblaðið - 19.04.1972, Blaðsíða 3

I
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. APRlL 1972
3

Við Sumarhús á sviði Þjóðleikhússáns í gaer: (frá hægrri) Halldór Laxness Guðlaugnr Rósin-
krariz, Raidvin Halldórsson og Snorrí Sveinn Friðriksson. (Ljósm. Mbl.: Ól.K.M.)
*
„Eg kannast vel við
þetta á leiksviðinu66
— segir Halldór Laxness um
leikgerð Sjálfstæðs fólks
sem Þjóðleikhúsið frumsýn-
ir á sjötugsafmæli skáldsins
„NOKKRAR skáldsagna
minna eru þannig gerðar, að
það má vel mæla þær af
munni fram á leiksviði. Það
þarf bara að stytta textann.
Og ef það tekst vel, þá fellir
maður ság við það, sem gerist
á sviðinu og sér, að það er
það eina rétta. Svona held ég,
að hafi tekizt til með Sjálf-
stætt fólk nú“. Svo mælti
Halldór Laxness m. a. á hlaða-
mannafundi í gær, en til hans
vanr boðað í tilefni sýningar
Þjóðleikhússins á leikgerð
sögunnar, sem Baldvin Hall-
dórsson leikari vann með
höfundinum. Sjálfstætt fólk
verður frumsýnt 23. apríl —
sama dag og Halldór Laxness
verður sjötugur.
Halldór Laxness sagði í
upphafi blaðamarunafuindar-
ms, að leikgerðin væri að
mestu verk Baldvims Halldórs-
soraar. „Ég hef bara lagt
blossun mína jrfir það, sem
hann hefur gert, svona einis og
ætlazt er til að höfundur geri,
og lesið það mér til skemmt-
urnar," sagði skáldið. Hann
vildi þó ekki fortaka, að hann
hefði „vikið við einiu og einu
orði“.
Baldvin Halldórsson sagði,
að tilsvör væru nær undan-
tekninigarlaust tekin beint úr
skáldsögunni, en nokkur hefði
þurft að stytt fjrrir ledksvið-
ið. „En textinm eir allur slkáld-
siögunnar," sagði Baldvln.
Hann sagði, að Sjálfstætt fólík
hefði alla tíð í sánum huga
verið „bók bökanna“. „Þáð
var mikill vandi að velja og
hafna til leiikgerðarinnar,"
sagði Baldvin. „Og það er
syndsiamlega mikið, sem varð
að s!eppa.“ Halldóir Laxness
sagði þá, að óhjákvæmilega
yrðu „ýmis göt“ í skáldsög-
unni, þegar sviðið tæki við
af henni. „En ég held, að
þetta hafi allt tekizt ágæt-
lega,“ sagði hann. „Að
minmsta kosti kanmast ég vel
við þetta á leiksviðinu."
í leikgerðinni eru hlutverk
um 20 og fer Róbert Arntfinns-
son með hlutverk Bjarts í
Sumarhúsum, Þóra Eriðriks-
dóttiir leikur Rauðsmýrar-
maddömuna, Rútrik Haralds-
son Jón hreppstjóra, Valur
Gíslaison leikur séra Guð-
munid, Bessi Bjarnason fjall-
kónigimn, Gunniar Eyjólfsson
leiikuir Ingólf Amiarson, Krist-
björg Kjeld Finnu, Ámi
Tryggvason leikur Þórð í
Niðurkoti, Guðrún . Alfreðs-
dóttir leikur Rósu, Níma
Sveinsdóttir fer með hlutvérk
Hallberu, Jón Laxdal leikur
kennarann. Ástu SóUilju unga
leikur Hilda KXara Þórisdóttir,
15 ára, og Bríet Héðinsdóttir
fer með hlutverk Ástu full-
orðinnar. Leikmyndir og bún-
imgateikmimgar gerði Snorri
Sveitnn Frdðriksson og er þetta
fjrrista verkefni hanis hjá Þjóð-
leikhúsinu, Baldvim Haildórs-
son er leiikstjóri. í leikgerð-
inni eiru 28 atriði.
Halldór Laxmass eagði, að
hamtn væri enn sem fyrr þeirr-
ar skoðunar, að Bjartur í
Suimarhúsum væri són alþjóð-
legasta sögupetreóna. „Öll
lönd hafa siína fátæku bænd-
ur,“ sagði skáldið. „Það er
margt fátækt fólk, seim lifir
umdir syo hörðutm aga og við
svo stramigt siðferðislögmiál og
Sumarhúsafóllkið. Og þetta á
eklki aðeins við um bæmdur.“
Eiinu sinni heimsótti skáldið
Amieiríkumaður með Sjálf-
sitætt fólk upp á vasamm og
bað það árita bókina. Hann
sagði, að fjöldi fólks í New
York lifði við sama aga og
siðlferðfe'lögmál og Bjartur og
hans fólk. „Við New York-
búar sk'iinMm Biarf yðar ve!,“
sagði þessi maður. „Rejmslan
er nefnilega almenn um allan
heim,“ bætir Halldór Laxness
við.
Halldór Laxneiss sagði að-
spurður, að leikgerðir og kvik-
myndanir á verkum hans
hefðu tekið mjög tímia hans
utndanfarið, þó þetta væiru að
miestu anniarra veirk, og hefði
hann því lítimn tkna haft til
að stkrifa „eitthvað ruýtt“.
Kvaðst hann innst inni trega
þetta mjög. Og því, hvort þess-
ar leikgerðir og handritagerð
úr fyrri verkum hants bættu
honum upp þeninan misisi,
svaraði hann: „Auvitað hefur
þetta ekki unnið það upp, sem
ég hef ekki femigið tima til að
gera. En ég vona, að það
standi fyrir sínu.“
Halldór Laxness sagði, að
mikill áthugi hefði komið frá
Amieríku á kvikmyndun á
Paradísarheimit. „En ég veit
ekki, hvoirt allir dollaramár
eru mættir,“ sagði skáldið og
hló við. Hann sagði Víniands-
punkta og 2—3 miðaldariit-
gerðir nýkomniar út í Dan-
mörku, Inm'ansveitarkróníka
er nýkomin á sæmsku og
Atómistöðin á portúgölsku í
Brasilíu. En stoltastur ságðist
Halldór Laxness vera af þvi,
að Salka Valka væri niú ný-
kotmin út á grænienzku.
Halldór kvaðst vilja út-
skýra það, að leikgerð Sjálf-
stæðs fólks kæimi mnian
skammis út í bókarformi und-
ir heitinu: Bjartur í Sumiar-
húsum og blómið. Sagði
skáldið, að þetta anmað nafn
á bókinni stafaði af „bóksölu-
legum og höfundarréttarleg-
um spursmálum." Hann sagði,
að auðvitað væri þetta ekki
sama bókin og skáldsagan.
„Það er ekki hægt að sam-
sama þessar tvær bækur al-
gjörlega,“ sagði Haildór. „Og
það vseri ranigt að selja leik-
ritið Sjálfstætt fólk í bóka-
búðum. Sjáifstætt fólk er
skáldsaga — allt önnur bók
og stærri en Bjartur í Sum-
arhúsum og blórnið."
Þá siagði skáldið að það
væri ólejrfilegt að selja tvær
bækur með sama heiti. „Þar
sem ég í þessu tiifelli jrrfK
bæði stefnandi og stefndi, er
það kannski ekki svo bættu-
legt,“ sagði skáldið. „En það
yrði erfiður málarekstur,"
bætti Halldór Laxness svo við
og hió.
Hann gat þess svo, að
margir hefðu sýní áhuga á að
kvikimynda Sjálfetætt fólk og
nefndi Peter Ustinov og
Inigmar Bergman sem dæmi.
„Ég hef fengið orð frá mörg-
uim,“ saigði Ha’ildór Laxmess.
„En aldrei hefur orðið úr þvi.
Þetta mun veira geysimikið
apparat að setja svona sögu
í kvikmymd. En kanniski leik-
gerðin skapi nú grundvöllinn
til þess.“
V
<
Barnadagurinn býður
f jölbreytni í dagskrá
Á MORGUN er sumardagurinn
fyrsti og tjáðu forráðamenn Sum
argjafar fréttafólki í gær, að
fjölbreytni yrði mikil í dagskrá
félagsins nm alla borgina.
Sú nýjung verður tekin upp að
þessu sinni, að Fáksfélagar munu
teyma undir börnum yngri en 10
ára í Víðivallalandi við Vatns-
endaveg í Selási milli ki. 5 og 6.
Miargar útiskemmtanir verða
haildnax og leika lúðrasveitir á
þeim, en þær verða í Breið-
holti, Vogum, Laugarneisi, í Vest
urbæmim og Árbæjarhverfi.
Inniskemmtanir verða tvær
með nýju sniði á vegum þjóð-
kirkjunnar, önnur í Satfnaðar-
heimili Langholtssafnaðar hin í
HáS'kólabíói, aðgangur er ókieyp-
is, Aðrar inniskemmtanir verða í
Austurbæjarbíói á vegum Fóstru
félag íslands og í samkomusal
Æfingadeildar Kennaraskóla fs-
lands.
í Réttarholtsskóla sjá Sumar-
gjöf og Safnaðarfélaig Bústaða-
sóknar um skemmtunina og 5 Ár
borg Framfarafélag Árbæjar-
hverfis og Sumargjöf. í Breiða
gerðiisskóla sjá Íþróttafélag
Reykjavíkur og Sumairgjöf um
skemmtun og í Laugarásbíói
verður einnig skemmtun.
Kvikmyndasýningar verða í
Nýja og Gamla bíói, leiksýning i
Þjóðieikhúsinu og barnatími í út
varpinu.
Merkj asala verður og verður
merkjunum dreift kl. 10—2 til
Framhald á bls. 31.
Forráðamenn Sumargjafar.
Verksmiöjjuúfsala á Hverfisgötu 44
býSur yftur góflar vörur á börn og fullorðna. Vörurnar eru seldar undir framleiðsluverði. Fjölbreytt úrval af efnis-
bútum tekið fram í dag.
Verksmiðjuútsalan Hverfisgötu 44
s