Morgunblaðið - 09.05.1972, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 1972
Þakka innrás - afneita frelsi
Innrásin 1968
óeigingjörn
aðstoð á
hættutímum
Vín, 7. maí. — AP.
GUSTAV Husak formaður
kommúnistaflokks Tékkósló-
vakíu flutti ávarp á laugar-
dag- í aðalstöðvum sovézka
setuliðsins í borginni Milo-
vice í Bæheimi í tilet'ni þess
að þá voru liðin 27 ár frá því
að heimsstyrjöldinni síðari
lauk og þar mi*ð yfirráðum
nasista í landinu.
í ávarpinu sagði Husak að
Tckkóslóvakar litu á so/ézka
setuliðið sem „beztu vini sína,
beztu bandamenn, sem hjálp-
uðu við að vernda frelsi
þjóðarinnar, sjálfstæði Tékkó
slóvakíu og hagsmunamál
sósíalista."
Husak sagði að Tékkósló
vakar væru almennt sammála
yfirlýsingu miðstjórnar
kommúnistaflokksins, en þar
er innrás sovézkra hersveita í
landið árið 1968 lýst sem
„merkri, óeigingjarnri, al-
þjóðiegri aðstoð við tékkósló-
vakísku þjóðina á erfiðum
hættutímum.“
Vináttusamningur Sovét-
ríkjanna og Tékkósióvakíu,
sem undirritaður var fyrir
tveimur árum i Prag, hefur
enn bætt samskipti rikjamna,
sagði Husak, og lieitt til „nán-
ari, betri samvinnu báðum til
hagsbótar á sviði stjórnmála,
efnahagsmála og menningar-
mála.“
Ummæli þessi eru höfð eft-
ir tékkóslóvakisku fréttastof-
unni CTK (Ceteka).
Hreinn óhróður
að bendla
Ungverja við
frjálsræði
Vín, 7. maí. — AP.
LEIÐTOGAR ungverska
kommúnistaflokksins hafa
neitað því opinberlega að í laanl
inu sé stefnt að auknu frjáls-
ræði. Segja þeir allar sögu-
sagnir þar að lútandi hreinn
„óhróður".
Konia þessi mótmæli fxam
í tímaritinu Parteliet, sem er
málgagn miðstjórnar fiokks-
ins, og segir meða-1 anr.ars:
„Ungverjaland hefur ekki
verið og verður ekki frábrugð
ið öðrum rikjum, sem vinna
að sósíaiiskri uppbyggimgu."
Þá segiir tímaritið að fiásiagn-
ir í vestrænum ríkjum um að
í Ungverjalandi ríki meira
frjálsræði en í öðrum komm-
únistaríkjum, sérstaklega
með tiiliti til efnahagisum-
bóta, séu „fjandsamiliegu'r
áróður."
Partelet segir að engin
„frjálsræðisstefna“ sé rekin í
Ungverjalandi, og að efna-
hagsumbæturnar hafi aðeinis
verið nauðsynl'egar breyting-
ar í samræmi við kröfur nú-
tímans. Að öðru leyti er efna-
hagur Ungverjalands skipu-
lagður með áætlunum eins og
í öðrum ríkjum Austur-Evr-
ópu, segir blaðið.
Þrír Arabar rændu
flugvél í Tel Aviv
Hóta að sprengja 100 manns í
loft upp verði félögum
þeirra ekki sleppt
Tel Aviv, 8. maí, AP, NTB.
ÞRÍR Arabar, sem segjast til-
heyra skæriiliðasamtökum, er
kenni sig við „svarta september",
rændu í dag belgískri farþega-
þotn með 90 farþegum og 10
manna áhöfn og hóta að sprengja
Ankara, 8. maí. AP—NTB.
ISMET Inonu, einn kunnasti og
elzti leiðtogi í tyrkncskuin stjórn
málum, hefur látið af embætti
formanns lýðveldisflokksins,
sem hann hefur haft á hendi
í meira en þrjátín ár. Inonu. sem
nú er 87 ára að aldri, var á sín-
um tima hægri hönd Kemals
Ataturks, sem átti stærsta þátt
í stofnun lýðveldisins tyrkneska
árið 1923. Inonu var forsefí lands
síns í tólf ár eftir lát Ataturks
og hefur þrívegis verið forsætis-
ráðherra,
Ástæðan til þess, að Inonu
sagði af sér, er ágreiningur milli
hams og fyrrverandi fram-
kvæmdastjóra flokksins, Bylent
Ecevit, sem er 47 ára að aldri,
fjrrrverandi blaðamaður og
verkaiýðsmálaráðheira, og hefur
barizt fyrir því að flokkurinn
taki upp sósíaldemókratíska
stefnuskrá. Ecevit sagði af sér
Rawalpindi og Nýju Delhi.
8. maí. AP—NTB.
EFTIR þriggja daga bardaga
meðfram vopnahléslínunni í
Kashmir var hersveitum Ind-
verja og Pakistana fyrirskipað
að leggja niðnr vopn á laugar-
dag. Hefur lítið verið um
árekslra þar síðan.
Ákveðið hefur verið að Zui-
íicar Ali Bhutto forseti Pakist-
ans og Indira Gandhi forsætis-
ráðherra Indlands komi saman
til fundar á næstunni til að
ræða ágreiningsmál ríkjar.na,
hana í loft upp á LOD-flugvell-
innm fyrir utan Tel Aviv, nema
því aðeins að ísraelsstjórn láti
latisa 100 arabíska skæruliða.
Kölluðu ræningjarnir um gjallar-
hom frá þotunni nöfn þeirra
skæruliða, sem þeir vildu að
starfi framkvæmdastjóra í marz
sl. ár í mótmælaskyni við þá
ákvörðun Inonus að styðja
stjórn Nihats Erims, sem lét af
embætti for.sætisáðherra 17. apr-
íl sl.
Inonu boðaði til skyndilands-
fundar í filokknum nú um helig-
ina og voru þar mættir um
13.000 fuffltrúar. í atkvæða-
greiðslu um traustsyfirlýsingu á
Inonu og stefnu hans tapaði
hann, en haft er fyrir satt, að
hann muni kalla saman annan
landsfund innan tíðar.
Ecevit hefur gagnrýnt Inonu
harðlega fyrir einræðistillhneig-
ingar og afturhaldssemi.
í síðustu kosningum í Tyrk-
landi árið 1969 fékk Lýðveldis-
flokkurinn 28% atkvæða og 141
mann kjörinn á þing en Réttlæt-
isflokkurinn fékk þá 46% at-
kvæða og hefur 223 menn á þing
inu.
en l'jóst þykir að ekki verði úr
þeim fundi fyrr en í næsta mán-
uði.
Ali Bhutto ræddi við frétta-
menn í Rawalpindi á sunmudag
og skýrði þar frá fyrirhugaðri
ferð sinni til landa í Afríku og
tíi Arabaríkja. Hefst ferð hans
29. þessa mánaðar, og á heim-
sóknin að standa í 12 daga.
Verða viðræður hans við índiru
Gandhi að bíða heimkomunnar.
Ekki gat Bhutto þess hvaða riki
hann hygðist heimsækja að
þessu sinmi.
sieppt yrði. Útvarpið í Tel Aviv
segir, að íraelskir herforingjar
hafi útvarpsradiosarnband við
ræningjama frá fliigtiiriiinnni og
reyni að tala mn fyrir jx'ini eða
semja við þá.
Flugvélin, sem er frá belgíska
flugfélaginu Sabena og af gerð-
irmi Boeing 707, var á leið frá
Briissel og Vínarborg til Tel
Aviv. Talið er, að rændngjarnir
hafi komið um borð í Vínarborg,
Kampala, Uganda; Daar Es
Salaam, Tanzaníu, 8. maí.
— AP, NTB. —
RÍKISÚTVARPIÐ í Burundi í
Afríkn hefur skýrt svo frá, að
margir þeirra manna, sem þátt
tóku í iippreisnartilrauninni gegn
forseta landsins, Michel Micom-
bero, sem gerð var fyrir nín dög-
nm, hafi vcrið teknir af lífi nm
helgina. Ekki var tilgreint
hversn margir, aðeins sagt, að
herdómstóll hefði dæmt þá til
dauða á laugardaginn og dómun-
um hefði verið fullnægt skömmu
síðar.
Þá hefur útvarpið skýrt frá
því að stjórnarherinin eigi í
baráttu við uppreisnarmenn og
hafi að minmsta kosti þúsund
manns fallið í bardögum eftir
uppreisnartilraunina á dögunum.
Waishington, 8. maí.
AP—NTB.
Á MORGUN, þriðjudag, verður
efnt til forkosninga fyrir forseta-
kosningarnar í haust í West-Virg
inia og Nebraska, og leiða þar
cnn saman hesta sína helztu for-
setaefni demókrata, þeir George
McGovern, Hubert Humphrey
og George Wallace. Að loknam
forkosningunnm í North Caro-
lina á iaugardag standa leikar
þannig að MeGovern hefur
tryggt sér fylgi 267 kjörmanna á
flokksþingi demókrata, sem
ákveður forsetaframboð flokks-
ins. Næstur er Humphrey með
238 kjörmenn, og í þriðja sæti er
Wallace, sem bar sigur úr být-
um í North Carolina og hefur
fengið 210 kjörmenn kosna.
Edmund Muskie, sem hættnr
en þeir tóku völdin í véliinni rétt
áður en lent var í Tel Aviv.
Þegar vélin lenti, voru land-
varnaráðherra ísraels, Moshe
Dayan, og herráðsforingi, David
Elazar, herhöfðinigi, komndr á
flugvöllinn og 30 sjúkrabifreiðar
til taks. Flugvellinum var lokað
fyrir allri umferð í tvær klukku-
situnidir.
Ræningjamir kenna sig, sem
fjrrr segir, við „sivarta septem-
ber“, en það er september 1970,
þegar Hussein, Jórdaníukonung-
ur, lét til skarar skríða gegn
jórdöniskum skæruliðum.
Félagar þessara samtaka hafa
áður staðið fjrrir flugvélarráni
og hafa lýst á hendur sér ábyrgð
á morði Wasfi Tell, jórdaniska
forsætisráðlherrans, sem á sín-
um tíma var myrtur í Karíó.
Mikill straumur flóttamanna er
nú frá Burundi til nágrannaland-
anna Tanzaníu og Zaire og hafa
sumir komið þangað illa leikndr.
Herma þeir, að vopnaðar sveitir
herji bæi og þorp í landinu og
skjóti þá, sem fyrir þeim verði.
Fjöldi ílóttamannanna hafði ekki
hugmynd um orsakir bardag-
ana, sumir töldu, að á ferðirani
væri ættflokkastríð, sögðu að
Tutni virtust ofssekja Huðu-
menn.
Meðai þeirra, sem hafa fallið i
Burundi, er Anthony Peneza,
þingmaður frá Tanzaníu, frá hér-
aði skammt frá lanidamærunum
við Burundi. Hann fór yfir landa-
mærin fyrir helgi til að kanna
ástandið og daginn eftir faninst
lík hans illa leikið.
er þátttöku i forkosningum, hef-
ur 128 kjörmenn, og aðrir fram-
bjóðendur mun færra. f West
Virginia stendur baráttan aðal-
lega milli Humphreys og Wall-
ace, en í Nebraska milli alira
þriggja efstu keppinautanna.
Þrátt fyrir úrslit forkosnimg-
anna til þessa er engan veginn
úr þvi skorið enn hver hiýtur
útnefniingu sc.m forsetaefni demó
krata, enda þarf stuðning 1.509
kjörmanna á flokksþinginu. Sam
kvæmt nýgerðri skoðamiakönnun
á vegum Gatop-stofnunarmnar
er Humphrey vinsælasti fram-
bjóðandinn mieðal l'lokksleiðtoga
allra ríkja Bandaríkjamria. og
bent er á að undanfarin 20 ár
hafi þeirra álit ráðið úrsiitum á
flokkisþingunum. Niðurstöður
skoðanakönnuiniarinnar eru þæc
að Humphrey nýtur stuðnings
Golda Meir:
Heim frá
Rúmeníu
Búkarest og Tel Aviv, 7. maí.
AP—NTB.
FÖGURRA daga heimsókn
Goldn Meir, forsætisráðlierra
ísraels til Rúmeniu lank á sunnn
dag, og hélt hún þá heim til Tel
Aviv. Við brottförina frá Búka-
rest lýsti hún því yfir að heim-
sóknin hefði verið mjög gagnleg,
og að hún væri mjög ánægð með
árangur af viðræðum við rúm-
enska ráðamenn. Fulltrúar rúm-
ensku stjórnarinnar tóku í sama
streng og sögðu að heinisóknin
hefði lieppnazt mjög vel.
í Búkarest ræddi Golda Meir
við Nicolae Ceausescu forseta
og Ion Gheotrige Maurer forsætis
ráðherra, og er talið að viðræð-
urnar hafi að miklu leyti snúizt
um deilur Araba og Gyðiniga.
Áður en Gol'da Meir kom til Rúm
eníu hafði Ceausescu rætt við
Anwar Sadat forseta Egypta-
lands í Kairó og talið eir vist að
Ceauisescu gefi Sadat skýrslu
um viðræðurnar við Goldu Meir.
Segja fréttamenn að þar geti
opnazt ný lieið fyrir Araba og
Gyðiniga tii að skiptaist á skoð-
unium.
Castro í Alsír
Aligeirsborg, 8. maí.
AP—NTB.
FIDEL Castro, forsætisráð-
herra Kúbu, kom í dag til Al-
geirsborgiair frá Conakry í
Guineu. Er æthmin að hann
dveljist í Alsír í tiu daga i
opinberri heimsókn, sem
mairkar að talíið er þáttaskil í
samskiptum Kúbu og Ailsiir.
Þau hafa verið heldur kuTda-
leg frá því Houari Boumed
ienne núverandi forseti lands-
ins steypti vini sínum og sam
herja, Ahmed Ben Bella af
stóli. Boumedienne heimsótti
Kúbu árið 1965, er hann var
tandvarnaráðherra í stjórn
Ðen Belila.
21% filokksformannaninia, Muskie
20%, Henry Jackson 14%, Ed-
ward Kennedy 13%, George Mc
Govern 11%, og George Waiilace
9%. Þó er bent á að skoðanakönn'
un þess hófst áður en Muskie
beið ósigur í Pennsylvania og
Maissachusetts, sem leiddi til
þess að hann hætti þátttöku í
forkosninigiunum.
í forkosningunum á laugardag
. North Carolina urðu úrslitin
þau að Wallace sigraði, sem fyrr
getur. Hlaut hainin 51% atkvæða
og 37 kjörmcnn, en helzti keppi-
nautur hans þar, Terry San-
ford rikisistjóri hlaut 37% at-
kvæða og 27 kjörmenn.
Hjá repúblikönum urðu úrslit-
ín í North Carolinia þau að Ric-
hard Nixon forseti hlarat alla 32
kjörmenn fl'okksins. Hefur for-
setinn þá tryggt sér fylgi 333
kjörmanna, en á flokksþinginu í
sumar þarf stuðning 674 kjör-
manna til að hljóta útnefniiwgu
sem forsetaefni.
Tyrkland:
Ismet Inonu
frá völdum
í Lýðveldisflokknum -
Gandhi og Bhutto
ræðast við í júní
Burundi:
Átök og aftökur
Hörð keppni um forsetaframboðið
— milli McGovern, Humphrey
og Wallace